ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 47
Tuku kinkamasiyaniyan libro xla Levítico
«Putum Tatsokgni wa xtalakapastakni Dios chu makgtayanan» (2 TIM. 3:16).
TAKILHTLIN 98 Tatsokgni wa matsokgninalh Dios
TUKU NATALICHUWINAN *
1, 2. ¿Tuku xlakata xlakaskinka nakatsiniyaw tuku lichuwinan libro xla Levítico?
APÓSTOL PABLO malakapastaknilh Timoteo pi «putum Tatsokgni wa xtalakapastakni Dios chu makgtayanan» (2 Tim. 3:16). Kʼumakgolh «Tatsokgni» na makgtanuma libro xla Levítico. ¿Tuku lakpuwana xlakata uma libro? ¿Chuntiya kinkamakgtayayan? Makgapitsi latamanin lakpuwankgo pi maktum libro nema kaj lhuwa limapakgsin limin chu ni kinkamakgtayayan la uku. Pero akinin xlakskujnin Dios nichuna akxilhaw.
2 Liwakaya 3,500 kata lata tsokgwilika libro xla Levítico, pero Jehová kinkamaxkin xlakata «nakinkastakyawayan» (Rom. 15:4). Uma libro kinkamakgtayayan liwana nakatsiyaw la lakpuwan Dios. Wa xlakata xlakaskinka nakatsiniyaw tuku lichuwinan. Kaʼakxilhwi pulaktati tuku kinkamasiyaniyan.
TUKU KILITLAWATKAN XLAKATA JEHOVÁ TLAN NAKINKAʼAKXILHAN
3. ¿Tuku xlakata xmakamastakan animales Kilhtamaku akxni kXapakan Talakgalhin?
3 Xapulana tuku kinkamasiyaniyan: talakaskin pi Jehová tlan nakinkaʼakxilhan xlakata tlan namakgamakglhtinan kintamakamastankan. Kilhtamaku akxni kXapakan Talakgalhin nema xtlawakan akgatunu kata, putum israelitas xtamakxtumikgo chu xapuxku sacerdote xmakamasta animales. Uma xkamalakapastakni israelitas pi lu xlakaskinka xwanit xaskulunku natamakgxtakgkgo kxlakatin Jehová. Pero wi tuku xtalakaskin pi xtlawalh xapuxku sacerdote akxni nina xlin xkgalhni animales kSantísimo, pulaktum tuku tlakg xlakaskinka xwanit nixawa nakatapatikan xtalakgalhinkan israelitas.
(Kaʼakxilhti párrafo 4) *
4. Chuna la wan Levítico 16:12, 13, ¿tuku xtlawa xapuxku sacerdote akxni xtanu kSantísimo Kilhtamaku akxni kXapakan Talakgalhin? (Ka’akxilhti xmakni revista).
4 (Kalikgalhtawakga Levítico 16:12, 13). Kalilakpuwaw tuku xtlawakan. Xapuxku sacerdote tanu ktabernáculo. Makgatu chipanit niku tajuma xamuksun incienso chu amakgatu chipanit xa’oro pumajinin niku tajuma jalanat. Tachokgo niku waka lhakgat nema lilakgalhapakanit niku laktanukan kSantísimo. Lu limasiya kakni akxni tanu, chu taya kxlakatin Caja xla Talakkaxlan. Xtachuna la komo kxlakatin Jehová xtaya. Alistalh lakgmuju incienso jalanat, chu tsuku muksun. * Alistalh, natanupara kSantísimo chu nalin xkgalhni animales nema makamastakanit xlakata naxapakan talakgalhin. Kuenta katlawaw uma: xapuxku sacerdote lhkuyu incienso akxni nina makamasta xkgalhni animales.
5. ¿Tuku kinkamasiyaniyan la xlimaklakaskinkan incienso Kilhtamaku akxni kXapakan Talakgalhin?
5 ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata la xlimaklakaskinkan incienso Kilhtamaku akxni kXapakan Talakgalhin? Biblia tamalakxtumi incienso oraciones nema tlawakgo xlakskujnin Dios tiku ni makgxtakgkgo (Sal. 141:2; Apoc. 5:8). Kalakapastakwi pi xapuxku sacerdote lu limasiya kakni akxni lin incienso kxlakatin Jehová. Xtachuna la uma, akxni tlawaniyaw oración Jehová, lu limasiyayaw kakni. Lu lanka xtapalh akxilhaw pi xMalakatsukina kakilhtamaku kinkamaxkiyan talakaskin nalakgtalakatsuwiyaw, xtachuna la chatum aktsu kgawasa talakatsuwini xtlat (Sant. 4:8). Kinkamakgamakglhtinanan la x’amigos (Sal. 25:14). Uma lu lanka talakgalhaman li’akxilhaw chu wa xlakata ni tlawaputunaw tuku max namakgalipuwan.
6. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata Jesús pi xapuxku sacerdote pulana klhkuyu incienso akxni nina xmakamasta xkgalhni animales?
6 Kalakapastakwi pi xapuxku sacerdote pulana klhkuyu incienso akxni nina xmakamasta xkgalhni animales. Chuna liwana xkatsi pi Jehová tlan x’akxilha. ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma? Akxni Jesús xlama kKatiyatni, wi tuku lu xlakaskinka tlawalh akxni nina xmakamasta xlatamat kimpalakatakan, tuku tlakg xlakaskina xwanit nixawa nakalakgmaxtu putum latamanin. Xlakata Jehová tlan xmakgamakglhtinalh xtamakamastan, xtalakaskin pi nikxni xmakgxtakgli chu ankgalhin xkgalhakgaxmatli, chu xla chuna tlawalh. Chuna limasiyalh pi tuku tlakg xatlan natlawayaw wa pi nalatamayaw chuna la Jehová kinkalimapakgsiyan. Jesús limasiyalh pi kajwatiya Jehová lakgchan namapakgsinan chu pi xtamapakgsin lu x’akgstitum.
7. ¿Tuku xlakata Jehová lu tlan akxilhli putum tuku Jesús tlawalh kxlatamat?
7 Jesús kgalhakgaxmatli xtastakyaw Jehová akxni latamalh unu kKatiyatni. Maski titaxtulh tuku tuwa, putsastalanika chu maski liwana xkatsi tuku x’amaka tlawanikan akxni xmakgnika, limasiyalh pi kajwatiya xTlat lakgchan namapakgsinan (Filip. 2:8). Akxni Jesús titaxtulh tuku tuwa “tasalh chu pixlanka tlawanilh oración xTlat” (Heb. 5:7). Xliputum xnaku xtlawa oración chu chuna limasiyalh pi ni xmakgxtakga Jehová chu makgtayalh xlakata ankgalhin nakgalhakgaxmata. Jehová li’akxilhli uma oraciones xtachuna la xamuksu incienso. Jehová lu tlan akxilhli putum tuku Jesús tlawalh kxlatamat chu limasiyalh pi kajwatiya wa lakgchan namapakgsinan.
8. ¿La tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús?
8 Tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús akxni lu naliskujaw namakgantaxtiyaw xlimapakgsin Dios chu xlakata nikxni namakgxtakgaw. Akxni titaxtuyaw tuku tuwa, tasaskiniyaw Jehová pi kakinkamakgtayan xlakata makgapaxuwaputunaw. Komo natlawayaw putum uma, nalimasiyayaw pi kajwatiya xla lakgchan namapakgsinan. Liwana katsiyaw pi xla ni katimakgamakglhtinalh kiʼoracioneskan komo natlawayaw tuku xla xkajni. Pero komo linaw kilatamatkan chuna la xla lakaskin, liwana kakatsiw pi Jehová naliʼakxilha kiʼoracioneskan xtachuna la xamuksu incienso. Chu liwana kakatsiw pi xla namakgamakglhtinan kintakakninkan (Prov. 27:11).
SKUJNANIYAW JEHOVÁ XLAKATA PAXKIYAW CHU XLAKATA PAXTIKATSINIYAW
(Kaʼakxilhti párrafo 9) *
9. ¿Tuku xlakata israelitas xtlawakgo tamakamastan xla takaksni?
9 Xlipulaktiy tuku kinkamasiyaniyan: skujnaniyaw Jehová xlakata paxtikatsiniyaw. Kaʼakxilhparaw atanu tuku xtlawakgo israelitas xlakata nakakninanikgo Dios: tamakamastan nema xatapaxuwan xtlawakan o tamakamastan xla takaksni. * Libro xla Levítico kinkamasiyaniyan pi israelitas tlan xatapaxuwan xmastakgo akgtum tamakamastan xlakata «nalimasiyakgo tapaxtikatsinit» (Lev. 7:11-13, 16-18). Uma tamakamastan xatapaxuwan xmastakgo chu ni kaj xlakata xkawanikan pi xlimastatkan xwanit. Tamakamastan nema xatapaxuwan xmastakgo israelitas, xlimasiya pi xpaxkikgo Jehová. Tiku xtlawa uma tamakamastan, xfamilia chu sacerdotes xwakgo xaliwa animal nema xmakamastakan. Pero xpastapu chu klhwakaka kajwatiya Jehová xmakamaxkikan.
