Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 45

Chuntiya kalalimasiyaniw tapaxkit nema ni makgxtakgnan

Chuntiya kalalimasiyaniw tapaxkit nema ni makgxtakgnan

«Kalalimasiyanitit tapaxkit nema ni makgxtakgnan chu talakgalhaman» (ZAC. 7:9).

TAKILHTLIN 107 Dios kinkamasiyanin nalapaxkiyaw

TUKU NATALICHUWINAN *

1, 2. ¿Tuku xlakata nalalimasiyaniyaw tapaxkit nema ni makgxtakgnan?

PULAKLHUWA tuku xlakata nalalimasiyaniyaw tapaxkit nema ni makgxtakgnan chatunu chatunu. Katekgsaw makgapitsi kʼumakgolh proverbios xalak Biblia: «Tapaxkit nema ni makgxtakgnan chu tuku xaxlikana ni kamakgxtakgni [...]; chuna, Dios chu latamanin namakgamakglhtinankgoyan chu nalilakgapaskgoyan pi kgalhiya taʼakgatekgsni»; «chixku tiku limasiya tapaxkit nema ni makgaxtakgnan xʼakstu makgtayakan», chu «tiku lu putsa tuku xaʼakgstitum chu tapaxkit nema ni makgxtakgnan natekgsa latamat» (Prov. 3:3, 4; 11:17, nota; 21:21).

2 Umakgolh proverbios lichuwinankgo pulaktutu tuku xlakata kilimasiyatkan tapaxkit nema ni makgxtakgnan. Pulana, xlakata xtapalh litaxtuyaw kxlakatin Dios. Xlipulaktiy, xlakata kiʼakstukan litamakgtayayaw. Akgtum liʼakxilhtit, nakgalhiyaw amigos tiku nikxni nakinkamakgxtakgkgoyan. Chu, xlipulaktutu, komo nalimasiyayaw tapaxkit nema ni makgxtakgnan, nakgalhiyaw tasikulunalin kkilhtamaku nema aku mima, pulaktum wa latamat nema ni kgalhi xlisputni. Xlikana pi anan lhuwa tuku xlakata nakgalhakgaxmataw uma xlimapakgsin Jehová: «Kalalimasiyanitit tapaxkit nema ni makgxtakgnan chu talakgalhaman» (Zac. 7:9).

3. ¿Tuku takgalhskinin nakgalhtiyaw kʼuma artículo?

3 Kʼuma artículo, nakgalhtiyaw akgtati takgalhskinin: ¿tiku xlilat nakalimasiyaniyaw tapaxkit nema ni makgxtakgnan?, ¿tuku kinkamasiyaniyan libro xla Rut xlakata lalimasiyanikan tapaxkit nema ni makgxtakgnan?, ¿la tlan nalimasiyayaw uma tapaxkit la uku? chu ¿tuku tlan kinkakitaxtuniyan akxni chuna tlawayaw?

¿TIKU XLILAT NAKALIMASIYANIYAW TAPAXKIT NEMA NI MAKGXTAKGNAN?

4. ¿La tlan nalimasiyayaw xtapaxkit Jehová nema ni makgxtakgnan? (Marcos 10:29, 30).

4 Chuna la akxilhwi kxapulana artículo Jehová kajwatiya kalimasiyani xtapaxkit nema ni makgxtakgnan tiku paxkikgo chu skujnanikgo (Dan. 9:4). Tlawaputunaw tuku wan Efesios 5:1: «Nachuna kalikatsitit la Dios, xlakata wixin xkamanan tiku kapaxki». Wa xlakata, kalimasiyaniputunaw kinatalankan tapaxkit nema ni makgxtakgnan (kalikgalhtawakga Marcos 10:29, 30).

5, 6. ¿Tuku wankgo latamanin pi kilhchanima ni makgxtakgnankan?

