1. ¿Tukuya tasikulunalin kgalhiyaw xlakata makgtapakgsiyaw kxkachikin Jehová?

 ¡LANKA talakgalhaman makgtapakgsikan kxkachikin Jehová! Maski k’uma xa’awatiya kilhtamaku tlakg tuwa tuku titaxtuyaw, Jehová kinkamaxkinitan akgtum familia xaʼespiritual xlakata nakinkamakgtayayan (Sal. 133:1). Tapulalit nema Jehová kinkamaxkiyan kinkamakgtayayan xatapaxuwan natawilayaw kkifamiliajkan (Efes. 5:33–6:1). Chu xla na kinkamaxkiyan liskgalala xlakata namakgatlajayaw tuku nitlan makgkatsiyaw chu napaxuwayaw.

2. ¿Tuku kilitlawatkan, chu tuku xlakata?

² Min kilhtamaku lu talakaskin naliskujaw xlakata ni nataxlajwaniyaw chuna la skujnanimaw Jehová. ¿Tuku xlakata? Xlakata max nitlan nakinkamamakgkatsiniyan tuku tlawakgo chu tuku wankgo amakgapitsin. Atanu tuku tlan xkinkamaxlajwanin wa akxni tlawayaw tuku nitlan, liwaka akxni makglhuwa chuna tlawayaw. Uma artículo nakinkamakgtayayan chuntiya naskujnaniyaw Jehová: 1) akxni chatum tala nitlan kinkamamakgkatsiniyan, 2) akxni tiku tamakgaxtokgaw tlawa tuku nitlan kinkamamakgkatsiniyan chu 3) akxni nitlan limakgkatsiyaw tuku tlawanitaw. Xlakata nakatsiyaw tuku natlawayaw akxni natitaxtuyaw uma, nakalichuwinanaw makgapitsi liʼakxilhtit xalak Biblia.

AKXNI CHATUM TALA NITLAN KINKAMAMAKGKATSINIYAN

3. ¿Tuku tuwa titaxtuyaw kskujnin Jehová?

³ Tuku tuwa. Min kilhtamaku, natalan tlawakgo tuku kinkamakgasitsiyan. Makgapitsi max nakinkamakgalipuwankgoyan o nitlan nakinkalikatsinikgoyan. Min kilhtamaku, asta lakgkgolotsin xalak congregación na tlawakgo tuku nitlan. Putum uma  max xtlawalh pi makgapitsin xtsukukgolh lakpuwankgo pi max uma ni xkachikin Dios. Wa xlakata max nialh akxtum xkatakakninaniputunkgolh Jehová xnatalankan chu nialh xkatachuwinankgolh tiku nitlan kamamakgkatsinikgolh o nialh xʼankgolh ktamakxtumit (Sof. 3:9). ¿Tlan komo chuna xtlawakgolh? Kaʼakxilhwi tuku kinkamasiyaniyan chatum kskujni Dios tiku nachuna titaxtulh.

4. ¿Tuku tuwa titaxtulh apóstol Pablo?

⁴ Liʼakxilhtit xalak Biblia. Apóstol Pablo xkatsi pi xnatalan makglakgalhinanin xwankgonit. Akgtum liʼakxilhtit, akxni tsukulh an kcongregación nema xwi kJerusalén, lhuwa tiku xala anta xwankgonit ni xlipawankgo chu xpekuanikgo (Hech. 9:26). Alistalh, makgapitsin nitlan tsukukgolh lichuwinankgo (2 Cor. 10:10). Pablo na akxilhli la chatum tala tiku tliwakga xkgalhi xtakanajla, laksakli tuku nitlan nema max xkamaʼakgchakgxnilh amakgapitsin xnatalan (Gál. 2:​11, 12). Asta Marcos, chatum tiku xtaskuja nalichuwinan Dios, makgalipuwa (Hech. 15:​37, 38). Pablo max xtilakpuwa nialh nakatalalin natalan tiku nitlan mamakgkatsinikgolh. Pero ni mastalh talakaskin pi putum uma xtlawalh pi xtamakgatlinilh Jehová, wata chuntiya katalalilh umakgolh natalan chu chuntiya skujnanilh Jehová. ¿Tuku makgtayalh?

5. ¿Tuku makgtayalh Pablo xlakata chuntiya xkatalalilh xnatalan? (Colosenses 3:​13, 14; na kaʼakxilhti dibujo).

