Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 42

¿Tunkun kgalhakgaxpatnamputuna?

¿Tunkun kgalhakgaxpatnamputuna?

«Liskgalala nema minacha kʼakgapun […] tunkun nakgalhakgaxmatnamputun» (SANT. 3:17).

TAKILHTLIN 101 Makxtum kaskujniw Dios

TUKU NATALICHUWINAN a

1. ¿Tuku xlakata min kilhtamaku tuwa makgkatsiyaw nakgalhakgaxmatnanaw?

 ¿MIN kilhtamaku tuwa makgkatsiya nakgalhakgaxpatnana? Milh kilhtamaku, mapakgsina David chuna makgkatsilh. Wa xlakata skinilh Dios: «Katlawa pi nakkgalhakgaxmatputunan» (Sal. 51:12). Maski David lu xpaxki Jehová, milh kilhtamaku tuwa makgkatsilh nakgalhakgaxmata, chu akinin nachuna kinka’akgspulayan. ¿Tuku xlakata? Pulana, xlakata makglakgalhinanin akinin chu lata akxni lakachinaw ni kgalhakgaxmatnamputunaw. Xlipulaktiy, xlakata Satanás ankgalhin tlawaputun pi ni kakgalhakgaxmatnaw (2 Cor. 11:3). Chu xlipulaktutu, xlakata kkakilhtamaku niku lamaw latamanin ni kgalhakgaxmatnamputunkgo, chu wa uma «un» o talakapastakni nema talakgatuminit la uku (Efes. 2:2). Wa xlakata, komo kgalhakgaxmatputunaw Jehová chu latamanin tiku xla kamaxkinit limapakgsin, talakaskin lu naliskujaw xlakata ni nakinkamakgatlajayan kintalakgalhinkan, Satanás chu uma kakilhtamaku.

2. ¿Tuku kilhchanima nakgalhakgaxmatnamputunaw? (Santiago 3:17).

2 (Kalikgalhtawakga Santiago 3:17). Tiku tsokgwililh libro xla Santiago wa pi tiku skgalala «tunkun nakgalhakgaxmatnamputun». ¿Tuku wamputun uma? Pi talakaskin nakakgalhakgaxmatputunaw tiku Jehová kamaxkinit limapakgsin. Pero uma ni wamputun pi Jehová lakaskin kakakgalhakgaxmatwi tiku kinkaskinikgoyan tuku lakatsala xlimapakgsin (Hech. 4:​18-20).

3. ¿Tuku xlakata Jehová lu xlakaskinka akxilha nakakgalhakgaxmataw tiku kgalhikgo limapakgsin?

3 Max makgkatsiyaw pi tlakg ni tuwa nakgalhakgaxmataw Jehová nixawa latamanin, xlakata putum tuku xla kinkaskiniyan ankgalhin tlan kinkakitaxtuniyan (Sal. 19:7). Pero tuwa makgkatsiyaw nakakgalhakgaxmataw latamanin xlakata tuku kinkaskinikgoyan ni ankgalhin tlan kinkakitaxtuniyan. Maski chuna, kinTlatkan xalak akgapun kamaxkinit limapakgsin natlatni, mapakgsinanin chu lakgkgolotsin xalak congregación (Prov. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Ped. 2:​13, 14). Akxni kakgalhakgaxmataw umakgolh latamanin, wa Jehová kgalhakgaxmatmaw. Kaʼakxilhwi tuku tlan natlawayaw xlakata nakakgalhakgaxmataw tiku Jehová kamaxkinit limapakgsin, asta maski namin kilhtamaku tuwa namakgkatsiyaw.

KAKAKGALHAKGAXPATTI MINATLATNI

4. ¿Tuku xlakata anan lhuwa kamanan tiku ni kakgalhakgaxmatkgo xnatlatnikan?

