Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 36

¡Kakgalhkgalhiw Armagedón!

¡Kakgalhkgalhiw Armagedón!

«Kamamakxtumika [...] k’Armagedón» (REV. 16:16).

TAKILHTLIN sjj 150 ¡Jehová nalakgmaxtuyan!

TUKU NATALICHUWINAN *

1, 2. 1) ¿Tuku xlakata Armagedón lu tlan tamakatsinin xpalakata latamanin? 2) ¿Tuku takgalhskinin nakgalhtiyaw kʼuma artículo?

LHUWA latamanin lakpuwankgo pi akgtum lanka guerra o wi tuku atanu namalakgsputu katiyatni. Pero ni wa tuku masiya Biblia. Biblia kinkamasiyaniyan pi nialh makgas kilhtamaku natsuku akgtum guerra nema nalimin tuku tlan. Uma guerra wanikan Armagedón, chu lu tlan kinkamamakgkatsiniyan tuku Biblia lichuwinan xlakata uma guerra (Rev. 1:3). Guerra xla Armagedón ni katimalakgsputulh kakilhtamaku wata nalakgmaxtu. ¿La natlawa?

2 Biblia masiya pi Armagedón nakamalakgsputu mapakgsinanin xalak kakilhtamaku, latamanin tiku nitlan likatsikgo chu kajwatiya nalakgtaxtukgo tiku tlan likatsikgo chu katiyatni ni katimalakgsputuka (Rev. 11:18). Xlakata liwana naʼakgatekgsaw uma, kaʼakxilhwi xatakgalhtin umakgolh akgtati takgalhskinin: ¿Tuku Armagedón? ¿Tuku nala akxni amaja tsuku nawan Armagedón? ¿Tuku kilitlawatkan xlakata tlan nalakgtaxtuyaw? Chu ¿tuku kilitlawatkan xlakata ni namakgxtakgaw Dios?

¿TUKU ARMAGEDÓN?

3. 1) ¿Tuku kilhchanima tachuwin Armagedón? 2) Chuna la wan Revelación 16:14, 16, ¿tuku likatsiyaw pi Armagedón kaj wi tuku kilhchanima?

3 (Kalikgalhtawakga Revelación 16:14, 16). Tachuwin Armagedón kaj makgtum tatsokgtawilanit anta kBiblia chu uma tachuwin xahebreo kilhchanima «sipi xla Meguidó» (Rev. 16:16, nota). Meguidó akgtum kachikin xwanit xalak Israel (Jos. 17:11). Pero Armagedón ni akgtum kachikin. Wamputun tuku nala akxni «putum mapakgsinanin xliputum katiyatni» nakamamakxtumikan akxni natalatlawakgo Jehová (Rev. 16:14). Nachuna k’uma artículo nalimaklakaskinaw tachuwin Armagedón akxni nalichuwinanaw tuku nala akxni kamamakxtumikanita nawan putum mapakgsinanin xliputum katiyatni. ¿Tuku likatsiyaw pi Armagedón kaj wi tuku kilhchanima? Pulana, xlakata sipi xla Meguidó ni anan. Xlipulaktiy, xlakata kxkilhpanin kachikin Meguidó lu kalakgtsu xwanit, wa xlakata anta nila xtawilakgolh «putum mapakgsinanin xliputum katiyatni», tiku tatayakgo chu tuku limakgninankgo. Xlipulaktutu, xlakata chuna la naʼakxilhaw kʼuma artículo, guerra xla Armagedón natsuku akxni «mapakgsinanin» xalak kakilhtamaku nakatalatlawaputunkgo xlakskujnin Dios, nema wilakgolh ktanu tanu kachikinin.

4. ¿Tuku xlakata Jehová tamalakxtumilh Armagedón kachikin xla Meguidó?

4 ¿Tuku xlakata Jehová tamalakxtumilh Armagedón kachikin xla Meguidó? Xlakata kMeguidó chu kJezreel anta niku xtlawakan lhuwa guerras. Lakgachunin, Jehová kamakgtayalh xlakskujnin xlakata natlajanankgo kʼguerras. Akgtum liʼakxilhtit, «lakatsu kchuchut xla Meguidó», makgtayalh Barac xlakata nakatlaja cananeos nema xkapulalima Sísara. Barac chu palakachuwina Débora lu paxtikatsinikgolh Jehová xlakata kamakgtayalh natlajanankgo. Kʼakgtum takilhtlin, xlakan wankgolh: «Lata k’akgapun staku talachipakgolh Sísara. [...] Tlanka chuchut nema minacha kCisón kalilh» (Juec. 5:19-21).

