1. ¿Tuku tlan nalitaxtu Jehová xlakata tlan namakgantaxti xtalakaskin?

JEHOVÁ tlan nalitaxtu tuku nalakaskin xlakata tlan namakgantaxti xtalakaskin. Lakgachunin litaxtunit la Makgalhtawakgana, Tlat tiku makgoxamixinan chu tiku makatsininan xalakwan tamakatsinin (Is. 48:17; 2 Cor. 7:6; Gál. 3:8). Maski chuna, ankgalhin kamaklakaskin latamanin xlakata natlawa tuku xtalakaskin (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Cor. 1:3, 4). Xla tlan nakinkamaxkiyan litliwakga chu liskgalala xlakata tlan namakgantaxtiyaw xtalakaskin. Putum uma limasiya tuku kilhchanima xtukuwani Jehová, chuna la wankgo makgapitsi tiku lu katsinikgo.

2. 1) ¿Tuku xlakata max lakgachunin ni liwana katsiyaw komo Jehová kinkamaklakaskiman? 2) ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

² Kimputumkan lakaskinaw pi Jehová xkinkalimaklakaskin, pero makgapitsi ni liwana katsikgo komo Jehová kamaklakaskima. ¿Tuku xlakata? Xlakata xkatakan, la tatekgskgo o nila lhuwa tuku tlawakgo. Makgapitsi max lakpuwankgo pi nialh talakaskin tlakg lhuwa tuku natlawakgo. K’uma artículo na’akxilhaw la nakinkamakgtayayan Jehová xlakata namakgantaxtiyaw xtalakaskin. Nachuna na’akxilhaw xliʼakxilhtitkan makgapitsi lakchixkuwin chu lakpuskatin xalamakgasa tiku Jehová kamaxkilh litliwakga chu kamakgtayalh xlakata natlawaputunkgo xtalakaskin. Chu alistalh naʼakxilhaw tuku tlan natlawayaw xlakata Jehová nakinkalimaklakaskinan.

3. Chuna la wan Filipenses 2:13, ¿tuku tlan natlawa Jehová?

³ (Kalikgalhtawakga Filipenses 2:13). * Jehová tlan natlawa pi natlawaputunaw xtalakaskin. ¿La tlawa? Max nakatsiyaw pi wi tuku talakaskin xlitatlawat kcongregación o max lakgkgolotsin nalikgalhtawakgakgo maktum carta niku wan pi talakaskin tamakgtay alakatanu. Chu max nalilakpuwanaw tuku tlan natlawayaw xlakata namakgtayananaw. O max makglhtinaw akgtum xatuwa taskujut chu nalakpuwanaw komo tlan namakgantaxtiyaw. Nachuna, akxni max nalikgalhtawakgayaw makgapitsi textos xalak Biblia, nalilakpuwanaw la tlan nakalimakgtayayaw amakgapitsin. Jehová nitu tuku xafuerza nakinkamatlawiyan. Pero komo akxilha pi tlakg skujnaniputunaw, nakinkamakgtayayan xlakata chuna natlawaputunaw.

4. ¿La nakinkamaxkiyan Jehová xlitliwakga xlakata tlan natlawayaw xtalakaskin?

⁴ Jehová nachuna tlan nakinkamaxkiyan xlitliwakga xlakata tlan natlawayaw xtalakaskin (Is. 40:29). Tlan nakinkalimakgtayayan xʼespíritu santo xlakata tlakg tlan natlawayaw xtaskujut (Éx. 35:30-35). Chu nachuna xkachikin tlan nakinkamasiyaniyan la namakgantaxtiyaw makgapitsi taskujut. Komo ni katsiyaw la natlawayaw tuku nakinkalakgayawakanan, kaskiw tamakgtay. Nachuna katalakatsuwiniw xalakgalhamana kinTlatkan chu kaskiniw «litliwakga tuku latamanin nila kgalhikgo» (2 Cor. 4:7; Luc. 11:13). Anta kBiblia, likgalhtawakgayaw la Jehová kamasiyanilh lhuwa lakchixkuwin chu lakpuskatin xlakata natlawaputunkgo xtaskujut chu la kamaxkilh litliwakga xlakata tlan namakgantaxtikgo. Kaʼakxilhwi makgapitsi liʼakxilhtit chu kalilakpuwaw la tlan akinin nachuna nakinkamaklakaskinan.

