1, 2. ¿Tuku tuwa titaxtukgo lhuwa xtatayananin Jehová?

APÓSTOL Pablo makgpuwantinilh Timoteo liwana namakgantaxti taskujut nema xlakgayawakanit, chu uma na kinkalakgchanan putum kstalaninanin Cristo (2 Tim. 4:5). Kimputumkan liskujaw xlakata namakgantaxtiyaw uma tastakyaw, pero min kilhtamaku tuwa tamakgkatsi chuna natlawakan. Lhuwa kinatalankan talakaskin ni napekuankgo xlakata naʼankgo lichuwinankgo Dios (2 Tim. 4:2). Akgtum liʼakxilhtit, kakalilakpuwaw tiku lamakgolh niku ni mastakan talakaskin natlawayaw kintaskujutkan, xlakan chuntiyaku lichuwinankgo Dios maski katsikgo pi max tlan xkatamaknuka kpulachin.

² Xlakskujnin Jehová lhuwa tuku tuwa titaxtukgo, nema max tlan xkamaxlajwanilh. Lhuwa tantaku skujkgo kaj xlakata nakamaxkikgo xfamiliajkan tuku maklakaskinkgo, tlakg skujnaniputunkgo Dios, pero akxni sputa semana nialh lhuwa litliwakga kgalhikgo. Amakgapitsin nialh lhuwa skujnanikgo Jehová xlakata kgalhikgo akgtum tajatat nema ni kgalhi xalikuchun o linkgoya kata. Amakgapitsi nipara la taxtukgo kxchikkan. Na anankgo tiku putum kilhtamaku makgkatsikgo pi nitu litaxtukgo. Chatum tala tiku wanikan Mary * chu lama kʼOriente Medio, wan: «Chuna la kmakgkatsi pi nitu klitaxtu lu lanka pi asta lu kimakgatlakgwan, alistalh uma lu nitlan klimakgkatsi xlakata kimakglhti kilhtamaku chu litliwakga nema tlan xakmaklakaskilh xlakata xaklichuwinalh Dios».

3. ¿Tuku nalichuwinanaw kʼuma artículo?

³ Kaxatukawa taʼakglhuwit nema kgalhiyaw, Jehová tlan nakinkamaxkiyan litliwakga xlakata tlan natayaniyaw chu chuntiya naskujnaniyaw chuna la matlaniyaw. Kʼuma artículo nalichuwinanaw la kinkamakgtayayan Jehová, pero pulana kalichuwinaw la matliwakglhli Pablo chu Timoteo xlakata chuntiya  xlichuwinankgolh Dios maski tuwa tuku xtitaxtukgolh.

4. ¿Tuku tuwa titaxtulh Pablo?

⁴ Pablo lhuwa tuku tuwa titaxtulh. Tlakg maklakaskilh litliwakga akxni kgaxika, aktalamika chu tamaknuka kpulachin (2 Cor. 11:23-25). Pablo ni maxanalh akxni wa pi xmin kilhtamaku na xtaxlajwani (Rom. 7:18, 19, 24). Nachuna, tasaskinilh Dios pi xmakglhtilh lhtukun kxmakni, nema xmakgapatinama (2 Cor. 12:7, 8).

5. ¿Tuku tlawalh Pablo maski tuwa tuku titaxtulh?

⁵ Jehová maxkilh litliwakga Pablo xlakata xmakgantaxtilh tuku xlakgayawakanit maski titaxtulh tuku tuwa. Kalilakpuwaw putum tuku tlawalh Pablo. Akgtum liʼakxilhtit, akxni xlakgachinukanit kxchik anta kRoma, xatapaxuwan kgalhmakgtayalh xalaktlan tamakatsinin kxlakatinkan lhuwa latamanin, asta kxlakatin makgapitsi mapakgsinanin (Hech. 28:17; Filip. 4:21, 22). Na kalitachuwinalh Dios tiku xkuentajtlawakgo mapakgsina chu putum tiku xlakgapaxialhnankgo (Hech. 28:30, 31; Filip. 1:13). Watiya uma kilhtamaku Dios maklakaskilh Pablo xlakata tlan xtsokgli makgapitsi cartas nema litamakgtayakgolh kstalaninanin Cristo xala amacha kilhtamaku chu nachuna xala uku. Chu xlakata xliʼakxilhtit, natalan xalak congregación xalak Roma tatliwakglhkgolh chu limasiyakgolh pi ni xpekuankgo, “wata tlakg lichuwinankgolh xtachuwin Dios” (Filip. 1:14). Maski ni ankgalhin tlawalh putum tuku xtlawaputun, ankgalhin tlawalh putum tuku xmatlani chu wa pi tuku xtitaxtunit xmakgtayananit xlakata xtalakgatumilh xalaktlan tamakatsinin (Filip. 1:12).

