1, 2. 1) ¿Tuku namakatsininankgo laklanka mapakgsinanin nialh makgas kilhtamaku? 2) ¿Tuku takgalhskinin nakgalhtiyaw?

KALILAKPUWAW pi laklanka mapakgsinanin aku wankgolh «¡Uku kgalhiyaw takaksni kkilatamatkan chu nitu kinkamakgapekuanan!». Max nawankgo masputukgolh tapekua kxlikalanka katiyatni. Chu nakinkamakanajliputunkgoyan pi xlakan tlan nalakkaxtlawakgo putum taʼakglhuwit nema anan kkakilhtamaku. Pero tuku xaxlikana wa pi nila katimalakgachokgokgolh tuku aku nala. ¿Tuku xlakata? Xlakata Biblia wan pi «kaj lakapala nakalakgmin lisputni, [...] chu ni katilakgtaxtukgolh» (1 Tes. 5:3).

² Xlakata chuna nala, wilakgolh makgapitsi takgalhskinin nema lu xlakaskinka nakatsiyaw xatakgalhtin: ¿Tuku nala akxni lama nawan «lhuwa tapatin»? ¿Tuku lakaskin Jehová pi natlawayaw? Chu, ¿tuku tlan natlawayaw la uku xlakata ni namakgxtakgaw Jehová akxni lama nawan lhuwa tapatin? (Mat. 24:21).

3. Chuna la wan Apocalipsis 17:5, 15-18, ¿la namalakgsputu Dios «xaLanka Babilonia»?

³ (Kalikgalhtawakga Apocalipsis 17:5, 15-18). Namalakgsputukan «xaLanka Babilonia». Chuna la lichuwinawa, laklanka mapakgsinanin nila katimalakgachokgokgolh tuku nala uma kilhtamaku. ¿Tuku xlakata? Xlakata Dios nawili «kxnakujkan  namakgantaxtikgo xtapuwan». ¿Tuku uma? Pi nakamalakgsputu putum nixaxlikana takanajla, chu tiku wankgo pi stalanikgo Cristo. Dios nawili uma talakapastakni kxnakujkan «akgkaw akgalokgot» xla «xaluku lapanit nema lu spinini». Akgkaw akgalokgot kilhchanima putum mapakgsinanin tiku tatayakgo «xaluku lapanit», nema wamputun Naciones Unidas (Apoc. 17:3, 11-13; 18:8). Akxni umakgolh laklanka mapakgsinanin natalatlawakgo nixaxlikana takanajla natsuku lhuwa tapatin. Uma kaj lakapala nachin chu kxlikalanka katiyatni chuna nala.

4. 1) ¿Tuku max nawankgo laklanka mapakgsinanin akxni natalatlawakgo xaLanka Babilonia? 2) ¿Tuku max natlawakgo tiku anta xmakgtapakgsikgo?

⁴ Ni katsiyaw tuku nawankgo laklanka mapakgsinanin akxni natalatlawakgo xaLanka Babilonia. Max nawankgo pi takanajla wa tuku tlawa pi nila kaʼanalh takaksni chu pi ankgalhin makgtanukgo kpolítica. O max nawankgo pi maʼakgstokgwilikgonit tuku lhuwa xtapalh chu lhuwa tuku kgalhikgo (Apoc. 18:3, 7). Wa xlakata, tlan nawanaw pi uma ni kilhchanima komo nakamakgnikan tiku makgtapakgsikgo kʼumakgolh takanajla. Wata tuku namasputukgo laklanka mapakgsinanin wa xpukgalhtawakgakan nixaxlikana takanajla. Akxni kamasputukgokanit nawan umakgolh takanajla, tiku anta xmakgtapakgsikgo naʼakxilhkgo pi xpulalinanin ni makgantaxtikgolh tuku xkamalaknunikgonit chu max nakatamakgatliniputunkgo takanajla.

5. ¿Tuku lichuwinanit Jehová pi natlawa akxni natsuku lhuwa tapatin, chu tuku xlakata?

