1. ¿Tuku xlakata ni kaks lilakawanaw pi latamanin ni katsikgo tiku nakalipawankgo?

 KXKAKILHTAMAKU Satanás, lhuwa latamanin ni katsikgo tiku nakalipawankgo. Makglhuwa nitlan limakgkatsikgo xlakata tuku tlawakgo tiku skujkgo kʼempresas, políticos chu xpulalinanin takanajla. Chu nachuna makgkatsikgo xpalakata xʼamigos, xtalakatsunin chu asta tiku xalak xfamilia. Uma ni kaks kinkamalakawaniyan. Biblia lichuwinalh pi «kxaʼawatiya kilhtamaku» latamanin namakgxtakgnankgo, nalimawakanankgo tuku nitlan chu nakatlawanikgo tuku nitlan xʼamigos. Xʼama limasiya xtayat xdios uma kakilhtamaku, tiku nila lipawankan (2 Tim. 3:1-4; 2 Cor. 4:4).

2. 1) ¿Tiku tlan nalipawanaw? 2) ¿Tuku takgalhskinin max nalilakpuwan chatum lataman?

² Pero, xaxlikana kstalaninanin Cristo katsiyaw pi tlan nalipawanaw Jehová (Jer. 17:7, 8). Katsiyaw pi xla kinkapaxkiyan chu pi nikxni katikamakgxtakgli xʼamigos (Sal. 9:10). Na tlan nalipawanaw Jesucristo xlakata xla mastalh xlatamat kimpalakatakan (1 Ped. 3:18). Chu akinin katsiyaw pi tapulalit nema masta Biblia tlan nalipawanaw (2 Tim. 3:16, 17). Liwana katsiyaw pi tlan nakalipawanaw Jehová, Jesús chu Biblia. Pero max wi tiku nalilakpuwan: ¿tlan nakkalipawan natalan xalak congregación? Komo nawanaw pi chuna, kaʼakxilhwi tuku xlakata.

3. ¿Tuku lanka talakgalhaman kgalhiyaw? (Marcos 10:29, 30).

³ Jehová kinkamaxkinitan talakgalhaman pi tiku skujnaniyaw namakgtapakgsiyaw kʼakgtum familia nema wi kxlikalanka kakilhtamaku. Xlakata uma, kgalhiyaw lhuwa tasikulunalin (kalikgalhtawakga Marcos 10:29, 30). Xlikalanka katiyatni wilakgolh natalan tiku chuna la akinin paxkikgo Jehová chu  liskujkgo xlakata nakgalhakgaxmatkgo xlimapakgsin. Max tanu kintachuwinkan, kintalismaninkan chu la lhakgananaw, pero tunkun tsukuyaw kapaxkiyaw lata akxni kalakgapasaw. Chu tuku tlakg lakgatiyaw wa pi malankiyaw chu makxtum kakninaniyaw xapaxkina kinTlatkan xalak akgapun (Sal. 133:1).

4. ¿Tuku xlakata kamaklakaskinaw kinatalankan?

⁴ La uku tlakg talakaskin makxtum natawilayaw. Min kilhtamaku, kinatalankan kinkatalinkgoyan kintakukakan (Rom. 15:1; Gál. 6:2). Na kinkamakgpuwantinikgoyan chuntiya naskujnaniyaw Jehová chu tliwakga nakgalhiyaw kintakanajlakan (1 Tes. 5:11; Heb. 10:23-25). Lu nitlan xkitaxtulh komo ni xkgalhiw xtamakgtay congregación xlakata nakamakgatlajayaw kintalamakgasitsinkan: Satanás chu xalixkajni xkakilhtamaku. Nialh makgas xla chu putum tiku kamapakgsi, nakatlawaniputunkgo tuku nitlan xlakskujnin Dios. Uma kilhtamaku lu napaxtikatsininanaw pi kinatalankan ni nakinkamakgxtakgkgoyan.

5. ¿Tuku xlakata makgapitsi tuwa makgkatsikgo nakalipawankgo natalan?

