Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 38

Liwana kamaklakaskiw kilhtamaku akxni anan takaksni

Liwana kamaklakaskiw kilhtamaku akxni anan takaksni

«Xʼanan takaksni. Ni analh guerras umakgolh kata xlakata Jehová tlawalh pi xjaxli» (2 CRÓN. 14:6).

TAKILHTLIN 60 Nialh anan lhuwa kilhtamaku

TUKU NATALICHUWINAN *

1. ¿Tuku kilhtamaku tlakg tuwa skujnanikan Jehová?

¿TUKU kilhtamaku tlakg tuwa skujnanikan Jehová? ¿Akxni titaxtuyaw tuku tuwa o akxni tlan wilaw? Akxni kgalhiyaw taʼakglhuwit, lakapala putsayaw xtamakgtay Jehová. Pero ¿tuku tlawayaw akxni tlan wilaw? ¿Tlan nialh katilakapastakwi la xlakaskinka naskujnaniyaw Dios? Jehová kawanilh israelitas tuku lu nitlan xkitaxtulh komo chuna xkaʼakgspulalh (Deut. 6:10-12).

Mapakgsina Asá liskujli xlakata namasputu nixaxlikana takaknin (Kaʼakxilhti párrafo 2). *

2. ¿Tuku liʼakxilhtit kinkawilinin mapakgsina Asá?

2 Mapakgsina Asá kinkawilinin lu xatlan liʼakxilhtit, xlakata laksakli nalipawan Jehová xliputum xnaku. Ni kajwatiya skujnanilh akxni tuwa tuku xtitaxtuma, wata nachuna kilhtamaku akxni xʼanan takaksni. Lata aktsujku xwanit, «Asá xliputuminika skujnanilh Jehová» (1 Rey. 15:14, nota). Chuna limasiyalh akxni masputulh nixaxlikana takaknin kJudá. Biblia wan pi «kamapanulh pumakamastan nema xkatlawanikanit dioses xala alakatanu chu niku xkakakninanikan, kamalakgsputulh columnas chu kalaktlawalh postes nema xasantos xkaliʼakxilhkan» (2 Crón. 14:3, 5). Chu asta nialh maxkilh talakaskin xnana, Maacá, pi nakgalhi limapakgsin xlakata xtlawanit akgtum imagen xlakata putum kachikin xkakninanikgolh (1 Rey. 15:11-13).

3. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

3 Asá ni kajwatiya masputulh nixaxlikana takaknin. Nachuna kamakgtayalh latamanin xalak Judá xlakata xkakninaniparakgolh Jehová. Dios tlawalh pi xʼanalh takaksni chu chuna sikulunatlawalh Asá chu kachikin Judá. * Akgkaw kata analh takaksni kkachikin akxni xmapakgsinama (2 Crón. 14:1, 4, 6). K’uma artículo pulana na’akxilhaw tuku tlawalh Asá uma kilhtamaku akxni x’anan takaksni. Alistalh na’akxilhaw xliʼakxilhtitkan kstalaninanin Cristo xalak pulana siglo, tiku na liwana maklakaskinkgolh kilhtamaku akxni xʼana takaksni chuna la tlawalh Asá. Chu xaʼawatiya nakgalhtiyaw uma takgalhskinin: komo lamaw niku mastakan talakaskin nakakninanikan Dios, ¿la tlan liwana namaklakaskinaw uma kilhtamaku akxni anan takaksni?

¿LA LIWANA MAKLAKASKILH ASÁ KILHTAMAKU AKXNI XʼANAN TAKAKSNI?

4. Chuna la wan 2 Crónicas 14:2, 6, 7, ¿la liwana maklakaskilh Asá kilhtamaku akxni xʼanan takaksni?

4 (Kalikgalhtawakga 2 Crónicas 14:2, 6, 7). Asá wanilh kachikin pi wa Jehová tiku xkamaxkinit «takaksni». Pero ni lakpuwa pi uma kilhtamaku nitu xʼama tlawa. Wata katlawalh kachikin, laklanka patsaps, torres chu malakcha. Kawanilh latamanin xalak Judá: «País kinkatapakgsiniyanku». ¿Tuku xwamputun? Pi wi tlan tuku xtlawakgolh ktiyat nema Jehová xkamaxkinit chu xtalatlawananin nitu xkatlawanikgolh. Wa xlakata kamakgpuwantinilh kachikin pi liwana xmaklakaskinkgolh uma kilhtamaku akxni xʼanan takaksni.

