1, 2. ¿Tiku max nitlan nakinkalikatsinikgoyan?

 JESÚS lichuwinalh akgtum liʼakxilhtit xla chatum puskat tiku xninita xchixku nema kskinima chatum juez pi xmakgtayalh xlakata chatum lataman xtlawanima tuku nitlan. Xlikana pi xtamakgalhtawakgen Jesús liwana xʼakgatekgskgo tuku xtitaxtuma uma puskat xlakata uma kilhtamaku lhuwa latamanin xkatlawanikan tuku nitlan (Luc. 18:​1-5). La uku akinin na akgatekgsaw tuku xmakgkatsi uma puskat, xlakata na minit kilhtamaku na kinkatlawanikanitan tuku nitlan.

² Ni kaks lilakawanaw pi nachuna nakinkalikatsinikanan xlakata lu lalaksakpaxkikan chu nitlan lalikatsinikan kʼuma kakilhtamaku (Ecl. 5:8). Pero tuku max lu kaks nakinkamalakawaniyan wa pi chatum tala nitlan nakinkalikatsiniyan. Xlikana pi xlakan ni xtachuna la amakgapitsi latamanin, pero xlakata makglakgalhinanin namin kilhtamaku nakinkatlawanikgoyan tuku nitlan. Pero wi tuku tlan nakatsiniyaw xlakata tuku tlawalh Jesús akxni xtalamakgasitsin tlawanikgolh tuku nitlan. Komo akxni kintalamakgasitsinkan kinkatlawanikgoyan tuku nitlan, liskujaw xlakata tlan nakalikatsiniyaw, tlakg talakaskin chuna nakalikatsiniyaw kinatalankan. Chu ¿la makgkatsi Jehová akxni chatum tala o atanu lataman kinkatlawaniyan tuku nitlan? ¿Lilakgaputsa tuku kinkatlawanikanan?

3. ¿Tuku likatsiyaw pi Jehová xlikana nitlan limakgkatsi akxni nitlan kinkalikatsinikanan?

³ Jehová lakaskin pi tlan kakinkalikatsinikan chu kuenta tlawa akxni nitlan kinkalikatsinikanan. «Jehová paxki tuku xaʼakgstitum» (Sal. 37:28). Jesús wa pi Dios «tunkun nakatlawani  tuku xaʼakgstitum» xlakskujnin akxni chuna xlilat (Luc. 18:​7, 8). Nialh makgas kilhtamaku, namasputu putum tapatin chu ni katimastalh talakaskin pi chuntiya nalipatinanaw tuku nitlan (Sal. 72:​1, 2).

4. ¿La kinkamakgtayayan Jehová?

⁴ Xlakata kgalhkgalhimawku kilhtamaku akxni natlawakan tuku xaʼakgstitum, Jehová kinkamasiyaniyan tuku kilitlawatkan akxni nakinkatlawanikanan tuku ni xaʼakgstitum o tuku nitlan (2 Ped. 3:13). Akgtum liʼakxilhtit, kinkamasiyaniyan tuku ni kilitlawatkan xlakata ni nataliwaka taʼakglhuwit. Na kinkamaxkin lu tlan liʼakxilhtit: xla xKgawasa. Chu kBiblia tlan natekgsaw tastakyaw nema tlan nalimaklakaskinaw akxni nakinkatlawanikanan tuku nitlan.

KUENTA KATLAWAW TUKU NATLAWAYAW AKXNI KINTLAWANIKANAN TUKU NITLAN

5. ¿Tuku xlakata kuenta kilitlawatkan la likatsiyaw akxni kinkatlawanikanan tuku nitlan?

⁵ Max nitlan katilimakgkatsiw chu nalilakgaputsayaw xlakata kinkatlawanikan tuku nitlan (Ecl. 7:7). Nachuna makgkatsikgolh xlakskujnin Dios xala makgasa chuna la Job chu Habacuc (Job 6:​2, 3; Hab. 1:​1-3). Max xlilat chuna namakgkatsiyaw, pero kuenta kilitlawatkan tuku nawanaw chu tuku natlawayaw xlakata ni namalhuwiyaw taʼakglhuwit.

6. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit Absalón? (Na kaʼakxilhti dibujo).

