1. ¿Tuku xlakata xtatayananin Jehová lu paxuwakgo? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo).

XLIKANA, xtatayananin Jehová lu paxuwakgo. Akxni tamakxtumikgo xlakata nakakninanikgo Dios, chuna la litsinkgo chu akxni akxtum chuwinankgo, tlawa pi kaʼanalh tapaxuwan. ¿Tuku xlakata lu paxuwakgo? Xlakata lakgapaskgo, skujnanikgo chu stalaniputunkgo xliʼakxilhtit Jehová, «Dios tiku xapaxuwana» (1 Tim. 1:11; Sal. 16:11). Xla xmalakatsukina tapaxuwan, wa xlakata lakaskin pi akinin napaxuwayaw chu lhuwa tuku kinkamaxkiyan xlakata napaxuwayaw (Deut. 12:7; Ecl. 3:12, 13).

2, 3. 1) ¿Tuku kilhchanima paxuwakan? 2) ¿Tuku max natlawa pi nialh nakgalhiyaw tapaxuwan?

² ¿Tuku tlan nawanaw kimpalakatakan? ¿Paxuwayaw? ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata tlakg napaxuwayaw? Paxuwakan kilhchanima tlan makgkatsikan, nalipaxuwaya tuku kgalhiya kmilatamat o kaj xlakata kgalhiya tapaxuwan. Biblia masiya pi xlakata napaxuwayaw, talakaskin xʼamigos Jehová nalitaxtuyaw. Pero max lu tuwa nakgalhiyaw tapaxuwan kkakilhtamaku. ¿Tuku xlakata?

 ³ Lhuwa tuku titaxtuyaw nema natlawa pi nialh napaxuwayaw, la komo akxni namakgatsankgayaw kintaskujutkan, akxni wi tiku lakxtlawa xtamakgaxtokgat o akxni tamakxtukan chatum tala xalak congregación o akxni niy tiku lu xpaxkiyaw. Taʼakglhuwit kfamilia, nalikgalhkgamanankgoyan tiku kataskuja o tiku katapina kʼescuela, taputsastalanit xlakata takanajla o natamaknukana kpulachin, max natlawa pi nialh napaxuwaya. Nachuna komo kgalhiyaw akgtum tajatat nema nialh kgalhi xalikuchun o tajatat xla talipuwan. Pero Jesucristo, «xla tapaxuwan, wa nti xlitamaxkit nkakni» o mapakgsina, tlan kamamakgkatsiniputun chu kamakgapaxuwaputun latamanin (1 Tim. 6:15; Mat. 11:28-30). Ktaʼakgchuwin xalak Sipi, lhuwa tuku lichuwinalh nema nakinkamakgtayayan xlakata napaxuwayaw maski natitaxtuyaw tuku tuwa kxkakilhtamaku Satanás.

4, 5. ¿Tuku natlawayaw xlakata nakgalhiyaw chu nikxni namakgatsankgayaw tapaxuwan?

⁴ Tuku pulana wililh Jesús kxlatamat lu xlakaskinka. Xla wa: «Xatapaxuwan latamakgo tiku katsikgo pi lakaskinkgo tuku xla Dios, xlakata wa kalakgchan Tamapakgsin kʼakgapun» (Mat. 5:3). ¿La limasiyayaw pi xlakaskinka akxilhaw nalakgapasaw Dios chu nastalaniyaw xtapulalit? Nalikgalhtawakgayaw Biblia, nakgalhakgaxmataw xlimapakgsin chu pulana nawiliyaw kkilatamatkan la skujnaniyaw. Komo chuna natlawayaw, tlakg napaxuwayaw chu namatliwakglhaw kintakanajlakan xpalakata xtamalaknun Jehová nema aku nakgantaxtu. Nachuna, «xalipaxuw ntakgalhkgalhitin» nema tekgsaw kxTachuwin Dios nakinkamaxkiyan litliwakga xlakata natayaniyaw taʼakglhuwit (Tito 2:13).