5. ¿Tuku xlakata Asá kamatliwakglhli ksoldados?

5 Asá na maklakaskilh uma kilhtamaku xlakata nakamatliwakglha ksoldados (2 Crón. 14:8). ¿Uma wamputun pi ni xlipawan Jehová? Xlikana pi xlipawan, pero xkatsi pi xlakgchan nakamakaxa kachikin xlakata tuku tuwa xʼamakgo titaxtukgo kilhtamaku nema aku xʼama min. Xkatsi pi takaksni nema xʼanan kJudá ni xʼama makgapala putum kilhtamaku, chu chuna kgantaxtulh, chuna la naʼakxilhaw.

¿TUKU TLAWAKGOLH KSTALANINANIN CRISTO XALAK PULANA SIGLO AKXNI XʼANAN TAKAKSNI?

6. Akxni xʼanan takaksni kxapulana siglo, ¿la liwana maklakaskinkgolh kilhtamaku akxni xʼanan takaksni kstalaninanin Cristo?

6 Maski kstalaninanin Cristo xalak pulana siglo makglhuwa kaputsastalanika, na milh kilhtamaku kgalhikgolh takaksni. ¿La liwana maklakaskinkgolh uma kilhtamaku? Umakgolh lakchixkuwin chu lakpuskatin tiku ni xmakgxtakgkgo Jehová, putum kilhtamaku liskujkgolh nalichuwinankgo xalaktlan tamakatsinin. Libro xla Hechos lichuwinan pi congregación xla kstalaninanin Cristo «xpekuanikgo Jehová» chu xlakata chuntiya xlichuwinankgo Dios chuntiya «xtaliwakama». Liwana tasiya pi Jehová sikulunatlawalh xlakata xatapaxuwan lichuwinankgolh xalaktlan tamakatsinin akxni xʼanan takaksni (Hech. 9:26-31).

7, 8. Kalichuwinanti la Pablo chu amakgapitsin kstalaninanin Cristo liwana xmaklakaskinkgo kilhtamaku akxni xʼanan takaksni.

7 Kstalaninanin Cristo xalak pulana siglo liwana maklakaskinkgolh kilhtamaku akxni xʼanan takaksni xlakata nalichuwinankgo xalaktlan tamakatsinin. Akgtum liʼakxilhtit, apóstol Pablo laksakli natamakgxtakga kʼÉfeso akxni akxilhli pi xtalakkima «lanka malakcha» xlakata nalichuwinan Dios chu nakamakgtaya latamanin xalak uma kachikin kstalaninanin Cristo nalitaxtukgo (1 Cor. 16:8, 9).

8 Kkata 49, Pablo chu amakgapitsin kstalaninanin Cristo akxilhkgolh pi tlan xlichuwinankgolh Dios akxni xlakkaxtlawakanita taʼakglhuwit xlakata circuncisión (Hech. 15:23-29). Akxni kamakatsinika congregaciones tuku xlakkaxwilikanit, kstalaninanin Cristo tlawakgolh putum tuku matlanikgolh xlakata nalichuwinankgo «xatlan tamakatsinin» (Hech. 15:30-35). ¿Tuku kitaxtulh? Biblia wan: «Congregaciones chuntiya tatliwakglhkgolh xtakanajlaka chu chali chali tlakg xtalhuwikgo» (Hech. 16:4, 5).

¿LA TLAN LIWANA NALIMAKLAKASKINAW KILHTAMAKU AKXNI ANAN TAKAKSNI?

9. ¿Tuku tlan tlawayaw la uku klakalhuwa kachikinin, chu tuku takgalhskinin kililakpuwanatkan?