5 Akxni tlakg liwana akgatekgsaw tuku kilhchanima tapaxkit nema ni makgxtakgnan, tlakg liwana nakalimasiyaniyaw uma tayat kinatalankan. Wa xlakata, kaʼakxilhwi akgtum liʼakxilhtit niku masiya tuku litalakgpali tapaxkit nema ni makgxtakgnan chu tuku latamanin wankgo pi kilhchanima ni makgxtakgnankan.

 6 Tlan xlakpuwaw pi tiku akglhuwata kata la skujnit kʼakgtum empresa, litaxtu chatum skujni tiku ni makgxtakgnan. Pero max umakgolh kata nipara chatum lakgapasnit xmalana uma empresa. Max ni ankgalhin lakgati tuku lakkaxwilikan anta. Xla skuja anta xlakata maklakaskin tumin chu ni xlakata paxki empresa. Chuntiya naskuja kʼuma empresa asta akxni natajubilarli, o max nialh anta katiskujli komo natekgsa tlakg tlan taskujut alakatanu.

7, 8. 1) ¿Tuku tlawa pi chatum lataman nalimasiya tapaxkit nema ni makgxtakgnan? 2) ¿Tuku xlakata nalakputsananiyaw makgapitsi versículos klibro xla Rut?

7 Tuku litalakgpali tapaxkit nema ni makgxtakgnan chu ni makgxtakgnankan nema lichuwinaw  kpárrafo 6, wa tuku xlakata chatum lataman limasiya uma tayat. ¿Tuku xlakata xlakskujnin Dios xalamakgasa limasiyakgolh tapaxkit nema ni makgxtakgnan? Chuna tlawakgolh ni kaj xlakata chuna xlitlawakan xwanit, wata xlakata xnakujkan chuna kamatlawilh. Kaʼakxilhwi xliʼakxilhtit David. Xnaku maʼakgpuwantinilh nalimasiyani Jonatán tapaxkit nema ni makgxtakgnan maski xtlat Jonatán xmakgniputun David. Lhuwa kata xtitaxtunit lata xninita Jonatán, David chuntiya limasiyanilh Mefibóset, xkgawasa Jonatán, tapaxkit nema ni makgxtakgnan (1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7).

8 Lhuwa tuku tlan nakatsiniyaw xlakata tapaxkit nema ni makgxtakgnan komo nalikgalhtawakgayaw makgapitsi versículos anta klibro xla Rut. ¿Tuku kinkamasiyanikgoyan tiku kalichuwinankan kʼuma libro xlakata tapaxkit nema ni makgxtakgnan? ¿La tlan nalilatamayaw kkincongregacionkan tuku katsiniyaw? *

¿TUKU KINKAMASIYANIYAN LIBRO XLA RUT XLAKATA TAPAXKIT NEMA NI MAKGXTAKGNAN?

9. ¿Tuku xlakata Noemí lakpuwa pi Jehová xtlawanima tuku nitlan?

9 Libro xla Rut kinkalitachuwinanan tuku titaxtulh Noemí, xpuwiti Rut, chu chatum chixku tiku xwanikan Boaz, tiku xpaxki Dios chu xtalilakgapasni xwanit xchixku Noemí. Xlakata analh tatsinksni anta kʼIsrael, Noemí, xchixku chu chatiy xlakgkgawasan ankgolh kMoab. Anta xchixku nilh. Chatiy xlakgkgawasan tamakgaxtokgkgolh, pero milh kilhtamaku xlakan na nikgolh (Rut 1:3-5; 2:1). Uma tuku lu nitlan titaxtulh tlawalh pi Noemí lu xtaxlajwanilh. Lu nitlan xlimakgkatsi chu asta xlakpuwan pi Jehová xtlawanima tuku lu nitlan. Kaʼakxilhwi tuku wa nema limasiya tuku xlakpuwani Dios: «Jehová kintlawanima tuku nitlan, [...] Tiku kgalhi xliputum litliwakga xun tlawanit kilatamat». Chu wampa: «Jehová kintlawanima tuku nitlan. Tiku kgalhi xliputum litliwakga lhuwa kimakgapatinanit» (Rut 1:13, nota, 20, 21).

10. ¿Tuku lakpuwa Jehová xlakata tuku wa Noemí?