⁵ Biblia ni lichuwinan komo akglhuwa kilhtamaku nalimalakgsputukan xaLanka Babilonia, pero katsiyaw pi ni katimakgapalalh (Apoc. 18:10, 21). Jehová lichuwinanit pi «nakamaʼaktsuwi» xalhuwa tapatin xlakata «tiku kalaksaknit» chu xaxlikana takanajla nalakgtaxtu (Mar. 13:19, 20). Pero, ¿tuku lakaskin Jehová pi natlawayaw akxni natsuku lhuwa tapatin chu guerra xla Armagedón?

6. ¿Tuku lakaskin Jehová pi natlawayaw xlakskujnin?

⁶ Chuna la lichuwinaw kʼartículo nema titaxtulh, Jehová lakaskin pi xlakskujnin kamakgxtakgkgolh putum tuku tatalakxtumi xaLanka  Babilonia. Pero wi atanu tuku kilitlawatkan. Talakaskin liwana nalakkaxwiliyaw pi chuntiya naskujnaniyaw Dios. Kaʼakxilhwi pulaktiy la tlan natlawayaw.

7. 1) ¿La limasiyayaw pi kgalhakgaxmataw putum tuku Jehová kinkalistakyawayan? 2) Chuna la wan Hebreos 10:24, 25, ¿tuku xlakata xlakaskinka chuntiya natamakxtumiyaw?

⁷ Pulana, talakaskin nakgalhakgaxmataw putum tuku Jehová kinkalistakyawayan. Talakaskin nalakgmakganaw nixatlan tayat nema anan kkakilhtamaku. Akgtum liʼakxilhtit, akinin lakgmakganaw putum talakgxtumit xalimaxana, la komo tiku tatamakgaxtokga xtachixku o xtapuskat chu atanu talismanin nema kgalhikgo tiku lakgatikgo xtachixkukan o xtapuskatkan (Mat. 19:4, 5; Rom. 1:26, 27). Xlipulaktiy, talakaskin chuntiya akxtum nakatakakninaniyaw Dios kinatalankan. Nakatatamakxtumiyaw xanikuta niku natatakgsaw, kPukgalhtawakga, o komo chuna natalakaskin max natamakxtumiyaw kxchik chatum tala o max xatsekg natamakxtumiyaw. Maski kalalh tuku nala, chuntiya natamakxtumiyaw xlakata nakakninaniyaw Jehová. Chuna natlawayaw «xlakata akxilhmaw pi xkilhtamaku Dios talakatsuwima» (kalikgalhtawakga Hebreos 10:24, 25).

8. ¿Tuku max namakatsininanaw?

⁸ Max akxni lama nawan lhuwa tapatin natalakgpali tuku nalichuwinanaw. La uku lichuwinanaw xalakwan tamakatsinin xla Tamapakgsin chu kaputsayaw latamanin tiku kstalaninanin Cristo litaxtuputunkgo. Pero max uma kilhtamaku tuku namakatsininanaw xtachuna nawan la komo akxni takta laklanka chijit (Apoc. 16:21). Max namakatsininanaw pi xkakilhtamaku Satanás lakapala namalakgsputukan. Alistalh liwana nakinkawanikanan tukuya tamakatsinin nalichuwinanaw chu la natlawayaw. ¿Chuntiya nalichuwinanaw Dios chuna la tlawanitaw asta la uku, o nalakgpaliyaw? Talakaskin nakgalhkgalhiyaw xlakata liwana nakatsiyaw. Chuna la akxilhaw, nakgalhiyaw lanka talakgalhaman xlakata namakatsininanaw pi Jehová nakamalakgaxokge xtalamakgasitsin (Ezeq. 2:3-5).

9. ¿Tuku max natlawaputunkgo laklanka mapakgsinanin akxni nakgaxmatkgo tuku namakatsininanaw, pero tuku liwana katsiyaw?