6. Chuna la wan 2 Corintios 12:9, 10, ¿tuku makgtayalh Pablo xlakata liwana xmakgantaxtilh xtaskujut?

⁶ Pablo xkatsi pi putum tuku xtlawa chuna la kskujnani Jehová, nichuna xtlawa kaj xlakata xlitliwakga, wata wa Dios xmaxki litliwakga. Wa xlakata tsokgli pi xlitliwakga Dios “tlakg talhuwi akxni taxlajwaniyaw” (kalikgalhtawakga 2 Corintios 12:9, 10). Jehová maklakaskilh xʼespíritu santo xlakata xmatliwakglhli Pablo chu tlan liwana xmakgantaxtilh xtaskujut maski xputsastalanika, xtamaknuka kpulachin chu xkgalhilh atanu taʼakglhuwit.

7. ¿Tuku titaxtulh Timoteo nema tlawalh pi tuwa xwa namakgantaxti xtaskujut?

⁷ Timoteo na maklakaskilh xlitliwakga Dios  xlakata tlan xmakgantaxtilh xtaskujut. Akgtum liʼakxilhtit, taʼalh Pablo akxni makgat alh lichuwinan Dios. Nachuna, makgapitsi kilhtamaku, malakgachalh xlakata xkalakgapaxialhnalh chu xkamaʼakgpuwantinilh makgapitsi congregaciones (1 Cor. 4:17). Max Timoteo xmakgkatsi pi lu tuwa xwanit tuku xlakgayawakanit. Max wa uma tuku xlakata Pablo wanilh: «Nikxni kamasta talakaskin pi wi tiku nalakgmakganan kaj xlakata kgawasaku wix» (1 Tim. 4:12). Nachuna, ama kilhtamaku Timoteo kgalhilh akgtum lhtukun kxmakni, Biblia wan pi ni xmakgasni xtatatla (1 Tim. 5:23). Pero Timoteo xkatsi pi xʼespíritu santo Jehová, xʼama maxki litliwakga nema xmaklakaskin xlakata chuntiya xlichuwinalh xalaktlan tamakatsinin chu xkaskujnanilh xnatalan (2 Tim. 1:7).

8. ¿La kinkamatliwakglhan Jehová la uku?

⁸ La uku, Jehová kinkamaxkiyan «litliwakga tuku latamanin nila kgalhikgo» xlakata chuntiya naskujnaniyaw chu ni namakgxtakgaw (2 Cor. 4:7). Kalichuwinaw pulaktati tuku Jehová kinkamaxkinitan xlakata nakinkamatliwakglhan chu nakinkamakgtayayan xlakata ni namakgxtakgaw: oración, Biblia, kinatalankan chu la lichuwinanaw Dios.

9. ¿La kinkamakgtayayan oración?

⁹ Oración. Anta kʼEfesios 6:18, Pablo wa: «Chuntiya katlawanitit oración Dios». Komo chuna natlawayaw, Dios nakinkamaxkiyan litliwakga. Jonnie tiku lama kBolivia akxilhli la Jehová makgtayalh akxni titaxtulh tipalhuwa taʼakglhuwit. Xnatlatni chu xpuskat watiya kilhtamaku akxtum snun tatatlakgolh. Lu tuwa xmakgkatsi nakakuentajtlawa xkgalhtutukan. Xtse nilh, chu xpuskat chu xtlat lhuwa kilhtamaku titaxtulh xlakata xtatlanikgolh. Jonnie wan: «Akxni xakmakgkatsi pi nialhla tuku xaktlawa, tuku ankgalhin xkimakgtaya wa liwana xakwan kkioración tuku xakmakgkatsima». Jehová maxkilh litliwakga xlakata xtayanilh. Kwatiya uma país, chatum kgolotsin tiku wanikan Ronald, katsilh pi xtse xkgalhi cáncer chu xtse nilh akgtum papaʼ alistalh. ¿Tuku makgtayalh natayani? Xla wan: «Oración kimakgtaya nakwani Jehová tuku wi kkinaku, kkatsi pi xla liwana kiʼakgatekgsni nixawa atanu lataman». Namin kilhtamaku namakgkatsiyaw pi nialh tatayaniyaw kintaʼakglhuwitkan o ni katikatsiw tuku nawanaw kkioracioneskan, pero Jehová kinkawaniyan pi katachuwinaw maski ni katsiyaw la nawanaw tuku makgkatsiyaw (Rom. 8:26, 27).