5. ¿Tuku litalakgpali Armagedón chu guerra nema tlawalh Barac?

5 Barac chu Débora limasputukgolh xtakilhtlinkan umakgolh tachuwin: «Chuna kalakgsputli putum mintalatlawananin, oh Jehová, chu tiku paxkikgoyan xtachuna kawa la akxni chichini tliwakga makaxkgakganan» (Juec. 5:31). Anta kʼArmagedón, xtalamakgasitsin Jehová na nakamalakgsputukan chu tiku paxkikgo nalakgtaxtukgo. Pero wi tuku litalakgpali Armagedón chu guerra nema tlawalh Barac. Anta kʼArmagedón, xlakskujnin Dios ni katitalatlawanankgolh. Chu nipara katilinkgolh tuku limakgninankan. Nakgalhikgo litliwakga komo kaks natawilakgo chu nalipawankgo Jehová chu xʼángeles tiku natalatlawanankgo (Is. 30:15; Rev. 19:11-15).

6. ¿Tuku tlan nalimaklakaskin Jehová xlakata nakamalakgsputu xtalamakgasitsin anta kʼArmagedón?

6 ¿La nakatlaja xtalamakgasitsin Jehová anta k’Armagedón? Pulaklhuwa tuku tlan xlimaklakaskilh. Akgtum liʼakxilhtit, max tlan xtlawalh pi xtachikilh tiyat, xmilh chijit chu xjililh (Job 38:22, 23; Ezeq. 38:19-22). Nachuna tlan xtlawalh pi xtalamakgasitsin xʼakstukan xlamakgnikgolh (2 Crón. 20:17, 22, 23). Chu max nakamaklakaskin xʼángeles xlakata nakamasputukgo tiku nitlan likatsikgo (Is. 37:36). Maski ni katsiyaw tuku namaklakaskin, xla natlajanan. Putum xtalamakgasitsin nakamalakgsputukan, pero putum tiku tlan likatsikgo nalakgtaxtukgo (Prov. 3:25, 26).

¿TUKU NALA AKXNI AMAJA TSUKU NAWAN ARMAGEDÓN?

7, 8. 1) Chuna la wan 1 Tesalonicenses 5:1-6, ¿tuku lu xlakaskinka tamakatsinin namastakgo mapakgsinanin xalak kakilhtamaku? 2) ¿Tuku xlakata lu nixatlan taʼakgsanin nalitaxtu?

7 Akxni amaja tsuku nawan «xkilhtamaku Jehová» nawankan «uku kgalhiyaw takaksni kkilatamatkan chu nitu kinkamakgapekuanan» (kalikgalhtawakga 1 Tesalonicenses 5:1-6). Akxni 1 Tesalonicenses 5:2 lichuwinan «xkilhtamaku Jehová» kilhchanima «lhuwa tapatin» (Rev. 7:14). ¿Tuku nalikatsiyaw akxni amaja tsuku nawan lhuwa tapatin? Biblia lichuwinan pi namastakan akgtum lu xlakaskinka tamakatsinin tuku nalikatsiyaw.

8 Mapakgsinanin xalak kakilhtamaku natsukukgo wankgo «uku kgalhiyaw takaksni kkilatamatkan chu nitu kinkamakgapekuanan». ¿Tuku xlakata chuna nawankgo? ¿Namakgtanukgo xpulalinanin takanajla? Max chuna. Pero uma tamakatsinin, akgtum taʼakgsanin nema nawankgo demonios. Chu uma taʼakgsanin tlakg lu nitlan nalitaxtu, xlakata nakamalakpuwani latamanin pi nakgalhikgo takaksni akxni amaja tsuku nawan lhuwa tapatin nema nikxni ananit kkakilhtamaku. Chuna, «kaj lakapala nakalakgmin lisputni akxni ni kgalhkgalhimakgo», xtachuna la katsani chatum puskat akxni malakachini kskgata. ¿Chu tuku nakaʼakgspula xlakskujnin Jehová tiku ni makgxtakgkgo? Xlakata ni katsikgo akxni natsuku lhuwa tapatin max kaks nalakawankgo akxni nachin, pero nakatsikgo tuku natlawakgo.

