Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

Jehová kinkamatliwakglhni akxni xʼanan guerra chu akxni xʼanan takaksni

Jehová kinkamatliwakglhni akxni xʼanan guerra chu akxni xʼanan takaksni

Paul: ¡Lu xakpaxuwamaw! Noviembre kata 1985 xwanit chu xakkamaw niku xkinkamalakgachakanitan xlakata misioneros xaklitaxtuw: kLiberia (África Occidental). Avión tachokgolh tsinu anta kSenegal. Anne wa: «Kaj akgtum hora tsankga xlakata nachanaw kLiberia». Pero wi tuku makatsininanka: «Tiku amakgo kLiberia xlitaktatkan kʼavión. Makgapitsi latamanin latalachipamakgo xlakata mapanuputunkgo mapakgsina chu nila katitaktaw anta». Akgkaw kilhtamaku kkatatamakgxtakgwi makgapitsi misioneros anta kSenegal. Noticias xwankgo pi anta kLiberia lhuwa tiku xkamakgnimaka, chu na xwankan pi nila tiku xtaxtukgo katsisni chu tiku ni xkgalhakgaxmatnankgo tunkun xkamakgnikan.

Anne: Akinin ankgalhin lu kuentajtlawayaw tuku naktlawayaw. Lata akxni aktsujku xakwanit, latamanin kiwilinikgolh akgtum apodo chu xkililakgapaskan «la tiku lu lakgaputsa». Kpekuan asta maski kaj naktitaxtu ktiji. Pero liwana xaklakpuwanitaw nakkanaw kLiberia maski lhuwa tuku nitlan xlama.

Paul: Anne chu akit klakachiw kxʼoeste Inglaterra, kinchik xwi 8 kilómetros xlilakgamakgat lata niku xwi xchik Anne. Tunkun precursores klitaxtuw akxni kmasputuw escuela secundaria. Kinchatiykan xakskujnaniputunaw Jehová putum kilhtamaku. Kinatlatni chu xtse Anne lu kinkamakgpuwantinikgon chu kinkamakgtayakgon. Akxni xakkgalhi 19 kata kintasanika xlakata xakkalh kskuja kBetel. Chu Anne na tanulh kBetel akxni ktamakgaxtokgwi, kkata 1982.

Graduación xla Galaad, 8 xla septiembre kata 1985.

Anne: Lu xaklakgatiyaw xakskujaw kBetel. Pero ankgalhin xakkamputunitaw makgtayananaw niku tlakg talakaskin tamakgtay. Chu xlakata akxtum kkataskujwi kBetel lhuwa natalan tiku misioneros xlitaxtukgonit tlawalh pi tlag xakkamputuw makgtayananaw alakatanu. Akgtutu kata, chali chali xaklitachuwinanaw Jehová xlakata uma akxni xaktlawaniyaw oraciones katsisni. Wa xlakata lu kpaxuwaw akxni kinkawanikan pi tlan xakkaw kclase 79 xla Galaad kkata 1985. Akxni sputli escuela kinkawanikan pi xakkamaw anaw kLiberia, kʼÁfrica Occidental.

XTAPAXKIT NATALAN KINKAMATLIWAKGLHNI

Paul: Akxni mastaka talakaskin kchaw anta kLiberia. Lu kalipekua xwanit chu chuntiya ni xmastakan talakaskin pi tlan xtaxtuka katsisni. Maski kaj putlaw xmapasikan, tiku xwilakgo kmercado lu xpekuankgo. Xlakata nialh xakpekuaw, katsisni akxtum xaklikgalhtawakgayaw Salmos. Maski lu tuwa tuku xlama kʼuma kachikin lu xaklakgatiyaw la xakskujnanimaw Jehová anta. Anne misionera xlitaxtu, chu akit akxtum xaktaskuja tala John Charuk anta kBetel. a Xla liwana xkatsi tuku xtitaxtumakgo natalan chu uma lhuwa tuku kimasiyanilh.