⁵ Xlakata ankgalhin nakgalhiyaw tapaxuwan xlakaskinka nikxni namakgatsankgayaw la natalalinaw Jehová. Apóstol Pablo tsokgli: «Xaliankgalhin kapaxuwatit xpalakata kimPuchinakan, na amakgtum kkawaniyan mpi: ¡Kapaxuwatit!» (Filip. 4:4). Xlakata tlan natalalinaw Jehová xlakaskinka nakgalhiyaw xliskgalala. Biblia wan: «Xapaxuwana chixku tiku tekgsa liskgalala chu chixku tiku kgalhi taʼakgatekgsni». Chu wampara: «Litaxtu akgtum lanka kiwi xpalakatakan tiku lichipaxnankgo chu tiku ni makgxtakgkgo nakalilakgapaskan pi paxuwakgo» (Prov. 3:13, 18).

6. ¿Tuku talakaskin xlakata chuntiya napaxuwayaw?

⁶ Xlakata ankgalhin napaxuwayaw, lu xlakaskinka pi chuntiya nakgalhakgaxmataw tuku nakatsiniyaw kBiblia. Jesús limasiyalh pi uma lu xlakaskinka akxni wa: «Lapi katsiyatit yuma [...] nakgalhiyatit tapaxuwan komo natlawayatit» (Juan 13:17; kalikgalhtawakga Santiago 1:25). Wa uma tuku lu xlakaskinka xlakata kintakanajlakan chu putum kilhtamaku napaxuwayaw. Pero ¿la napaxuwayaw maski anan lhuwa tuku tlawa pi ni napaxuwayaw? Kaʼakxilhwi tuku lichuwinampa Jesús kxTaʼakgchuwin xalak Sipi.

7. ¿Tuku xlakata lu paxuwakgo tiku lipuwamakgo?

⁷ «Chapaxuwana lamakgo wanti lipuwankgoy, sampi wa namakgamakglhtinankgoy ntakgtsiyajni» (Mat. 5:4). Max makgapitsi latamanin nakakgalhskinkan: «¿La tlan napaxuwakgo tiku lipuwamakgo?». Pero Jesús ni wa xkalichuwinama tiku kaj katuwa tuku lilakgaputsakgo. Asta latamanin tiku nitlan likatsikgo lilipuwankgo xlakata taʼakglhuwit nema anan kʼuma «xaʼawatiya kilhtamaku» (2 Tim. 3:1). Pero uma talakgaputsit ni tlawa pi natalakatsuwinikgo Jehová, wa xlakata ni paxuwakgo. Jesús xkalakapastakma latamanin tiku xlilakgaputsakgo tuku xla xtakanajlakan chu wa xlakata lu lilipuwankgo akxni akxilhkgo pi uma  kakilhtamaku lu tamakgatlininit Dios. Liwana katsikgo pi xlakan makglakgalhinanin chu xlakata talakgalhin lhuwa tuku lama kkakilhtamaku nema nitlan. Jehová kaʼakxilha umakgolh latamanin chu maklakaskin Biblia xlakata tlan nakamamakgkatsini chu kamakgtaya xlakata napaxuwakgo chu kamaxki takgalhkgalhin xlakata nalatamakgo putum kilhtamaku (kalikgalhtawakga Ezequiel 5:11; 9:4).

8. Kalichuwinanti tuku xlakata xasmalhwa wankan limin tapaxuwan.

⁸ «Chapaxuwana lamakgo wanti xalaksmalhwan, sampi wa namakgamakglhtinankgoy nkatiyatni» (Mat. 5:5). ¿Tuku xlakata xasmalhwa nawanaw limin tapaxuwan? Makgapitsi latamanin makgasa lu nitlan xlikatsikgo, xwilikgo taʼakglhuwit chu xkatlawanikgo tuku nitlan amakgapitsin. Pero alistalh katsikgolh tuku xaxlikana xalak Biblia, talakgpalikgolh chu lilhakganankgolh «xasasti [tayat]». Chu la uku lu paxkinankgo, lakgalhamanankgo, tlan likatsikgo, taktujukgo, xalaksmalhwa chu xakgalhkgalhinanin (Col. 3:9-12). Chu uma lu tlan kitaxtu xlakata tlan katalalinkgo amakgapitsin chu paxuwakgo. Biblia kamalaknuni umakgolh latamanin pi «nakamaxkikan katiyatni» (Sal. 37:8-10, 29, SXP).