9. ¿La namalakgsputu Jehová xkakilhtamaku Satanás?

9 Jehová ni tunkun katimalakgsputulh xkakilhtamaku Satanás, chuna la tlawalh kxkilhtamaku Noé. Uma kilhtamaku pulaktiy la natlawa. Pulana namalakgsputu xaLanka Babilonia, nema kilhchanima putum nixaxlikana takanajla nema anankgo xlikalanka katiyatni. Alistalh, kʼArmagedón namalakgsputukgo putum xkakilhtamaku Satanás, nema na makgtanuma políticos, soldados chu laklanka stananin. Tlakg kalichuwinaw xlakata uma pulaktiy tuku lu xlakaskinka nala.

10. Chuna la wan Revelación 17:1, 6 chu 18:24, ¿tuku xlakata Jehová namalakgsputu xaLanka Babilonia?

10 «Tamalakgaxokgen namakglhtinan puskat tiku sta xmakni» (kalikgalhtawakga Revelación 17:1, 6; 18:24). Babilonia xaLanka lu maxkajwinit xtukuwani Dios. Masiyanit taʼakgsanin xpalakata Dios chu litaxtunit la chatum puskat tiku sta xmakni xlakata kamakgtayanit laklanka mapakgsinanin xalak kakilhtamaku. Maklakaskinit xlitliwakga chu tuku kgalhi xlakata nakatlawani tuku nitlan tiku anta makgtanumakgo. Chu kamakgninit lhuwa latamanin, la komo xlakskujnin Dios (Rev. 19:2). ¿La namalakgsputu Jehová xaLanka Babilonia?

11. ¿Tuku kilhchanima «xaluku lapanit nema lu spinini» chu la nalimalakgsputu Jehová xaLanka Babilonia?

11 Jehová namaklakaskin «akgkaw akgalokgot» xla tantum «xaluku lapanit nema lu spinini» xlakata namalakgsputu puskat tiku sta xmakni. Uma xaluku lapanit kilhchanima Organización de las Naciones Unidas, chu akgkaw akgalokgot kilhchanima mapakgsinanin tiku makgtayakgo la uku. Akxni Dios chuna nalakkaxwili, umakgolh mapakgsinanin natalatlawakgo xaLanka Babilonia. «Namakglhtikgo putum tuku kgalhi chu xalhtantala namakgxtakgkgo» chu nakamasiyanikgo putum latamanin tuku nitlan tlawanit (Rev. 17:3, 16). Xlakata «kaj kʼakgtum kilhtamaku» nalimalakgsputukan, kaks nakamalakawani tiku xtatayakgo, liwaka xlakata xla ankgalhin wan: «Akit kwi chuna la puskat mapakgsina; nitu ninit kinchixku chu nikxni naklipuwan» (Rev. 18:7, 8).

12. ¿Tuku ni katimastalh talakaskin Jehová pi natlawakgo laklanka mapakgsinanin chu tuku xlakata?

12 Dios ni katimastalh talakaskin pi laklanka mapakgsinanin nakamalakgsputu xlakskujnin, xlakata xlakan xatapaxuwan linkgo xtukuwani chu kgalhakgaxmatkgonit xlimapakgsin chu tamakgatlinikgonit xaLanka Babilonia (Hech. 15:16, 17; Rev. 18:4). Nachuna, liskujkgonit xlakata nakamakgtayakgo amakgapitsin xlakata na natamakgatlinikgo. Wa xlakata, xlakan ni katimakglhtinankgolh «tuku nitlan nalakgchin». Maski chuna, katuwa natawila xtakanajlakan.

Maski kaniwa niku wilakgolh xlakskujnin Jehová nalipawankgo pi xla nakakuentajtlawa akxni Gog nakatalatlawaputun (Kaʼakxilhti párrafo 13). *

13. 1) ¿Tuku kilhchanima Gog? 2) Chuna la wan Ezequiel 38:2, 8, 9, ¿tuku natlawa pi Gog namalakatsuki guerra xla Armagedón?

