1, 2. 1) ¿Tuku kgalhtilh Jesús Pedro akxni wanilh pi xʼakstu xlakgalhamanka? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo). 2) ¿Tuku xlakata chuna kgalhtilh?

KSTALANINANIN Jesús nila xkanajlakgo tuku aku xkgaxmatkgonit. Liwana xkanajlakgo pi Jesús x’amapa lakkaxwili tamapakgsin xalak Israel, pero xla kawanilh pi x’ama patinan chu x’ama niy. Apóstol Pedro wanilh: «Tlati, kgayaj kakatsanika. Ni ukxni chuna nama naʼakgspulayan». Jesús kgalhtilh: «¡Kakintatampuxtuni Satanás! Xlikana pi wix ni chuna kgalhiya mintalakapastakni lantla lakwan xtapuwan Dios, wata wix chuna lakapastaknana lantla xtapuwankan katiwa chixkuwin» (Mat. 16:21-23; Hech. 1:6).

² Chuna Jesús limasiyalh pi xtalakapastakni Dios ni xtachuna la xtalakapastakni xkakilhtamaku Satanás (1 Juan 5:19). Tuku wanilh Pedro xlimasiya tayat nema anan kkakilhtamaku pi xʼakstukan kapaxkikan. Pero Jesús liwana xkatsi pi Jehová ni chuna xlakpuwan. Liwana xkatsi pi tuku xla xlakaskin wa pi xlakkaxwililh xtalakapastakni xlakata xʼama patinan chu xʼama niy. Xtachuwin Jesús liwana limasiyalh pi xla xlakgmakgan xtalakapastakni kakilhtamaku xlakata xla chuna xlakapastaka la xTlat.

3. ¿Tuku xlakata tuwa tamakgkatsi nalakgmakganaw talakapastakni nema anan kkakilhtamaku chu chuna nalakpuwanaw la Jehová?

 ³ ¿Chu akinin? ¿Chuna lakpuwanaw la Dios o chuna la lakpuwan kakilhtamaku? Xlikana pi max lilamaw xtastakyaw Dios kkilatamatkan. Pero ¿chu kintalakapastaknikan? ¿Chuna lakpuwanaw la Dios? Xlakata tlan chuna natlawayaw, talakaskin lu naliskujaw. Pero ni talakaskin naliskujaw xlakata nakgalhiyaw xtalakapastakni kakilhtamaku, xlakata kakilhtamaku litatsamanit xlimakgatliwakga (Efes. 2:2). Nachuna, talakapastakni nema anan kkakilhtamaku max lu lilakgatit tasiya, xlakata tlawa pi lu xlakaskinka nalitaxtuputunaw. Xlikana, tuwa tamakgkatsi nalakpuwanaw chuna la Jehová pero lu ni tuwa chuna nalakpuwanaw la kakilhtamaku.

4. 1) ¿Tuku nakitaxtu komo namastayaw talakaskin pi nakinkapasayan xtalakapastakni kakilhtamaku? 2) ¿La nakinkamakgtayayan uma artículo?

⁴ Komo namastayaw talakaskin pi nakinkapasayan xtalakapastakni kakilhtamaku, kiʼakstukan nakinkapaxkikanan chu kiʼakstukan nalaksakputunaw tu akinin nalakpuwanaw pi tlan chu tuku ni tlan (Mar. 7:21, 22). Wa xlakata, lu xlakaskinka nakatsiniyaw nalakpuwanaw chuna la Jehová chu nichuna la lakchixkuwin. Uma artículo nakinkamakgtayayan chuna natlawayaw. Naʼakxilhaw tuku xlakata kgalhikan xtalakapastakni Dios ni wamputun pi nialh la tuku natlawayaw, wata nakinkamakgtayayan. Nachuna nalichuwinanaw tuku kilitlawatkan xlakata ni nakinkapasayan xtalakapastakni kakilhtamaku. Kʼatanu artículo naʼakxilhaw tuku kilitlawatkan xlakata nalakapastakaw chuna la Dios kkilatamatkan.

5. ¿Tuku xlakata makgapitsin latamanin ni lakaskinkgo pi wi tiku nakawanikgo tuku natlawakgo?

