1. ¿Tuku kawanilh Jesús kgalhtati skitinanin, chu tuku tlawakgolh xlakan?

XTAMAKGALHTAWAKGEN Jesús; Pedro, Andrés, Santiago chu Juan xchipakgo chu kstakgo skiti. Max lu kaks lilakawankgolh akxni Jesús kawanilh: “Katantit; kakistalanitit; kskitinanin lakchixkuwin nakkalimaxtuyan”. * Pero ¿tuku tlawakgolh? Biblia wan pi xlakan «tunkan makgxtakgkgolh xtsalhkan» chu stalanikgolh (Mat. 4:18-22). Tuku xlaksakkgolh, putum kilhtamaku xʼama kalakgpalini xlatamatkan, xlakata nialh skiti xʼamakgolh chipakgo wata lakchixkuwin (Luc. 5:10). La uku, Jesús na wa tuku kawani latamanin tiku paxkikgo tuku xaxlikana (Mat. 28:19, 20). ¿Makgamakglhtinanita wix invitación nema tlawa Jesús xlakata kskitinanin lakchixkuwin nalitaxtuya?

2. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka naliʼakxilhaw kskitinanin lakchixkuwin nalitaxtuyaw, chu tuku nakinkamakgtayayan chuna natlawayaw?

² Max lhuwata kilhtamaku lata limakgalhtawakgepaka Biblia chu laksaknitata pi nalichuwinana xalaktlan tamakatsinin. ¿Ni liwana katsiya komo namakgamakglhtinana invitación nema tlawalh Jesús? Ni kataxlajwani. Max chuna lakpuwana xlakata liwana katsiya pi uma lu xlakaskinka. Xlikana pi Biblia wan pi Pedro chu tiku xtawilakgolh «tunkan» makgxtakgkgolh  xtsalhkan. Pero Pedro chu Andrés, ni kaj lakapala laksakkgolh chuna natlawakgo. Liwakaya akgchaxan papaʼ lata xlakgapaskgonit Jesús chu xmakgamakglhtinankgonit chuna la Mesías (Juan 1:35-42). Xtachuna la uma, max wix lhuwa tuku katsinitata xlakata Jehová chu Jesús, chu chuntiya matliwakglhputuna mintakanajla. Pero xlakata nina laksaka uma, talakaskin nalilakpuwana tuku kilhchanima kskitinanin lakchixkuwin nalitaxtuya. ¿Tuku kamakgtayalh Pedro, Andrés chu amakgapitsin tlan tuku nalaksakkgo?

3. ¿Tuku pulaktati nakinkamakgtayayan xlakata tlan natlawayaw tuku wa Jesús?

³ Xapulana xtamakgalhtawakgen Jesús wi tuku xkamakgpuwantini kskitinanin lakchixkuwin nalitaxtukgo, xkatsinikgo la xtlawakgo xtaskujutkan, ni xpekuankgo chu lu xliskujkgo namakgantaxtikgo. Putum uma kamakgtayalh liwana nalichuwinankgo xalaktlan tamakatsinin. Uma artículo nakinkamakgtayayan nastalaniya xliʼakxilhtitkan.

4. ¿Tuku xlakata Pedro skitina xwanit?

⁴ Pedro xchipa chu ksta skiti xlakata nakamaxki xfamilia tuku xmaklakaskinkgo. Pero ni kajwatiya xtaskujut xliʼakxilha, xla xlakgati kskitinan (Juan 21:3, 9-15). Chu na lu lakgatilh taskujut xlakata kskitina lakchixkuwin nalitaxtu. Jehová makgtayalh xlakata liwana namakgantaxti xtaskujut (Hech. 2:14, 41).

5. 1) Chuna la wan Lucas 5:8-11, ¿tuku xlakata xpekuan Pedro? 2) Komo chatum tiku limakgalhtawakgemaka Biblia makgkatsi chuna la Pedro, ¿tuku namakgtaya?