5. ¿Tuku katsiniyaw xlakata tuku kilhtamaku chu la limaklakaskilh Jehová Moisés xlakata nakalakgmaxtu xkachikin?

⁵ Jehová tlawalh pi Moisés xkalakgmaxtulh israelitas. Pero ¿tuku kilhtamaku limaklakaskilh Jehová Moisés? ¿Akxni Moisés xlakpuwan pi tlan xʼama tlawa taskujut xlakata «makglhtinalh tlakg xatlan takgalhtawakga nema xʼanan kʼEgipto»? (Hech. 7:22-25). Ni, Jehová pulana masiyanilh nataktuju chu tlan nalikatsi (Hech. 7:30, 34-36). Chu makgtayalh ni napekuan xlakata naʼan tachuwinan mapakgsina xalak Egipto (Éx. 9:13-19). ¿Tuku katsiniyaw xlakata tuku kilhtamaku chu la limaklakaskilh Jehová Moisés? Pi xla kalimaklakaskin tiku kgalhikgo lakwan tayat chu lipawankgo litliwakga nema xla kamaxki (Filip. 4:13).

6. ¿Tuku katsiniyaw xlakata la limaklakaskilh Jehová Barzilái xlakata namakgtaya David?

⁶ Makgapitsi kata alistalh, Jehová limaklakaskilh Barzilái xlakata namakgtaya mapakgsina David. Akxni David chu ksoldados xtsalanimakgolh Absalón, xkgawasa David, lu xtlakgwankgonit, xtsinksmakgolh chu lu xkgalhputimakgolh. Maski Barzilái xlina kata, xla chu amakgapitsi lakchixkuwin katuwa wilikgolh xlatamatkan xlakata namakgtayakgo. Barzilái ni lakpuwa pi xlakata xlina kata nialhla kskujnanilh Jehová. Wata kalakgalhamalh chu limaklakaskilh tuku xkgalhi xlakata nakamakgtaya xlakskujnin Dios, tiku xmaklakaskinkgo tamakgtay (2 Sam. 17:27-29). ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma? Pi maski linawa kata o ni, Jehová tlan nakinkamaklakaskinan xlakata nakamakgtayayaw kinatalankan xlikalanka katiyatni tiku ni kgalhikgo tuku maklakaskinkgo (Prov. 3:27, 28; 19:17).  Nachuna komo nila anaw kamakgtayayaw, tlan xatapaxuwan namastayaw kintuminkan xlakata tlan nakalimakgtayakan niku natalakaskin (2 Cor. 8:14, 15; 9:11).

7. 1) ¿La limaklakaskilh Jehová Simeón? 2) ¿Tuku xlakata kinkamakgpuwantiniyan uma?

⁷ Jehová malaknunilh Simeón, chatum kgolotsin tiku ni xmakgxtakga Jehová, pi xʼama akxilha Mesías. Uma tamalaknun max lu maʼakgpuwantinilh, xlakata makgasata kilhtamaku xkgalhkgalhima uma. Jehová sikulunatlawalh xlakata xtakanajla chu xlakata tayanilh. Akgtum kilhtamaku, xlakata «espíritu santo pulalilh», Simeón alh ktemplo, chu anta akxilhli Jesús. Chu chuna Jehová limaklakaskilh xlakata nalichuwinan tuku xʼama tlawa uma kgawasa, tiku Cristo xʼama litaxtu (Luc. 2:25-35). Maski Simeón max nialh akxilhli taskujut nema tlawalh Jesús, lu paxtikatsinilh talakgalhaman nema maxkika. Chu uma chixku tlakg tlan tuku kgalhkgalhima, pi kxasasti kakilhtamaku xtamapakgsin Jesús nakasikulunatlawa putum latamanin (Gén. 22:18). Akinin nachuna napaxtikatsiniyaw Jehová xlakata tuku kinkamaxkiyan talakaskin natlawayaw.