4 Lhuwa kamanan xala uku “ni kakgalhakgaxmatkgo xnatlatnikan” (2 Tim. 3:​1, 2). ¿Tuku xlakata? Makgapitsi kamanan akxilhkgo pi xnatlatnikan ni lipulakgo natlawakgo tuku limapakgsinankgo. Amakgapitsin lakpuwankgo pi tastakyaw nema kamaxkikgo xnatlatnikan nialh makgtayanan o lu tuwa makgantaxtikan. Kgawasa o tsumat, ¿minit kilhtamaku chuna makgkatsinita? Lhuwa kamanan max lu tuwa makgkatsikgo nakgalhakgaxmatkgo uma xlimapakgsin Jehová: «Kakgalhakgaxpattit minatlatnikan chuna la xtalakaskin Malana, xlakata uma xaʼakgstitum akxilha Dios» (Efes. 6:1). ¿Tuku namakgtayayan namakgantaxtiya uma limapakgsin?

5. Chuna la wan Lucas 2:​46-52, ¿tuku xlakata Jesús tlakg xatlan liʼakxilhtit xlakata la kakgalhakgaxmatkan natlatni?

5 Jesús kinkawilinin tlakg xatlan liʼakxilhtit xlakata la kgalhakgaxmatnankan (1 Ped. 2:​21-24). Xla ni xkgalhi talakgalhin, pero xnatlatni makglakgalhinanin xwankgonit. Maski chuna, xla ankgalhin kakgalhakgaxmatli, asta maski xmin kilhtamaku xtlawakgo tuku nitlan o ni xʼakgatekgsnikgo (Éx. 20:12). Kaʼakxilhti tuku akgspulalh Jesús akxni xkgalhi 12 kata (kalikgalhtawakga Lucas 2:​46-52). Jesús xkataʼanit xfamilia kJerusalén xlakata namakgtlawakgo paskua nema xtlawakan akgatunu kata. Akxni José chu María xtaspitmakgo kxchikkan, ni akxilhkgolh pi Jesús ni xkatataspitma. Xlikana pi wa José chu María xkalakgchan nakakuentajtlawakgo xkamanankan, pero akxni tekgskgolh Jesús, ¡María wa limawakalh kuenta! Maski Jesús tlan xtikawanilh pi tuku xwanimakgo ni xlakgchan, nichuna tlawalh, wata ni xatasitsi kakgalhtilh. Pero José chu María ni «akgatekgskgolh». Chu maski chuna, Jesús «chuntiya xkakgalhakgaxmata».

6, 7. ¿Tuku nakamakgtaya kamanan nakakgalhakgaxmatkgo xnatlatnikan?

6 Kgawasa o tsumat, ¿tuwa makgkatsiya nakakgalhakgaxpata minatlatni akxni wi tuku nitlan kakitaxtuni o akxni ni akgatekgsnikgoyan? ¿Tuku namakgtayayan nakakgalhakgaxpata? Pulana, kalilakpuwanti la makgkatsi Jehová. Biblia wan pi komo kamanan kakgalhakgaxmatkgo xnatlatnikan, lu «makgapaxuwa Malana» (Col. 3:20). Jehová katsi akxni minatlatni ni akgatekgsnikgoyan o wanikgoyan pi katlawa tuku lakpuwana pi ni lu xlilat. Pero komo nakakgalhakgaxpata minatlatni, lu namakgapaxuwaya Jehová.

7 Xlipulaktiy, kalilakpuwanti la makgkatsikgo minatlatni. Akxni kakgalhakgaxpata, kamakgapaxuwaya chu xlakan tlakg lipawankgoyan (Prov. 23:​22-25). Chu uma namakgtayayan tlakg tlan nakatalalipina. Alexandre, chatum tala xalak Bélgica, wan: «Akxni tlakg ktsukulh kakgalhakgaxmata kinatlatni, tlakg tlan ktsukulh katalalin. Tlakg makxtum xakwilaw chu tlakg xakpaxuwayaw». b Xlipulaktutu, kalilakpuwanti pi komo la uku nakakgalhakgaxpata minatlatni, tlan nakitaxtuniyan. Paulo, tiku lama kBrasil, wan: «Xlakata kkakgalhakgaxmata kinatlatni kimakgtayanit tlakg ni tuwa nakmakgkatsi nakkgalhakgaxmata Jehová chu atanu tiku kgalhikgo limapakgsin». Xtachuwin Dios wan tuku nakitaxtu komo nakakgalhakgaxpata minatlatni: «Tlan nakitaxtuniyan chu makgas nalatapaya kkatiyatni» (Efes. 6:​2, 3).