10 ¿Tuku lakpuwa Jehová xlakata tuku wa Noemí? Ni makgxtakgli, wata akxni akxilhli la xpatinama akgatekgsli tuku xlakata chuna xkilhwama. Jehová akgatekgsa pi «taʼakglhuwit tlawa pi chatum xaskgalala chixku nialh nalakpuwan tuku natlawa» (Ecl. 7:7). Maski chuna, xtalakaskin pi xmakgtayaka Noemí xlakata xʼakxilhli pi Jehová ni xmakgxtakgnit. ¿La makgtayalh Dios? (1 Sam. 2:8). Tlawalh pi Rut xlimasiyanilh tapaxkit nema ni makgxtakgnan. Tlan likatsinilh chu xatapaxuwan makgtayalh xputiatse xlakata liwana xlakapastaknampa chu xtatliwakglhli xtakanajla. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit Rut?

11. ¿Tuku xlakata lhuwa natalan kamakgtayakgo tiku taxlajwanikgonit?

11 Tapaxkit nema ni makgxtakgnan kinkamaʼakgpuwantiniyan nakamakgtayayaw tiku taxlajwanikgonit. Chuna la Rut ni makgxtakgli Noemí, la uku anankgo lhuwa natalan tiku tlan likatsikgo. Xlakan xatapaxuwan kamakgtayakgo tiku lu lakgaputsamakgo o taxlajwanikgonit. Kapaxkikgo xnatalankan chu tlawaputunkgo tuku matlanikgo xlakata nakamakgtayakgo (Prov. 12:25, nota; 24:10). Chuna stalanikgo xtastakyaw apóstol Pablo: «Kakawanitit tachuwin nema tlan nakalimamakgkatsiniyatit amakgolh tiku taxlajwanikgonit, kakamakgtayatit tiku ni lakgtliwakgan, ni lakapala kakasitsinitit putum latamanin» (1 Tes. 5:14).

Pulaktum la tlan nakamakgtayayaw kinatalan tiku taxlajwanikgonit wa akxni nakakgaxmatniyaw (Kaʼakxilhti párrafo 12).

12. ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata namakgtayayaw chatum tala tiku taxlajwaninit?

12 Makglhuwa, tlan namakgtayayaw chatum tala tiku taxlajwaninit komo nakgaxmatniyaw chu nawaniyaw pi paxkiyaw. Jehová akxilha putum tuku tlawayaw xlakata namakgtayayaw chatum kskujni tiku la tantum borrego litaxtu (Sal. 41:1). Proverbios 19:17 wan: «Tiku makgtaya tiku nitu kgalhi, masakwani Jehová, chu xla nalakgxokgoni».

Rut ni makgxtakga Noemí, xputiatse, pero Orpá taspita kMoab. Rut wani Noemí: «Niku wix napina na anta nakan» (Kaʼakxilhti párrafo 13).

13. ¿Tuku tlawalh Rut nema Orpá nichuna tlawalh, chu la limasiyalh tapaxkit nema ni makgxtakgnan? (Kaʼakxilhti xmakni revista).

13 Xlakata tlakg tlan naʼakgatekgsaw tuku kilhchanima tapaxkit nema ni makgxtakgnan, kalichuwinaw tuku titaxtulh Noemí akxni xninita xchixku chu chatiy xlakgkgawasan. Akxni Noemí kgaxmatli pi «Jehová xkamaxkima xkachikin tuku maklakaskinkgo», lakpuwa nataspitpara kxkachikin (Rut 1:6). Chatiy xnapuwitin tataspitkgolh. Pero akxni xʼamakgo ktiji, Noemí makgtutu kawanilh pi xtaspitkgolh kMoab. ¿Tuku lalh? Biblia wan: «Orpá tsukli xputiatse [o xpuwitichat] chu alh. Pero Rut ni makgxtakgli» (Rut 1:7-14). Orpá kgalhakgaxmatnilh Noemí chu taspitli kMoab. Pero Rut tlawalh tuku ni xlakpuwankan pi xʼama tlawa. Max na tlan xtitaspitli kxchik, pero xlakata xpaxki xputiatse tatamakgxtakgli xlakata namakgtaya (Rut 1:16, 17). Laksakli natatamakgxtakga ni xlakata chuna xlitlawat xwanit, wata chuna xtlawaputun, xlakata xkgalhini tapaxkit nema ni makgxtakgnan. ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma?