Anne: ¿Tuku xlakata tunkun klakgatiw chuna la xakskujnanimaw Jehová kLiberia? Xlakata natalan lu tlan xlikatsikgo. Xkinkalimasiyanikgoyan tapaxkit, xapaxuwana xwankgonit chu ni xmakgxtakgkgo Jehová. Lakapala ktsukuw katalalinaw chu kifamiliajkan litaxtukgolh. Xtastakyawkan lu xmatliwakglha kintakanajlakan, chu lu tlan xkitaxtu chuna la xaklichuwinanaw Dios. ¡Latamanin ni xlakgatikgo pi kaj puntsu xakkatachuwinaw! Lhuwa latamanin xlikgalhchuwinankgo tuku wan Biblia kkatijin. Lu ni tuwa xwanit nakalakgchipina chu natsukuya katachuwinana maski xlakan xkgalhchuwinamakgolha. Lhuwa xakkgalhiyaw tiku xaklikamakgalhtawakgeyaw Biblia chu asta tuwa xakmakgkatsiyaw nakkamakgalhtawakgeyaw putum umakgolh latamanin. ¡Lu tuwa xwanit, pero lu xaklakgatiyaw!

JEHOVÁ KINKAMATLIWAKGLHNI MASKI XAKPEKUANAW

Kkamakgtayamaw tiku tsalataxtukgonit kxkachikinkan anta kBetel xalak Liberia, kkata 1990.

Paul: Akgtati kata, ni analh taʼakglhuwit. Pero putum talakgpalilh akxni kkata 1989 tsukukgolh latalatlawakgo tiku xlamakgo anta. Tiku nitlan xlikatsikgo akgchipakgolh kachikinin niku lakatsu xwi Betel, 2 xla julio kkata 1990. Akgtutu papaʼ nila kkatachuwinaw tiku xlamakgo alakatanu, kifamiliajkan chu niku pulalinankan kintaskujutkan. Lhuwa xʼanankgo tiku ni xlakgachixkuwikgo mapakgsinanin, ni xʼanan liwat chu lhuwa lakpuskatin xkalikgamanankan. Uma taʼakglhuwit makgapalalh 14 kata chu lu nitlan kakitaxtunilh tiku xlamakgo kʼuma país.

Anne: Latamanin tiku xtapakgsikgo ktanu tanu tribus xlatalachipa chu xlamakgni. Lhuwa soldados tiku xliminkgo tuku xlimakgninankgo chu lixkajni klhakganankgonit xlatapulikgo kkatijin chu xkgalhanankgo kʼakgatunu chiki. Makgapitsin umakgolh soldados xlichuwinankgo la xkamakgnikgonit latamanin chu xwankgo pi xtachuna la «kamakgnikan talhuwa xtilan». Umakgolh soldados xkilhtawilakgo carreteras xlakata nakatsikgo tiku latamanin xtitaxtukgo. Chu lhuwa tiku xkamakgnikan anta chu anta xkamakgstokgwilikan tiku xkamakgnikanit. Makgapitsi umakgolh soldados lakatsu xtawilakgo niku xwi sucursal. Makgapitsi xtatayananin Jehová kamakgnika, na kamakgnika chatiy misioneros.

Lhuwa xtatayananin Jehová kalipekua wilikgolh xlatamatkan xlakata xkamakgtayamakgo tiku xalak alakatanu tribus xwankgonit nema xkaputsastalanimaka chu xkamakgniputunkan. Makgapitsi misioneros chu betelitas nachuna tlawakgolh. Anta kBetel kxlikilhmaktum piso xakkamatsekgnitaw makgapitsi xtatayananin Jehová tiku xtaxtukgonitancha kxkachikinkan chu amakgapitsi akxtum xkinkatawilakgon kxlikilhmaktiy piso. Paul chu akit xakkamakgamakglhtinanitaw kkincuartojkan kgalhtujun natalan.

Paul: Chali chali, tiku xtalatlawanankgo xtanuputunkgo kBetel xlakata xʼakxilhputunkgo komo wi tiku xakmatsekgmaw. Wa xlakata klakkaxwiliw pi kgalhtati natalan xʼamakgo kuentajtlawanankgo: chatiy natalan xtayakgo kventana chu achatiy xtayakgo niku laktanukan. Komo chatiy natalan tiku xyakgo kmalakcha niku laktanukan xwilikgo xmakankan kxlakatinkan, xwamputun pi nitu xʼanan. Pero komo xwilikgo xmakankan kxkgenkan, xwamputun pi tiku talatlawanankgo lixkajni xlikatsikgo, wa xlakata tiku xyakgo kventana tunkun xkamatsekgkgo natalan.