⁵ Pero max makgapitsi tuwa makgkatsikgo nakalipawankgo natalan. ¿Tuku xlakata? Max litachuwinalh chatum tala tuku ni xlakaskin pi amakgapitsin xkatsikgolh chu uma tala kalitachuwinalh amakgapitsin. O max chatum tala kawanilh pi wi tuku xʼama tlawa chu alistalh ni makgantaxtilh. O max chatum tala wa o tlawalh tuku nitlan kamamakgkatsinilh. Komo chuna, ¿tuku nakinkamakgtayayan tlakg nakalipawanaw natalan?

6. ¿La nakinkamakgtayayan tapaxkit tlakg nakalipawanaw kinatalankan? (1 Corintios 13:4-8).

⁶ Tapaxkit tlawa pi nakalipawankan amakgapitsin. Kcapítulo 13 xla 1 Corintios lichuwinan  pulaklhuwa tuku litalakgapasa tapaxkit nema nakinkamakgtayayan tlakg nakalipawanaw amakgapitsin o nakinkamakgtayayan nakalipawamparayaw (kalikgalhtawakga 1 Corintios 13:4-8). Akgtum liʼakxilhtit, kversículo 4 wan pi «tapaxkit lu kgalhkgalhinan chu tlan likatsi». Jehová ni lakapala kinkasitsiniyan asta maski tlawayaw tuku xla ni lakgati. Wa xlakata akinin na ni lakapala kakasitsiniw kinatalankan komo wankgo o tlawakgo tuku kinkamakgalipuwanan o nitlan kinkamamakgkatsiniyan. Versículo 5 wan pi tapaxkit «ni lakapala sitsi» chu «ni lakapastaktawila tuku nitlan tlawanika». Ni lakapastaktawilaputunaw tuku nitlan kinkatlawanikgon kinatalankan. Eclesiastés 7:9 wan pi ni lakapala kilisitsitkan. Tlakg tlan nastalaniyaw xtastakyaw Efesios 4:26: «Ni chuntiya sitsipatit nawan asta akxni natsankga chichini».

7. ¿La kinkamakgtayayan tastakyaw nema min kMateo 7:1-5 tlakg nakalipawanaw kinatalankan?

⁷ Atanu tuku nakinkamakgtayayan tlakg nakalipawanaw kinatalankan, wa nakaʼakxilhaw chuna la Jehová kaʼakxilha. Xla lu kapaxki chu ni tsokgwilitilha tuku nitlan tlawakgo. Wa xlakata akinin na nichuna kilitlawatkan (Sal. 130:3). Ni wa kaʼakxilhwi tuku nitlan tlawakgo, wata kaliskujwi naʼakxilhaw xalaktlan xtayatkan chu kaʼakxilhwi tuku tlan tlawakgo (kalikgalhtawakga Mateo 7:1-5). Ni kalakpuwaniyaw pi tlawaputunkgo tuku nitlan xlakata tapaxkit «chuntiya kanajla» (1 Cor. 13:7). Uma ni wamputun pi Jehová kinkaskiniyan pi kakalipawaw putum latamanin, wata lakaskin kakalipawaw xlakata limasiyakgonit pi tlan kalipawankan. b

8. ¿Tuku tlan natlawaya xlakata tlakg nakalipawana amakgapitsin?

⁸ Lin kilhtamaku wi tiku nalipawana. ¿Tuku tlan natlawaya xlakata tlakg nakalipawana amakgapitsin? Liwana kakalakgapasti. Kakatachuwinanti ktamakxtumit. Akxtum kakatalichuwinanti Dios. Ni lakapala kakasitsini chu kakamaxki talakaskin nalimasiyakgo pi tlan kalipawankan. Komo wi tiku ni liwana lakgapasa, max xapulana ni katilitachuwinanti tuku titaxtuya kmilatamat. Pero, chuna la nalakgapastilhaya uma lataman, max tlakg ni tuwa katimakgkatsi nalitachuwinana tuku makgkatsiya (Luc. 16:10). Pero, ¿tuku tlan natlawaya, komo chatum tala nalimasiya pi nila lipawankan? Ni tunkun kalakgmakganti, wata kamasta talakaskin katitaxtulh kilhtamaku. Chu ni kamasta talakaskin pi tuku tlawakgo amakgapitsin natlawa pi nialh nakalipawana putum natalan. Pulaktum tuku nakinkamakgtayayan wa nalakputsananiyaw xliʼakxilhtitkan xlakskujnin Jehová tiku chuntiya kalipawankgolh amakgapitsin maski kamakgalipuwanka.