14. 1) ¿Tuku laksakkgonit natlawakgo lhuwa natalan? 2) Chuna la wan Hebreos 13:16, ¿tuku lu makgapaxuwa Dios?

14 Akxni limasiyayaw tapaxkit nema ni makgxtakgnan, tlakg lhuwa tuku tlawayaw xlakata nakamakgtayayaw amakgapitsin. Chuna la makgasa, lhuwa xtatayananin Jehová xala uku laksakkgonit nakalimasiyanikgo xnatalan tapaxkit nema ni makgxtakgnan, asta tiku ni kalakgapaskgo. Akgtum liʼakxilhtit, akxni katsikgo pi wi tuku masputunanit kʼakgtum kachikin, tunkun kgalhskininankgo la tlan namakgtayanankgo. O, komo katsikgo pi chatum tala xalak congregación ni akchani xtumin, lakputsakgo la nakatsikgo tuku maklakaskin chu makgtayakgo. Tlawakgo chuna la kstalaninanin Cristo xalak Macedonia kxapulana siglo, tiku mastakgolh «asta tlakg lhuwa nixawa la xmatlanikgo» (2 Cor. 8:3). Chuna la umakgolh kstalaninanin Cristo, tlakg lhuwa tlawakgo nixawa la matlanikgo. Wi tuku limakgxtakgkgo xlakata nakamakgtayakgo xnatalankan tiku wi tuku maklakaskinkgo. Jehová lu makgapaxuwa akxni akxilha pi xlakskujnin limasiyakgo tapaxkit nema ni makgxtakgnan (kalikgalhtawakga Hebreos 13:16).

¿LA TLAN NALIMASIYAYAW LA UKU TAPAXKIT NEMA NI MAKGXTAKGNAN?

15, 16. ¿La limasiyalh Rut pi ni taxlajwanilh?

15 Pulaklhuwa tuku lu xlakaskina kinkamasiyaniyan tuku titaxtukgolh Rut chu Noemí. Kaʼakxilhwi makgapitsi.

16 Ni kataxlajwaniw. Akxni Rut stalaniputulh xputiatse akxni xʼama taspita kJudá, xapulana Noemí ni lakaskilh. Pero Rut ni taxlajwanilh. ¿Tuku kitaxtulh? «Akxni Noemí akxilhli pi Rut ni xʼama makgxtakga, nialhtu wanilh» (Rut 1:15-18).

17. ¿Tuku nakinkamakgtayayan ni lakapala nataxlajwaniyaw?

17 Tuku katsiniyaw: Talakaskin nakgalhkgalhinanaw xlakata tlan nakamakgtayayaw tiku lu lipuwaxnikgonit, pero ni kilitaxlajwanitkan. Akgtum liʼakxilhtit, max chatum tala tiku maklakaskin tamakgtay ni katimakglhtinamputulh akxni namakgtayaputunaw. * Maski chuna, tapaxkit nema ni makgxtakgnan natlawa pi ni namakgxtakgputunaw (Gál. 6:2). Chu chuntiya nalakpuwanaw pi namin kilhtamaku namasta talakaskin namakgtayayaw chu namakgoxamixiyaw.

18. ¿Tuku max makgalipuwa Rut?