⁵ Tapaxkit nema kgalhiniyaw Jehová tlawa pi nalichuwinanaw xTachuwin. Komo makgkatsiyaw pi nila katilichuwinaw Dios, uma tapaxkit nakinkamakgtayayan nichuna namakgkatsiyaw. Akxni Jesús wanilh Pedro xlakata kskitina  lakchixkuwin xlitaxtulh, wanilh: «Nialh kapekuanti» (kalikgalhtawakga Lucas 5:8-11). Uma ni wamputun pi Pedro xpekuan xlakata tuku xʼama kitaxtu komo kstalanina Cristo xlitaxtulh. Jesús xlimaklakaskinit xlitliwakga xlakata xchipakgolh lhuwa skiti chu Pedro kaks lilakawa akxni akxilhli pi Jesús tlawalh uma milagro chu xmakgkatsi pi ni xlakgchan akxtum nataskuja Jesús. ¿Chu wix? ¿Na kaks lilakawana akxni lilakpuwana tuku kilhchanima kstalanina Cristo nalitaxtuya? Komo chuna, kamatliwakglhti tapaxkit nema kgalhiniya Jehová, Jesús chu latamanin, chu uma namakgtayayan namakglhtinana invitación nema tlawaniyan Jesús xlakata kskitina lakchixkuwin nalitaxtuya (Mat. 22:37, 39; Juan 14:15).

6. ¿Tuku atanu kinkamakgpuwantiniyan nalichuwinanaw Dios?

⁶ Kaʼakxilhwi amakgapitsi tuku nakinkamakgpuwantiniyan nalichuwinanaw Dios. Pulaktum wa pi kgalhakgaxmatputunaw uma xlimapakgsin Jesús: «Kapitit chu kakamakgtayatit latamanin [...] xlakata kistalaninanin nawankgo» (Mat. 28:19, 20). Atanu wa pi latamanin lixkajni kalikatsinikan, kakgxtakgmakgankanit chu maklakaskinkgo nakatsinikgo xaxlikana xlakata Tamapakgsin (Mat. 9:36). Jehová lakaskin pi putum latamanin kakgalhikgolh xakchan takatsin xlakata xaxlikana chu kalakgtaxtukgolh (1 Tim. 2:4).

7. ¿La masiya Romanos 10:13-15 pi lu xlakaskinka nalichuwinanaw Dios?

⁷ Pulaktum tuku namakgpuwantiniyan nalichuwinana Dios wa pi nalilakpuwana tuku nakitaxtu komo natlawaya uma taskujut. Chatum skitina chipa skiti xlakata nasta o naway, pero akinin kskitinanin lakchixkuwin litaxtuyaw xlakata latamanin tlan nalakgtaxtukgo (kalikgalhtawakga Romanos 10:13-15; 1 Tim. 4:16).

8, 9. ¿Tuku xlikatsit chatum skitina, chu tuku xlakata?

⁸ Kxkilhtamaku Jesús, israelitas tiku skitinanin xwankgonit xlikatsitkan xwanit tuku skiti tlan xchipakgolh (Lev. 11:9-12). Na xtalakaskin xkatsikgolh niku tlan xtekgskgolh. Skiti latajukgo niku tlakg anan tuku nawakgo chu niku chuchut tlakg tlan la wi. ¿Xlakaskinka pi skitinanin kuenta natlawakgo tuku hora naʼankgo skitinankgo? Kaʼakxilhwi tuku wankgolh chatum tala xalak isla del Pacífico chu chatum misionero. Tala xalak isla del Pacífico wanilh pi xʼalh taskitinan chu misionero wanilh: «Nalaʼakxilhaw chali kamakgnajatsa tsisa». Pero tala kgalhtilh: «Nichuna. Naʼanaw akxni skiti taxtukgo chu ni akxni akinin lakaskinaw».