9. 1) ¿Tuku tlawalh Ana maski tiku xpalakachuwinankgo Jehová tlawakgolh talakgalhin? 2) ¿Tuku masiyaniyan xliʼakxilhtit Ana? (Kaʼakxilhti dibujo).

⁹ ¿Nitlan limakgkatsinita xlakata tuku tlawalh chatum tala tiku kgalhi akgtum talakgatay? Komo chuna, xliʼakxilhtit Ana tlan namakgtayayan. Kxkilhtamaku, sacerdote tiku tlakg xkgalhi limapakgsin, Elí, wa tiku xpulalin takanajla kʼIsrael. Pero xfamilia ni xtlawakgo tuku xlitlawatkan xwanit. Xlakgkgawasan, tiku sacerdotes xwankgonit, xtlawakgo talakgxtumit nema ni xlitatlawat, pero xla ni palha xkastakyawa xlakata tuku nitlan xtlawamakgolh. Maski chuna, Jehová ni tunkun makglhtilh Elí taskujut nema xlakgaya. ¿Tuku tlawalh Ana? Maski Elí chuntiyaku  xlitaxtu sacerdote tiku tlakg xkgalhi limapakgsin, xla chuntiya kakninanilh Jehová ktabernáculo. Akxni xtlawama xʼoración chu lu xlakgaputsama, Elí ni liwana lakapastaknalh chu lakpuwa pi xkgachi chu asta palha tachuwin wanilh (1 Sam. 1:12-16). Ana xmalaknuninit Jehová pi komo xkgalhilh chatum kgawasa xʼama lin ktabernáculo xlakata kskujnanilh. Makgantaxtilh tuku xmalaknunit maski wa Elí tiku xʼama kuentajtlawa aktsu xkgawasa (1 Sam. 1:11). ¿Xtalakaskin pi xlakkaxtlawaka tuku nitlan xtlawamakgo xlakgkgawasan Elí? Chuna, chu Jehová chuna tlawalh akxni lakgchalh xkilhtamaku (1 Sam. 4:17). Pero akxni nina xchan ama kilhtamaku, maxkilh Ana chatum kgawasa, Samuel (1 Sam. 1:17-20).

10. ¿La limasiyalh David pi chuntiya xkalipawan amakgapitsin maski xtlawanikanit tuku nitlan?

¹⁰ ¿Tlawaninitan tuku nitlan chatum miʼamigo? Komo chuna, kalilakpuwanti xliʼakxilhtit mapakgsina David. Akxni xkgawasa, Absalón, lakgamakglhtiputulh xpumapakgsin, Ahitofel, tiku xʼamigo David xlitaxtu, tatayalh Absalón. Max lu nitlan limakgkatsilh David xlakata xkgawasa nialh tatayalh chu nachuna tiku xla xʼamigo xliʼakxilha. Pero maski chuna titaxtulh, David chuntiya kalipawa amakgapitsin. Xla chuntiya lipawa Husái, chatum xʼamigo tiku ni katatayalh tiku xlakatakimakgo. Chu lu tlan pi lipawa Husái, xlakata uma xʼamigo asta kalipekua wililh xlatamat xlakata namakgtaya (2 Sam. 17:1-16).

11. ¿La limasiyalh chatum kskujni Nabal pi xkalipawan amakgapitsin?

¹¹ Na kalilakpuwanti xliʼakxilhtit chatum kskujni Nabal, chatum israelita tiku lhuwa tuku xkgalhi. David chu ksoldados lu tlan kalikatsinikgolh xlakskujnin Nabal chu kamakgtayakgolh. Titaxtulh kilhtamaku, David skinilh liwat xlakata tlan xwayankgolh ksoldados, kaxatukawa tuku tlan xkamaxkika. Xlakata  Nabal nitu kamaxkiputulh, David lu sitsilh chu asta wa pi xʼama kamakgni putum lakchixkuwin xalak xchik. Chatum kskujni litachuwinalh Abigaíl, xpuskat Nabal, tuku xlanit. Xkatsi pi Abigaíl tlan wi tuku xtlawalh xlakata ni xlalh tuku nitlan. Chu ni kaj tsalalh, wata lipawa pi Abigaíl tlan xlakkaxtlawalh taʼakglhuwit xlakata xlilakgapaskan pi xla liwana xlakapastaknan. Chu lu tlan kitaxtulh xlakata lipawa. Abigaíl ni pekualh chu makgtayalh David xlakata ni xtlawalh tuku xlakpuwanit (1 Sam. 25:2-35). Chu xla, na lipawa pi David liwana xʼama lakapastaknan.