⁶ Akxni akxilhaw o titaxtuyaw tuku nitlan, max tuku pulana tlawaputunaw wa pi akinin lakkaxtlawaputunaw. Pero uma max tlakg namalhuwi taʼakglhuwit. Kalilakpuwaw xliʼakxilhtit Absalón, chatum xkgawasa mapakgsina David. Absalón lu sitsilh akxni katsilh pi Amnón, likgamanalh xtutala, Tamar. Chuna la xwan limapakgsin, Amnón xlinit xwanit xlakata tuku xtlawanit (Lev. 20:17). Xlilat pi Absalón xlisitsilh tuku tlawanika xtala, pero ni xlakgchan namalakgaxokgenan (2 Sam. 13:​20-23, 28, 29).

7. ¿Tuku lakpuwa salmista akxni akxilhli tuku nitlan xlama?

⁷ Max natsukuyaw lilakpuwanaw komo xlilat chuntiya natlawayaw tuku tlan akxni akxilhaw pi tiku nitlan likatsikgo, tlan kakitaxtunima chu ni kamalakgaxokgekgan tuku tlawamakgo. Kalilakpuwaw salmista, tiku xʼakxilha pi tiku nitlan xlikatsikgo xkatlawanikgo tuku nitlan amakgapitsin, pero maski chuna, tlan xkakitaxtunima. Xla wa: «Tiku nitlan likatsikgo putum tlan kakitaxtuni» (Sal. 73:12). Salmista lu nitlan xlimakgkatsi tuku x’akxilhma chu  asta lakpuwa pi nialh xlilat chuntiya kskujnanilh Jehová. Xla wa: «Akxni xakʼakgatekgsputun, lu tuwa xakmakgkatsi» (Sal. 73:​14, 16). Chu wampa: «Kimpalakata, kintantun xʼama ni xatlan tiji, atsinu xaklhtuja» (Sal. 73:2). Nachuna makgkatsilh chatum tala tiku wanikan Alberto. a

8. ¿Tuku tlawalh chatum tala akxni tlawanika tuku nitlan?

⁸ Alberto limawakaka pi xkgalhanit tumin xalak congregación, pero uma ni xlikana xwanit. Wa xlakata nialh kgolotsin litaxtulh kcongregación chu natalan tiku xkatsikgo uma nialh tlan xʼakxilhkgo. Xla lakapastaka: «Lu nitlan klimakgkatsilh chu lu klisitsilh». Mastalh talakaskin pi tuku xmakgkatsi xtlawalh pi xtamakgatlinilh Jehová chu nialh kskujnanilh akgkitsis kata. Tuku titaxtulh Alberto kinkamasiyaniyan pi lu nitlan kintikakitaxtunin komo ni namachokgoyaw tuku makgkatsiyaw akxni wi tiku nitlan kinkalikatsiniyan.

KASTALANIW XLIʼAKXILHTIT JESÚS

9. ¿Tuku nitlan tlawanika Jesús? (Na kaʼakxilhti dibujos).

⁹ Jesús kinkawilinin lu xatlan liʼakxilhtit. Lhuwa latamanin tlawanikgolh tuku nitlan. Akgtum liʼakxilhtit, makgapitsi tiku xalak xfamilia ni xkanajlakgo pi wa Mesías xwanit chu xwankgo pi xʼakgwitinit. Xpulalinanin takanajla  xlimawakakgo pi xla xkataskuja demonios. Chu soldados romanos likgalhkgamanankgolh, tlawanikgolh tuku nitlan chu asta makgnikgolh (Mar. 3:​21, 22; 14:55; 15:​16-20, 35-37). Maski chuna, Jesús tayanilh putum uma chu ni katamakgapuspitnilh. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit?

10. ¿Tuku tlawalh Jesús akxni xtlawanimaka tuku nitlan? (1 Pedro 2:​21-23).

¹⁰ (Kalikgalhtawakga 1 Pedro 2:​21-23). b Jesús kinkawilinin lu xatlan liʼakxilhtit xlakata tuku natlawayaw akxni wi tiku kinkatlawaniyan tuku nitlan. Xla xkatsi akxni xlichuwinat xwanit chu akxni ni xlichuwinat xwanit (Mat. 26:​62-64). Akgtum liʼakxilhtit, akxni makgapitsin xwankgo taʼakgsanin xpalakata, xla ni xkakgalhti (Mat. 11:19). Chu akxni xchuwinan, xlimasiya kakni chu ni xkawani xtalamakgasitsin pi xʼama kamalakgaxokge. Jesús ni mastalh talakaskin namakgatlaja tuku xmakgkatsi xlakata mastalh talakaskin pi «Juez tiku xaʼakgstitum lakputsanan» wa xlakputsananilh tuku xtitaxtuma. Xkatsi pi Jehová xʼakxilha tuku nitlan xtlawanimaka chu xlipawan pi xʼama min kilhtamaku akxni xla xlakkaxtlawalh uma.