⁹ Chuna la uma, kskitinanin lakchixkuwin xalak pulana siglo xʼankgo kaputsakgo latamanin, hora chu niku tlan xkatekgskgolh. Akgtum liʼakxilhtit, xtamakgalhtawakgen Jesús xlichuwinankgo Dios anta ktemplo, ksinagogas, kʼakgatunu chiki o kplaza niku kstanankan (Hech. 5:42; 17:17; 18:4). Akinin na talakaskin liwana kililakgapasatkan tuku talismanin kgalhikgo latamanin niku lichuwinanaw Dios. Kililakgpalitkan tuku xlakkaxwilinitaw chu naʼanaw lichuwinanaw Dios kilhtamaku chu niku tlakg tlan nakatekgsaw latamanin (1 Cor. 9:19-23).

10. ¿Tuku tamakgtay kinkamaxkiyan xkachikin Jehová?

¹⁰ Skitinanin xlikgalhitkan tuku naliskitinankgo chu xlikatsitkan la xlimaklakaskinatkan. Chu nachuna akinin. Jesús liwana kawanilh xtamakgalhtawakgen tuku xlitlawatkan xwanit xlakata tlan kskitinanin lakchixkuwin xlitaxtukgolh. Kawanilh tuku xlinkgolh, niku xlichuwinankgolh Dios chu tuku xwankgolh (Mat. 10:5-7; Luc. 10:1-11). La uku, xkachikin Jehová kinkamaxkiyan kit de enseñanza nema limin tuku kinkamakgtayayan xlakata tlan nalichuwinanaw Dios chu kinkamasiyaniyan la  nakamaklakaskinaw. * Uma kinkamakgtayayan ni napekuanaw chu tlakg tlan natlawayaw kintaskujutkan (2 Tim. 2:15).

11. ¿Tuku xlakata ni kilipekuanatkan tiku kskitinanin lakchixkuwin litaxtuyaw?

¹¹ Talakaskin pi skitinanin ni napekuankgo xlakata pupunu lakapala nitlan tawila, makglhuwa kilhtamaku talakaskin naskujkgo katsisni chu min kilhtamaku kaj lakapala tsuku unan. Na talakaskin pi tiku kskitinanin lakchixkuwin litaxtuyaw ni kilipekuanatkan. Akxni tsukuyaw lichuwinanaw Dios chu wanaw pi xtatayananin Jehová akinin, max lhuwa tuku tuwa natitaxtuyaw, max kifamiliajkan ni kintikaʼakxilhputunkgon, kiʼamigoskan nakinkalikgalhkgamanankgoyan chu latamanin ni kintikakgaxmatniputunkgon. Pero uma ni kaks kinkamalakawaniyan, xlakata Jesús lichuwinalh pi xkamalakgachama kstalaninanin kxlakgstipankan latamanin tiku nitlan likatsikgo (Mat. 10:16).

12. Chuna la wan Josué 1:7-9, ¿tuku nakinkamakgtayayan ni napekuanaw?

¹² ¿Tuku namakgtayayan ni napekuana? Pulana, liwana kakatsi pi Jesús chuntiya pulalima uma taskujut lata kʼakgapun (Juan 16:33; Apoc. 14:14-16). Alistalh, kalipawanti pi Jehová nakuentajtlawayan (Mat. 6:32-34). Komo mintakanajla tlakg tliwakga, ni lu katipekuanti. Pedro chu amakgapitsin limasiyakgolh  pi xkgalhikgo takanajla akxni makgxtakgkgolh tuku xliskujkgo xlakata nastalanikgo Jesús. Wix na limasiya mintakanajla akxni kawani miʼamigos chu mifamilia pi xtatayananin Jehová xlimakgalhtawakgemakgon Biblia chu pi xpina ktamakxtumit. Chu max tlawanita lhuwa talakgpalit kmilatamat xlakata namaxkiya kakni xlimapakgsin Jehová. Uma na limasiyalh pi kgalhiya takanajla chu ni pekuana. Komo chuntiya naliskuja xlakata ni napekuana, tlan nalipawana pi Jehová nikxni katimakgxtakgni (kalikgalhtawakga Josué 1:7-9).