⁵ Makgapitsi latamanin ni lakaskinkgo pi amakgapitsin nakawanikgo tuku natlawakgo. Wankgo: «Ni klakaskin pi wi tiku nalaksaka tuku naktlawa». Max tuku wamputunkgo wa pi xʼakstukan nalaksakkgo tuku natlawakgo, chu uma nitu wamputun. Ni lakaskinkgo pi wi tiku nakamapakgsi chu nakamakglhti tuku litalakgpalikgo. *

6. 1) ¿Tuku lakaskin Jehová natlawayaw? 2) ¿Wamputun pi putum tlan natlawayaw tuku lakaskinaw?

⁶ Pero liwana katsiyaw pi komo nalakapastakaw chuna la Jehová ni wamputun pi nalakgmakganaw tuku lakapastakaw chu la likatsiyaw. Chuna la wan 2 Corintios 3:17, «niku wi x’espíritu Jehová, wi lakgtaxtut». Kgalhiyaw talakaskin nalaksakaw la nalikatsiyaw, tuku natlawayaw chu tuku nalakgatiyaw. Dios chuna kinkatlawan. Tuku ni kilitlawatkan wa pi natlawaputunaw putum tuku akinin nalakaskinaw (kalikgalhtawakga 1 Pedro 2:16). Akxni nalaksakaw tuku tlan o tuku nitlan, Jehová lakaskin pi wa nastalaniyaw tastakyaw nema kinkamaxkiyan xTachuwin. ¿Wamputun uma pi nialh la tuku natlawayaw o tlan nakinkamakgtayayan?

7, 8. ¿Tuku xlakata wanaw pi lakpuwankan chuna la Jehová ni wamputun pi nialh la tuku natlawayaw? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

⁷ Kaʼakxilhwi akgtum liʼakxilhtit. Natlatni kamasiyanikgo xkamanankan xalak tlan tastakyaw xlakata tlan nalikatsikgo, ni nakgalhanankgo chu nalakgatikgo naskujkgo. ¿Wamputun pi nialh la tuku natlawakgo? Nichuna. Wata kastakyawakan xlakata tlan nakakitaxtuni kxlatamatkan. Akxni kamanan nastakkgo chu namakgxtakgkgo xchikkan, tlan xʼakstukan nalaksakkgo tuku natlawakgo. Komo nalaksakkgo nastalanikgo tastakyaw nema kamasiyanikgolh xnatlatnikan, tlan nakakitaxtuni  kxlatamatkan chu ni katikgalhikgolh taʼakglhuwit.

⁸ Xlakata lu xatlan tlat, Jehová lakaskin pi xkamanan tlan kakakitaxtunilh kxlatamatkan (Is. 48:17, 18). Wa xlakata, kinkamasiyaniyan lakwan tastakyaw xlakata la tlan nalikatsiyaw chu la nakalikatsiniyaw amakgapitsin. Kinkawaniyan pi kalakapastakwi chuna la xla lakapastaka chu nalikatsiyaw chuna la xla. ¿Wamputun uma pi nialh la tuku kiʼakstukan natlawayaw? Nichuna, wata tlakg kinkamaxkiyan talakaskin liwana tuku nalaksakaw (Sal. 92:5; Prov. 2:1-5; Is. 55:9). Kinkamakgtayayan xlakata liwana tuku nalaksakaw nema nakinkaliminiyan tapaxuwan chu kinkamaxkiyan talakaskin nalaksakaw tuku tlawaputunaw (Sal. 1:2, 3). Xlikana pi lu kinkamakgtayayan nalakpuwanaw chuna la Jehová.

9, 10. ¿Tuku xlakata wanaw pi xtalakapastakni Dios tlakg lanka nixawa xalak kakilhtamaku?