9 La uku klakalhuwa kachikinin kinkamaxkikanan talakaskin nalichuwinanaw Dios. Komo lamaw kʼakgtum kachikin niku mastakan talakaskin nakakninanikan Dios, kalilakpuwaw uma takgalhskinin: «¿Liwana kmaklakaskima uma kilhtamaku?». Uma xaʼawatiya kilhtamaku, xkachikin Jehová lu liskujma xlakata nalichuwinan xalaktlan tamakatsinin chu nakamasiyani latamaninin (Mar. 13:10). ¡Uma lu kinkamakgapaxuwayan chu pulaklhuwa tuku tlan natlawayaw kʼuma taskujut!

Lhuwa natalan makglhtinankgonit lhuwa tasikulunalin xlakata ankgonit makgtayanankgo alakatanu país o ankgonit lichuwinankgo Dios niku chuwinankan atanu tachuwin (Kaʼakxilhti párrafos 10 asta 12). *

10. ¿Tuku kinkamakgpuwantiniyan natlawayaw 2 Timoteo 4:2?

10 Komo anan takaksni la uku, ¿la tlan nalimaklakaskinaw uma kilhtamaku? (Kalikgalhtawakga 2 Timoteo 4:2). Kalilakpuwaw la wi kinkilhtamakujkan. Kalilakpuwaw komo akinin o chatum tiku xalak kifamiliajkan tlan tlakg nalichuwinan Dios o precursor regular nalitaxtu. Uku ni xkilhtamaku namakgstokgwiliyaw tumin o tuku lhuwa xtapalh nema nalakgsputa akxni namin lanka takatsanajwat (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Juan 2:15-17).

11. ¿Tuku tlawakgonit makgapitsi natalan xlakata tlakg nakalitachuwinankgo Dios latamanin?

11 Lhuwa natalan katsinikgonit atanu tachuwin xlakata tlakg nalichuwinankgo Dios chu nakamasiyanikgo amakgapitsin latamanin. Xlakata nakamakgtaya, xkachikin Jehová tlawa lhuwa likgalhtawakga nema lichuwinan Biblia kpulaklhuwa tachuwin. Akgtum liʼakxilhtit, kkata 2010 xʼanan likgalhtawakga kʼakgkitsis ciento tachuwin pero la uku anan likgalhtawakga kliwaka akgtum mil tachuwin.

12. ¿La makgkatsikgo latamanin akxni kgaxmatkgo tamakatsinin xla Tamapakgsin kxtachuwinkan? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

12 ¿La makgkatsikgo latamanin akxni kgaxmatkgo xlakata Jehová kxtachuwinkan? Kalilakpuwaw tuku titaxtulh chatum tala. Xla kilalh kʼakgtum lanka tamakxtumit nema tlawaka kMemphis (Tennessee, Estados Unidos) ktachuwin kiniaruanda nema chuwinan tala, chu uma tachuwin chuwinankan kRuanda, República Democrática del Congo chu kʼUganda. Akxni sputli lanka tamakxtumit wa: «Akgkutujun kata lata klama kʼEstados Unidos, chu uma wa xapulana programa nema putuminika kʼakgatekgsni». Uma masiya pi xlakata kgaxmatli programa kxtachuwin lakgchalh xnaku. Komo matlaniyaw, ¿tlan xkatsiniw atanu tachuwin xlakata nakamakgtayayaw latamanin niku lichuwinanaw Dios? ¿Lilakpuwanitaw pi max tlakg tlan nakinkakitaxtuniyan komo nakalitachuwinanaw Dios latamanin kxtachuwinkan? Komo chuna natlawayaw lu tlan tuku nakitaxtu.

13. ¿La maklakaskinkgolh kinatalankan xalak Rusia kilhtamaku akxni xʼanan takaksni?