⁵ Pablo lu xkapaxki xnatalan, wa xlakata ni kajwatiya akxilhli tuku nitlan xtlawakgo, wata akxilhli laktlan tayat nema xkgalhikgo. Tapaxkit na makgtayalh natapatinan, chuna la wa kColosenses 3:​13, 14 (kalikgalhtawakga). Akgtum li’akxilhtit, ¿talalimpa Marcos? Chuna. Akxni Marcos akgxtakgmakgalh Pablo akxni xlipulana alh lichuwinantapuli Dios, xla ni putum kilhtamaku sitsinilh. Alistalh, akxni katsokgnanilh maktum carta congregación xalak Colosas lichuwinalh pi Marcos xtapalh xlitaxtu chu “tlan xmamakgkatsininit” (Col. 4:​10, 11). Nachuna, akxni xatachin xwi kRoma, kaskinilh natalan pi xmalakgachanikgolh Marcos xlakata xmakgtayalh (2 Tim. 4:11). Pablo chuntiya kalipawa xnatalan. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit?

6, 7. ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya nakalimasiyaniyaw tapaxkit kinatalankan maski makglakgalhinanin? (1 Juan 4:7).

⁶ Tuku kinkamasiyaniyan. Jehová lakaskin pi chuntiya kakapaxkiw kinatalankan (kalikgalhtawakga 1 Juan 4:7). Komo chatum tala xalak congregación nitlan kinkalikatsinin, ni tunkun kalakpuwaniw tuku nitlan. Kalakpuwaw pi nichuna tlawalh kaj xlakata nitlan xkinkamamakgkatsiniputunan chu pi lu liskujma natlawa tuku tlan (Prov. 12:18). Maski akinin  makglakgalhinanin, Jehová lu kinkapaxkiyan. Ni kinkamakgxtakgan akxni tlawayaw tuku nitlan chu ni putum kilhtamaku kinkasitsiniyan (Sal. 103:9). Lu xlakaskinka pi nastalaniyaw xliʼakxilhtit kinTlatkan xalak akgapun chu nakatapatiyaw amakgapitsin (Efes. 4:32–5:1).

⁷ Nachuna, kalakapastakwi pi chuna la talakatsuwima xlisputni uma kakilhtamaku, natalakaskin pi tlakg makxtum nakatatawilayaw kinatalankan. Namin kilhtamaku max tlakg nakinkaputsastalanikanan, chu asta max nakinkatamaknukanan kpulachin. Uma kilhtamaku, tlakg namaklakaskinaw xtamakgtaykan kinatalankan (Prov. 17:17). Chuna akgspulalh chatum kgolotsin xalak congregación tiku lama kʼEspaña chu wanikan Josep. a Xlakata ni makgtlawaputulh tuku xalak kakilhtamaku, katatamaknuka amakgapitsin natalan kpulachin. Xla wan: «Xlakata putum akxtum xakwilaw, ni tuwa xwanit naklamakgasitsiyaw. Wa xlakata xtalakaskin pi xatapaxuwan xaklatatayaniw chu xaklatapatiw. Uma kinkamakgtayan makxtum naktawilayaw chu naklakuentajtlawayaw xlakata amakgapitsin tachin nitu xkinkatlawanikgon. Klakapastaka pi makgtum, wi tuku nitlan klanilh kkimakxpan chu nila xakmatsuwi. Xlakata nila tuku kiʼakstu xaktlawa, chatum tala xkinchakgeni kilhakgat chu atanu tuku xkilimakgtaya. Natalan kilimasiyanikgolh tapaxkit akxni tlakg xakmaklakaskima». ¡Uma limasiya pi lu xlakaskinka la uku nalakkaxtlawayaw kaxatukawa taʼakglhuwit nema katakgalhiyaw kinatalankan!

AKXNI TIKU TAMAKGAXTOKGAW TLAWA TUKU NITLAN KINKAMAMAKGKATSINIYAN

8. ¿Tuku taʼakglhuwit titaxtukgo tiku makgaxtokgkgo?