8. ¿Tuku xlakata lhuwa kamanan laksakkgonit nakakgalhakgaxmatkgo xnatlatnikan?

8 Lhuwa kamanan akxilhkgonit pi akxni kakgalhakgaxmatkgo xnatlatnikan tlan kakitaxtuni. Luiza, tiku na lama kBrasil, tuwa xmakgkatsi naʼakgatekgsa tuku xlakata xnatlatni ni xmaxkikgo talakaskin nakgalhi xteléfono, xlakata putum xtakamanan xkgalhikgo xteléfonojkan. Pero alistalh akgatekgsli pi tuku xwanimakgo xnatlatni pi xtlawalh chuna xwanikgo xlakata ni xʼakgspulalh tuku nitlan. Xla wan: «La uku kʼakgatekgsa pi akxni kinatlatni wi tuku kilimapakgsikgo ni kaj kimakachiwilimakgo, wata kaj kinkuentajtlawamakgo». Chatum tsumat xalak Estados Unidos tiku wanikan Elizabeth min kilhtamaku tuwa makgkatsi nakakgalhakgaxmata xnatlatni. Xla wan tuku tlawa: «Akxni kinatlatni wi tuku kilimapakgsikgo chu ni liwana kʼakgatekgsa tuku xlakata, klilakpuwan la klitamakgtayanit atanu tuku kilimapakgsikgonit». Monica, tiku lama kʼArmenia, wan pi ankgalhin tlan kitaxtuni akxni kakgalhakgaxmata xnatlatni nixawa akxni ni kakgalhakgaxmata.

KAKAKGALHAKGAXPATTI «MAPAKGSINANIN»

9. ¿Tuku lakpuwankgo lhuwa latamanin xlakata tuku limapakgsinankgo mapakgsinanin?

9 Lhuwa latamanin katsikgo pi xlakaskinka natawilakgo «mapakgsinanin» chu talakaskin pi nakakgalhakgaxmataw makgapitsi limapakgsin nema wilikgo (Rom. 13:1). Pero akxni akxilhkgo pi akgtum limapakgsin ni litamakgtayakgo o akxilhkgo pi lu tuwa namakgantaxtikgo, nialh kgalhakgaxmatputunkgo. Kalichuwinaw lilakgaxokgon. Kʼakgtum país xalak Europa kakgalhskinka latamanin tuku lakpuwankgo xlakata lilakgaxokgon. Lata kgalhtati latamanin chatum wa pi «komo wi tiku lakpuwan pi tuku lakgaxokgoma ni litamakgtaya, tlan maski nialh nalakgaxokgo». Xlakata lhuwa latamanin xalak uma país chuna lakpuwankgo, ni xokgokgo putum lilakgaxokgon nema skinkgo mapakgsinanin.

¿Tuku kinkamasiyaniyan chuna la kgalhakgaxmatnankgolh José chu María? (Kaʼakxilhti párrafos 10 asta 12). c

10. ¿Tuku xlakata kgalhakgaxmataw limapakgsin maski tuwa makgkatsiyaw?

10 Biblia wan pi mapakgsinanin lu kamakgapatinankgo latamanin, pi Satanás kaʼakgchipanit chu nialh makgas nakamalakgsputukan (Sal. 110:​5, 6; Ecl. 8:9; Luc. 4:​5, 6). Pero na wan pi «putum tiku kalakatakikgo mapakgsinanin lakatakima tuku Dios lakkaxwilinit». La uku Jehová masta talakaskin pi katawilakgolh mapakgsinanin xlakata ni tlakg natalhuwi taʼakglhuwit, chu xla lakaskin pi kakamaxkiw kakni. Wa xlakata talakaskin nakamaxkiyaw «putum tuku kalakgchan», uma wamputun pi nakamaxkiyaw lilakgaxokgon, nakamaxkiyaw kakni chu nakakgalhakgaxmataw (Rom. 13:​1-7). Max lakpuwanaw pi akgtum limapakgsin ni litamakgtayayaw o max lu tapalaxla nakinkakitaxtuniyan komo nakgalhakgaxmataw, o max lakpuwanaw pi nialh lakgchan tuku kinkaskinimakan. Pero akinin kgalhakgaxmataw Jehová chu xla lakaskin pi kakakgalhakgaxmatwi mapakgsinanin komo ni kinkaskinimakgon tuku lakatsala xlimapakgsin (Hech. 5:29).