⁹ Atanu tuku xlakata akinin kgalhiputunaw talakapastakni chuna la Dios, wa xlakata xtalakapastakni tlakg lanka nixawa xalak kakilhtamaku. Kakilhtamaku masta tastakyaw xlakata tayat, chuna la katalalinaw kintalilakgapasnikan chu la nalipaxuwayaw kintaskujutkan. Umakgolh tastakyaw ni tatalakxtumikgo tuku lakpuwan Jehová. Akgtum liʼakxilhtit, kakilhtamaku makgpuwantininan xlakata lanka nakinkamakgkatsikanan chu tlan akxilhkgo talakgxtumit xalimaxana. Makgatunu, kawanikan tiku latawilakgo pi komo nalamakgxtakgkgo o ni lu xlakaskinka tuku nalilaktlawakgo xtamakgaxtokgatkan, napaxuwakgo. ¿Makgapitsi umakgolh tastakyaw tlakg kinkamakgtayayan nixawa xtastakyaw Biblia?

¹⁰ Jesús wa: «Xliskgalala Dios [...] litasiyuma xtaskujut kxlatamat wanti xlikana akgatekgsma» (Mat. 11:19). Maski kakilhtamaku lhuwa tuku xalaksasti maxtuma, nitu la tlawa xlakata nalakkaxtlawa laklanka taʼakglhuwit nema kinkaliminiyan lhuwa talipuwan chuna la guerras, talaksakpaxkit xlakata kinkilhtsukutkan o xlakata kinkatlawanikanan tuku nitlan. Nachuna, uma kakilhtamaku masta talakaskin pi natlawakan talakgxtumit xalimaxana. ¿Makgtayananit uma xlakata nialh naʼan tajatat, taʼakglhuwit chu talamakgasitsin kfamilia? Nichuna, chuna la wankgo lhuwa latamanin, kaj litalhuwinit. Pero kstalaninanin Cristo tiku lakpuwankgo chuna la Dios, tlakg xatapaxuwan wilakgo xfamiliajkan, ni kgalhikgo tajatat xlakata talakgxtumit chu katakgalhikgo takaksni xnatalan xlikalanka katiyatni (Is. 2:4; Hech. 10:34, 35; 1 Cor. 6:9-11). ¿Ni xlikana pi tlakg lanka xtalakapastakni Dios nixawa xalak kakilhtamaku?

11. ¿Tukuya talakapastakni pulalilh Moisés chu tuku kitaxtulh?

¹¹ Xlakskujnin Dios xala makgasa liwana xkatsikgo pi xtalakapastakni Dios tlakg lanka nixawa xtalakapastakni chixku. Kaʼakxilhwi tuku titaxtulh Moisés. Skinilh Dios pi xmaxkilh xaskgalala naku maski xlistakyawakanit «paks tu xkatsinikgoy, chu xtlawakgoy egipcios» (Hech. 7:22; Sal. 90:12). Chu skinilh pi xmasiyanilh xtastakyaw (Éx. 33:13). Xlakata mastalh talakaskin pi wa Jehová napulalin, xla limaklakaskilh xlakata namakgantaxti xtalakaskin. Nachuna, Biblia lichuwinan pi chatum chixku tiku xkgalhi lanka takanajla (Heb. 11:24-27).

12. ¿Niku xputsa tamakgtay apóstol Pablo akxni wi tuku xlaksaka?

¹² Apóstol Pablo lu xaskgalala xwanit chu asta max akgtiy tachuwin xchuwinan (Hech. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3). Maski chuna, akxni wi tuku xlaksaka ni wa kstalani xliskgala kakilhtamaku, wata wa kstalani xTachuwin Dios (kalikgalhtawakga Hechos 17:2; chu 1 Corintios 2:6, 7, 13). Xlakata chuna tlawalh lu tlan kitaxtunilh  akxni xlichuwinan Dios chu xkgalhi takgalhkgalhin pi namaxkikan latamat nema ni kgalhi xlisputni (2 Tim. 4:8).

13. ¿Tiku lakgchan nalistakyawa xtalakapastakni chuna la lakapastaknan Dios?