Anne: Titaxtulh lhuwa semanas, chu natalan nialhla kamalakgachokgokgolh tiku xtanuputunkgo kBetel, wa xlakata tanukgolh. Akit ktatalakgchuwatanulh kbaño chatum tala puskat xlakata xtatsekgli kʼakgtum aktsu putatsekgni nema xwi kxtampun akgtum ropero. Tala tatsekgli anta. Lakchixkuwin tiku tanukgolh talakakxtukgolh kʼescaleras chu xlinkgo xlikankan. Lu ksitsimakgo chu tsukukgolh lakatayakgo malakcha, chu Paul kawanilh: «Kakgalhitit tsinu, kimpuskat tanuma kbaño». Pero klimakasanalh tuku xlitalakgatala niku tatsekgli uma tala chu kmakgapalalh xlakata xakkaxwilipa putum tuku xwi anta. Wa xlakata ktsukulh kpekuan chu asta ktsukulh lhpipi o ktatlanan. Komo akxni xakmalakilh chuntiya xaklhpipima xwa, lakchixkuwin xkatsikgolh pi wi tiku xakmatsekgma. Wa xlakata ktlawanilh akgtum oración Jehová chu kwanilh pi xkimakgtayalh. Alistalh kmalakilh malakcha, chu ni kkatsi tuku lalh, pero nialh kpekualh. Chatum kimapanulh chu tanks alh niku xwi ropero, malakilh chu tsukulh putsanan anta. Pero xlakata nitu tekgsli kataʼalh tiku xkatamin kʼalakatanu cuarto xlakata naputsanankgo. Pero na nitu tekgskgolh.

TUKU XAXLIKANA XTACHUNA LA XKGAKGANAT XWANIT

Paul: Akglhuwa papaʼ ni lhuwa liwat xakkgalhiyaw. Pero akxni xakkakninaniyaw Dios tsisa anta kBetel xakakxilhaw chuna la liwat nema xkinkamatliwakglhan. Chu kimputumkan xakpaxtikatsiniyaw Jehová xlakata xkinkamatliwakglhman.

Komo nialhpara tsinu xaktikgalhiw liwat chu chuchut xtalakaskilh pi xaktaxtuw ksucursal, chu tiku xtatsekgkgonit anta xtikamakgnika. Xmin kilhtamaku Jehová xtlawa pi xkinkalakgchin liwat akxni tlakg xakmaklakaskinaw chu uma xakliʼakxilhaw la akgtum milagro. Xla kinkamaxkin putum tuku xakmaklakaskinaw chu kinkamakgtayan xlakata nialh lu xakpekuaw.

Maski kʼuma kachikin tlakg xtalhuwima tuku nitlan, tuku xaxlikana xkinkamatliwakglhman. Maski natalan xtatsekgpulakgo xlakata ni xkamakgnika, ni makgatsankgakgolh xtakanajlakan chu ni akglakgwa tuku tlawakgolh. Makgapitsi xwankgo pi uma guerra xkamakgtayama xlakata xtayanikgolh akxni xmilh lhuwa tapatin. Kcongregaciones lhuwa lakchixkuwin, lakkaxwilikgolh nakamakgtayakgo amakgapitsin. Natalan tiku xtaxtukgonitancha kxkachikinkan akxtum xtawilakgo chu niku xchankgo xlakkaxwilikgo nalichuwinankgo Dios chu na xtlawakgo xtamakxtumitkan kxlakʼitat laklanka kakiwin. Xlakata xtamakxtumikgo chu xlichuwinankgo Dios kamakgtayalh natayanikgo, kamaxkilh takgalhkgalhin chu kamatliwakglhli. Akxni xakkaliniyaw tuku xmaklakaskinkgo kinatalankan, xlakgchan kinakujkan akxni xakakxilhaw pi ni kskinkgo lhakgat, wata kskinkgo bolsos o mochilas nema tlan xlinkgolh akxni xʼankgo lichuwinankgo Dios. Xlakata latamanin lu xlakgaputsamakgo chu nitlan xlimakgkatsikgo xlakata xlama guerra, xatapaxuwan xkgaxmatkgo xatlan tamakatsinin. Kaks xlilakawankgo xlakata xtatayananin Jehová lu xpaxuwakgo. Xlakan xmakgxkgakganankgo anta niku kapukswa xwanit (Mat. 5:​14-16). Xlakata xtatayananin Jehová xatapaxuwan lichuwinankgolh Dios, asta tiku xtalatlawanankgo na kgalhtawakgakgolh chu xtatayananin Jehová litaxtukgolh.