11. ¿Tuku kilhchanima pi kuenta natlawayaw tuku nawanaw o tuku natlawayaw? (Na kaʼakxilhti dibujos).

¹¹ Akxni nitlan nakinkalikatsinikanan, tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús xlakata kuenta natlawayaw tuku nawanaw. Max tlakg tlan nitu nawanaw komo tuku kinkatlawanikan ni lu xlakaskinka xwanit, o xlakata ni tlakg namalhuwiyaw taʼakglhuwit (Ecl. 3:7; Sant. 1:​19, 20). Pero max namin kilhtamaku natalakaskin wi tuku nawanaw komo akxilhmaw pi wi tiku tlawanimaka tuku nitlan o xlakata nakgalhmakgtayayaw tuku xaxlikana (Hech. 6:​1, 2). Pero akxni  chuna natlawayaw, ni xatasitsi nachuwinanaw chu nalimasiyayaw kakni (1 Ped. 3:15). c

12. ¿La namastayaw talakaskin pi «Juez tiku xaʼakgstitum lakputsanan» wa nalakputsanani tuku titaxtumaw?

¹² Na tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús komo namastayaw talakaskin pi «Juez tiku xaʼakgstitum lakputsanan» wa nalakputsanani tuku titaxtumaw. ¿La natlawayaw? Komo wi tiku nitlan kinkalikatsiniyan xlakata katsilh tuku ni xaxlikana kimpalakatakan, lipawanaw pi Jehová katsi tuku xaxlikana chu xla nalakkaxtlawa akxni xlilat. Uma nakinkamakgtayayan chuntiya natayaniyaw akxni titaxtumaw tuku nitlan. Akxni mastayaw talakaskin pi Jehová nalakkaxtlawa tuku titaxtumaw, kinkamakgtayayan ni nasitsiyaw chu ni nakasitsiniyaw amakgapitsin. Komo nichuna natlawayaw, kintasitsikan natlawa pi max namalakatsaliyaw chuna la akxilhaw tuku lama, nialh katilipaxuwaw chuna la skujnanimaw Jehová chu nialhpara tlan katitalaliw (Sal. 37:8).

13. ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya natayaniyaw akxni kinkatlawanikanan tuku nitlan?

¹³ Xlikana pi nila putum tlan tlawayaw chuna la Jesús. Max namin kilhtamaku natlawayaw o nawanaw tuku alistalh nitlan nalimakgkatsiyaw (Sant. 3:2). Max makgapitsi tuku nitlan kinkatlawanikanan chuntiya nitlan katilimakgkatsiw chu nakinkakatsaniyan asta akxni namasputukan uma kakilhtamaku. Komo chuna titaxtupat, kalakapastakti pi Jehová akgatekgsa tuku wix titaxtupat. Chu Jesús, tiku na tlawanika lhuwa tuku nitlan, akgatekgsa tuku wix makgkatsiya (Heb. 4:​15, 16). Jehová ni kajwatiya kinkalimakgtayayan xliʼakxilhtit xKgawasa, na kinkamaxkiyan makgapitsi tastakyaw kxTachuwin nema lu kinkamakgtayayan akxni kinkatlawanikanan tuku nitlan. Kalichuwinaw akgtiy versículos nema limin libro xla Romanos.

«KAMAKGXTAKGTIT PI DIOS NALIMASIYANI XTASITSI AMA TUKU NITLAN»

14. ¿La nastalaniyaw tastakyaw nema lichuwinalh apóstol Pablo kRomanos 12:19?

¹⁴ (Kalikgalhtawakga Romanos 12:19). Apóstol Pablo kawanilh kstalaninanin Cristo pi xmastakgolh talakaskin pi “Dios xlimasiyanilh xtasitsi ama tuku nitlan”. Stalaniyaw uma tastakyaw akxni mastayaw talakaskin pi wa Jehová kalakkaxtlawalh tuku nitlan akxni nalakpuwan pi chuna xlilat chu chuna la lakpuwan pi xlitatlawat. Wa uma tuku tlawalh John akxni chatum tala tlawanilh tuku nitlan. Xla wan: «Talakaskilh xakmachokgolh kintasitsi xlakata ni xaklakkaxtlawaputulh uma taʼakglhuwit chuna la akit xaklakpuwan pi tlan. Romanos 12:19 kimakgtayalh ni lakapala naksitsi chu naklipawan Jehová».