11, 12. 1) Chuna la wan Lucas 2:​1-6, ¿tuku tlawakgolh José chu María xlakata nakgalhakgaxmatkgo akgtum limapakgsin nema tuwa xmakgkatsikgo? 2) ¿Tuku kakitaxtunilh? (Na kaʼakxilhti dibujos).

11 Lhuwa tuku kinkamasiyaniyan tuku tlawakgolh José chu María. Xlakan tunkun kakgalhakgaxmatkgolh mapakgsinanin asta maski tuwa makgkatsikgolh chuna natlawakgo (kalikgalhtawakga Lucas 2:​1-6). Akgtum liʼakxilhtit, max tuwa makgkatsikgolh nakgalhakgaxmatkgo mapakgsina akxni María atsinu xtsankgani namalakachini kskgata. Mapakgsina César Augusto limapakgsinalh pi xtlawaka akgtum censo. Xlakata José chu María xkgalhakgaxmatkgolh uma limapakgsin, xtalakaskin xʼankgolh kBelén. Uma max lu tuwa xkakitaxtunilh xlakata xtalakaskin pi xtlawankgolh kkasipijni 150 kilómetros xlilakgamakgat. Chu María tlakg tuwa xʼama kitaxtuni. Max xchatiykan xlilakgaputsamakgo pi skgata nitu xʼakgspulalh. ¿Chu komo xlakachilh skgata akxni xtlawamakgo ktiji? ¡María xʼama malakachini Mesías! ¿Tlan xtilikilhalh uma xlakata ni xkgalhakgaxmatli limapakgsin?

12 José chu María ni likilhankgolh uma xlakata ni nakgalhakgaxmatkgo limapakgsin. Chu Jehová kasikulunatlawalh xlakata kgalhakgaxmatnankgolh: María tlan chalh kBelén, tlan lakachilh kskgata chu asta makgtayanalh nakgantaxtu pulaktum tuku xlichuwinankanit pi xʼama la (Miq. 5:2).

13. ¿La tlan nalitamakgtayakgo natalan komo akinin nakgalhakgaxmatnanaw?

13 Komo nakakgalhakgaxmataw mapakgsinanin, ni kajwatiya akinin katilitamakgtayaw. ¿Tuku xlakata chuna wanaw? Pulaktum wa pi akinin ni lipatinanaw tuku kalimalakgaxokgekan tiku ni kgalhakgaxmatkgo limapakgsin (Rom. 13:4). Nachuna, komo nakakgalhakgaxmataw mapakgsinanin natlawa pi tlan nakalichuwinankan putum xtatayananin Jehová. Wa uma tuku lalh kNigeria makgasa. Makgapitsi soldados tanukgolh kPukgalhtawakga akxni xtlawamaka tamakxtumit. Xkaputsamakgo latamanin tiku lu xlitaʼakglhuwikgo lilakgaxokgon. Pero xapuxku soldado kawanilh amakgapitsi soldados pi xtaxtukgolh. Kawanilh: «Xtatayananin Jehová ni litaʼakglhuwikgo lilakgaxokgon». Makgatanu akxni kgalhakgaxpata limapakgsin, makgtayanana tlan nalichuwinankan xkachikin Jehová. Chu max namin kilhtamaku uma nalitamakgtayakgo natalan (Mat. 5:16).

14. ¿Tuku makgtayalh chatum tala nakakgalhakgaxmata mapakgsinanin?

14 Maski lu tlan kinkakitaxtuniyan kakgalhakgaxmataw mapakgsinanin, max namin kilhtamaku tuwa namakgkatsiyaw nakakgalhakgaxmataw. Chatum tala xalak Estados Unidos tiku wanikan Joanna, wan: «Akit lu tuwa xakmakgkatsi nakkakgalhakgaxmata mapakgsinanin xlakata lu nitlan xkalikatsinikgonit kifamilia». Pero Joanna lakgpalilh xtalakapastakni. ¿Tuku makgtayalh? Pulana, nialh likgalhtawakgalh kredes sociales tuku nitlan xwankan xlakata mapakgsinanin (Prov. 20:3). Xlipulaktiy, skinilh Jehová pi xmakgtayalh wa nalipawan chu ni wa nakgalhkgalhi pi mapakgsinanin natalakgpalikgo (Sal. 9:​9, 10). Chu xlipulaktutu, kalikgalhtawakgalh artículos niku lichuwinan tuku xlakata akinin ni makgtanuyaw kkakilhtamaku (Juan 17:16). Joanna wan pi lu tlan makgkatsi xlakata kamaxki kakni chu kakgalhakgaxmata mapakgsinanin.