13. Xlakata ni napekuana, ¿la namakgtayayan oración chu komo nalilakpuwana tuku tlawanit Jehová?

¹³ ¿Tuku atanu namakgtayayan xlakata ni napekuana? Kaskini Jehová kʼoración xlakata ni napekuana (Hech. 4:29, 31). Xla nakgalhti mioraciones chu nikxni katimakgxtakgni. Xla ankgalhin namakgtayayan. Nachuna, kalilakpuwanti tuku tlawalh Jehová makgasa xlakata nakalakgmaxtu xlakskujnin. Na kalilakpuwanti la makgtayanitan natayaniya tuku tuwa titaxtunita chu la maxkinitan litliwakga xlakata natlawaya talakgpalit kmilatamat. Komo xla makgtayalh xkachikin xlakata tlan xpatakutli xaSpinini pupunu, liwana kakatsi pi na namakgtayayan xlakata kstalanina Cristo nalitaxtuya (Éx. 14:13). Nachuna kalakpuwanti chuna la salmista tiku wa: «[Jehová] kintalamaj, ni kjikuan. ¿Tuku tlan nakintlawani lakchixkuwin?» (Sal. 118:6, Salmos Ixtatlincan Ti Talipawan Dios, SXP).

14. ¿Tuku masiyaniyan tuku titaxtukgolh Masae chu Tomoyo?

¹⁴ Atanu tuku na namakgtayayan wa nalilakpuwana la kamakgtayanit Jehová tiku xpekuankgo chu nialh pekuankgo. Kaʼakxilhwi xliʼakxilhtit chatum tala tiku wanikan Masae. Xla lu xmaxanan chu asta xlakpuwan pi nila xʼama lichuwinan tuku xkanajla. Akxni xlilakpuwan pi xʼama katachuwinan tiku ni xkalakgapasa, xmakgkatsi pi nila chuna xʼama tlawa, xtachuna la komo xtawakalh ksipi niku lu katalhman. Wa xlakata lu liskujli xlakata tlakg napaxki Jehová chu latamanin. Lilakpuwa pi kkilhtamaku nema wilaw lu xlakaskinka nalichuwinanaw Dios chu skinilh Jehová pi xmakgtayalh tlakg nalichuwinamputun xTachuwin. Chuna nialh pekualh chu asta skujli la precursora regular. Jehová na tlan nakamakgtaya tiku aku tsukukgonit lichuwinankgo Dios xlakata ni napekuankgo, chuna la wan Josué 1:7, 9. Kaʼakxilhti tuku titaxtulh chatum tala puskat tiku wanikan Tomoyo. Akxni tsukulh lichuwinan Dios kʼakgatunu chiki, taxtulh chatum puskat tiku wanilh: «¡Nitu kkatsiputun xlakata xtatayananin Jehová!». Chu malakchuwanilh. Xla ni taxlajwanilh, Tomoyo wanilh tala tiku akxtum xtaʼan: «¿Akxilhti uma? Nipara akgtum tachuwin kwa chu puskat xkatsi pi akit xtatayana Jehová. ¡Lu lipaxuw!». La uku Tomoyo precursora regular litaxtu.

15. ¿Tuku talakaskin natlawayaw, chu tuku xlakata lu xlakaskinka?

¹⁵ Talakaskin lu naliskujaw xlakata namakgantaxtiyaw tuku kilitlawatkan. Chatum tlan skitina lu xliskujat xlakata sokg nataki, xlakata namasputu xtaskujut chu asta natamakgxtakga maski max nitlan wi kilhtamaku. Akinin kstalaninanin Cristo na lu kiliskujatkan xlakata tlan namakgalhsputuyaw taskujut nema kinkalakgayawakanitan (Mat. 10:22).

16. ¿Tuku nakinkamakgtayayan wi tuku tlan namakgantaxtiyaw?