13 Akxni natalatlawanan Gog (kalikgalhtawakga Ezequiel 38:2, 8, 9). Akxni nakamalakgsputukan nixaxlikana takanajla, xkachikin Dios nalitaxtu la kgantum kiwi nema kajwatiya tamakgxtakga akxni min lanka un. Chu Satanás lu nasitsi. Wa xlakata nalimaklakaskin akgtum xalixkajnit tamakatsinin «tuku makatsininan espíritu nema xataxkajwani» xlakata natlawa pi tiku litaxtukgo lhuwa kachikin nakatalatlawa xlakskujnin Dios (Rev. 16:13, 14). Umakgolh kachikinin kalilakgapaskan «Gog xalak kxtiyat Magog». Akxni umakgolh kachikinin natalatlawakgo xkachikin Dios, natsuku guerra nema lilakgapaskan Armagedón (Rev. 16:16).

14. ¿Tuku naʼakxilha Gog?

14 Gog nalipawan «xlitliwakga chixku», kilhchanima lhuwa soldados (2 Crón. 32:8). Pero akinin nalipawanaw kiDioskan Jehová. Laklanka mapakgsinanin lu nitlan katiʼakxilhkgolh uma tuku natlawa. Xlakata xaLanka Babilonia xkgalhi lhuwa litliwakga, pero xdioses ni lakgmaxtukgolh kxmakan «xaluku lapanit nema lu spinini» chu «akgkaw akgalokgot» (Rev. 17:16). Wa xlakata Gog nalakpuwan pi tlan natlajanan. Xtachuna la puklhni akgchipa akgtum kachikin, naʼakgchipaputun xkachikin Jehová (Ezeq. 38:16). Pero tunkun naʼakxilha pi nixlikana. Chuna la akgspulalh faraón anta kxaspinini Pupunu, naʼakxilha pi wa Jehová tiku talatlawama (Éx. 14:1-4; Ezeq. 38:3, 4, 18, 21-23).

15. ¿Tuku natlawa Jesús anta kʼguerra xla Armagedón?

15 Jesús chu xʼángeles nakamakgtayakgo xlakskujnin Dios chu nakamalakgsputukgo tiku tatayakgo Gog (Rev. 19:11, 14, 15). ¿Chu tuku naʼakgspula xtalamakgasitsin Jehová, Satanás, tiku makilhtsukilh Armagedón xlakata wa nixaxlikana tamakatsinin? Jesús nakamakan Satanás chu xdemonios anta niku xakapulhman chu anta nakalakgachinu akgtum Mil kata (Rev. 20:1-3).

¿TUKU KILITLAWATKAN XLAKATA TLAN NALAKGTAXTUYAW?

16. 1) ¿Tuku kilitlawatkan xlakata nalimasiyayaw pi lakgapasaw Dios? 2) ¿Tuku nakaʼakgspula anta kʼArmagedón tiku lakgapaskgo Dios?

16 Maski lhuwata kata wilaw kxkachikin Jehová o ni, xlakata nalakgtaxtuyaw kʼArmagedón, talakaskin nalimasiyayaw pi lakgapasaw Dios chu kgalhakgaxmataw «xatlan tamakatsinin xpalakata kiMalanakan Jesús» (2 Tes. 1:7-9). Lakgapasaw Dios akxni katsiyaw tuku xla lakgati chu tuku ni, chu tuku xlimapakgsin. Chu nachuna limasiyayaw akxni paxkiyaw, kgalhakgaxmataw chu akxni kajwatiya xla kakninaniyaw (1 Juan 2:3-5; 5:3). Akxni wi tiku limasiya pi lakgapasa Dios, kgalhi lanka talakgalhaman xlakata «Dios lakgapasa» chu uma natlawa pi nalakgtaxtu kʼArmagedón (1 Cor. 8:3). ¿Tuku xlakata? Xlakata nalakgapasan Dios kilhchanima pi xla tlan kinkaʼakxilhan.

17. ¿Tuku kilhchanima nakgalhakgaxmataw «xatlan tamakatsinin xpalakata kiMalanakan Jesús»?

