Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

Ni kpekuan xlakata klipawan Jehová

Ni kpekuan xlakata klipawan Jehová

AKXNI wi tiku kinkgalhskin la kinkitaxtuninit chuna la kskujnanima Jehová, akit kwani: «Akit klitaxtu la akgtum maleta kxlakatin Jehová». Tuku kwamputun wa pi xtachuna la akit klin kimaleta niku klimputun, kmasta talakaskin pi Jehová chu xkachikin nakimpulalinkgo chu kkan niku xlakan kiwanikgo chu akxni kiwanikgo. Maski kimalakgachakanit kkachikinin niku ktitaxtunit tuku tuwa chu minit kilhtamaku asta kalipekua tawilanit kilatamat, kkatsininit pi xlakata ni napekuanaw talakaskin nalipawanaw Jehová.

KLAKGAPASA JEHOVÁ CHU KTSUKU LIPAWAN

Klakachilh kkata 1948 k’akgtum aktsu kachikin kxsuroeste Nigeria. Ama kilhtamaku, kinkuku Moustapha, xa’aktsujku xtala kintlat, chu Wahabi, xapuxku kintala, xtatayananin Jehová litaxtukgolh. Akxni xakkgalhi akgnajatsa kata, kintlat nilh. Uma lu kimakgalipuwa. Wahabi kiwanilh pi tlan xakkamaparaw akxilhaw kintlatkan akxni xlakastakwanalh. Uma lu xastlan takgalhkgalhin kima’akgpuwantinilh naklikgalhtawakga Biblia. Ktamunulh kkata 1963, chu a’kgalhtutu kinatalan na xtatayananin Jehová litaxtukgolh.

Kkata 1965, kkalh latama kLagos, niku xlamacha chatum xapuxku kintala, Wilson. Anta lhuwa tuku kkatalipaxuwalh precursores regulares xalak congregación Igbobi. Xakakxilha pi xlakan lu xpaxuwakgo chu wa xlakata precursor klitaxtulh enero kata 1968.

Chatum tala tiku kskuja kBetel, Albert Olugbebi, lakkaxwililh nakinkatatamakxtumiyan putum lakgkgawasan xlakata nakinkalitachuwinanan pi xtalakaskin precursores especiales kxnorte Nigeria. Lu klakapastaka tuku xatapaxuwan kinkawanin tala Olugbebi: «Wixin lakgkgawasan chu tlan namaklakaskinatit minkilhtamakujkan chu militliwakgakan xlakata naskujnaniyatit Jehová. Anta anan lhuwa taskujut». Akit xaklitaxtuputun chuna la palakachuwina Isaías chu xakkamputun niku Jehová xkimalakgachalh, wa xlakata kmalakgatsamalh solicitud (Is. 6:8).

Mayo kata 1968, kimalakgachaka chuna la precursor especial kKano, kxnorte Nigeria. Watiya uma kilhtamaku xlama guerra de Biafra, nema makgapalalh lata kkata 1967 asta 1970. Guerra lu xmasputunanit k’uma kachikin, chu xchanit asta kxʼeste país. Chatum tala tiku xkililakgaputsama kiwanilh pi ni xakkalh kKano. Pero akit kwanilh: «Paxtikatsinilh. Kkatsi pi kililakgaputsaya, pero komo Jehová lakaskin pi nakkan anta, liwana kkatsi pi xla nakimakgtaya».

KLIPAWA JEHOVÁ MASKI XAKLAMA NIKU MASPUTUNALH GUERRA

Tuku kakxilhli akxni kchalh kKano lu kimakgalipuwa. Guerra lu xmasputunanit k’uma kachikin. Xmin kilhtamaku akxni xakkanaw lichuwinanaw Dios, xakakxilhaw ktiji tiku xkamakgnikanit k’guerra. Maski kKano xapulana x’anan lhuwa congregaciones, lhuwa natalan xtsalataxtukgonit. Kajwatiya x’anankgo 15 publicadores, chu lu xpekuankgonit chu xtaxlajwanikgonit. ¡Lu paxuwakgolh akxni kchaw kgalhchaxan precursores especiales k’uma kachikin! Lu kkamaʼakgpuwantiniw. Kkamakgtayaw natsukuparakgo tamakxtumikgo, nalichuwinankgo Dios chu namalakgachakgo xʼinformeskan ksucursal chu naskinkgo likgalhtawakga.