JEHOVÁ KINKAMAXKIN LITLIWAKGA AKXNI KMAKGXTAKGWI KACHIKIN

Paul: Talakaskilh pi makglhuwa xakmakgxtakgwi kachikin: makgtutu ni lhuwa kmakgapalaw xlakata xaktaspitparaw chu makgtiy max akgtum kata kmakgapalaw xlakata xaktaspitparaw. Tuku wa chatum misionero liwana masiya tuku xakmakgkatsiyaw. Xla wa: «Anta kʼGalaad kinkamasiyanikan pi xtalakaskin xakskujwi xliputum kinakujkan anta niku xkinkamalakgachakan, chu chuna ktlawaw. Wa xlakata nitlan xakmakgkatsiyaw akxni xakkamakgxtakgaw natalan tiku tuwa tuku xtitaxtumakgo». Pero maski alakatanu kachikin xakwilaw, chuntiyaku tlan kkamakgtayaw natalan xalak Liberia.

Xatapaxuwan ktaspitmaw kLiberia, kkata 1997.

Anne: Mayo kkata 1996, kgalhtati natalan tiku xakwilaw ksucursal ktawakaw kputlaw xlakata xtalakaskin xakliw lu xlakaskinka kapsnat xalak sucursal kʼalakatanu kachikin. Xtalakaskin pi xakmatlawaniw putlaw 16 kilómetros xlakata xakliw kapsnat alakatanu niku ni lu xʼanan tatalachipat. Pero ama kilhtamaku tsukuka latalachipakan. Tiku xlatalachipamakgo tsukukgolh mapankganankgo, kinkamachokgokgon chu kinkgalhtutukan kinkatamakxtukan kputlaw. Kinkamakglhtikgon putlaw chu linkgolh pero Paul antiyaku xtanuma. Ni xakkatsiyaw tuku naktlawayaw. Kaj xalan kxlakgstipan latamanin kakxilhwi pi Paul xmima chu xlakgastajtilha. Klakpuwaw pi max xtalakanit, pero alistalh kakxilhwi pi komo chuna xwa nila xtitlawalh. Alistalh kkatsiw pi tiku tlakgaktilh kputlaw tlawalh pi xtalakawakalh chu wa xlakata xlakgastajma.

Kakxilhwi pi lakatsu xwi akgtum putlaw xla soldados niku xwakakgo lhuwa latamanin tiku lu xpekuankgonit. Ktawakaw kxkgen putlaw chu liwana kchipaxnaw. Tiku xmatlawanima lu lakapala tsukulh lin pi asta atsinu ni ktamakgwaswi. Kwaniw pi ni lakapala xlilh, pero xlakata lu xpekuanit ni kinkakgaxmatnin. Wa xlakata liwana kchipaxnaw. Akxni kchaw niku xakkamaw chu ktaktaw kputlaw, xaklhpipimaw xlakata lu xtalaklhtanknit kimakxpankan.

Paul: Ni xakkgalhiyaw atanu lhakgat, kajwatiya nema xaklhakganitaw chu lu kxkajwanita chu xtaxtitnit. Kaks klalakaʼakxilhwi chu ni xakkanajlayaw pi ni kinkamakgnikan. Kalakgwan klhtataw, kxpaxtun akgtum helicóptero nema lakgxalala xwanit xlakata xlaktalawilikanit. Wa uma helicóptero nema lichali kinkalin kSierra Leona. Lu tlan xaklimakgkatsiyaw pi ni kinkamakgnikan, pero lu xakkalilakgaputsamaw kinatalankan.