10. Chuna la wan Hebreos 4:12, ¿tuku xlakata lu xlakaskinka nalikgalhtawakgayaw Biblia chu nalilakpuwanaw?

¹⁰ Biblia. Chuna la Pablo, akinin na tlan nakgalhiyaw litliwakga chu takgoxamixat komo nalikgalhtawakgayaw Biblia (Rom. 15:4). Akxni likgalhtawakgayaw akgtum texto chu lilakpuwanaw, Jehová tlan namaklakaskin xʼespíritu xlakata tlan nakinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw la namakgantaxtiyaw uma (kalikgalhtawakga Hebreos 4:12). Ronald tiku lichuwinawa, wan: «Lu klipaxuwa xlakata klismanilh naklikgalhtawakga Biblia akgatunu tsisni, lu klilakpuwan xalaktlan xtayat Jehová chu la kalimasiyani tapaxkit xlakskujnin. Uma kimakgtaya xlakata nakkgalhipara litliwakga».

11. ¿La matliwakglhli Biblia chatum tala tiku xtitaxtuma tuku tuwa?

¹¹ Akxni lilakpuwanaw xTachuwin Dios, uma kinkamakgtayayan naʼakxilhaw kintaʼakglhuwitkan chuna la xlilat. Kalichuwinaw xliʼakxilhtit chatum tala puskat tiku nilh xchixku. Chatum kgolotsin wanilh pi xlikgalhtawakgalh libro xla Job. Chu wanilh pi uma xʼama makgtaya. Akxni chuna tlawalh, tuku pulana wa, wa pi Job xkgalhi nixatlan talakapastakni. Xwani kxtalakapastakni: «Job, ¡nitlan  tuku lakpuwampat!». Ama kilhtamaku akxilhli pi nachuna xlakpuwan chuna la Job, uma makgtayalh nalakgpali xtapuwan chu na maxkilh litliwakga xlakata xtayanilh xtakatsanajwat nema xtitaxtuma xlakata nilh xchixku.

12. ¿La kamaklakaskin Jehová kinatalankan xlakata nakinkamatliwakglhan?

¹² Kinatalankan. Jehová na kamaklakaskin kinatalankan xlakata nakinkamatliwakglhan. Pablo tsokgwililh pi lu xkaʼakxilhputun natalan xalak congregación xlakata xlamaʼakgpuwantinilh xchatunukan (Rom. 1:11, 12). Mary tiku lichuwinaw kpárrafo 2, lu lakgati akxtum katatawila natalan. Xla kinkawaniyan: «Jehová kilimakgtayanit natalan tiku nipara xkatsikgo tuku xaktitaxtuma. Kiwanikgolh tuku kimaʼakgpuwantinilh o kimalakgachanikgolh maktum tarjeta, chu wa uma tuku xakmaklakaskima. Na kimakgtaya akxni kkatakgalhchuwinan natalan tiku nachuna titaxtukgonit chuna la akit chu lhuwa tuku kkatsini. Chu lakgkgolotsin tlawakgo pi nakmakgkatsi pi lu xlakaskinka klitaxtu kcongregación».

13. ¿La tlan nalamatliwakglhaw chatunu chatunu ktamakxtumit?

¹³ Niku tlakg tlan nalamatliwakglhaw chatunu akinin, wa anta ktamakxtumit. Akxni anaw anta tlan nakamatliwakglhaw amakgapitsin akxni nakawaniyaw pi kapaxkiyaw chu pi paxtikatsiniyaw tuku tlawakgo. Akgtum liʼakxilhtit, akxni nina xtsuku akgtum tamakxtumit, chatum kgolotsin tiku wanikan Peter wanilh chatum tala puskat tiku xʼakstu kamakgastakma xkamanan: «Ni lilakpuwana la kinkamatliwakglhan xlakata unu wila. Ankgalhin kamakaxa kgalhchaxan minkamanan chu katalakkaxtlawaya tuku nakgalhtinankgo ktamakxtumit». Lu lakgchalh kxnaku tuku wanika, paxtikatsinilh chu wa: «Uma tuku kiwani, lu kimakgtaya».

14. ¿La kinkamakgtayayan akxni lichuwinanaw Dios?

¹⁴ La lichuwinanaw Dios. Akxni lichuwinanaw Dios tlan kinkamamakgkatsiniyan chu kinkamatliwakglhan, maski latamanin nakinkakgaxmatnikgoyan o ni (Prov. 11:25). Chatum tala tiku wanikan Stacy akxilhli pi uma xlikana. Akxni tamakxtuka kcongregación chatum tiku xalak xfamilia, lu nitlan limakgkatsilh. Xla chuntiya xlakpuwan komo wi tuku tlan xtitlawalh xlakata xtimakgtayalh. Kajwatiya uma xlakapastaka. ¿Tuku makgtayalh xlakata ni xtaxlajwanilh? La xlichuwinan Dios. Akxni xʼan lichuwinan Dios, tsukulh kalilakgaputsa latamanin tiku xmaklakaskinkgo tamakgtay. Xla wan: «Ama kilhtamaku Jehová kimakgtayalh xlakata naktekgsa tiku xaklimakgalhtawakgelh Biblia chu lakapala stakli xtakanajla, uma lu kimaʼakgpuwantinilh. Tuku tlakg kimakgtaya wa akxni klichuwinan Dios».

15. ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku wa Mary?

¹⁵ Max nalakpuwanaw pi nila lhuwa lichuwinanaw Dios kaj xlakata la tatekgsaw, pero kalakapastakwi pi komo natlawayaw putum tuku matlaniyaw, namakgapaxuwayaw Jehová. Akxni Mary, tiku lichuwinawa, alh makgtayanan kʼakgtum congregación kʼatanu tachuwin, xlakpuwan pi nila lhuwa xmakgtayanan. Xla wan: «Milh kilhtamaku kajwatiya tlan xakmasta akgtum nixatuwa takgalhtin o xaklikgalhtawakga akgtum texto xalak Biblia, o xakmasta maktum tratado akxni xakkan lichuwinan Dios». Xmakgkatsi pi ni lhuwa xmakgtayanan, nixawa tiku liwana xchuwinankgo uma tachuwin. Pero lakgpalilh xtalakapastakni, xlakata akxilhli pi Jehová tlan xʼama maklakaskin maski ni liwana xchuwinan uma tachuwin. Xla wan: «Tuku xlikana masiya Biblia ni laktuwa chu lu lakstlan, chu uma wa tuku kalakgpalini xlatamatkan latamanin».

16. ¿Tuku nakamaxki litliwakga tiku wilakgo kxchikkan chu nila taxtukgo?

 ¹⁶ Komo wilaw kkinchikkan chu nila taxtuyaw, Jehová lu xtapalh akxilha pi lu lichuwinamputunaw xalaktlan tamakatsinin. Tlan natlawa pi nakalitachuwinanaw Dios tiku kinkakuentajtlawakgoyan o tiku skujkgo kʼakgtum hospital. Komo natamalakxtumiyaw tuku xtlawayaw xapulana chu tuku tlawayaw la uku, max uma nakinkamaxlajwaniyan. Pero komo nalilakpuwanaw la kinkamakgtayaman Jehová la uku, chuntiya nakgalhiyaw tapaxuwan chu nakgalhiyaw litliwakga nema maklakaskinaw xlakata natayaniyaw kaxatukawa tuku tuwa natitaxtuyaw.

17. Chuna la wan Eclesiastés 11:6, ¿tuku xlakata chuntiya nalichuwinanaw Dios maski ni tunkun naʼakxilhaw tuku nakitaxtu?

¹⁷ Ni katsiyaw tuku talhtsi xaxlikana nema chanaw tlan namakan xtankgaxekg chu natsuku staka (kalikgalhtawakga Eclesiastés 11:6). Akgtum liʼakxilhtit, chatum tala tiku wanikan Barbara, tiku kgalhi liwaka 80 kata, ankgalhin lichuwinan Dios kteléfono chu kcarta. Kmaktum sobre tamaknulh maktum revista Makatsinina 1 xla marzo kata 2014, nema limin artículo «¿Tuku tlawanit Dios mimpalakata?». Xla ni xkatsi, pero malakgachanilh carta akgtum tamakgaxtokgat tiku xapulana xtatayananin Jehová xlitaxtukgo. Xlakan makglhuwa likgalhtawakgakgolh revista. Xachixku makgkatsilh la komo Jehová xtachuwinama. Xchatiykan tsukuparakgolh ankgo ktamakxtumit, chu titaxtulh kilhtamaku xtatayananin Jehová litaxtuparakgolh, 27 kata xtitaxtunit lata nialh xtatayananin Jehová xwankgonit. ¿Tlan lilakpuwanaw la makgpuwantinilh chu matliwakglhli Barbara akxni akxilhli pi tlan kitaxtulh putum uma? ¡Chu chuna lalh kaj xlakata maktum carta!

18. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata Jehová nakinkamaxkiyan litliwakga?

¹⁸ Chuna la akxilhwi, Jehová pulaklhuwa la kinkamakgtayayan xlakata namakglhtinanaw lhuwa litliwakga nema masta. Liwana kamaklakaskiw tuku kinkamaxkinitan, chuna la oración, Biblia, kinatalankan chu la lichuwinanaw Dios. Komo chuna natlawayaw, nalimasiyayaw pi lipawanaw pi xla tlan nakinkamakgtayayan chu lu kinkamakgtayaputunan. Ankgalhin kaputsaw xtamakgtay kinTlatkan xalak akgapun xlakata xla limaklakaskimputun «xlitliwakga xlakata nakalimakgtaya tiku xliputum xnakujkan skujnanikgo» (2 Crón. 16:9).