Putum precursores especiales ktsukuw katsiniyaw tachuwin hausa. Lhuwa latamanin xalak uma kachikin xkinkakgaxmatnikgoyan xlakata xakkalitachuwinanaw Dios kxtachuwinkan. Pero makgapitsi latamanin tiku xmakgtapakgsikgo ktakanajla nema tlakg xlakgapaskan k’uma kachikin ni xlakgatikgo pi xaklichuwinanaw Dios. Wa xlakata lu xtalakaskin skgalalh xaklatapuliw. Akgtum kilhtamaku akxni xaklichuwinamaw Dios, chatum chixku tsukulh kinkaliʼakstalayan cuchillo. Pero tlakg lakapala kkgosnaw chu ktsalaw. Maski lhuwa tuku kalipekua wililh kilatamatkan, chuna la wan Salmo 4:​8, Jehová tlawalh pi nitu xkinkaʼakgspulan, chu tsinu tsinu tlakg talhuwilh publicadores. La uku, anta kKano anan akgkawitu congregaciones chu liwaka 500 publicadores.

KINKAPUTSASTALANIKANAN KNÍGER

Akxni precursor especial xaklitaxtu kNiamey (Níger).

Agosto kata 1968, akxni nina lhuwa papa’ xtitaxtunit lata xakchanitaw kKano, akit chu a’chatiy precursores especiales kinkamalakgachakan kNiamey, niku xtapakgsi República xalak Níger, k’África Occidental. Tunkun kakxilhwi pi Níger akgtum kachikin niku lu lhkaknan. Pero ni kajwatiya talakaskilh naklismaniyaw lhkakna, na talakaskilh nakkatsiniyaw tachuwin francés, nema xchuwinankan k’uma kachikin. Maski tuwa tuku ktitaxtuw, klipawaw Jehová chu ktsukuw lichuwinanaw Dios k’uma kachikin maski ni lhuwa publicadores x’anankgo. Ni makgas titaxtulh, atsinu ni putum latamanin xalak Niamey tiku xlakgapaskgo letra xkgalhikgo libro nema xakmaklakaskinaw xlakata naklimakgalhtawakgenanaw Biblia: La verdad que lleva a vida eterna. Asta xwilakgo latamanin tiku xminkgo kinkaskinikgoyan libro.

Tunkun kakxilhwi pi mapakgsinanin ni xkaʼakxilhputunkgo xtatayananin Jehová. Julio kata 1969 ktlawaw xapulana asamblea de circuito k’uma país, niku kilakgolh kgalhpuxam latamanin. Lu xakpaxuwamaw xlakata xʼamakgo tamunukgo chatiy publicadores. Pero xapulana kilhtamaku akxni tlawaka asamblea, policías malakgachokgokgolh programa. Kinkalinkgon, akinin precursores especiales chu superintendente de circuito, niku xwilakgo amakgapitsi policías. Anta kinkatlawanikgon lhuwa takgalhskinin chu alistalh kinkalimapakgsikgon pi nialh xaktaspitwi lichali. Xlakata kakxilhwi pi mapakgsinanin x’amakgo taʼakglhuwikgo, klakaxwiliw pi taʼakgchuwin xlakata tamunut xmastaka k’akgtum chiki chu alistalh tiku x’amakgo tamunukgo, xkamunuka k’akgtum kgalhtuchokgo niku ni x’anankgolh lhuwa latamanin.

Akxni xtitaxtunit makgapitsi semanas, tiku xlakgayawakanit namapakgsinan k’uma país kinkatamakxtun akit chu atanu kgalhkitsis precursores especiales. Kinkawanikan pi xakkgalhiyaw 48 horas xlakata xaktaxtuw kNíger chu niti xʼama kinkamakgtayayan. Kkgalhakgaxmatnaw chu kkaw ksucursal xalak Nigeria. Lata anta, kinkamalakgachakan kʼatanu kachikinin.

Akit kimalakgachaka k’akgtum kachikin xalak Nigeria nema wanikan Orisunbare. Anta xatapaxuwan kkatalichuwinalh Dios publicadores xalak uma kachikin, chu xakkgalhi makgapitsi tiku xakkalimakgalhtawakge Biblia. Pero akgchaxan papa’ alistalh, sucursal kiwanilh pi xaktaspitli kNíger; pero kaj kiʼakstu. Xapulana, uma kaks kimalakawanilh chu klilakgaputsalh tsinu. Pero na lu xakkaʼakxilhputumpara natalan xalak Níger.

Ktaspitli kNiamey. Akgtum kilhtamaku lata xakchanit anta, chatum chixku tiku xkgalhi xnegocios kNigeria, akxilhli pi akit xtatayana Jehová xakwanit chu lhuwa tuku tsukulh kinkgalhskin xlakata Biblia. Klimakgalhtawakgelh Biblia, chu akxni xla makgxtakgli lixkuli chu kuchu, tamunulh. Alistalh na kkgalhilh talakgalhaman pi naklichuwinan Dios klakalhuwa kachikin k’uma país chu kakxilhli la latamanin tsinu tsinu xmakgamakglhtinankgo xaxlikana. Akxni kchalh kNíger x’anankgo 31 xtatayananin Jehová, chu akxni ktaxtucha anta, xʼanankgo 69.