KAKGALHAKGAXPATTI TUKU WAN XKACHIKIN JEHOVÁ

15. ¿Tuku xlakata min kilhtamaku tuwa makgkatsiyaw nakgalhakgaxmataw xkachikin Jehová?

15 Jehová kinkaskiniyan pi kakakgalhakgaxmatwi tiku pulalinkgo congregación (Heb. 13:17). KimPulalinakan Jesús ni makglakgalhina, pero latamanin tiku kalaksaknit nakinkapulalinkgoyan makglakgalhinanin. Min kilhtamaku tuwa makgkatsiyaw nakgalhakgaxmatnanaw, liwaka komo kinkaskinimakan natlawayaw tuku ni lakgatiyaw. Apóstol Pedro chuna makgkatsilh. Chatum ángel wanilh pi xwalh xaliwa animales nema xLimapakgsin Moisés xwan pi xataxkajwani xwankgonit. Pero Pedro makgtutu wa pi ni chuna xʼama tlawa (Hech. 10:​9-16). Xla xlakpuwan pi ni xlilat tuku xwanimaka. Ni xlismaninit nawa xliwa xataxkajwani animales. Komo Pedro tuwa makgkatsilh nakgalhakgaxmata chatum ángel, ni kaks kalilakawaw pi akinin tuwa namakgkatsiyaw nakgalhakgaxmataw tuku kinkawanikgoyan lakchixkuwin tiku makglakgalhinanin.

16. ¿Tuku tlawalh apóstol Pablo akxni wanika pi xtlawalh tuku xla max xlakpuwan pi nialh xlitatlawat xwanit? (Hechos 21:​23, 24, 26).

16 Apóstol Pablo limasiyalh pi tunkun xkgalhakgaxmatnan asta maski tuku kskinimaka nialh xlilat xwanit. Makgapitsi kstalaninanin Cristo tiku judíos xwankgonit xkalitachuwinankanit tuku ni xaxlikana: pi Pablo xkamasiyanima amakgapitsin pi xmakgxtakgkgolh «xLimapakgsin Moisés» (Hech. 21:21). Lakgkgolotsin xalak Jerusalén wanikgolh Pablo pi xlimasiyalh pi xkgalhakgaxmatma Limapakgsin. Wa xlakata skinikgolh pi xkataʼalh kgalhtati lakchixkuwin ktemplo chu xtaskulunkilh. Pero Pablo xkatsi pi kstalaninanin Cristo nialh xlikgalhakgaxmatatkan xwanit xLimapakgsin Moisés chu pi xla ni xtlawanit tuku nitlan. Maski chuna, xla tunkun kgalhakgaxmatnalh. Biblia wan: «Lichali Pablo kalilh lakchixkuwin, chu katataskulunkilh» (kalikgalhtawakga Hechos 21:​23, 24, 26). Xlakata Pablo kgalhakgaxmatnalh, makgtayanalh pi natalan chuntiya makxtum xtawilakgolh (Rom. 14:​19, 21).

17. ¿Tuku masiyaniyan xliʼakxilhtit Stephanie?