12. ¿La limasiyalh Jesús pi xkalipawan xtamakgalhtawakgen maski xtlawakgo tuku nitlan?

¹² Jesús kalipawa xtamakgalhtawakgen maski xtlawakgo tuku nitlan (Juan 15:15, 16). Akxni Santiago chu Juan skinikgolh akgtum lu xlakaskinka putawilh anta kxTamapakgsin, Jesús ni kawanilh pi kskujnanikgo Jehová kaj xlakata wi tuku xlakaskinkgo o pi nialh xʼapóstoles xʼamakgo litaxtukgo (Mar. 10:35-40). Chu, katsisni akxni chipaka, putum xtamakgalhtawakgen akgxtakgmakgankgolh (Mat. 26:56). Pero Jesús nikxni kalakgmakgalh chu chuntiya kalipawa. Maski xkatsi tuku nitlan xtlawakgo, «kapaxkilh asta kxlisputni» xlatamat (Juan 13:1). Chu, akxni xlakastakwananita, asta kalakgayawalh 11 xʼapóstoles tiku nikxni makgxtakgkgolh pi xkamakgtayakgolh latamanin xtamakgalhtawakgen xlitaxtukgolh chu xkakuentajtlawakgolh xnatalan (Mat. 28:19, 20; Juan 21:15-17). Chu lu tlan pi kalipawa umakgolh lakchixkuwin tiku makglakgalhinanin xwankgonit. Xputumkan ni makgxtakgkgolh Dios asta akxni sputli xlatamatkan unu kKatiyatni. Chuna la akxilhwi, Ana, David, kskujni Nabal, Abigaíl chu Jesús kalipawankgolh amakgapitsin maski makglakgalhinanin xwankgonit. Xalaktlan xliʼakxilhtitkan kinkamakgpuwantiniyan nachuna natlawayaw.

13. ¿Tuku xlakata max tuwa xmakgkatsiw nakalipawamparayaw amakgapitsin?

¹³ ¿Litachuwinanitaw chatum tala tuku ni xlakaskinaw pi amakgapitsin xkatsikgolh chu alistalh katsiw pi kalitachuwinalh amakgapitsin? Lu nitlan limakgkatsikan akxni wi tiku lichuwinan tuku kaj xla litachuwinanitaw. Akgtum kilhtamaku, chatum tala puskat litachuwinalh chatum kgolotsin, tuku ni xlakaskin pi amakgapitsin xkatsikgolh. Lichali, xpuskat uma kgolotsin tachuwinalh xlakata namakgpuwantini, xlakata xchixku ni makilh tuku xwanikanit. Wa xlakata, uma tala puskat nialh lipawa uma kgolotsin. Pero uma tala puskat lu tlan tuku tlawalh chu skilh tamakgtay. Tachuwinalh atanu kgolotsin, chu xla makgtayalh nakalipawampara lakgkgolotsin.

14. ¿Tuku makgtayalh chatum tala tlan nakalipawampara chatiy lakgkgolotsin?

¹⁴ Akglhuwa kata, chatum tala lu xkasitsini lakgkgolotsin xlakata xlakpuwan pi nila xkalipawan. Pero alistalh lakapastakli tuku wa chatum tala tiku xla lu xmaxki kakni. Maski ni lhuwa tuku wa lu kaks malakawanilh: «Wa Satanás kintalatlawanakan, ni wa kinatalankan». Tala lilakpuwa umakgolh tachuwin, chu tlawanilh oración Dios xpalakata uma. Titaxtulh kilhtamaku tlan katalalimpa umakgolh chatiy lakgkgolotsin.

15. ¿Tuku xlakata talakaskin kilhtamaku xlakata tlan nakalipawamparakan amakgapitsin? Kalichuwinanti tuku titaxtulh Grete.