«NI KKATSIYAW LA KAKITAXTUNIMA NATALAN KʼGUINEA»

Diciembre kkata 1977, ktaspitli kNigeria xlakata kiʼinvitarlika kʼakgtum curso nema x’ama makgapala akgtutu semanas. Akxni sputli curso, coordinador xla Comité de Sucursal, Malcolm Vigo, kimaxkilh maktum carta nema xmakaminkanitancha ksucursal xalak Sierra Leona. Natalan xputsamakgo chatum precursor tiku nina xmakgaxtokga, ni xtatatla chu tiku xchuwinalh inglés chu francés xlakata superintendente de circuito xlitaxtulh kʼGuinea-Conakri. Tala Vigo kiwanilh pi wa xlakata xkiʼinvitarlikanit k’uma curso. Liwana kiwanilh pi tuwa xwanit namakgantaxtikan uma taskujut chu kiwanilh: «Liwana kalakpuwanti komo namakgamalhtinana». Pero ni makgtiy klilakpuwa, tunkun kwanilh: «Xlakata wa Jehová tiku kimalakgachama, nakkan».

Kʼavión kkalh xlakata nakchan kSierra Leona chu anta kkatatamakxtumilh natalan xalak sucursal. Chatum tala tiku xmakgtapakgsi kComité de Sucursal kiwanilh: «Ni liwana kkatsiyaw la kakitaxtunima natalan kʼGuinea». Maski uma sucursal xpulalima taskujut anta kʼGuinea, nila xkatachuwinankgonit natalan xlakata xʼanan lhuwa taʼakglhuwit xlakata política kʼuma país. Makglhuwa xlitsakgsakgonit namalakgachakgo chatum representante, pero ni xmatlanikgonit. Wa xlakata kiwanikgolh pi xakkalh kConakri, niku xtapakgsi Guinea, chu xakskilh pi xkimaxkika talakaskin nakmakgtapakgsi kʼuma país.

«Xlakata wa Jehová tiku kimalakgachama, nakkan»

Akxni kchalh kConakri, kkalh niku xlakkaxtlawakan kapsnat kNigeria chu ktachuwinalh embajador. Kwanilh pi xaklichuwinamputun Dios kʼGuinea, pero xla kiwanilh pi nichuna xaktlawalh xlakata max xʼamaka kintamaknukan kpulachin o asta tlakg nitlan tuku xʼama kiʼakgspula. Kiwanilh: «Kataspitti kNigeria chu anta kalichuwinanti Dios». Akit kkgalhtilh: «Liwana klakkaxwilinit unu naktamakgxtakga». Embajador malakgachanilh maktum carta tiku xlakgayawakanit namapakgsinan kʼGuinea xlakata kskinilh tamakgtay, chu uma chixku makgtayalh.

Ni makgas titaxtulh, ktaspitpa ksucursal xalak Sierra Leona chu kkalitachuwinalh natalan tuku xkiwaninit tiku xlakgayawakanit namapakgsinan kʼGuinea. Natalan lu paxuwakgolh akxni katsikgolh pi Jehová xkimakgtayanit xlakata Gobierno xkimaxkilh talakaskin naktamakgxtakga kʼGuinea.

Akxni superintendente de circuito xaklitaxtu kSierra Leona.

Lata kkata 1978 asta 1989 superintendente de circuito klitaxtulh kʼGuinea chu kSierra Leona, chu superintendente sustituto klitaxtulh anta kLiberia. Xapulana lu xaktatatla, xmin kilhtamaku chuna xkiʼakgspula akxni xakkalakgapaxialhnama kachikinin nema tlakg makgat xwilakgo. Pero natalan ankgalhin lu xliskujkgo xlakata nakilinkgo kʼhospital.

Makgtum, lu ktatatlalh xlakata kinchipalh malaria chu xakkgalhi kiluwa. Akxni ktatlanilh, kkatsilh pi natalan xlichuwinankgonit niku xʼamakgo kimaknukgo. Maski lhuwa tuku tuwa ktitaxtulh nema kalipekua wililh kilatamat, nikxni klakpuwa nakmakgxtakga kintaskujut. Chu asta la uku liwana kkatsi pi kajwatiya Jehová tlan nakinkamakgtayayan xlakata ni naniyaw, chu asta maski xniw, xla tlan nakinkamaxkiparayan latamat.