⁹ Max tamakatsinin nema namastayaw natlawa pi laklanka mapakgsinanin nakinkamalakgachokgoputunkgoyan. Chuna la lipawanaw Jehová la uku akxni lichuwinanaw xtachuwin, nachuna natalakaskin nalipawanaw ama kilhtamaku. Liwana kakatsiw pi kiDioskan nakinkamaxkiyan litliwakga xlakata tlan namakgantaxtiyaw xtalakaskin (Miq. 3:8).

10. Chuna la xlichuwinankanit kLucas 21:25-28, ¿tuku natlawakgo latamanin akxni naʼakxilhkgo tuku nala akxni lama nawan lhuwa tapatin?

¹⁰ (Kalikgalhtawakga Lucas 21:25-28). Akxni lama nawan lhuwa tapatin, latamanin lu napekuankgo akxni naʼakxilhkgo pi ni kgantaxtukgolh tuku xlipawankgonit. Lu nalakgaputsakgo chu namakgkatsikgo pi nila tuku natlawakgo, chu nalakpuwankgo pi nakamakgnikan kʼuma lu xalipekua kilhtamaku (Sof. 1:14, 15). Wa xlakata, max tlakg tuwa natawila kakilhtamaku, chu xlakskujnin Dios nachuna natitaxtukgo. Max tlakg lu tuwa tuku natitaxtuyaw xlakata akinin ni makgtapakgsiyaw kʼuma kakilhtamaku. Max ni katikgalhiw tuku namaklakaskinaw.

11. 1) ¿Tuku xlakata kajwatiya akinin nakinkatalatlawakanan? 2) ¿Tuku xlakata ni kilipekuanatkan akxni namin lhuwa tapatin?

¹¹ Tiku akxilhkgolh akxni kamasputuka xpukgalhtawakgakan lu nasitsikgo akxni naʼakxilhkgo pi xtatayananin Jehová chuntiyaku nakakninaniyaw Jehová. Xlikana pi max uma natlawa pi kaniwa niku nalichuwinankgo  pi lu sitsimakgo, la komo kʼinternet. Laklanka kachikinin chu xmapakgsinakan, Satanás, lu nakinkasitsinikgoyan xlakata kajwatiya kintakanajlakan ni katimalakgsputuka. Ni katimakgantaxtikgolh tuku xlakpuwankgonit natlawakgo. Wa xlakata kajwatiya akinin nakinkatalatlawakgoyan. Akxni chuna nala putum kachikinin Gog xalak Magog nalitaxtukgo. * Makxtum nalakgo xlakata nakatalatlawakgo xkachikin Jehová (Ezeq. 38:2, 14-16). Xlakata ni liwana katsiyaw la nakgantaxtu uma, max pekuanaw akxni lilakpuwanaw putum tuku max nakgantaxtu. Pero wi tuku liwana katsiyaw: ni kilipekuanatkan akxni namin lhuwa tapatin, xlakata Jehová nakinkawaniyan tuku natlawayaw xlakata tlan nalakgtaxtuyaw (Sal. 34:19). Lakatitum natayayaw chu natalakayawayaw xlakata liwana nakatsiyaw pi «kilakgtaxtutkan talakatsuwinit». *

12. ¿La kinkamakatsiniman «skujni xatalipaw chu xaskgalala» tuku kilitlawatkan kkilhtamaku nema talakatsuwima?

¹² «Skujni xatalipaw chu xaskgalala» kinkamakatsiniman tuku kilitlawatkan xlakata ni namakgxtakgaw Jehová akxni lama nawan lhuwa tapatin (Mat. 24:45). Pulaklhuwa la tlawama, pero kalilakpuwaw pulaktum: laklanka tamakxtumit xaʼakgtutu kilhtamaku nema tatlawalh kkata 2016 asta 2018. Umakgolh laklanka tamakxtumit kinkamakgpuwantinikgonitan namatliwakglhaw tayat nema lu xlakaskinka chuna la talakatsuwitilhama xkilhtamaku Jehová. Kalichuwinaw tsinu tuku umakgolh tayat.

13. ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata ni namakgxtakgaw Jehová, chu tuku xlakata kilitlawatkan la uku?

¹³ Ni kamakgxtakgwi Jehová. Lanka tamakxtumit nema tatlawalh kkata 2016 limapakuwika «Ni kamakgxtakgwi Jehová». Anta kinkamasiyanikan pi ni katimakgxtakgwi Jehová komo naliskujaw pi tlakg tlan natalalinaw. Kinkamalakapastakakan pi tlan natalakatsuwiniyaw Jehová akxni xliputum kinakujkan natlawaniyaw oración chu akxni nalikgalhtawakgayaw xTachuwin. Uma nakinkamatliwakglhan xlakata tlan natayaniyaw tuku tuwa titaxtuyaw. Chuna la talakatsuwitilhama xlisputni xkakilhtamaku Satanás, nalimasiyayaw komo xlikana ni makgxtakgaw Jehová chu xTamapakgsin. Max chuntiya nakinkalikgalhkgamanankanan (2 Ped. 3:3, 4). Pulaktum tuku xlakata kinkalikgalhkgamanankanan wa pi ni makgtapakgsiyaw kkakilhtamaku. La uku talakaskin tlakg namatliwakglhaw la talalinaw Jehová xlakata ni namakgxtakgaw akxni lama nawan lhuwa tapatin.

14. 1) ¿Tuku natalakgpali xlakata natalan tiku pulalinkgo taskujut unu kKatiyatni? 2) ¿Tuku xlakata natalakaskin ni namakgxtakgaw Jehová?

¹⁴ Akxni lama nawan lhuwa tapatin, wi tuku natalakgpali xlakata natalan tiku pulalinkgo taskujut unu kKatiyatni. Kaj lakapala, putum tiku xatalaksakni nema wilakgolhku nawan unu kKatiyatni naʼankgo kʼakgapun xlakata namakgtalatlawanankgo kʼArmagedón (Mat. 24:31; Apoc. 2:26, 27). Uma kilhchanima pi Lakgkgolotsin tiku pulalinkgo xtatayananin Jehová nialh unu kintikatatawilakgon. Maski chuna, xalhuwa latamanin nakatsikgo tuku natlawakgo. Natalan tiku makgtapakgsikgo kʼgrupo xla atanu borregos napulalinkgo taskujut. Natalakaskin nalimasiyayaw pi ni makgxtakgaw Jehová komo nakakgalhakgaxmataw umakgolh natalan chu  natlawayaw tuku nakinkawanikgoyan xlakata wa Jehová tiku nakamaklakaskin. Komo nakakgalhakgaxmataw tlan nalakgtaxtuyaw.

15. ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata ni nataxlajwaniyaw, chu tuku xlakata lu xlakaskinka ni nataxlajwaniyaw la uku?

¹⁵ Ni kataxlajwaniw. Xalanka tamakxtumit nema tatlawalh kkata 2017 xlitapakuwi «¡Ni kataxtajwani!». Kinkamasiyanin pi talakaskin natayaniyaw akxni natitaxtuyaw tuku tuwa. Katsiniw pi ni nataxlajwaniyaw komo chuntiya nalipawanaw Jehová chu ni wa komo tlan o nitlan wilaw (Rom. 12:12). Ankgalhin kalakapastakwi umakgolh xtachuwin Jesús: «Pero tiku natayani asta akxni namin lisputni nalakgtaxtu» (Mat. 24:13). Uma tachuwin kilhchanima pi ni namakgxtakgaw Jehová maski natitaxtuyaw taʼakglhuwit. Komo natayaniyaw la uku tlakg tlan natayaniyaw akxni lama nawan lhuwa tapatin.

16. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata ni napekuanaw, chu tuku tlan natlawayaw xlakata tlakg nalipawanaw Jehová?