17 «Xatlan tamakatsinin xpalakata kiMalanakan Jesús» kilhchanima putum tuku Jesús masiyalh chu nema tekgsaw anta kBiblia. Kgalhakgaxmataw akxni lilatamayaw. Uma kilhchanima pi wa pulana wiliyaw kkilatamatkan chuna la skujnaniyaw Jehová, nakgalhakgaxmataw xlimapakgsin chu nalichuwinanaw xTamapakgsin (Mat. 6:33; 24:14). Nachuna, kilhchanima nakamakgtayayaw xnatalan Cristo chu chuna xlakan liwana namakgantaxtikgo xtaskujutkan (Mat. 25:31-40).

18. ¿La nakalimasiyanikgo talakgalhaman «amakgapitsi borregos» xatalaksakni xlakskujnin Dios?

18 Nialh makgas, xatalaksakni xlakskujnin Dios nakalimasiyanikgo talakgalhaman «amakgapitsi borregos» xlakata xlakan kamakgtayakgonit (Juan 10:16). ¿La natlawakgo? Akxni nina tsuku nawan guerra xla Armagedón, 144,000 tiku xatalaksakni nakamaxkikan latamat anta kʼakgapun chu espíritus nalitaxtukgo. Akxtum nakataskujkgo ángeles xlakata namasputukan Gog chu nakakuentajtlawakgo «lhuwa latamanin», tiku lu tlan likatsikgo chuna la borregos (Rev. 2:26, 27; 7:9, 10). Akgtum lanka talakgalhaman xlakata kinkamaxkikanan talakaskin nakamakgtayayaw xatalaksakni xlakskujnin Dios xlakata xlakan lamakgolhku unu kkatiyatni.

¿TUKU KILITLAWATKAN XLAKATA NI NAMAKGXTAKGAW DIOS?

19, 20. Maski titaxtuyaw tuku tuwa, ¿tuku nakinkamakgtayayan ni namakgxtakgaw Dios?

19 Kʼuma xaʼawatiya kilhtamaku, lhuwa xlakskujnin Dios titaxtuyaw tuku tuwa. Pero tlan natayaniyaw chu napaxuwayaw (Sant. 1:2-4). Pulaktum tuku nakinkamakgtayayan wa pi ankgalhin natlawayaw oración (Luc. 21:36). Nachuna talakaskin nalikgalhtawakgayaw Biblia chu nalilakpuwanaw tuku likgalhtawakgayaw, la komo tuku xlichuwinankanit makgasa nema kgantaxtuma la uku (Sal. 77:12). Komo chuna natlawayaw chu ankgalhin nalichuwinanaw xtachuwin Dios kintakanajlakan natatliwakglha chu chuntiya nakgalhkgalhiyaw tuku kinkamalaknunikanitan.

20 Kalilakpuwaw la napaxuwayaw akxni xaLanka Babilonia nialh katiʼanalh chu akxni Armagedón sputnita nawan. Tuku tlakg xlakaskinka, kalilakpuwaw tapaxuwan nema nakgalhiyaw akxni namasantujlikan xtukuwani Dios chu putum latamanin nakatsikgo pi kajwatiya Jehová lakgchan namapakgsinan (Ezeq. 38:23). Xlikana, tamakatsinin xla Armagedón lu tlan kamamakgkatsini putum tiku lakgapaskgo Dios, kgalhakgaxmatkgo xKgawasa chu natayanikgo asta akxni namin lisputni (Mat. 24:13).

TAKILHTLIN sjj 143 ¡Skgalalh kiliwanatkan!

^ párr. 5 Akinin xlakskujnin Jehová lhuwata kilhtamaku kgalhkgalhimaw akxni nachin Armagedón. K’uma artículo na’akxilhaw tuku Armagedón, tuku nala akxni amaja tsuku nawan chu tuku tlan natlawayaw xlakata ni namakgxtakgaw Jehová.

^ párr. 71 TUKU TASIYA KDIBUJO: Akxni xalan natsuku tuku kaks malakawaninan, 1) chuntiya nalichuwinanaw Dios maski tuwa nawan, 2) chuntiya nalikgalhtawakgayaw Biblia chu 3) chuntiya nalipawanaw pi Jehová nakinkakuentajtlawayan.

^ párr. 85 TUKU TASIYA KDIBUJO: Policías amakgolh tanukgo kxchikkan makgapitsi natalan nema xlakan liwana katsikgo pi Jesús chu xʼángeles akxilhmakgo tuku katlawanimaka.