KIMPUSKAT CHU AKIT KLIPAWANAW JEHOVÁ

Akxni ktamakgaxtokgwi kkata 1988.

Kkata 1988, klakgapasli Dorcas, chatum precursora tiku lu xtaktuju chu tliwakga xkgalhi xtakanajla. Ktamakgaxtokgwi chu chuntiya kskujli chuna la superintendente de circuito. Dorcas lu xatapaxuwan kimakgtayanit chu kilimasiyaninit pi kimpaxki, chu lhuwa tuku xatapaxuwan limakgxtakgnit xlakata naskujnani Jehová. Xlakata tlan xakkalakgapaxialhnaw congregaciones, xmin kilhtamaku xtalakaskin xaktlawaw asta 25 kilómetros, chu ankgalhin xakkukalinaw kilhakgatkan. Xlakata tlan xakchaw kcongregaciones nema tlakg lakgamakgat xwilakgo, xakpuanaw kaxatukawa tuku xʼanan. Xaktlawanaw kkatijin niku lu kalixkajnit xwanit chu xʼanan putlun.

Dorcas ni xpekuan. Xmin kilhtamaku xtalakaskin xakpatakutwi kgalhtuchokgo niku xʼanankgo cocodrilos. Makgtum, akxni xaklakgapaxialhnamaw akgtum kachikin nema akgkitsis kilhtamaku xlilakgamakgat xwi, kilipatakutkan xwanit akgtum kgalhtuchokgo kʼakgtum aktsu barco xlakata puentes xlakxlakgonit. Akxni Dorcas tayalh xlakata natakuta kʼaktsu barco, tajucha kchuchut chu taʼakgtsilh. Akit chu xla ni xakkatsiniyaw paxtakutnanaw o xkiwatnanaw, chu kkgalhtuchokgo xʼanankgo cocodrilos. Pero lu tlan kitaxtulh xlakata makgapitsin lakgkgawasan tajukgolh kchuchut chu makutukgolh Dorcas. Lhuwa kilhtamaku alistalh, lipekua tuku xaklimanixnanaw xlakata tuku nitlan xkinkaʼakgspulanitan, pero ni kmakgxtakgwi taskujut nema xkinkalakgayawakanitan.

Kinkamanankan, Jahgift chu Eric, lu xastlan xtamaskiwin Jehová litaxtukgo.

Akxni aku xtsukuma kata 1992, kinkamakatsinikan tuku lu kaks kinkamalakawanin: ¡Dorcas xʼama kgalhi skgata! ¿Nialh xakkamaw skujnaniyaw Jehová putum kilhtamaku? Klawaniw: «Uma skgata akgtum xtamaskiwin Jehová». Wa xlakata, klakpuwaw naklimapakuwiyaw kintsumatkan Jahgift (nema kilhchanima «xtamaskiwin Jah»). Akgtati kata alistalh lakachilh kinkgawasakan Eric. Xchatiykan lu xastlan xtamaskiwin Jehová litaxtukgo. Milh kilhtamaku Jahgift makgtayanalh kʼakgtum Oficina Remota de Traducción xalak Conakri, chu Eric siervo ministerial litaxtu.

Maski milh kilhtamaku Dorcas makgxtakglhli precursorado especial, chuntiya precursora regular xlitaxtu, asta maski kinkamanankan laktsujku xwankgonit. Chu akit chuntiya kliskujli precursorado especial xlakata Jehová kimakgtayalh. Akxni kinkamanankan stakkgolh, Dorcas precursora especial litaxtupa, chu uku kinchatiykan misioneros klitaxtuyaw kConakri.

JEHOVÁ WA TIKU KINKALAKGMAXTUYAN

Ankgalhin kkanit niku Jehová kimalakgachanit. Makglhuwa, kimpuskat chu akit kakxilhnitaw la Jehová kinkakuentajtlawayan chu kinkasikulunatlawayan. Xlakata wa klipawanaw Jehová chu ni wa tuku lhuwa xtapalh, kinkamakgtayanitan ni nakkgalhiyaw lhuwa taʼakglhuwit chu ni lhuwa tuku naklilakgaputsayaw. Dorcas chu akit kakxilhnitaw kkilatamatkan pi kajwatiya Jehová, «Dios tiku lakgmaxtunan», tlan nakinkamakgtayayan (1 Crón. 16:35). Liwana kkatsi pi tiku lipawan Jehová, xla liwana kuentajtlawani xlatamat, «xtachuna la akxni wi tiku liwana makgchi tuku kgalhi lhuwa xtapalh» (1 Sam. 25:29).