17 Chatum tala tiku wanikan Stephanie lu tuwa makgkatsilh nakgalhakgaxmata tuku laksakli natlawa sucursal. Xla chu xchixku lu xpaxuwakgo xlakata xmakgtayanamakgo kʼakgtum grupo niku xchuwinankan atanu tachuwin. Pero sucursal lakkaxwililh pi uma grupo xlakgsputli, chu Stephanie chu xchixku kawanika pi xʼankgolh makgtayanankgo kʼakgtum congregación niku chuwinankan xtachuwinkan. ¿La makgkatsilh Stephanie? Xla wan: «Lu klilipuwa, chu ni xaklakpuwan pi tlakg xtalakaskin tamakgtay niku xchuwinankan kintachuwinkan». Maski chuna, xla kgalhakgaxmatnalh. Wan: «Alh kilhtamaku, kʼakgatekgsli pi lu tlan tuku natalan xlaksakkgonit. Kxasasti kincongregacionkan xʼanankgo natalan tiku kaj xʼakstukan xtatayananin Jehová xwankgonit kxfamiliajkan, wa xlakata la xnatlatnikan kkalitaxtuniw. Na kmakgalhtawakge chatum tala tiku xtaxlajwaninit xtakanajla. Chu la uku tlakg kkgalhi kilhtamaku xlakata kiʼakstu nakkgalhtawakga. Chu lu tlan kmakgkatsi pi ktlawanit putum tuku kmatlaninit xlakata nakkgalhakgaxmatnan».

18. ¿La litamakgtayayaw akxni kgalhakgaxmatnanaw?

18 Kimputumkan tlan nakatsiniyaw nakgalhakgaxmatnanaw. Jesús «katsinilh kgalhakgaxmatnan xpalakata tuku lipatinalh» (Heb. 5:8). Akinin na katsiniyaw kgalhakgaxmatnanaw akxni titaxtuyaw tuku tuwa. Kalilakpuwaw tuku titaxtuw akxni tsukulh pandemia xla COVID-19. Kinkaskinikan pi nialh xʼaw kPukgalhtawakga chu kinkawanikan pi nialh xʼaw lichuwinanaw Dios kʼakgatunu chiki. ¿La kitaxtunin wix? ¿Tuwa makgkatsi nakgalhakgaxpatnana? Maski chuna, xlakata kgalhakgaxpatnanti makgtayan nitu naʼakgspulayan, ni katamakgatlini natalan chu makgapaxuwa Jehová. Putum tuku titaxtunitaw kinkamakgtayanitan tlakg ni tuwa namakgkatsiyaw nakgalhakgaxmatnanaw akxni lama nawan lhuwa tapatin. Max wa uma tuku nalakgmaxtu kilatamatkan (Job 36:11).

19. ¿Tuku xlakata kgalhakgaxpatnamputuna?

19 Katsininitaw pi akxni kgalhakgaxmatnanaw makglhtinanaw lhuwa tasikulunalin. Pero tuku tlakg xlakaskinka, kgalhakgaxmatnanaw xlakata paxkiyaw Jehová chu makgapaxuwaputunaw (1 Juan 5:3). Nikxnila katixokgoniw putum tuku xla tlawanit kimpalakatakan (Sal. 116:12). Pero wi tuku tlan natlawayaw: nakgalhakgaxmataw Jehová chu tiku kgalhikgo limapakgsin. Komo nakgalhakgaxmatnanaw nalimasiyayaw pi lakgskgalalan akinin. Chu akxni lakgskgalalan akinin makgapaxuwayaw Jehová (Prov. 27:11).

TAKILHTLIN 89 Jehová sikulunatlawa tiku kgaxmatni

a Xlakata makglakgalhinanin akinin, min kilhtamaku tuwa makgkatsiyaw nakgalhakgaxmatnanaw, asta maski tiku wili limapakgsin lakgchan chuna natlawa. Uma artículo nalichuwinan la litamakgtayayaw akxni kakgalhakgaxmataw kinatlatnikan, mapakgsinanin chu natalan tiku pulalinkgo congregación.

b Anta ksitio xla internet jw.org k’artículo «¿Cómo puedo hablar con mis padres sobre las reglas que me ponen?», natekgsa tuku tlakg namakgtayayan nakatachuwinana minatlatni akxni tuwa namakgkatsiya nakgalhakgaxpata tuku nalimapakgsikgoyan.

c TUKU TASIYA KDIBUJO: José chu María kgalhakgaxmatkgolh xlimapakgsin César chu ankgolh kBelén xlakata natalhkatawilakgo. La uku kstalaninanin Cristo kgalhakgaxmataw limapakgsin xlakata la matlawanikan putlaw, lakgaxokgonanaw chu kakgalhakgaxmataw mapakgsinanin akxni wankgo pi wi tuku natlawayaw xlakata ni lu natatatlayaw.