¹³ Xlikana pi xtalakapastakni Dios tlakg lanka nixawa xalak kakilhtamaku. Komo natlawayaw tuku xla kinkawaniyan napaxuwayaw chu tlan nakinkakitaxtuniyan kkilatamatkan. Pero Jehová ni fuerza kinkawaniyan pi kalakpuwaw chuna la xla. Ni para «skujni xalipaw chu xaskgalala» chu ni para lakgkgolotsin kinkawanikgoyan tuku nalakapastakaw (Mat. 24:45; 2 Cor. 1:24). Chatunu akinin kinkalakgchanan nalistakyawayaw kintalakapastaknikan chuna la lakapastaknan Dios. ¿La tlawayaw?

14, 15. 1) Xlakata nalakapastakaw chuna la Jehová, ¿tuku talakaskin nawiliyaw kkintalakapastaknikan? 2) Chuna la wan Romanos 12:2, ¿tuku xlakata talakaskin nalakgmakganaw talakpuwan nema anan kkakilhtamaku? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

¹⁴ Romanos 12:2 kinkalimapakgsiyan uma: «Na ni kapaxuwanilipinitit [katuwa] ntayat ntu anan katuxawat; wampi kalitalakgpalitit, lantla lisastintit mintalakapastaknikan; lakimpi chuna naliʼakgatakgsatit xanima xatlan, chu lilakgatit, chu xalakatanks xtalakaskin Dios». Uma wamputun pi tlan nalakapastaknanaw chuna la Jehová maski akxni nina xʼalakgapasaw Jehová xkinkapasanitan xtalakapastakni kakilhtamaku. Xlikana pi chuna la kinkamakgastakkan o tuku titaxtunitaw kkilatamatkan tlawa pi tanu la nalakapastaknanaw. Pero kintalakapastaknikan tlan talakgpali chu chuntiya tlan natalakgpalitilha. Tuku namastayaw talakaskin natanu kkintalakapastaknikan chu tuku anta natamakgxtakga, wa tuku natlawa pi natalakgpali. Komo wa nakuentajtlawayaw tuku lakapastaka Dios, liwana nakatsiyaw pi tuku xla lakpuwan wa tlakg xatlan. Tuku nakitaxtu wa pi nalakpuwanaw chuna la xla.

¹⁵ Kʼakxilhwi pi xlakata tlan nalakgmakganaw xtalakapastakni kakilhtamaku xlakaskinka nialh namastayaw talakaskin pi nakinkapasayan xtapuwan. Uma wamputun pi nalakgmakganaw tuku wankgo chu tuku lakpuwankgo amakgapitsin nema Dios ni lakgati. Uma lu xlakaskinka. Xlakata tlan nakatsiyaw tuku xlakata, kawiliw akgtum liʼakxilhtit. Kalilakpuwaw pi chatum lataman ni lu tatatlaputun chu tlakg tlan tsuku wayan. ¿Namakgtaya komo chuntiya nawa liwat nema nixatlan? Xtachuna, maski liskujmaw nakgalhiyaw xtalakapastakni Dios, kaj nitu katilitaxtulh komo chuntiya nakgalhiyaw nixatlan xtalakapastakni kakilhtamaku.

16. ¿Tuku talakaskin kuenta natlawayaw?

¹⁶ Nila putum lakgmakganaw talakapastakni xalak kakilhtamaku xlakata anta lamaw (1 Cor. 5:9, 10). Asta akxni lichuwinanaw Dios kgaxmataw nixaxlikana tamasiy nema kanajlakgo latamanin. Pero maski nila putum lakgmakganaw, tuku tlan natlawayaw wa nialh nalilakpuwanaw chu namaxtuyaw kkintalakapastaknikan. Chuna la tlawalh Jesús, talakaskin tunkun nalakgmakganaw talakapastakni nema Satanás lakaskin pi kakgalhiw. Pero tlan ni lu akxtum nakatalalinaw latamanin tiku lakapastaknankgo chuna la kakilhtamaku. Kaʼakxilhwi la tlan natlawayaw (kalikgalhtawakga Proverbios 4:23).

17. ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata ni nakinkapasayan xtalakapastakni kakilhtamaku?