(Kaʼakxilhti párrafo 10) *
10. ¿La tatalakxtumi tamakamastan nema xatapaxuwan xtlawakgo israelitas nema lichuwinan Levítico 3:6, 12, 14-16 chuna la Jesús makgantaxtilh xtalakaskin xTlat?
10 Xlipulaktutu tuku kinkamasiyaniyan: makamaxkiyaw Jehová tuku tlakg tlan kgalhiyaw xlakata paxkiyaw. Xgrasa tantum animal wa tuku Jehová tlakg tlan x’akxilha. Nachuna liwana lichuwinalh pi xpastapu chu klhwakaka animales lanka xtapalh xwanit kxlakatin (kalikgalhtawakga Levítico 3:6, 12, 14-16). Wa xlakata Jehová lu xmakgapaxuwa pi chatum israelita xatapaxuwan xmakamaxkikgolh xpastapu, klhwakaka chu xgrasa animales. Tiku chuna xtlawa xlimasiya pi xmakamaxkiputun Jehová tuku tlakg xtapalh xkgalhi. Nachuna, Jesús makamaxkilh xTlat tuku tlakg tlan xkgalhi akxni xliputum xnaku lakskujnilh xlakata lu xpaxki (Juan 14:31). Jesús lu lanka talakgalhaman xliʼakxilha natlawa xtalakaskin Dios, chu lu xpaxki xlimapakgsin (Sal. 40:8). ¡Xlikana pi Jehová lu lanka xtapalh akxilhli pi xKgawasa xatapaxuwan skujnilh!
Tapaxkit nema kgalhiniyaw Jehová tlawa pi namaxkiyaw tuku tlakg tlan kgalhiyaw (Kaʼakxilhti párrafos 11 chu 12). *
11. 1) ¿La tatalakxtumi chuna la kskujnaniyaw Jehová chu tamakamastan xla takaksni? 2) ¿Tuku xlakata tlan limakgkatsiyaw uma?
11 Tamakamastan xla takaksni xatapaxuwan xtlawakan chu tiku xtlawa xlimasiya pi lu xpaxki Dios. Chuna la kskujnaniyaw Jehová xtachuna la umakgolh tamakamastan, xlakata limasiyaniyaw tuku makgkatsiyaw. Maxkiyaw tuku tlakg tlan kgalhiyaw, chu chuna tlawayaw xlakata xliputum kinakujkan paxkiyaw. Xlikana pi xla lu lipaxuwa akxni akxilha pi lhuwa millones latamanin xatapaxuwan skujnanikgo xlakata lu paxkikgo chu paxkikgo xlimapakgsin. Tlan limakgkatsiyaw xlakata xla ni kaj xman wa akxilha chu lanka xtapalh li’akxilha putum tuku tlawayaw, wata na akxilha tuku xlakata chuna tlawayaw. Akgtum li’akxilhtit, komo max linawa kata chu nialhla tlawayaw putum tuku akinin lakaskinaw, tlan liwana kakatsiw pi Jehová ni wa akxilha tuku nila tlawayaw. Max lakpuwanaw pi ni lhuwa tuku maxkiyaw, pero xla wa akxilha tapaxkit nema kinkamaʼakgpuwantiniyan natlawayaw putum tuku matlaniyaw. Xla xatapaxuwan makgamakglhtinan tuku tlakg tlan makamaxkiyaw.
12. ¿La xlimakgkatsi Jehová akxni xtlawakan tamakamastan xla takaksni, chu tuku liwana katsiyaw?
12 ¿Tuku kinkamasiyaniyan tamakamastan xla takaksni? Jehová tlan xlimakgkatsi akxni xtsuku jin la klhkuyukan tuku xmakamastakan. Wa xlakata, liwana kakatsiw pi Jehová lipaxuwa taskujut nema xatapaxuwan tlawayaw xlakata skujnaniyaw (Col. 3:23). Kalilakpuwaw la lipaxuwa uma. Jehová lanka xtapalh akxilha putum tuku tapaxkit kinkamakgpuwantiniyan natlawayaw, maski lhuwa o ni lu lhuwa, chu xla ankgalhin nalakapastaka (Mat. 6:20; Heb. 6:10).