13 Ni putum kinatalankan kamaxkikan talakaskin tlan nalichuwinankgo Dios. Xlakata kmakgapitsi kachikin mapakgsinanin ni mastakgo talakaskin natlawayaw kintaskujutkan. Kakalilakpuwaw kinatalankan xalak Rusia. Maski kinatalankan lhuwa kata kaputsastalanika, kkata 1991 kamaxkika talakaskin nalichuwinankgo Dios. Uma kata xʼanan akgkuchaxan mil tiku xlichuwinankgo Dios. Akgpuxam kata alistalh, xʼanan liwaka akgtum ciento akgpuxam mil tiku xlichuwinankgo Dios. Uma limasiya pi kinatalankan liwana limaklakaskinkgolh uma kilhtamaku. Chu maski takaksni ni makgapalalh kʼuma kachikin, kinatalankan chuntiya xatapaxuwan skujnanimakgo Jehová chu chuntiya tlawamakgo tuku matlanikgo maski tuwa tuku titaxtumakgo.

NASPUTA KILHTAMAKU AKXNI ANAN TAKAKSNI

Akxni lhuwa soldados xtalatlawaputunkgo Judá, mapakgsina Asá tasaskinilh xtamakgtay Jehová chu xla makgtayalh (Kaʼakxilhti párrafos 14 chu 15).

14, 15. ¿La maklakaskilh Jehová xlitliwakga xlakata namakgtaya Asá?

14 Kalichuwinamparaw xkilhtamaku Asá. Takaksni nema xʼanan kJudá ni putum kilhtamaku makgapalalh, xlakata lhuwa soldados xalak Etiopía ankgolh katalatlawakgo. Zérah tiku xkapulalin soldados, xlakpuwanit namasputu kachikin Judá. Pero Asá xlipawan Jehová. Wa xlakata tasaskinilh: «Kakilamakgtayaw, Jehová kiDioskan xlakata xlikana kkalipawanan, chu kmintukuwani kminitanchaw xlakata nakkatatlawayaw guerra umakgolh lhuwa latamanin» (2 Crón. 14:11).

15 Maski xtalatlawanakan tlakg lhuwa soldados xkgalhikgo nixawa Judá, Asá xkatsi pi Jehová xkgalhi litliwakga xlakata namakgtaya xkachikin. Chu Jehová makgtayalh. Soldados etíopes kamakgatlajaka (2 Crón. 14:8-13).

16. ¿Tuku xlakata katsiyaw pi takaksni nema kgalhiyaw la uku ni putum kilhtamaku katimakgapalalh?

16 Maski ni katsiyaw tuku nakaʼakgspula chatunu chatunu xlakskujnin Jehová, tuku katsiyaw wa pi takaksni nema max kgalhiyaw la uku, ni putum kilhtamaku katimakgapalalh. Kalakapastakwi pi Jesús lichuwinalh pi kxaʼawatiya kilhtamaku «putum kachikinin» ni xkaʼakxilhputunkgolh kstalaninanin (Mat. 24:9). Apóstol Pablo na lichuwinalh uma: «Xlipaks wa nti akgstitum talatamaputunkgoy nCristo, napatikgoy [taputsastalanit]» (2 Tim. 3:12). Nachuna, Satanás «lu sitsima» chu nitlan komo xlakpuwaw pi nitu kintikatlawanin (Apoc. 12:12).

17. ¿La max naliʼakxilhkan kintakanajlakan?

17 Kilhtamaku nema talakatsuwima, naliʼakxilhkan xtakanajlakan putum kstalaninanin Cristo. Nialh makgas «naʼanan lanka takatsanajwat». Biblia wan: «Niʼukxniku alay xtachuna, asta akxni Dios timalakatsukilh [katiyatni]» (Mat. 24:21). Uma kilhtamaku max tiku xalak kifamiliajkan nakinkatalatlawakgoyan chu max nialh katimastaka talakaskin natlawayaw kintaskujutkan (Mat. 10:35, 36). Kalilakpuwaw uma takgalhskinin: «¿Nakstalani xliʼakxilhtit Asá chu naklipawan pi Jehová nakimakgtaya chu nakinkuentajtlawa?».

18. Chuna la wan Hebreos 10:38, 39, ¿tuku nakinkamakgtayayan nakatsiyaw tuku natlawayaw kkilhtamaku nema talakatsuwima?

18 Jehová lakaskin pi nakatsiyaw tuku natlawayaw kkilhtamaku nema talakatsuwima chu wa xlakata matliwakglhma kintakanajlakan la uku. Maklakaskima «skujni xatalipaw chu xaskgalala» xlakata nakinkamaxkiyan “taway kxkilhtamaku” xlakata tliwakglh natawilayaw (Mat. 24:45). Pero tuku akinin kinkalakgchanan wa pi lu naliskujaw xlakata namatliwakglhaw takanajla nema kgalhiniyaw Jehová (kalikgalhtawakga Hebreos 10:38, 39).