8. ¿La tlan nakinkamaklakaskinan Jehová?

⁸ Kxapulana siglo, chatum xalakgalhamana chixku tiku xwanikan José mastalh talakaskin pi Jehová xlimaklakaskilh (Hech. 4:36, 37). Apóstoles limapakuwikgolh Bernabé, nema kilhchanima «tiku xkamatliwakglha amakgapitsin», max xlakata xkatsini la xkamakgoxamixi amakgapitsin. Akgtum liʼakxilhtit, akxni Saulo kstalanina Cristo litaxtulh, lhuwa natalan lu xpekuanikgo, xlakata xkatsikgo pi xkaputsastalaninit lhuwa congregaciones. Pero Bernabé makgtayalh. Xlikana pi Saulo lu paxtikatsinilh xlakata makgtayalh (Hech. 9:21, 26-28). Alistalh, lakgkgolotsin xalak Jerusalén katsikgolh pi natalan xalak Antioquía de Siria, akgtum kachikin nema lakgamakgat xwi, xmaklakaskinkgo pi xkamaʼakgpuwantinika. ¿Chu tiku malakgachakgolh? Wa Bernabé. Lu tlan pi chuna tlawakgolh, xlakata Biblia wan pi Bernabé «kamakgpuwantini[lh] xputumkan pi chuntiya xkgalhakgaxmatnikgolh Malana xliputum xnakujkan» (Hech. 11:22-24). La uku, Jehová nachuna tlan nakinkamakgtayayan tlan nakamakgoxamixiyaw kinatalankan, la komo tiku makgatsankgakgolh tiku lu xkapaxkikgo. O max nakinkamakgpuwantiniyan naʼanaw lakgapaxialhnanaw o natachuwinanaw kteléfono tiku tatatla o lipuwama chu nawaniyaw lakwan tachuwin nema namakgpuwantini. ¿Namastayaw talakaskin pi Jehová nakinkamaklakaskinan chuna la Bernabé? (1 Tes. 5:14).

9. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata la makgtayalh Jehová chatum tala wanikan Vasily?

⁹ Jehová makgtayalh chatum tala tiku wanikan Vasily xlakata tlan nakamakgtaya natalan. Kgolotsin litaxtulh akxni xkgalhi 26 kata, pero xmakgkatsi pi nila xʼama kamakgtaya natalan xalak congregación, liwaka tiku xkgalhikgo taʼakglhuwit. Pero makgapitsi lakgkgolotsin makgtayakgolh xlakata masiyanikgolh la natlawa xtaskujut chu na makgtayalh Escuela niku ankgo putum Lakgkgolotsin chu Siervos Ministeriales. Lu liskujli xlakata tlan natlawa xtaskujut. Akgtum liʼakxilhtit, tlawalh akgtum lista xlakata niku xliskujat xwanit. Akxni pulakatunu tsukulh makgantaxti uma, nialh lu pekualh. Xla lichuwinan: «Tuku pulana xakpekuani la uku lu kimakgapaxuwa. Akxni Jehová kimakgtaya naktekgsa akgtum texto nema naklimakgoxamixi chatum tala, lu tlan kmakgkatsi». Natalan, komo wixin chuna natlawayatit la Vasily chu namastayatit talakaskin pi Jehová nakalimaklakaskinan, xla nakamasiyaniyan la natlawayatit taskujut kcongregación.

10. ¿Tuku tlawalh Abigaíl, chu tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit?