¹⁷ Akgtum liʼakxilhtit, talakaskin kuenta natlawayaw tiku nakatalalinaw. Biblia kinkawaniyan pi, komo nakatasmaniyaw tiku ni skujnanikgo Jehová, nachuna nalakpuwanaw la lakpuwankgo (Prov. 13:20; 1 Cor. 15:12, 32, 33). Nachuna talakaskin liwana nalaksakaw tuku lilakgastananaw. Akxni nalakgmakganaw lilakgastan nema masiya evolución, tiku tlawakgo  tuku ni tlan o talakgxtumit xalimaxana, natlawa pi ni natanu kkintalakapastaknikan tuku xalixkajni nema ni tatalakxtumi «xtakatsin Dios» (2 Cor. 10:5).

18, 19. 1) ¿Tuku xlakata talakaskin kuenta natlawayaw talakpuwan nema anan kkakilhtamaku? 2) ¿Tukuya takgalhskinin kiʼakstukan nakinkatlawanikanan chu tuku xlakata?

¹⁸ Nachuna talakaskin liwana nakuentajtlawayaw chu nalakgmakganaw talakpuwan nema anan kkakilhtamaku maski ni tasiya. Akgtum liʼakxilhtit, max akgtum tamakatsinin liwana lakkaxwilikanit xlakata namakgpuwantininan namakgtayakan política. Max akgtum tamakatsinin nema lichuwinan xlatamat chatum lataman, malaknu talakpuwan nema anan kkakilhtamaku xlakata tuku tlan natlawaya kmilatamat. Kmakgapitsi lilakgastan chu libros, masiyakan pi ni anan tuku tlakg xlakaskinka nixawa akinin o kifamiliajkan. Pero uma talakapastakni lakatsala tuku masiya Biblia xlakata anta wan pi komo napaxkiyaw Jehová tlan nakgalhiyaw tapaxuwan chu nakapaxkiyaw kifamiliajkan (Mat. 22:36-39). Chu makgapitsi cuentos nema kawanikan laktsu kamanan, maski akxni tsuku tasiya pi nitu kgalhi tuku ni xatlan, max wi tuku limin nema nakatamaknunikgo kxtalakapastaknikan laktsu kamanan tuku natlawa pi nakapasa tayat nema xalixkajni.

¹⁹ Uma ni wamputun pi ni tlan nalilakgastananaw tuku xatlan. Pero talakaskin akstu nakinkakgalhskinkanan: «¿Tlan nakakxilha talakapastakni xalak kakilhtamaku maski ni tasiya? ¿Kkawani kinkamanan tuku tlan naʼakxilhkgo chu tuku tlan nalikgalhtawakgakgo o ni? ¿Chu akit liwana kkatsi tuku kilitlawat? ¿Kkamasiyani kinkamanan tuku lakpuwan Jehová xlakata ni nakapasa xtalakapastakni kakilhtamaku?». Komo liwana nakatsiyaw la lakapastaka Jehová, ni katimastaw talakaskin pi «uma nitlan kilhtamaku» nakinkamapasiyan xtalakapastakni.

20. ¿Tuku nastakyawa kintalakapastaknikan?

²⁰ Kalakapastakwi pi pulaktiy niku natekgsaw tamakatsin: Jehová chu xkakilhtamaku Satanás. Tuku tlakg kuenta natlawayaw wa tuku nastakyawa kintalakapastaknikan. Komo wa nawiliyaw kkintalakapastaknikan tuku xalak kakilhtamaku, uma nakinkapasayan chu chuna natsukuyaw lakapastakaw chu nalikatsiyaw la likatsikgo latamanin. Wa xlakata lu talakaskin pi kuenta natlawayaw tuku akxilhaw, tuku likgalhtawakgayaw, tuku kgaxmataw chu tuku lakapastakaw.

21. ¿Tuku lu xlakaskinka nalichuwinanaw kʼatanu artículo?

²¹ Chuna la lichuwinawa, xlakata nalakapastakaw chuna la Jehová ni kaj xman talakaskin nalakgmakganaw tuku maxkajwi kintalakapastaknikan. Nachuna talakaskin nawiliyaw kkintalakapastaknikan tuku lakpuwan Dios xlakata wa nalilatamayaw. Kʼatanu artículo naʼakxilhaw la tlan chuna natlawayaw.