¹⁶ Putum latamanin tuwa makgkatsiyaw wi tuku namakgantaxtiyaw. Ni fuerza tlawaniputunaw xlakata wi tuku namakgantaxtiyaw. Xlakata wi tuku tlan namakgantaxtiyaw talakaskin namachokgoyaw tuku kiʼakstukan tlawaputunaw. Wa xlakata, komo makgantaxtiputunaw tuku tuwa makgkatsiyaw natlawayaw,  maklakaskinaw tamakgtay. Chu Jehová maklakaskin xʼespíritu santo xlakata nakinkamakgtayayan (Gál. 5:22, 23).

17. Chuna la wan 1 Corintios 9:25-27, ¿tuku wa Pablo pi xlitlawat xwanit xlakata wi tuku xmakgantaxtilh?

¹⁷ Apóstol Pablo lu liskujli xlakata wi tuku tlan namakgantaxti, pero maski chuna xla lichuwinalh pi «kstakyaway» xmakni xlakata xtlawalh tuku tlan (kalikgalhtawakga 1 Corintios 9:25-27). Kawanilh kstalaninanin Cristo pi lu xliskujkgolh xlakata wi tuku xmakgantaxtikgolh chu xtlawakgolh «chuna la xlilat» (1 Cor. 14:40). Xlakaskinka lu naliskujaw xlakata chuntiya nakakninaniyaw Jehová, niku makgtanuma pi nalichuwinanaw xalaktlan tamakatsinin (Hech. 2:46).

18. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata Jehová napaxuwa?

¹⁸ Chatum skitina akxilha pi tlan kitaxtunima akxni akxilha la xlilhuwa skiti chipa. Pero akinin ni akxilhaw pi tlan kinkakitaxtuniman kaj xlakata kamakgtayamaw lhuwa latamanin namakgtapakgsikgo xkachikin Jehová (Luc. 8:11-15). Komo chuntiya nalichuwinanaw xalaktlan tamakatsinin chu chuntiya nakamasiyaniyaw amakgapitsin, Jehová lu napaxuwa. ¿Tuku xlakata? Xlakata kgalhakgaxmatmaw chu na kgalhakgaxmatmaw xKgawasa (Mar. 13:10; Hech. 5:28, 29).

19, 20. ¿Tuku xlakaskinka kinkamakgpuwantiniyan xlakata nalichuwinanaw Dios la uku?

¹⁹ Kmakgapitsi países kajwatiya makgapitsi papaʼ mastakan talakaskin naskitinankan. Akxni sputmaja kilhtamaku nema kamaxkikanit xlakata naskitinankgo, skitinanin katsikgo pi tlakg xlakaskinka namalakapalikgo xtaskujutkan. Akinin wi tuku xlakata lu xlakaskinka nalichuwinanaw Dios la uku: pi xlisputni uma kakilhtamaku lu talakatsuwima. Nialh lhuwa kilhtamaku kgalhiyaw xlakata namakgtlawayaw uma taskujut. Ni kalakpuwanti pi xlakata tlan namakgtlawaya uma taskujut talakaskin nakgalhkgalhiya asta akxni tlan natawila kilhtamaku (Ecl. 11:4).

²⁰ La uku talakaskin namatliwakglha tuku makgpuwantiniyan namakgantaxtiya uma taskujut, tlakg nakatsiya tuku wan Biblia, ni napekuana chu lu naliskuja xlakata tlan namakgantaxtiya. Kakataskujti liwaka akgtsayan millones tiku kskitinanin lakchixkuwin litaxtukgo xlikalanka Katiyatni chu nakgalhiya «tapaxuwan nema masta Jehová» (Neh. 8:10). Kalaksakti namakgtlawaya uma taskujut xlakata Jehová nina wan pi nialh katitlawaw uma taskujut. Kʼatanu artículo, naʼakxilhaw pulaktutu tuku nakinkamakgtayayan chuntiya nalichuwinamputunaw xalaktlan tamakatsinin xla Tamapakgsin.