¹⁰ Akxni mapakgsina Saúl xputsastalanima David chu ksoldados tiku ni xmakgxtakgkgo, xlakan xmaklakaskinkgo tamakgtay. Akgtum kilhtamaku, ksoldados David skinikgolh liwat chatum israelita tiku xwanikan Nabal. Chuna tlawakgolh xlakata xlakan xkuentajtlawanikgonit xborregos anta kxakaskakni tiyat. Pero Nabal nitlan xlikatsi chu ni kamaxkiputulh liwat. David lu lisitsilh uma, chu asta xmakgniputun Nabal chu putum tiku xalak xchik xwanit (1 Sam. 25:3-13, 22). Pero Abigaíl, xpuskat Nabal wi tuku tlawalh. Uma puskat lu skgalala xwanit chu ni pekualh, xlakata alh putsa David, tatsokgostalh chu skinilh pi xtapatilh chu wanilh pi ni xmakgnilh Nabal xlakata alistalh max nitlan xlimakgkatsilh kxtalakapastakni. Liwana wanilh pi wa Jehová xmaxkilh talakaskin xlakkaxtlawalh uma taʼakglhuwit. Tuku tlawalh Abigaíl chu lakwan xtachuwin makgtayalh David, chu katsilh pi wa Jehová tiku xmalakgachanit (1 Sam. 25:23-28, 32-34). Abigaíl xkgalhi tayat nema Jehová tlan xʼakxilha. Nachuna, Jehová tlan kamaklakaskin natalan lakpuskatin tiku limasiyakgo lakwan tayat chu liskgalala xlakata namakgtayakgo xfamiliajkan chu congregación (Prov. 24:3; Tito 2:3-5).

11. ¿Tuku tlawakgolh xlaktsuman Salum, chu tiku nachuna tlawakgo la uku?

¹¹ Akglhuwa kata alistalh, Jehová nachuna kamaklakaskilh xlaktsuman Salum akxni kaxtlawaka xpatsaps Jerusalén (Neh. 2:20; 3:12). Maski Salum chatum príncipe xwanit, xlaktsuman xatapaxuwan tlawakgolh uma taskujut maski lu tuwa xwanit (Neh. 4:15-18). Xlakan nichuna xlikatsikgo la amakgapitsi lakchixkuwin tiku xlakaskinka xlitaxtukgo tiku tecoítas xwankgonit, xlakata xlakan «ni taktujukgolh xlakata natlawakgo taskujut» (Neh. 3:5). Kalilakpuwaw tapaxuwan nema makgkatsikgolh akxni masputukgolh taskujut chu kaj 52 kilhtamaku litlawakgolh (Neh. 6:15). La uku, wilakgolh natalan lakpuskatin tiku lu lakgatikgo skujnanikgo Jehová: niku tlawakan chu kaxtlawakan Pukgalhtawakga. Xlakata lhuwa tuku katsinikgo tlawakgo, tapaxuwan nema kgalhikgo chu xlakata ni makgxtakgkgo Jehová lu xlakaskinka xlakata tlan nakitaxtu taskujut nema tatlawa.

12. Chuna la Tabita, ¿la tlan nakinkamaklakaskinan Jehová?

¹² Jehová makgpuwantinilh Tabita xlakata xtlawalh «tuku tlan» chu xkamakgtayalh «tiku nitu xkgalhikgo», liwaka tiku nialh xkgalhikgo xchixkukan (Hech. 9:36). Xlakata lu xalakgalhamana xwanit chu lu xpaxkinan, lhuwa tiku tasakgolh akxni nilh. Pero lu paxuwakgolh akxni Pedro malakastakwanilh (Hech. 9:39-41). ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit Tabita? Pi maski kamanan akinin o linawa kata, lakpuskatin o lakchixkuwin, kimputumkan tlan nakamakgtayayaw kinatalankan (Heb. 13:16).

13. ¿La maklakaskilh Jehová chatum tala puskat wanikan Ruth, chu tuku xla lichuwinan?