18 Ni tunkun nitlan kalimakgkatsiw. Akxni Noemí chu Rut chankgolh kBelén, Noemí katatanokgli tiku xapulana xtalakatsu xwankgonit: «Putum xakkgalhi akxni kkalh, pero la uku Jehová tlawanit pi nialhtu naklimin» (Rut 1:21). ¿Tuku max makgkatsilh Rut akxni kgaxmatli tuku wa xputiatse? Xtlawanit putum tuku xmatlani xlakata xmakgtayalh Noemí; xtatasanit, xmakgoxamixinit chu akglhuwa kilhtamaku akxtum xtatlawanit. Maski chuna, Noemí wa: «Jehová tlawanit pi nialhtu naklimin». Maski Rut ni makgxtakgli, xtasiya pi Noemí ni xlakaskinka xʼakxilha xtamakgtay. Uma max lu makgalipuwa Rut, pero xla chuntiya tatamakgxtakgli Noemí.

19. ¿Tuku nakinkamakgtayayan ni namakgxtakgaw tiku taxlajwaninit?

19 Tuku katsiniyaw: Max chatum tala puskat xalak congregación tiku taxlajwaninit, xapulana nakinkawaniyan tuku nitlan nakinkamamakgkatsiniyan maski lhuwa tuku tlawamaw xlakata namakgtayayaw. Pero ni mastayaw talakaskin pi uma tunkun nakinkamakgalipuwanan. Ni makgxtakgaw chu skiniyaw Jehová pi kakinkamakgtayan nakatsiyaw la tlan namakgoxamixiyaw (Prov. 17:17).

¿La tlan nastalanikgo lakgkgolotsin xliʼakxilhtit Boaz? (Kaʼakxilhti párrafos 20 chu 21).

20. ¿Tuku maxkilh Rut litliwakga xlakata chuntiya xtayanilh?

20 Kamatliwakglhwi tiku maklakaskin. Rut xlimasiyaninit Noemí tapaxkit nema ni makgxtakgnan, pero la uku xla na xmaklakaskin xmatliwakglhka. Wa xlakata, Jehová maklakaskilh Boaz xlakata nalimatliwakglha umakgolh tachuwin: «Jehová kaxokgonin tuku tlawanita. Xatakgatsin kamakgamakglhtinanti mintatlaja nema namaxkiyan Jehová, xDios Israel, xlakata wa putsanita nalitatsekga xpakgen». Umakgolh lu lakstlan tachuwin tlan mamakgkatsinilh Rut. Xla wanilh: «Kimakgoxamixinita, akit tiku miskujni klitaxtu, chu lu tlan kilimamakgkatsinita mintachuwin» (Rut 2:12, 13). Xlakata Boaz wa tachuwin akxni xlilat xwanit, uma maxkilh Rut litliwakga xlakata chuntiya xtayanilh.

21. Chuna la wan Isaías 32:1, 2, ¿tuku natlawakgo lakgkgolotsin xlakata paxkinankgo?

21 Tuku katsiniyaw: Tiku kalimasiyanikgo amakgapitsin tapaxkit nema ni makgxtakgnan, min kilhtamaku xlakan na maklakaskinkgo nakamatliwakglhkan. Boaz wanilh Rut laktlan tachuwin xlakata tlan xlikatsininit Noemí. Xtachuna la uma, la uku lakgkgolotsin kawanikgo laktlan tachuwin natalan xalak congregación xlakata tlan kalikatsinikgo chu kamakgtayakgo amakgapitsin. Tachuwin nema kamaxkikan akxni chuna xlilat nakamatliwakglhkgo xlakata chuntiya natayanikgo (kalikgalhtawakga Isaías 32:1, 2).

¿TUKU TLAN KINKAKITAXTUNIYAN AKXNI LIMASIYAYAW TAPAXKIT NEMA NI MAKGXTAKGNAN?

22, 23. ¿La talakgpalilh xtapuwan Noemí, chu tuku max tlawalh pi natalakgpali? (Salmo 136:23, 26).

22 Titaxtulh kilhtamaku, Boaz tlawalh tuku xtalakaskin xlakata Rut chu Noemí liwana xkaʼakchanilh xliwatkan (Rut 2:14-18). ¿Tuku wa Noemí akxni akxilhli pi Boaz lhuwa tuku xkamaskiwinit? Xla wa: «Jehová, tiku kalimasiyaninit tapaxkit nema ni makgxtakgnan tiku lamakgolh chu tiku nikgonita, kasikulunatlawalh» (Rut 2:20a). ¡Xtayat Noemí lu xtalakgpalinit! Xapulana lu xlakgaputsama chu wa: «Jehová kintlawanima tuku nitlan». Pero la uku xatapaxuwan wa: “Jehová, [...] limasiyanit xtapaxkit nema ni makgxtakgnan”. ¿Tuku max tlawalh pi natalakgpali xtapuwan?