JEHOVÁ SIKULUNATLAWA XKACHIKIN
13. Chuna la wan Levítico 9:23, 24, ¿la limasiyalh Jehová pi tlan xkaʼakxilha tiku kalaksakka xlakata sacerdotes nalitaxtukgo?
13 Xlipulaktati tuku kinkamasiyaniyan: Jehová sikulunatlawa xkachikin xalak katiyatni. Kalichuwinaw tuku lalh kkata 1512 akxni nina xmin Cristo, akxni tlawaka tabernáculo ksipi Sinaí (Éx. 40:17). Moisés pulalilh tamakxtumit niku kalaksakka Aarón chu xlakkamanan xlakata sacerdotes nalitaxtukgo. Putum kachikin tamakxtumikgolh xlakata na’akxilhkgo la sacerdotes xmakamastakgolh xapulana tamakamastan (Lev. 9:1-5). ¿La limasiyalh Jehová pi tlan xkaʼakxilha tiku kalaksakka xlakata sacerdotes nalitaxtukgo? Akxni Aarón chu Moisés kasikulunatlawakgolh israelitas, Jehová makamincha lhkuyat kʼakgapun xlakata nalhkuyu tamakamastan nema xwi kpumakamastan (kalikgalhtawakga Levítico 9:23, 24).
14. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka kimpalakatakan xlakata Dios tlan kamakgamakglhtinalh Aarón chu xlakkamanan xlakata sacerdotes nalitaxtukgo?
14 Uma tuku lalh limasiyalh pi Jehová kamakgamakglhtinalh Aarón chu xlakkamanan xlakata sacerdotes nalitaxtukgo. Akxni israelitas akxilhkgolh tuku tlawalh Jehová xlakata nalimasiya pi xkamakgamakglhtinan sacerdotes, liwana katsikgolh pi na xtalakaskin nakatatayakgo. Lu xlakaskinka tuku kinkamasiyaniyan, xlakata sacerdotes nema kalaksakka ama kilhtamaku, xʼama limasiya sacerdote nema xʼama tawila. Cristo wa xaPuxku Sacerdote, chu natamapakgsinankgo 144,000 tiku sacerdotes chu mapakgsinanin nalitaxtukgo (Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1).
Jehová pulalima xkachikin chu sikulunatlawa. Akinin tatayayaw xkachikin nema maklakaskima la uku (Kaʼakxilhti párrafos 15 asta 17). *
15, 16. ¿Tuku kinkamasiyaniyan pi Jehová tlan kamakgamakglhtinan «skujni xatalipaw chu xaskgalala»?
15 Kkata 1919, Jesús kalaksakli makgapitsi kstalaninanin xlakata «skujni xatalipaw chu xaskgalala» nalitaxtukgo. Uma lakskujni pulalima taskujut nema tatlawa xlakata nalichuwinankan Dios chu kamaxki kstalaninanin Cristo «xtawaykan akxni xlilat» (Mat. 24:45). ¿Liwana akxilhaw tuku kinkalimasiyaniyan pi Dios kamakgamakglhtinan uma skujni xatalipaw chu xaskgalala?
16 Satanás chu xkakilhtamaku malakgachokgoputunkgonit taskujut nema tlawakgo skujni xatalipaw chu xaskgalala. Komo ni wa Jehová xkamakgtayalh, nila xmakgantaxtikgolh uma taskujut. Lanit akgtiy guerras xlikalanka Katiyatni chu ni ananit tumin; nachuna, kaputsastalanikanit xkachikin Jehová chu lu nitlan kalikatsinikanit. Maski chuna, skujni xatalipaw chu xaskgalala chuntiya kamaxkinit taway xaʼespiritual kstalaninanin Cristo xlikalanka Katiyatni. Kalilakpuwaw la xlilhuwa likgalhtawakga kgalhiyaw kliwaka akgnajatsa ciento tachuwin. Uma limasiya pi Jehová xlikana pulalima xkachikin. Nachuna, taskujut nema tatlawama xlakata nalichuwinankan xTachuwin Dios limasiya pi xla kinkasikulunatlawaman. Xalakwan tamakatsinin litachuwinama «kxlilakgatum katiyatni» (Mat. 24:14). Xlikana pi Jehová pulalima chu lu sikulunatlawama xkachikin.
17. ¿La limasiyayaw pi tatayayaw kachikin nema Jehová maklakaskima la uku?