⁸ Tuku tuwa. Biblia wan pi putum tamakgaxtokgat «nakgalhikgo taʼakglhuwit kxlatamatkan» (1 Cor. 7:28). ¿Tuku xlakata? Xlakata xapuskat chu xachixku makglakgalhinanin. Nachuna, tanu tanu la likatsikgo chu ni watiya tuku lakgatikgo. Max tanu tanu la kamakgastakkanit chu ni watiya xtalismaninkan. Chu max chuna la natitaxtu kilhtamaku, natsukukgo akxilhkgo tuku nitlan tlawa achatum nema ni akxilhkgolh akxni aku xlalakgapasma. Putum uma max xtlawalh pi xʼanalh taʼakglhuwit kxtamakgaxtokgatkan. Max tuwa namakgkatsikgo nalitayakgo pi xchatiykan tlawakgo tuku nitlan chu naliskujkgo akxtum nalakkaxtlawakgo xtaʼakglhuwitkan, max xchatiykan nalakpuwankgo pi achatum lin kuenta o asta nalakpuwankgo pi tuku tlakg tlan wa pi nalamakgxtakgkgo o nalakxtlawakgo xtamakgaxtokgatkan. ¿Pero wa uma tuku tlakg tlan xtlawakgolh? b Kaʼakxilhwi tuku tlawalh chatum tiku lichuwinankan kBiblia tiku titaxtulh tuku tuwa kxtamakgaxtokgat.

9. ¿Tuku titaxtulh Abigaíl?

⁹ Liʼakxilhtit xalak Biblia. Abigaíl xtatamakgaxtokgnit Nabal, chatum chixku tiku lixkajni xlikatsi chu xtlawa tuku nitlan (1 Sam. 25:3). Max Abigaíl lu nitlan xmakgkatsi xlakata xtawi uma chixku, ¿pero tlan lakapala xlakxtlawalh xtamakgaxtokgat komo chuna xlakaskilh? Chuna. Akgtum kilhtamaku, David, tiku xlaksakkanit xlakata mapakgsina xlitaxtulh kʼIsrael, xmakgniputun Nabal xlakata kawanilh tuku nitlan xla chu ksoldados (1 Sam. 25:​9-13). Abigaíl tlan xtitsalalh chu xtimastalh talakaskin pi David xmakgnilh Nabal. Pero nichuna tlawalh, wata tachuwinalh David chu tasaskinilh pi xtapatilh Nabal (1 Sam. 25:​23-27). ¿Tuku makgpuwantinilh chuna natlawa?

10. ¿Tuku max malakpuwanilh Abigaíl ni nalakxtlawa xtamakgaxtokgat maski tuwa tuku xtitaxtuma?

 ¹⁰ Abigaíl xpaxki Jehová, chu lu xlakaskinka xliʼakxilha tuku xlakpuwan Jehová xlakata tamakgaxtokgat. Max xkatsi tuku xwanit akxni kamamakgaxtokgli Adán chu Eva (Gén. 2:24). Abigaíl xkatsi pi kxlakatin Dios tamakgaxtokgat xasanto litaxtu. Xlakata xmakgapaxuwaputun Dios, lakgmaxtulh xlatamat xchixku chu putum tiku xtapakgsikgo kxchik. Xlakata David ni xmakgnilh Nabal, Abigaíl lakapala wi tuku tlawalh chu lakapala alh skini David pi xtapatilh maski xla ni xtlawanit tuku nitlan. Xlikana pi Jehová lu xpaxki uma puskat tiku ni xpekuan chu ni xʼakstu xpaxkikan. ¿Tuku kamasiyani xliʼakxilhtit Abigaíl tiku tamakgaxtokgkgonit? Kaʼakxilhwi.

11. 1) ¿Tuku lakaskin Jehová pi katlawakgolh tiku makgaxtokgkgo? (Efesios 5:33). 2) ¿Tuku masiyaniyan xliʼakxilhtit Carmen? (Na kaʼakxilhti dibujos).

