Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

¿Tuku xlakata ni anaw kʼguerra chuna la xtlawakgo israelitas?

¿Tuku xlakata ni anaw kʼguerra chuna la xtlawakgo israelitas?

AKXNI xlama xliʼAkgtiy Guerra kxLikalanka Katiyatni, chatum soldado nazi kawanilh makgapitsi xtatayananin Jehová: «Komo wixin ni talatlawaputunatit Francia chu Inglaterra, ¡putum naniyatit!». Maski anta xwilakgo lhuwa soldados nazi nema xlinkgo tuku xlimakgninankgo, kinatalankan ni tlawakgolh tuku xkawanimaka. ¡Ni pekuankgolh! Uma tuku tlawakgolh limasiya putum tuku tlawakgo xtatayananin Jehová: ni makgtlawayaw guerras. Ni makgtanuyaw ktaʼakglhuwit xalak uma kakilhtamaku asta maski nakinkawanikanan pi nakinkamakgnikanan.

Pero ni putum tiku wankgo pi kstalaninanin Cristo litaxtukgo chuna lakpuwankgo. Lhuwa lakpuwankgo pi xlilat natalatlawanankgo xlakata natatayakgo xpaiskan. Max lakpuwankgo: «Israelitas xkachikin Dios xlitaxtukgo chu xʼankgo kʼguerra. ¿Tuku xlakata akinin nichuna natlawayaw?». ¿Tuku xkgalhtinaw komo wi tiku chuna xkinkawanin? Max tlan xkalitachuwinaw pi israelitas nichuna xtatakgskgo la xkachikin Dios xalak kinkilhtamakujkan. Kaʼakxilhwi pulakkitsis tuku litalakgpalikgo.

1. PUTUM KSKUJNIN DIOS KAJ KʼAKGTUM KACHIKIN XTAPAKGSIKGO

Makgasa, Jehová laksakli akgtum kachikin xlakata xkachikin xlitaxtulh: Israel. Wa pi israelitas “xʼamakgo tapakgsinikgo nixawa la amakgapitsi kachikinin” (Éx. 19:5). Na kawanilh niku xlilatamatkan xwanit. Wa xlakata, akxni xkalimapakgsi pi xkatalachipakgolh amakgapitsi kachikinin, israelitas ni xkatalachipakgo chu ni xkamakgnikgo amakgapitsi kskujnin Dios. a

La uku, xlakskujnin Jehová wilakgolh «kputum laklanka kachikinin, laklanka familias chu kachikinin chu tipalhuwa tachuwin» chuwinankgo (Apoc. 7:9). Komo xʼankgolh kʼguerra, xkatalachipakgolh xnatalankan chu asta xkamakgnikgolh.

2. JEHOVÁ XKALIMAPAKGSI ISRAELITAS PI XʼANKGOLH KʼGUERRA

Makgasa, wa Jehová xlaksaka tuku kilhtamaku chu tuku xlakata xtalakaskin pi israelitas xʼankgolh kʼguerra. Akgtum liʼakxilhtit, kalimapakgsilh pi xkamalakgaxokgekgolh cananeos, tiku xkalilakgapaskan xlakata xkakninanikgo demonios, xtlawakgo talakgxtumit nema ni xlitatlawat chu xkalhkuyukgo laktsu kamanan xlakata nakamakamaxkikgo xdioseskan. Jehová kalimapakgsilh israelitas pi xkatamakxtukgolh kTiyat nema xKawanikanit pi Nakamaxkikan xlakata ni xtlawakgolh tuku cananeos xtlawakgo (Lev. 18:24, 25). Akxni israelitas xwilakgolha kʼuma tiyat, milh kilhtamaku Dios kamaxkilh talakaskin xkatalatlawakgolh xtalamakgasitsinkan xlakata ni xkamakglhtika tuku xkatapakgsini (2 Sam. 5:17-25). Pero nikxni kamaxkilh talakaskin xʼakstukan nalaksakkgo akxni xʼankgolh kʼguerra. Akxni xʼakstukan xlaksakkgo naʼankgo talatatlawanankgo, lu nitlan xkakitaxtuni (Núm. 14:41-45; 2 Crón. 35:20-24).