JEHOVÁ KINKAMAXKIN LITLIWAKGA AKXNI KTITAXTUW TUKU TUWA

Anne: Kchaw kBetel xalak Freetown, kSierra Leona. Anta nitu xaklipekuanaw chu natalan lu xkinkakuentajtlawakgoyan. Pero akxni xakwilaw anta ktsukulh klakapastaka putum tuku nitlan xaktitaxtunitaw. Chali chali xakpekuan chu xaklilakgaputsa pi wi tuku nitlan xlalh. Ni liwana xaklakapastaknan chu ni xakkanajla pi nialh xʼanan tatalachipat. Chu katsisni, akxni xaklakastakwananacha xaklhpipima o xaktatlanama chu xakxunuma xlakata xaklakpuwan pi wi tuku nitlan xʼama kiʼakgspula. Nila xakjaxanan. Paul xkiʼakgpixti chu xkintatlawa oración. Chu xakkilhtliyaw takilhtlin xla Tamapakgsin asta akxni nialh xaklhpipi. Klakpuwa pi xakʼakgwitima o xakchiyama chu pi nialhla misionera xakkama litaxtu.

Nikxni ktipatsankgalh tuku lalh alistalh. Uma semana kmakgamakglhtinaw maktiy revista. Maktum wa ¡Despertad! 8 xla junio kata 1996. Xlimin akgtum artículo nema xtapakuwi «Qué hacer ante los ataques de pánico». Akxni klikgalhtawakgalh uma artículo kʼakgatekgsli tuku xkiʼakgspulama. Atanu revista wa La Atalaya 15 xla mayo kata 1996, nema xlimin akgtum artículo nema xtapakuwi «¿De dónde proviene su fuerza?». Anta xmin akgtum dibujo niku xtasiya tantum xpipilekg nema wi tuku xlaninit kxpakgan. Anta xwan pi xtachuna la tantum xpipilekg chuntiya tlan kgosa chu wayan maski wi tuku laninit xpakgan, akinin chuntiyaku tlan nakamakgtayayaw amakgapitsin maski titaxtunitaw tuku tuwa kkilatamatkan xlakata xʼespíritu Jehová kinkamakgtayayan. Jehová limaklakaskilh umakgolh artículos xlakata xkimaxkilh litliwakga nema xakmaklakaskima (Mat. 24:45). Atanu tuku na kimakgtayalh wa pi tlakg klakputsananilh xlakata tuku xaktitaxtuma chu makxtum kwililh artículos nema xlichuwinankgo xlakata uma. Titaxtulh kilhtamaku, nialh kmakgkatsilh chuna la xapulana.

JEHOVÁ KINKAMATLIWAKGLHNI AKXNI KINKAMALAKGACHAKAN ALAKATANU

Paul: Akxni xaktaspitaw kLiberia, lu xakpaxuwayaw xlakata xakmakgkatsiyaw pi xtachuna la xaktaspitmaw kkinchikkan. Akxni ksputmaja kata 2004, xaklinawa atsinu ni chan 20 kata lata xakmakgtayanamaw anta. Nialh xʼanan guerra, chu xlakkaxwilimaka nalakkaxtlawakan sucursal. Pero kaj xalan, kinkawanikan pi xʼamaka kinkamalakgachakanan alakatanu.

Lu tuwa kmakgkatsiw naktlawayaw uma. Lu xakkatasmaninitaw natalan xala anta chu xakmakgkatsiyaw pi nila xakkamaw kamakgxtakgaw. Pero xakʼakxilhnitawa la Jehová kinkasikulunatlawan akxni kkamakgxtakgwi kifamiliajkan xlakata kkaw kʼ Galaad. Wa xlakata kkaw kʼGhana, anta niku xkinkamalakgachamakan.