¹⁶ Ni kapekuanti. Lanka tamakxtumit nema tatlawalh kkata 2018 litapakuwilh «¡Ni kapekuanti!». Kinkamalakapastakakan pi xlakata ni napekuanaw xlakaskinka nalipawanaw Jehová chu ni wa komo lhuwa tuku tlan tlawayaw. ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata tlakg nalipawanaw? Chali chali nalikgalhtawakgayaw Biblia chu nalilakpuwanaw la kalakgmaxtulh Jehová xlakskujnin xalamakgasa (Sal. 68:20; 2 Ped. 2:9). Akxni laklanka kachikinin nakinkatalatlawakgoyan akxni lama nawan lhuwa tapatin, natalakaskin ni napekuanaw chu xliputum kinakujkan nalipawanaw Jehová (Sal. 112:7, 8; Heb. 13:6). Komo nalipawanaw Jehová la uku, ni katipekuaw akxni Gog nakinkatalatlawayan. *

17. ¿Tuku xlakata ni kilipekuanitkan Armagedón? (Kaʼakxilhti xmakni revista).

¹⁷ Chuna la akxilhwi kʼartículo nema titaxtulh, lhuwa akinin putum kilatamatkan kxaʼawatiya  kilhtamaku latamanitaw. Pero na kgalhkgalhimaw pi nalakgtaxtuyaw akxni namin lhuwa tapatin. Guerra xla Armagedón namasputu uma kakilhtamaku. Pero, ni kilipekuanatkan xlakata uma guerra wa xla Dios (Prov. 1:33; Ezeq. 38:18-20; Zac. 14:3). Akxni Jehová namakatsininan, Jesús nakapulalin lhuwa millón ángeles chu tiku xatalaksakni xlakata natalachipanankgo. Xputumkan nakatalatlawakgo Satanás, xdemonios chu putum tiku tatayakgo unu kKatiyatni (Dan. 12:1; Apoc. 6:2; 17:14).

18. 1) ¿Tuku liwana kinkawaninitan Jehová? 2) ¿La kinkamakgtayayan Apocalipsis 7:9, 13-17 xlakata ni napekuaniyaw tuku talakatsuwima?

¹⁸ Jehová kinkamalaknuninitan uma: «Katuwa tuku nalitalachipaputunkana, nitu katilitlawanikgon» (Is. 54:17). «Lhuwa latamanin», xlakskujnin Dios tiku ni makgxtakgkgo, nalakgtaxtunikgo «lhuwa tapatin» chu chuntiya nakakninanikgo Dios (kalikgalhtawakga Apocalipsis 7:9, 13-17). ¿Nixlikana pi Biblia lhuwa tuku kinkalimasiyaniyan pi ni kilipekuanitkan tuku talakatsuwima? Katsiyaw pi «Jehová kuentajtlawa tiku ni makgxtakga» (Sal. 31:23). Putum akinin tiku paxkiyaw chu maxkiyaw kakni Jehová lu napaxuwayaw akxni xla namasantujli xtukuwani (Ezeq. 38:23).

19. ¿Tuku lu xatlan takgalhkgalhin nakgantaxtu nialh makgas kilhtamaku?

¹⁹ Kalilakpuwaw la xlichuwinalh 2 Timoteo 3:2-5 xlakata la xlikatsikgolh latamanin nema nalatamakgo kxasasti kakilhtamaku, akxni Satanás nialh katiʼanalh (kaʼakxilhti recuadro « La nalikatsikgo latamanin kxasasti kakilhtamaku»). Tala George Gangas, * tiku xmakgtapakgsi Lakgkgolotsin tiku pulalinankgo, lichuwinalh: «¡Lu lipaxaw nawan kakilhtamaku akxni putum latamanin linatalan nalaʼakxilhkgo! Nialh makgas, nakgalhikgo talakgalhaman nalatamakgo kxasasti kakilhtamaku. Putum kilhtamaku nalatamakgo chuna la Jehová». ¿Nixlikana pi uma lu xatlan takgalhkgalhin?