9. 1) ¿Tuku kilhchanima pi «wa nti xalaksmalhwan» nakamaxkikan Katiyatni? 2) ¿Tuku xlakata tlan napaxuwakgo tiku lu «kgalhiputunkgoy, chu lu katsiputunkgoy ntu xlilat»?

⁹ ¿Tuku kilhchanima pi «wa nti xalaksmalhwan» nakamaxkikan katiyatni? Xatalaksakni kstalaninanin Jesús namapakgsikgo katiyatni akxni sacerdotes chu mapakgsinanin nawankgo (Rev. 20:6). Chu latamanin tiku ni katiʼankgolh kʼakgapun nakamaxkikan Katiyatni akxni anta putum kilhtamaku nalatamakgo niku nialh katiʼanalh talakgalhin, naʼanan takaksni chu tapaxuwan. Akxni Jesús kalichuwinalh uma pulaktiy grupos wa: «Chapaxuwana lamakgo wanti lu kgalhiputunkgoy, chu lu katsiputunkgoy ntu xlilat» (Mat. 5:6). Tuku la uku lilakgaputsakgo nakamaxkikan kxasasti katiyatni (2 Ped. 3:13). Akxni Dios namasputu tuku nitlan, tiku xaʼakgstitum lu napaxuwakgo chu nikxni katililakgaputsaparakgolh tuku nixatlan chu tuku ni xaʼakgstitum (Sal. 37:17).

10. ¿Tuku kilhchanima lakgalhamanankan?

¹⁰ «Chapaxuwana lamakgo wanti xalakgalhamananin, sampi nalakgchankgoy xlakan ntalakgalhaman» (Mat. 5:7). Akgtum tachuwin xahebreo nema tatalakxtumi talakgalhaman na kilhchanima «makgkatsikan o limasiyakan tapaxkit» nachuna «lakgkatsanankan». Nachuna ktachuwin xagriego wamputun pi nakalakgalhamanaw amakgapitsin. Pero, anta kBiblia lakgalhamanankan ni kajwatiya kilhchanima nitlan tuku namakgkatsiya xpalakata chatum lataman. Wata kilhchanima wi tuku natlawaya xlakata namakgtayaya.

11. ¿Tuku katsiniyaw parábola xla xatlan samaritano?

¹¹ (Kalikgalhtawakga Lucas 10:30-37). Parábola xla xatlan samaritano liwana masiya tuku kilhchanima nalimasiyaya talakgalhaman. Akxni samaritano akxilhli chixku tiku xtlawanikanit tuku nitlan, lu nitlan makgkatsilh chu makgtayalh. Akxni Jesús lichuwinankgolh uma parábola, wa pi nachuna kilitlawatkan. Wa xlakata kakinkakgalhskinkan: «¿Nachuna ktlawa la samaritano? ¿Kkapaxki amakgapitsin? Akxni kakxilha pi amakgapitsin patinamakgolh, ¿kkalimasiyani talakgalhaman? ¿Wi tuku tlakg tlan naktlawa xlakata nakkamakgtaya? ¿Kkamakgtaya natalan tiku linkgoya kata, lakpuskatin tiku nialh kgalhikgo xchixkukan chu kamanan tiku xnatlatnikan ni xtatayana Jehová? ¿Tlan akit pulana nakkatachuwinan tiku lipuwamakgolh?» (1 Tes. 5:14; Sant. 1:27).

12. ¿Tuku xlakata lu lipaxuwayaw xalakgalhamananin nawanaw?

¹² ¿Tuku xlakata kinkaliminiyan tapaxuwan xalakgalhamananin nawanaw? Akxni wi tuku  tlawayaw xpalakatakan amakgapitsin, akxilhaw pi «tlakg anan tapaxuwan akxni mastakan nixawa akxni makglhtinankan». Chu, na katsiyaw pi chuna makgapaxuwayaw Jehová (Hech. 20:35; kalikgalhtawakga Hebreos 13:16). Mapakgsina David lichuwinalh xlakata tiku limasiya talakgalhaman: «Dios namakgtakgalha, nalikgawa akxni taskinij, y namaxki lipaxaw latamat nak katiyatni» (Sal. 41:1, 2, SXP). Komo nakalimasiyaniyaw talakgalhaman amakgapitsin, Jehová nakinkalimasiyaniyan talakgalhaman, chu uma natlawa pi ankgalhin napaxuwayaw (Sant. 2:13).