¹¹ Tuku kinkamasiyaniyan. Jehová lakaskin pi tiku makgaxtokgkgo kamaxkikgolh kakni xtamakgaxtokgatkan, asta maski xpuskat o xchixku ni lu tlan likatsi. Dios lu paxuwa akxni akxilha pi tiku makgaxtokgkgo lu liskujkgo xlakata nalakkaxtlawakgo xtaʼakglhuwitkan chu nalalimasiyani tapaxkit chu kakni (kalikgalhtawakga Efesios 5:33). Kalichuwinaw xliʼakxilhtit Carmen. Xtitaxtunita akgchaxan kata lata xtamakgaxtokgnit akxni tsukulh katakgalhtawakga xtatayananin Jehová chu tamunulh. Carmen wan: «Kinchixku nipara tsinu lakgatilh tuku ktlawalh. Lu ksitsini Jehová, xkiwani laklixkajni tachuwin chu xkiwani pi xʼama kimakgxtakga». Maski chuna, Carmen ni taxlajwanilh. Chu 50 kata tlawalh putum tuku xmatlani xlakata xlimasiyanilh xchixku tapaxkit chu kakni. Carmen wampara: «Chuna la titaxtulh kilhtamaku, kkatsinilh tlakg nakʼakgatekgsni kinchixku chu naklimasiyani tapaxkit akxni xaktachuwinan. Xakkatsi pi Jehová xasanto liʼakxilha tamakgaxtokgat. Wa xlakata ktlawalh putum tuku xakmatlani xlakata ni xlakxlalh kintamakgaxtokgat. Tapaxkit nema kkgalhini Jehová kimakgtayalh nikxni naklakxtlawaputun kintamakgaxtokgat». c Komo naʼanan taʼakglhuwit kmintamakgaxtokgat, kalipawanti pi Jehová namakgtayayan xlakata ni nalakxla.

AKXNI NITLAN LIMAKGKATSIYAW TUKU TLAWANITAW

12. Komo tlawanitaw akgtum lanka talakgalhin, ¿la max xmakgkatsiw?

¹² Tuku tuwa. Komo tlawanitaw akgtum talakgalhin max lu nataxlajwaniyaw. Biblia wan pi kintalakgalhinkan tlawa pi kinakujkan lu  nalipuwan chu lu nitlan namakgkatsi (Sal. 51:17). Wa uma tuku akgspulalh Robert, chatum tala tiku akglhuwata kata lu xliskujnit xlakata siervo ministerial xlitaxtulh. Tlawalh akgtum lanka talakgalhin chu akxilhli pi xmakgatsankgananinit Jehová. Xla wan: «Xtachuna la xkiʼakgtapuminit lhuwa ladrillos. Lu nitlan kmakgkatsilh, ktsukulh tasa chu ktlawanilh oración Jehová. Klakapastaka pi klakpuwa pi Dios nikxni xʼamapa kinkgaxmatni xlakata xakmakgalipuwanit». Komo natlawayaw akgtum lanka talakgalhin, max kinakujkan nema lu lipuwama nakinkamalakpuwaniyan pi Jehová kinkaʼakgxtagmakganitan chu pi nialhtu litaxtu chuntiya naskujnaniyaw (Sal. 38:4). ¿Minit kilhtamaku chuna makgkatsinita? Komo chuna, lu namakgtayayan xliʼakxilhtit chatum kskujni Jehová tiku ni makgxtakgli maski tlawalh akgtum lanka talakgalhin.

13. ¿Tuku lanka talakgalhin tlawalh Pedro, chu tuku tlawalh pi chuna xlalh?

¹³ Liʼakxilhtit xalak Biblia. Katsisni akxni nina xmakgnikan Jesús, apóstol Pedro tlawalh pulaklhuwa tuku nitlan nema alistalh lu nitlan limakgkatsilh. Xapulana, xla wa pi maski amakgapitsin apóstoles xʼamakgo akgxtakgmakgankgo Jesús, xla nikxni xʼama makgxtakga (Mar. 14:​27-29). Alistalh, kjardín xla Getsemaní, makglhuwa lhtatatawi (Mar. 14: 32, 37-41). Nachuna, akxni chipaka Jesús, xla akgxtakgmakgalh (Mar. 14:50). Chu xaʼawatiya, Pedro makgtutu wa pi ni xlakgapasa Jesús, asta wa pi xlakgchilh tuku nitlan komo xʼakgsaninama (Mar. 14:​66-71). ¿Tuku tlawalh akxni akgatekgsli pi xtlawanit akgtum lanka talakgalhin? Xlakata lu nitlan makgkatsilh, tsukulh tasa (Mar. 14:72). Kalilakpuwanti la makgkatsilh alistalh akxni akxilhli xʼamigo, Jesús, pi kxtokgowakakanit. Xlikana pi lu nitlan limakgkatsilh.

14. ¿Tuku makgtayalh Pedro ni natamakgatlini Jehová? (Kaʼakxilhti xmakni revista).