23 Noemí tsukulh akxilha xtamakgtay Jehová kxlatamat. Jehová maklakaskilh Rut xlakata xmakgtayalh akxni xtaspitma kJudá (Rut 1:16). Noemí na akxilhli xtamakgtay Jehová akxni Boaz, chatum tiku na “xtamawaxtuna” xlitaxtu, * lhuwa tuku kamaskiwilh chu tlan kalikatsinilh umakgolh chatiy lakpuskatin (Rut 2:19, 20b). Max lakpuwa: «La uku kʼakgatekgsa. Jehová nikxni kimakgxtakgli. Akxtum kintatawilanit putum kilhtamaku nema titaxtunit» (kalikgalhtawakga Salmo 136:23, 26). Max lu paxtikatsinilh pi Rut chu Boaz ni taxlajwanikgolh chu chuntiya makgtayaputunkgolh. Xkgalhtutukan lu paxuwakgolh xlakata Noemí paxuwapa chu tatliwakglhpa.

24. ¿Tuku xlakata chuntiya kalimasiyaniputunaw kinatalankan tapaxkit nema ni makgxtakgnan?

24 ¿Tuku katsininitaw xlakata tapaxkit nema ni makgxtakgnan klibro xla Rut? Tapaxkit nema ni makgxtakgnan nakinkamaʼakgpuwantiniyan chuntiya nakamakgtayayaw natalan tiku taxlajwanikgonit chu ni tunkun nakamakgxtakgaw. Na kinkamaʼakgpuwantiniyan wi tuku nalimakgxtakgaw xlakata nakamakgtayayaw. Xlilat pi lakgkgolotsin nakamaʼakgpuwantinikgo tiku kalimasiyanikgo tapaxkit nema ni makgxtakgnan amakgapitsin. Lu paxuwayaw akxni akxilhaw pi kinatalankan tatliwakglhparakgo chuna la skujnanikgo Jehová (Hech. 20:35). Pero chuntiya kalakapastakwi pi limasiyayaw tapaxkit nema ni makgxtakgnan xlakata stalaniputunaw xliʼakxilhtit Jehová chu makgapaxuwaputunaw. Xla kgalhi «lhuwa tapaxkit nema ni makgxtakgnan» (Éx. 34:6; Sal. 33:22).

TAKILHTLIN 130 Kakatsiniw natapatinanaw

^ párr. 5 Jehová lakaskin kakalimasiyaniw tapaxkit nema ni makgxtakgnan natalan xalak congregación. Xlakata liwana naʼakgatekgsaw tuku kilhchanima tapaxkit nema ni makgxtakgnan, tlan nalichuwinanaw la limasiyakgolh uma tayat makgapitsi xlakskujnin Dios xala makgasa. Kʼuma artículo naʼakxilhaw tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit Rut, Noemí chu Boaz.

^ párr. 8 Xlakata tlakg nalitamakgtayaya uma artículo, kkamaʼakgpuwantiniyan nalikgalhtawakgaya capítulos 1 chu 2 klibro xla Rut.

^ párr. 17 Xlakata lichuwinamaw xliʼakxilhtit Noemí, nakalichuwinanaw natalan lakpuskatin tiku maklakaskinkgo tamakgtay. Pero tuku katsiniyaw nema lichuwinankan kʼuma artículo na tlan nakamakgtaya natalan lakchixkuwin.

^ párr. 23 Tlakg nakatsiya xlakata tuku xlakgaya Boaz chuna la tamawaxtuna kʼartículo «Ejemplos de fe: “Una mujer excelente”», krevista La Atalaya 1 xla octubre kata 2012.