13, 14. ¿Tuku xlakata kgalhikgo tapaxuwan tiku xaskulunku xnakujkan?

¹³ Jesús wa: «Chapaxuwana lamakgo nti [xaskulunku] nkgalhikgoy xnakujkan, sampi naʼukxilhkgoy xlakan Dios» (Mat. 5:8). Xlakata kinakujkan xaskulunku nawan, kintalakapastaknikan chu tuku makgkatsiyaw nachuna xliwanat. Uma lu xlakaskinka xlakata Jehová namakgamakglhtinan kintakakninkan (kalikgalhtawakga 2 Corintios 4:2; 1 Tim. 1:5).

¹⁴ Latamanin tiku xaskulunku xnakujkan paxuwakgo xlakata Jehová tlan kaʼakxilha, wa xlakata wa: «Chapaxuwana lamakgo wa nti nchakgakgoy xtalhakgankan» (Rev. 22:14). ¿Tuku kilhchanima chakgakgoy xtalhakgankan? Xpalakatakan tiku xatalaksakni kilhchanima pi Jehová lu xaskulunku kaʼakxilha chu nakamaxki latamat nema nikxni sputa kʼakgapun chu tapaxuwan. Chu tiku kgalhikgo takgalhkgalhin nalatamakgo kKatiyatni kilhchanima pi Dios kamaxki talakaskin pi tlan natalalinkgo xlakata xaʼakgstitum kaliʼakxilha. Biblia wan pi «chakgakgonit xlhakgatkan, na wa xkgalhni nkgalhnilu limasnapapuanikgonit» (Rev. 7:9, 13, 14).

15, 16. ¿La ka’akxilha Jehová tiku xaskulunku kgalhikgo xnakujkan?

¹⁵ Biblia wan pi niti la akxilha Dios chu chuntiya nalatama. ¿Tuku xlakata Jesús wa pi tiku xaskulunku kgalhikgo xnakujkan «naʼakxilhkgo Dios»? (Éx. 33:20). Tachuwin xagriego nema matitaxtikan «akxilhkan» lakgachunin kilhchanima «lilakpuwankan, makgkatsikan pi kinkatawilan chu lakgapaskan». Tiku liʼakxilhkgo Dios xnakujkan wa tiku liwana lakgapaskgo chu lhuwa xtapalh liʼakxilhkgo xtayat (Efes. 1:18). Jesús lu liwana stalanilh xliʼakxilhtit xTlat. Wa xlakata wa: «Wa nti nkiʼukxilhnita, ukxilhnita xaTlat» (Juan 14:7-9).

¹⁶ ¿Tuku atanu tlan natlawayaw xlakata naʼakxilhaw Dios chu ni kajwatiya nalakgapasaw xtayat? Xlakaskinka naʼakxilhaw tuku tlawa xlakata la kinkamakgtayayan (Job 42:5). Na tlan naʼakxilhaw akxni nalilakpuwanaw tasikulunalin nema kalakkaxwilininit tiku liskujkgo xlakata xaskulunku natawilakgo chu ni makgxtakgkgo. Pero tiku xatalaksakni xlikana akxilhkgo Jehová akxni ankgo kʼakgapun (1 Juan 3:2).

17. ¿Tuku xlakata lu paxuwakgo tiku limasiyakgo takaksni?

¹⁷ Jesús na lichuwinalh: «Chapaxuwana lamakgo wa nti ntlawakgoy ntatanksni», kilhchanima tiku limasiyakgo takaksni (Mat. 5:9). Xlakata umakgolh latamanin lhuwa tuku kgalhikgo nema tlawa pi napaxuwakgo, Santiago tsokgli: «Xatawakat ntu mastay xaʼakgstitum latamat, wa lichankgoy xatalhtsi tapaxuwan wa nti nkgalhikgoy ntapaxuwan» (Sant. 3:18). Komo takgalhiyaw akgtum taʼakglhuwit chatum tala xalak congregación o xalak kifamiliajkan, tlan natasaskiniyaw Jehová pi kakinkamakgtayan xlakata tlan nalakkaxtlawayaw uma taʼakglhuwit. Xla nakinkamaxkiyan xʼespíritu santo chu nakinkamakgtayayan xlakata nalimasiyayaw lakwan tayat chu tlakg napaxuwayaw. Jesús limasiyalh pi lu xlakaskinka akinin pulana naputsayaw takaksni akxni lichuwinalh: «Komo litampat mintamaskiwin kpumakamastan chu anta lakapastaka pi mintala wi tuku lisitsiniman, kamakgxtakgti mintamaskiwin anta kxlakatin pumakamastan, chu kapit. Pulana katalakkaxtlawa taʼakglhuwit mintala, alistalh kataspitti chu kamakamasta mintamaskiwin» (Mat. 5:23, 24).