La uku, ni wa Jehová kalimapakgsinit latamanin naʼankgo kʼguerra. Kachikinin litalatlawanankgo tuku xlakan lakaskinkgo, ni wa tuku lakaskin Dios. Max matsukikgo guerra xlakata kaʼakgchipaputunkgo amakgapitsi kachikinin, xlakata tlakg nakgalhikgo tumin, xlakata política o xlakata lakaskinkgo pi putum kalakpuwankgolh chuna la xlakan. Pero ¿chu tiku wankgo pi talatlawanankgo kxtukuwani Dios xlakata nakgalhmakgtayakgo xtakanajlakan o nakamasputukgo xtalamakgasitsinkan Dios? Dios na ni katataya. Jehová wan pi wa nakalitalatlawanan xlakskujnin chu nakamasputu xtalamakgasitsin kʼakgtum guerra nema nala kkilhtamaku nema aku mima: guerra xla Armagedón (Apoc. 16:14, 16). Kʼuma guerra, kajwatiya natalatlawanankgo ksoldados Dios tiku wilakgo kʼakgapun, ni wa xkachikin xala unu kKatiyatni (Apoc. 19:11-15).

3. ISRAELITAS NI XKAMAKGNIKGO TIKU XLIMASIYAKGO PI XKANAJLANIKGO JEHOVÁ

Akxni masputuka Jericó, Jehová lakgmaxtulh Rahab chu xfamilia xlakata Rahab limasiyalh takanajla. ¿Nachuna la kʼguerras kkinkilhtamakujkan?

Makgasa, israelitas xkalimasiyanikgo talakgalhaman tiku xlimasiyakgo pi xkanajlanikgo Dios chu kajwatiya xkamakgnikgo tiku Jehová xwan pi xlinitkan xwanit. Kalichuwinaw akgtiy liʼakxilhtit. Maski Jehová limapakgsinalh pi xmasputuka kachikin Jericó, israelitas ni makgnikgolh Rahab chu xfamilia xlakata Rahab limasiyalh takanajla (Jos. 2:9-16; 6:16, 17). Chu alistalh, katapatikgolh gabaonitas xlakata limasiyakgolh pi xmaxkikgo kakni Dios (Jos. 9:3-9, 17-19).

La uku, soldados tiku tlawakgo guerra ni katapatikgo tiku limasiyakgo pi kanajlanikgo Dios, asta kamakgnikgo tiku nitu tlawakgonit.

4. ISRAELITAS XLITLAWATKAN XWANIT GUERRA CHUNA LA DIOS XLAKASKIN

Makgasa, Jehová xkawaninit soldados israelitas tuku xlitlawatkan xwanit akxni xʼankgolh kʼguerra. Akgtum liʼakxilhtit, xmin kilhtamaku xkawanikan pi akxni xʼankgolh talatlawakgo akgtum kachikin, pulana xliwanitkan xwanit tuku xtlawakgolh xlakata ni xkatalachipaka (Deut. 20:10). Jehová na xkawaninit soldados pi xlakan chu niku xtamakgxtakgkgolh nitu xlixkajwanankgolh (Deut. 23:9-14). Nachuna, Jehová kalimapakgsilh pi nichuna xlikatsikgolh la soldados xalak atanu kachikinin chu ni xkalikgamanankgolh lakpuskatin akxni xʼakgchipakgolh akgtum kachikin. Komo chatum soldado xalak Israel xtatamakgaxtokgputun chatum puskat xalak kachikin nema xʼakgchipakgonit, xlikgalhkgalhit xwanit akgtum papaʼ (Deut. 21:10-13).

La uku, lhuwa países firmarlikgonit akgtum talakkaxlan niku wan la xlitatlawat guerra. Pero maski umakgolh talakkaxlan katlawakanit xlakata nitu nakatlawanikan latamanin tiku nitu makgtlawamakgo guerra, soldados ni makgantaxtikgo uma tuku lakkaxwilikanit.