19, 20. Chuna la wan 1 Crónicas 28:9, ¿tuku takgalhskinin tlan nalilakpuwanaw, chu tuku xlakata?

19 Chuna la tlawalh mapakgsina Asá, kiliputsatkan Jehová (2 Crón. 14:4; 15:1, 2). Tsukuyaw putsayaw akxni lakgapasaw chu tamunuyaw. La uku talakasnin namaklakaskinaw putum kilhtamaku xlakata namatliwakglhaw tapaxkit nema kgalhiniyaw. Xlakata nakatsiyaw komo chuna tlawamaw kalilakpuwaw uma takgalhskinin: «¿Kliskuja xlakata nakan kputum tamakxtumit?». Anta kinkamakgpuwantinikanan xlakata chuntiya naskujnaniyaw Jehová chu lipaxuwayaw pi akxtum katatawilayaw kinatalankan (Mat. 11:28). Na tlan nakalilakpuwanaw umakgolh takgalhskinin: «¿Liwana klakkaxwilinit xlakata kiʼakstu nakkgalhtawakga?». Komo akxtum katawilaw kifamiliajkan, ¿akgatunu semana kakninaniyaw Dios kfamilia? O komo kiʼakstukan wilaw, ¿limaxtuyaw kilhtamaku xlakata nakgalhtawakgayaw chuna la tlawakgo familias? ¿Tlawayaw putum tuku matlaniyaw xlakata nalichuwinanaw Dios chu nakamasiyaniyaw amakgapitsin?

20 ¿Tuku xlakata nakalilakpuwanaw umakgolh takgalhskinin? Biblia wan pi Jehová lakputsananin tuku wi kkintalakapastaknikan chu tuku anan kkinakujkan? Wa xlakata akinin nachuna kilitlawatkan (kalikgalhtawakga 1 Crónicas 28:9). Komo akxilhaw pi talakaskin nalakgpaliyaw tuku tlawaputunaw, kintayatkan o kintalakapastaknikan kaskiniw xtamakgtay Jehová. La uku talakaskin naliskujaw xlakata nakatsiyaw tuku natlawayaw kkilhtamaku nema talakatsuwima. Wa xlakata, komo lamaw kilhtamaku akxni anan takaksni, nitu kakinkamalaktlawin xlakata liwana namaklakaskinaw.

TAKILHTLIN 62 Xasasti takilhtlin

^ párr. 5 ¿Lamaw niku mastakan talakaskin nakakninaniyaw Jehová? Komo chuna, ¿liwana maklakaskimaw uma kilhtamaku xlakata anan takaksni? Kʼuma artículo, naʼakxilhaw la tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtitkan mapakgsina Asá xalak Judá chu kstalaninanin Cristo xalak pulana siglo, tiku liwana maklakaskinkgolh kilhtamaku akxni xʼanan takaksni.

^ párr. 3 TUKU LU XLAKASKINKA: Tachuwin xahebreo nema matitaxtikan «takaksni» ni kajwatiya kilhchanima pi ni anan guerra, wata na kilhchanima pi ni anan tajatat, nitu makgapekuanan chu tlan tawilakan.

^ párr. 57 TUKU TASIYA KDIBUJO: Mapakgsina Asá makglhtilh limapakgsin xnana xlakata xla wa tiku xmalakgatumima nixaxlikana takaknin. Tiku ni makgxtakgkgolh Asá stalanikgolh xliʼakxilhtit chu malakgsputukgolh imágenes nema xʼanankgo.

^ párr. 59 TUKU TASIYA KDIBUJO: Akgtum tamakgaxtokgat ni lhuwa tuku kgalhikgo xlakata naʼankgo makgtayanankgo niku tlakg talakaskin tamakgtay.