Anne: Lu ktasaw akxni kmakgxtakgwi Liberia. Pero kaks klilakawaw tuku kinkawanin Frank, chatum tala tiku xlina kata chu lu skgalala xwanit. Xla kinkawanin: «Kakilapatsankgaw». Alistalh wampa: «Kkatsi pi ni kintilapatsankgaw, pero talakaskin nakapaxkiyatit natalan niku pimpatit. Wa Jehová tiku kalakgayawaman uma taskujut, kakakuentajtlawatit natalan xala anta». Uma tuku kinkawanin uma tala, kinkamatliwakglhni xlakata xakskujnaniw Jehová anta niku ni xkinkalakgapaskanan chu niku ni xaklakgapasnanaw.

Paul: Ni makgas kilhtamaku titaxtulh, ktsukuw kapaxkiyaw natalan xalak Ghana. Kʼuma país xwilakgo lhuwa xtatayananin Jehová. Natalan kinkamakgtayakgon xlakata ni xakmakgxtakgwi Jehová chu xlakata xtatliwakglhli kintakanajlakan. Pero akxni xtitaxtunita 13 kata lata xakskujnanimaw Jehová kʼGhana, kinkawanikan pi xakkaw skujaw kKenia, ksucursal xalak África Oriental. Maski lu xakkalakapastakaw natalan niku pulana xakskujninitaw Jehová, ni makgas kilhtamaku titaxtulh, ktsukuw kapaxkiyaw natalan xalak Kenia. Asta la uku, chuntiya kskujnanimaw Jehová kʼuma kachikin niku lu talakaskin tamakgtay.

Kiʼamigoskan xalak África Oriental, kkata 2023.

TUKU KKATSININITAW CHUNA LA KSKUJNANINITAW JEHOVÁ

Anne: Lhuwa tuku tuwa ktitaxtunit kkilatamat chu lhuwa tuku kimakgapekuanit. Akxni titaxtuyaw tuku lu tuwa o tuku kalipekua wili kilatamatkan, tlawa pi natatatlayaw chu lu nalilakgaputsayaw. Jehová ni katitlawalh akgtum milagro xlakata nichuna natitaxtuyaw. Akxni kkgaxmata pi tsukukan mapankganankan, ktsuku pakatsan chu kimakan chilixwanankgo. Pero kkatsininit naklitamakgtaya Jehová. Makglhuwa, xla kamaklakaskinit natalan xlakata nakimatliwakglha. Na kakxilhnit pi komo chuntiya natlawayaw tuku matliwakglha kintakanajlakan, Jehová nakinkamakgtayayan xlakata chuntiya naskujnaniyaw niku wilaw.

Paul: Min kilhtamaku, kinkakgalhskinkanan: «¿Lakgatiyatit niku skujnipatit Jehová?». Maski kachikin lu lakstlan tasiyakgo, pero tlan kaj lakapala xtsukulh taʼakglhuwit chu tiku lamakgo anta kalipekua tawila xlatamatkan. Wa xlakata, ¿tuku tlakg klakgatiyaw? Wa pi kʼumakgolh kachikinin wilakgo natalan tiku litaxtukgo chuna la kifamiliajkan. Xlikana pi tanu tanu talismanin kgalhiyaw chu tanu tanu la kinkamakgastakkanitan, pero kimputumkan watiya tuku lakpuwanaw. Akxni kinkamalakgachakan kʼumakgolh kachikin klakpuwa pi xakkamaw kamatliwakglhaw natalan xala anta, pero wa xlakan tiku kinkamatliwakglhkgon.

Akxni kkanaw kʼalakatanu país, kakxilhaw pi kmakgtapakgsiyaw kʼakgtum familia tiku na skujnanikgo Jehová chu uma lu kaks kinkamalakawaniyan. Komo chuntiya namakgtapakgsiyaw kcongregación, ankgalhin nakgalhiyaw akgtum familia chu niku natawilayaw. Liwana kkatsiyaw pi komo chuntiya nalitamakgtayayaw Jehová, xla nakinkamaxkiyan litliwakga nema maklakaskinaw (Filip. 4:13).

a Kaʼakxilhti xbiografía John Charuk, nema tapakuwi «Estoy agradecido a Dios y a Cristo», nema min krevista La Atalaya 15 xla agosto kata 1973.