¹³ Chatum tala tiku lu xmaxanan wanikan Ruth misionera xlitaxtuputun. Akxni aktsujku xwanit, lakapala xtitaxtu kʼakgatunu chiki xlakata namakgxtakga tratados. Lichuwinan: «Lu xaklakgati uma taskujut». Pero lu tuwa xmakgkatsi nakatachuwinan latamanin xlakata xTamapakgsin Dios. Maski xmaxanan, Ruth precursora litaxtulh akxni xkgalhi 18 kata. Kkata 1946, kilalh kʼEscuela Bíblica de Galaad de la Watchtower chu lakskujli kʼHawái chu kJapón. Jehová limaklakaskilh xlakata nakalini xalakwan tamakatsinin lhuwa latamanin xalak ama kachikinin. Akxni liwakaya 80 kata lata xlichuwinama Dios, Ruth lichuwinalh: «Jehová  tiku kimaxki litliwakga. Kimakgtayanit nialh nakmaxanan. Liwana kkatsi pi Jehová tlan namaklakaskin putum tiku nalipawankgo».

14. Chuna la wan Colosenses 1:29, ¿tuku kilitlawatkan komo lakaskinaw pi Jehová nakinkamaklakaskinan?

¹⁴ Chuna la titaxtunit kilhtamaku, Jehová pulaklhuwa la kamaklakaskinit xlakskujnin. Chu akinin, ¿la tlan nakinkamaklakaskinan? Tlan nakinkamaklakaskinan komo xatapaxuwan naskujnaniputunaw (kalikgalhtawakga Colosenses 1:29). Komo namaxkiyaw talakaskin pi nakinkamaklakaskinan, Jehová tlan natlawa pi xatapaxuwan nalichuwinanaw xtachuwin, tlan makgalhtawakgananin nawanaw, tlan nakamakgoxamixiyaw amakgapitsin, tlan namakgantaxtiyaw taskujut nema nakinkalakgayawakanan, xatlan amigos nawanaw o atanu tuku natalakaskin xlakata tlan namakgantaxtiyaw xtalakaskin.

15. Chuna la wan 1 Timoteo 4:12, 15, ¿tuku talakaskin naskinikgo Jehová lakgkgawasan?

¹⁵ ¿Wix chatum kgawasa tiku makgatsiyata minkata xlakata tlan namakgtayanana? Talakaskin xtamakgtaykan natalan lakchixkuwin tiku tlan namakgantaxtikgo makgapitsi taskujut chu siervos ministeriales nalitaxtukgo. Klhuwa congregaciones tlakg anan lakgkgolotsin nixawa siervos ministeriales. ¿Tuku tlan natlawaya xlakata tlakg naskujnaniputuna Jehová? Lakgachunin, makgapitsi natalan wankgo: «Akit kaj xman publicador naklitaxtu, ni talakaskin atanu tuku naktlawa». Komo chuna makgkatsiya, kaskini Jehová pi kamakgtayan tlakg naskujnaniputuna la komo siervo ministerial nalitaxtuya chu pi kamaxkin litliwakga xlakata tlan namakgantaxtiya xtaskujut (Ecl. 12:1). Klakaskinaw mintamakgtay (kalikgalhtawakga 1 Timoteo 4:12, 15).

16. ¿Tuku kiliskinitkan Jehová, chu tuku xlakata?

¹⁶ Jehová tlan natlawa tuku natalakaskin xlakata akinin tlan namakgantaxtiyaw xtalakaskin. Wa xlakata, kaskiniw pi kakinkamakgtayan natlawaputunaw xtaskujut chu alistalh kaskiniw xlitliwakga xlakata tlan namakgantaxtiyaw. Maski linawa kata o ni, kalimaklakaskiw kinkilhtamakujkan, kilitliwakgakan chu tuku kgalhiyaw xlakata tlan naskujnaniyaw Jehová la uku (Ecl. 9:10). Ni kamastaw talakaskin pi ni natlawayaw akgtum taskujut kxkachikin Jehová kaj xlakata pekuanaw o makgkatsiyaw pi nila tuku tlawayaw. Maski lhuwa o ni lhuwa tuku tlan natlawayaw, kimputumkan kgalhiyaw talakaskin namalankiyaw xapaxkina kinTlatkan.