18, 19. ¿Tuku xlakata lu paxuwakgo kstalaninanin Cristo maski kaputsastalanikan?

¹⁸ «Chapaxuwana nalatapayatit wixin akxni mpala nakaxkajnikanatit, chu lakawan xkatalatlawakantit, chu xkasakgalikantit, chu ntu nitlan xkawanikantit nkimpalakata». ¿Tuku xlakata Jesús wa umakgolh tachuwin? Xla lichuwinampa: «Kalipaxuwatit, na chapaxuwana nkalilatapatit, sampi wa mintatlajakan anta nkʼakgapun, lu lhuwa; sampi nachuna ntisakgalikgoka xpalakachuwinanin Dios nti xlamakgo xalipulana akxni wixin nina xʼananatit» (Mat. 5:11, 12). Akxni kawilinika apóstoles chu kawanika pi nialh xlichuwinankgolh xtachuwin Dios, xlakan «tapanukgolh ktamakxtumit xla makgmapakgsinanin, chu xpaxuwakgoy». Xlikana pi xlakan ni lipaxuwakgolh pi xkawilinika, pero lipaxuwakgolh «[xlakata] lakgchankgolh nalipatikgoy ntamaxana xpalakata xtukuwini [Jesús]» (Hech. 5:41).

¹⁹ La uku xlakskujnin Jehová xatapaxuwan tayaniyaw akxni patinanaw xpalakata xtukuwani Jesús o akxni titaxtuyaw xalaktuwa taʼakglhuwit (kalikgalhtawakga Santiago 1:2-4). Akinin nachuna ni lakgatiyaw patinanaw. Pero komo ni namakgxtakgaw Jehová akxni napatinanaw, xla nakinkamakgtayayan natayaniyaw. Kaʼakxilhwi akgtum liʼakxilhtit. Papaʼ xla agosto kata 1944, mapakgsinanin malakgachakgolh Henryk Dornik chu xtala kʼakgtum campo de concentración. Tiku xtalatlawamakgolh wankgolh: «Nila tuku kamatlawikan. Tasiya pi lipaxuwakgo la patinankgo». Pero tala Dornik lichuwinalh: «Akit ni xaklipaxuwa la xakpatinama; pero xkimaxki tapaxuwan pi putum tuku xakpatima xaktayanima xlakata nixakmakgxtakgputun Jehová». Chu nachuna wa: «Xlakata xliputum kinaku xaktlawa oración wa uma tuku kimakgtayalh, xlakata xakmakgkatsi pi tlakg lakatsu xaktawi Jehová. ¡Wa kimaxkilh tamakgtay nema lu xaklakaskima!».

20. ¿Tuku xlakata kinkamakgapaxuwayan skujnaniyaw «Dios tiku xapaxuwana»?

²⁰ Akxni tlan kinkaʼakxilhan «Dios tiku xapaxuwana», tlakg paxuwayaw maski kinkaputsastalanikanan xlakata kintakanajlakan, maski kinkatalatlawakgoyan kifamiliajkan, tatatlayaw o linawa kata (1 Tim. 1:11). Nachuna lu lipaxuwayaw xlakata lipawanaw pi Dios «nti nikxni akgsaninan», namakgantaxti tuku malaknunit (Tito 1:2). Akxni chuna natlawa, lu tlan nawan tasikulunalin chu asta nalilakpuwanaw pi tuku titaxtuyaw la uku kaj nitu litaxtu. Nila lilakpuwanaw putum tuku Jehová nakinkamaxkiyan anta kxasasti Katiyatni. Nakgalhiyaw takaksni chu napaxuwayaw chuna la nikxni paxuwanitaw (Sal. 37:11).