17 Kalilakpuwaw uma takgalhskinin: «¿Klimasiya pi kpaxtikatsini Dios xlakata kmakgtapakgsi kxkachikin?». Liwana tasiya pi Jehová pulalima xkachikin, xtachuna la lhkuyat nema taktalh kʼakgapun kxkilhtamakujkan Moisés chu Aarón. Xlikana pi lhuwa tuku nalipaxtikatsiniyaw (1 Tes. 5:18). ¿La limasiyayaw pi tatayayaw kachikin nema Jehová maklakaskima la uku? Nalilatamayaw xtastakyaw Biblia nema kinkamaxkikanan kkilikgalhtawakgakan, ktamakxtumit chu xalaklanka tamakxtumit, nachuna talakaskin nalichuwinanaw xtachuwin Dios chu nakaputsayaw latamanin tiku na kstalaninanin Cristo nalitaxtukgo (1 Cor. 15:58).
18. ¿Tuku liwana lakpuwanitaw natlawayaw?
18 Talakaskin liwana nalakpuwanaw pi nalilatamayaw tastakyaw nema tekgsaw klibro xla Levítico. Kaliskujwi xlakata Jehová tlan nakinkaʼakxilhan xlakata xla namakgamakglhtinan kintamakamastankan. Kaskujnaniw xlakata paxtikatsiniyaw. Chuntiya kamaxkiw tuku tlakg tlan kgalhiyaw xlakata paxkiyaw xliputum kinakujkan. Chu katatayaw xkachikin nema maklakaskima la uku. Komo chuna natlawayaw, nalimasiyaniyaw pi lu lanka xtapalh li’akxilhaw talakgalhaman nema kinkamaxkinitan xlakata tlan skujnaniyaw chu pi xTatayananin litaxtuyaw.
TAKILHTLIN 96 Xlibro Dios lu lanka xtapalh
^ párr. 5 Libro xla Levítico limin limapakgsin nema Jehová kamaxkilh xamakgan kachikin Israel. Akinin kstalaninanin Cristo xala uku nialh talakaskin nakgalhakgaxmataw umakgolh limapakgsin, pero tlan chuntiyaku nalitamakgtayayaw. Kʼuma artículo, naʼakxilhaw tuku tlan nakatsiniyaw xlakata libro xla Levítico.
^ párr. 4 Kkachikin Israel, incienso nema klhkuyukan ktabernáculo xasanto xliʼakxilhkan chu kajwatiya xlimaklakaskinkan xlakata nakakninanikan Jehová (Éx. 30:34-38). Ni anan tuku limasiya komo xapulana kstalaninanin Cristo xlimaklakaskinkgo incienso xlakata nakakninanikgo Dios.
^ párr. 9 Libro Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 2, kpágina 523 tlakg lichuwinan xlakata tamakamastan nema xatapaxuwan xtlawakan o tamakamastan xla takaksni.
^ párr. 54 TUKU TASIYA KDIBUJO: Kilhtamaku akxni kXapakan Talakgalhin, xapuxku sacerdote xalak Israel, xlin incienso kSantísimo chu xlakgmuju jalanat xlakata nalhkuyu chu xtsuku muksun. Alistalh xtanupara chu xlin xkgalhni tamakamastan xlakata talakgalhin.
^ párr. 56 TUKU TASIYA KDIBUJO: Chatum israelita linima chatum sacerdote xtamakamastan xla takaksni xlakata nalimasiyani Jehová pi xfamilia lu paxtikatsinikgo.
^ párr. 58 TUKU TASIYA KDIBUJO: Akxni Jesús xlama unu kKatiyatni, limasiyalh pi lu xpaxki xTlat akxni ankgalhin xtlawa xtalakaskin chu akxni xkamakgtaya kstalaninanin xlakata nachuna natlawakgo.
^ párr. 60 TUKU TASIYA KDIBUJO: Chatum tala puskat tiku lina kata tlawama cartas niku lichuwinan xTachuwin Dios, chuna limasiya pi maxkima Jehová tuku tlakg tlan kgalhi maski nialh la tuku lhuwa tlawa.
^ párr. 62 TUKU TASIYA KDIBUJO: Febrero kata 2019, tala Gerrit Lösch, tiku makgtapakgsi Lakgkgolotsin tiku Pulalinkgo xTatayananin Jehová, masiyalh akxni taxtulh Biblia Traducción del Nuevo Mundo, edición revisada, ktachuwin alemán. Natalan xalak Alemania lu lipaxuwakgo akxni maklakaskinkgo uma Biblia akxni ankgo lichuwinankgo Dios, chuna la umakgolh chatiy natalan.