15. ¿Tuku xlakata tlakg tlan kitaxtu wa namaxkiyaw talakaskin Jehová nalakkaxtlawa tuku nitlan?

¹⁵ Akxni kiʼakstukan lakkaxtlawaputunaw kintaʼakglhuwitkan, kinkamalakgaputsiyan chu lu nitlan makgkatsiyaw. Pero komo namastayaw talakaskin pi wa Jehová nalakkaxtlawa tuku nitlan, tlakg tlan nakitaxtu. Jehová lu kinkamakgtayaputunan. Xtachuna la xkinkawanin: «Kamakgxtakgti mintaʼakglhuwit kkimakan, xlakata akit naklakkaxtlawa». Komo nalipawanaw uma, nakinkamakgtayayan nialh lu nasitsiyaw. Wa uma tuku makgtayalh John, tiku lichuwinaw kpárrafo 14. Xla wan: «Komo nakmakgxtakga kintaʼakglhuwit kxmakan Jehová, kkatsi pi tlakg tlan nalakkaxtlawa nixawa akit».

«WANTUKU NI XATLAN KALIMAKGATLAJA TUKU TLAN»

16, 17. ¿La nakinkamakgtayayan oración namakgatlajayaw tuku nitlan? (Romanos 12:21).

¹⁶ (Kalikgalhtawakga Romanos 12:21). Pablo wa: «Wantuku ni xatlan kalimakgatlaja tuku tlan». Chu kxTaʼakgchuwin xalak  kSipi, Jesús wa: «Chuntiya kakapaxkitit mintalatlawanakan chu chuntiya katlawatit oración xpalakatakan tiku kaputsastalanikgoyan» (Mat. 5:44). Chu wa uma tuku xla tlawalh. Max lilakpuwanitaw la patinalh Jesús akxni soldados romanos xtokgowakakgolh. Nachuna, maktujukgolh chu lu nitlan likatsinikgolh. Nila lilakpuwanaw putum tuku makgkatsilh akxni lu xpatinama. ¡Lu nitlan tuku tlawanika!

¹⁷ Maski lhuwa tuku titaxtulh, Jesús nikxni makgxtakgli Jehová. Ni skinilh Jehová pi xkamalakgaxokgelh soldados, wata wanilh: «Tlat, kakatapati, xlakata ni katsikgo tuku tlawamakgolh» (Luc. 23:34). Komo natlawayaw oración xpalakatakan tiku nitlan kinkalikatsinikgoyan, nakinkamakgtayayan ni nakasitsiniyaw.

18. ¿La kamakgtayalh oración Alberto chu John?

¹⁸ Oración lu kamakgtayalh chatiy natalan tiku kalichuwinaw kʼuma artículo xlakata xtayanikgolh tuku nitlan katlawanika. Alberto lichuwinan: «Ktlawanilh oración Jehová xpalakatakan umakgolh natalan tiku xkintlawanikgonit tuku nitlan. Kskinilh pi xkimakgtayalh nialh xaklakapastakli tuku nitlan xkintlawanikgonit». ¡Lu tlan pi Alberto skujnanimapa Jehová! John lichuwinan: «Makglhuwa kskinilh Jehová pi xmakgtayalh tala tiku xkintlawaninit tuku nitlan. Umakgolh oraciones kimakgtayalh nialh naklakpuwani tuku nitlan kintala chu nialh naklakputsanani. Nachuna, kimakgtayalh nakkgalhi takaksni».

19. ¿Tuku chuntiya kilitlawatkan maski natitaxtuyaw tuku tuwa? (1 Pedro 3:​8, 9).

¹⁹ Xlakata lamawku kʼuma xalixkajni kakilhtamaku, max nakinkatlawanikanan tuku nitlan. Pero maski natitaxtuyaw tuku tuwa, chuntiya kaskiniw Jehová pi kakinkamakgtayan. Kaliskujwi nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús, katlawaw chuna la xla tlawalh akxni tlawanika tuku nitlan, chu chuntiya kastalaniw xtastakyaw Biblia. Komo chuna natlawayaw, tlan nalipawanaw pi Jehová nakinkasikulunatlawayan (kalikgalhtawakga 1 Pedro 3:​8, 9).