¹⁵ ¿Minit kilhtamaku makgatsankganita tuku xlakgayat kcongregación? Uma lu nitlan limakgkatsikan. Kaʼakxilhwi tuku titaxtulh Grete chu xtse, chatiy natalan tiku ni makgxtakgkgolh Jehová akxni nina xtsuku xliʼAkgtiy Guerra xLikalanka Katiyatni chu xlamakgolh kʼAlemania, niku tamapakgsin nazi ni xmasta talakaskin natlawakan kintaskujutkan. Grete xlakgayawakanit namakgtayanan nalhkaxtukan revista La Atalaya nema xkamaxkikan natalan. Pero natalan katsikgolh pi xtlat Grete xlakataki xaxlikana. Lu xpekuankgo pi xmakgesiyalh congregación , wa xlakata makglhtikgolh Grete tuku xlakgaya. Pero Grete titaxtulh atanu tuku tuwa. Akxni xtitaxtuma xliʼAkgtiy Guerra xLikalanka Katiyatni, xlakata ni xkalipawankan, xla chu xtse asta ni xkamaxkikan revistas La Atalaya chu nipara xkatachuwinankan akxni xkaʼakxilhkan ktiji. ¡Lu nitlan! Uma lu nitlan mamakgkatsinilh Grete, chu lu makgas kilhtamaku titaxtulh xlakata tlan xkatapatilh umakgolh natalan chu tlan xkalipawampa. Makgapitsi kata alistalh, liwana katsilh pi Jehová xkatapatinit, wa xlakata akgatekgsli pi nachuna xlitlawat xwanit. c

16. ¿Tuku xlakata lu kiliskujatkan xlakata tlan nakalipawamparayaw amakgapitsin?

¹⁶ Komo wix na titaxtunita tuku lu tuwa xtachuna la natalan tiku kalichuwinanitaw, kaliskujti xlakata tlan nakalipawamparaya natalan. Max lhuwa kilhtamaku natitaxtu, pero komo lu naliskuja lu tlan nakitaxtu. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit. Komo nakinkamakgatatatlayan akgtum liwat, tlakg kuenta natlawayaw tuku nawayaw, pero uma ni katitlawalh pi nialh nawayanaw. Nachuna, ni kamastaw talakaskin pi tuku nitlan titaxtuw natlawa pi nialh nakalipawanaw putum kinatalankan, xlakata katsiyaw pi makglakgalhinanin. Komo nakalipawamparayaw, tlakg napaxuwayaw chu kaj wa kuenta natlawayaw tuku akinin tlan tlawayaw xlakata kcongregación tlan nalalipawanaw.

17. 1) ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka nalalipawanaw? 2) ¿Tuku naʼakxilhaw kʼartículo nema aku mima?

¹⁷ Kxkakilhtamaku Satanás, latamanin ni lalipawankgo. Pero kkifamiliajkan xaʼespiritual kxlikalanka katiyatni tlan lalipawanaw xlakata lapaxkiyaw chatunu chatunu. Xlakata lu lalipawanaw, paxuwayaw chu makxtum wilaw la uku. Chu, kxakatuwa kilhtamaku nema talakatsuwima, lu nakinkamakgtayayan. Pero ¿tuku tlan natlawayaw komo wi tiku litachuwinaw tuku xtitaxtumaw chu alistalh katsiw pi wi tiku litachuwinalh? Tlan nalipawamparayaw kintalakan chu naʼakxilhaw tuku lanit chuna la Jehová, komo namakgantaxtiyaw tastakyaw xalak Biblia, naliskujaw xlakata lu nakapaxkiyaw kinatalankan chu nakalakputsananiyaw liʼakxilhtit nema minkgo kBiblia. Komo chuna natlawayaw, nakgalhiyaw lhuwa amigos tiku tlakg tlan nakatalalinaw nixawa la kinatalankan (Prov. 18:24). Pero ni kajwatiya talakaskin nakalipawanaw amakgapitsin; kinatalankan na xlikatsitkan pi na tlan kinkalipawankgoyan. Kʼartículo nema aku mima naʼakxilhaw tuku tlan natlawayaw xlakata tlan nakinkalipawankgoyan.