¹⁴ Pedro ni tamakgatlinilh Jehová, chuntiya skujnanilh. ¿Tuku makgtayalh? Ni katamakgatlinilh natalan, wata kaputsalh, chu xlakan tlan mamakgkatsinikgolh (Luc. 24:33). Nachuna, akxni Jesús lakastakwanalh, tasiyanilh Pedro max xlakata xmakgpuwantinilh (Luc. 24:34; 1 Cor. 15:5). Jesús ni lilakawanilh Pedro tuku nitlan xtlawanit, wata chuntiya xʼamigo liʼakxilhli chu wanilh pi xʼama lakgayawa lhuwa taskujut (Juan 21:​15-17). Maski Pedro xtlawanit akgtum lanka talakgalhin, lu liskujli chuntiya natlawa tuku tlan. ¿Tuku xlakata? Xlakata liwana xkatsi pi Jesús chuntiya xlipawan, chu nachuna xkgalhi xtamakgtaykan xnatalan. Kaʼakxilhwi tuku kinkamasiyaniyan.

15. ¿Tuku lakaskin Jehová pi liwana kakatsiw? (Salmo 86:5; Romanos 8:​38, 39; na kaʼakxilhti dibujo).

 ¹⁵ Tuku kinkamasiyaniyan. Jehová lakaskin pi liwana kakanajlaw pi xla kinkapaxkiyan chu kinkatapatiputunan (kalikgalhtawakga Salmo 86:5; Romanos 8:​38, 39). Xlikana, akxni tlawayaw akgtum talakgalhin nitlan makgkatsiyaw, chu uma tlan. Pero nikxni kililakpuwanatkan pi Jehová nialh kinkapaxkiyan chu nikxni kintikatapatin, wata tunkun kiliputsatkan tamakgtay. Robert, tiku lichuwinaw kpárrafo 12, wan: «Tuku tlawalh pi xakmakglakgalhinalh wa pi xaklakpuwan pi kiʼakstu xakkama tayani chu ni xakkama maklakaskin tamakgtay». Robert akxilhli pi xtalakaskin nakatachuwinan lakgkgolotsin. Xla wan: «Akxni chuna ktlawalh, lakgkgolotsin kimakgtayakgolh nakakxilha pi Jehová chuntiya xkimpaxki. Xlakan ni lakpuwankgolh pi nialhtu xaklitaxtu. Kimasiyanikgolh pi Jehová nitu xkiʼakgxtakgmakganit». Xtachuna la Robert, liwana kakatsiw pi Jehová lu kinkapaxkiyan chu nakinkatapatiyan komo nitlan nalimakgkatsiyaw kintalakgalhinkan, komo naputsayaw tamakgtay chu naliskujaw xlakata nialh natlawayaw uma talakgalhin (1 Juan 1:​8, 9). Komo nalilakpuwanaw pi Jehová chuntiya kinkapaxkiyan, nakinkamakgtayayan chuntiya naskujnaniyaw maski tlawanitaw tuku nitlan.

16. ¿Tuku xlakata chuntiya skujnaniputuna Jehová?

¹⁶ Jehová lanka xtapalh akxilha putum tuku tlawayaw xlakata naskujnaniyaw kʼuma xakatuwa kilhtamaku. Nakinkamakgtayayan chuntiya naskujnaniyaw chu ni natamakgatliniyaw maski wi tuku nakinkamakgalipuwanan. Tlan naliskujaw xlakata nakapaxkiyaw kinatalankan chu nakatapatiyaw akxni nitlan nakinkamamakgkatsinikgoyan. Tlan nalimasiyaniyaw Jehová pi lu paxkiyaw chu maxkiyaw kakni tamakgaxtokgat komo naliskujaw nalakkaxtlawayaw taʼakglhuwit nema takgalhiyaw tiku tamakgaxtokgaw. Chu komo natlawayaw akgtum lanka talakgalhin, tlan naputsayaw xtamakgtay Jehová, namakgamakglhtinanaw xtapaxkit chu nakanajlayaw pi xla nakinkatapatiyan, chu chuntiya naskujnaniyaw. Wa xlakata, «ni kalimakgxtakgwi chuna la tlawamaw tuku tlan» xlakata liwana katsiyaw pi Jehová lu nakinkasikulunatlawayan (Gál. 6:9).