5. DIOS XLITALATLAWANAN XKACHIKIN

¿Litalatlawanan Dios akgtum kachikin la uku chuna la tlawalh xpalakata Israel anta kJericó?

Makgasa, Jehová kalitalatlawanalh israelitas, chu makglhuwa tlawalh milagro xlakata xtlajanankgolh. Akgtum liʼakxilhtit, kamakgtayalh naʼakgchipakgo Jericó. Israelitas tlawakgolh tuku Jehová xkalimapakgsinit, «pixlanka chuwinankgolh», chu «patsaps talaktilh». Chuna Jehová kamakgtayalh xlakata xʼakgchipakgolh kachikin (Jos. 6:20). Titaxtulh kilhtamaku, makgatlajakgolh akgtum kachikin nema xtalatlawanakan xwanit, amorreos. ¿La tlawakgolh? Jehová «kamalakgachanilh laklanka chijit […]. Uma kilhtamaku, tlakg lhuwa nikgolh xlakata chijit nixawa tiku kamakgnikgolh israelitas» (Jos. 10:6-11).

La uku, Jehová ni litalatlawanan akgtum kachikin unu kKatiyatni. Xtamapakgsin, nema lakgayawanit Mapakgsina Jesucristo, «ni xalak uma kakilhtamaku» (Juan 18:36). Satanás wa tiku kaʼakgchipanit putum mapakgsinanin xalak katiyatni. Guerras nema anan kkakilhtamaku limasiya xalixkajni xtayat Satanás (Luc. 4:5, 6; 1 Juan 5:19).

XAXLIKANA KSTALANINANIN CRISTO LIMASIYAKGO TAKAKSNI

Chuna la akxilhwi, tuku titaxtumaw la uku ni xtachuna la tuku titaxtukgolh israelitas. Pero ni kajwatiya uma tuku xlakata ni anaw kʼguerra; anan atanu. Akgtum liʼakxilhtit, Dios wa pi kxaʼawatiya kilhtamaku tiku xmastakgolh talakaskin nakamasiyani nialh xʼamakgo katsinikgo tlawakgo guerra. Chu na nialh xʼamakgo makgtanukgo kʼguerra (Is. 2:2-4). Nachuna, Cristo wa pi kstalaninanin ni xalak uma kakilhtamaku o ni xʼamakgo makgtanukgo ktaʼakglhuwit xalak kakilhtamaku (Juan 15:19).

Cristo ni kajwatiya kaskinilh uma kstalaninanin. Na kamasiyanilh pi xlilakgmakganatkan xwanit putum tuku tlawa naʼanan tasitsi, takiklhkatsa chu guerras (Mat. 5:21, 22). Chu kamasiyanilh naputsakgo takaksni chu nakapaxkikgo xtalatlawanakan (Mat. 5:9, 44).

¿Tuku kinkamasiyaniyan uma chatunu akinin? Xlikana pi ni amputunaw kʼguerra. Pero ¿makinitaw kkinakujkan maski kaj tsinu tasitsi nema tlan xtlawalh pi xʼanalh tapapitsit chu tatalachipat kcongregación? Chuntiya katlawaw putum tuku matlaniyaw xlakata nialh nakgalhiyaw uma nixatlan talakpuwan (Sant. 4:1, 11).

Akinin kstalaninanin Cristo ni makgtanuyaw ktatalatlawat xalak uma kakilhtamaku, wata putsayaw takaksni chu lalimasiyaniyaw tapaxkit (Juan 13:34, 35). Liwana kalakkaxwiliw ni namakgtanuyaw kkakilhtamaku asta akxni Jehová nakamasputu guerras xliputum kilhtamaku (Sal. 46:9).

a Xlikana pi xmin kilhtamaku tribus xalak Israel xʼakstukan xlatalachipa, pero uma ni xlakgati Jehová (1 Rey. 12:24). Pero milh kilhtamaku, Jehová mastalh talakaskin pi xʼanalh umakgolh tatalachipat xlakata makgapitsi tribus xtalalakatawakakgonit o xtlawakgonit laklanka talakgalhin (Juec. 20:3-35; 2 Crón. 13:3-18; 25:14-22; 28:1-8).