Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Xtamasiy Biblia: Liskgalala nema nikxni sputa

Xtamasiy Biblia: Liskgalala nema nikxni sputa

KALILAKPUWANTI UMA: Paxialhnampat kʼakgtum museo niku lhuwa anan monumentos xala makgasa. Atsinu ni putum taxpulakgonit, un chu sen lakxtlawakgonit chu lakalhukunkgo. Makgapitsi nialh kgatsikgo. Pero akgtum, nitu laninit, pulakatunu la tlawakanit lu stlan tasiya. Wix kgalhskina tiku mapaxialhniman: «¿Uma tlakg xasasti nixawa amakgapitsi?». Xla kgalhtiyan: «Ni, uma wa tuku tlakg xamakgan chu nikxni lakkaxtlawakanit». Wix kgalhskina: «¿Kuentajtlawakanit xlakata ni nasnokga un chu sen?». Xla waniyan: «Ni, uma patinit tlakg xatliwakga un chu sen. Chu lhuwa tiku nitlan likatsikgo lakxtlawaputunkgonit». Max kaks lilakawana chu kgalhskinkana: «¿Tuku litatlawanit?».

Tlan nawanaw pi Biblia la akgtum stlan monumento. Uma libro tlakg xamakgan nixawa amakgapitsi. Xlikana pi anan atanu libros xamakgan. Pero xtachuna xamakgan monumentos nema lakalhukunkgo, lhuwa tatsokgni lakxlakgonit chuna la titaxtunit kilhtamaku. Tuku xwankgo xlakata ciencia litasiyanit pi ni xlikana, xlakata wi xasasti taputsan nema chuna limasiya. Tastakyaw nema mastakgo xlakata likuchun, makglhuwa tlakg tlawaninan tuku nitlan nixawa la makgtayanan. Chu umakgolh tatsokgni kaj aktsu akgataxtunit, xlakata xtatakgatsin tsankgakgonit o lu lakxlakgonit.

Pero Biblia ni xtachuna amakgapitsi libros. Titaxtunit 35 siglos lata tsukuka tsokgkan, pero nitu laninit. Chu maski makglhuwa masputuputunkanit chuna la titaxtunit lhuwa ciento kata, lhkuyukanit, ni mastakanit talakaskin nakgalhikan chu lakgmakankanit, uma tatsokgni tayaninit. Maski wankan pi nialh limakwan xlakata tuku xasasti katsikanit, Biblia lhuwa tuku wan nema limasiya pi xkatsi tuku nina xkatsikan kxkilhtamaku. (Kaʼakxilhti recuadro «¿Nialhtu limakwan o lichuwinan tuku ni xkatsikan?»).

LAKWAN TAYAT NEMA TALAKASKIN LA UKU

Maski chuna, max nakgalhskinkana: «¿Xlikana kinkamakgtayayan xtamasiy Biblia la uku?». Xlakata natekgsa xtakgalhtin, kalilakpuwanti tuku tlakg xatuwa taʼakglhuwit titaxtumakgo latamanin. ¿Tuku pulaktum nema tlakg makgapekuanan? Max nalakpuwana guerras, tuku lakglakgalhi katiyatni, talamakgnit chu tuku ni xaʼakgstitum. Kaʼakxilhti makgapitsi xapulana xtamasiy Biblia chu akxni akxilhpat, kakgalhskinka: «Komo latamanin xtlawakgolh uma, ¿tlakg tlan xtawi kakilhtamaku?».

PAXKIKAN TAKAKSNI

«Chapaxuwana lamakgo wa nti [wilikgo takaksni, TNM] sampi xkaman Dios nalitapakuwikgoy» (Mateo 5:9). «Wa mpala pi tlan, nakgalhinikgoyatit ntapaxuwan xlipaks nchixkuwin, chuna nkatlawatit» (Romanos 12:18).

LAKGALHAMANANKAN CHU TAPATINANKAN

«Chapaxuwana lamakgo wa nti xalakgalhamananin, sampi nalakgchankgoy xlakan ntalakgalhaman» (Mateo 5:7). «Kalapaxuwanalipinitit, chu na nalamatsankgananiyatit nchatunu amakgapitsin lapi wi nti lamakgasitsiyatit; xtachuna lantla nkamatsankgananin [Jehová, TNM] * nachuna wixin nkatlawatit» (Colosenses 3:13).

LATALALIN TIKU TANU XKACHIKINKAN

«Watiya nchatum nkilhtsukut limalhuwilh xlipaks ni ntipalit nchixkuwin, lakimpi nalatamakgoy kxokgspun lantla xlikatlanka nkatiyatna» (Hechos 17:26). «Dios, ni tlaway [tapapitsit, TNM] kxlakgstipan chixkuwin; wampi kaxanikawa xala, wa nti mpikuaniy Dios, chu na wa ntu xlilat ntu ntlaway, tlan tlaway» (Hechos 10:34, 35).

KUENTAJTLAWAKAN KATIYATNI

«Jehová Dios tiyalh chixku chu wililh kjardín xaʼEdén xlakata xchananalh chu xkuentajtlawalh» (Génesis 2:15). Dios nakamasputu «wa nti lakglakgalhikgoy nkatuxawat» (Apocalipsis [Revelación] 11:18).

XKAJNIKAN TALAKGXTUMIT NEMA NI XLITATLAWAT CHU NI LHUWA TUKU KGALHIPUTUNKAN

«Kuintaj kakatlawakantit xpalakata xlipaks ntamakglakgatin; sampi wa xlatamat nchixku, ni anta nkilhtsukuy wa ntu xlilhuwa [...] nkgalhiy» (Lucas 12:15). «Ntamakgwan [o talakgxtumit nema ni xlitatlawat], chu ntu lixkan talakapastakna, su wa ntamakglakgatin, niʼukxni katakgsalh kmilakgstipankan, wampi wa lantla mininiy ksantujlanin Dios xtachuna nkalatapatit» (Efesios 5:3).

NI AKGSKGAWINANKAN CHU LHUWA SKUJKAN

«Xaliʼankgalhin akgstitum tlan klatamaputunaw» (Hebreos 13:18). «Wa nti xkgalhanan, nialh [...] kakgalhanalh, wampi wata kaj kaskujli» (Efesios 4:28).

NAKAMAKGTAYAKAN TIKU MAKLAKASKINKGO

«Namakgpuwantinikgoyatit wa nti [nitlan makgkatsikgo, TNM], chu na namakgtayakgoyatit wa nti xaxlajwananin, paks kapaxuwanalipinikgotit amakgapitsin» (1 Tesalonicenses 5:14). «Nalakgatayakgokan limaxkganin, chu [lakpuskatin tiku ninit xchixkukan, TNM], akxni nakgalhikgoy ntalakgaputsit, chu mpi nitu napasakgoy ntu lixkajwalan xala yunu nkatuxawat» (Santiago 1:27).

Biblia ni kajwatiya lichuwinan umakgolh tamasiy, wata na kinkamasiyaniyan xlakaskinka naʼakxilhaw chu nalilatamayaw. Komo tlakg lhuwa latamanin xlilatamakgolh uma tamasiy, ¿ni xmakgtayanalh tlakg ni lhuwa taʼakglhuwit naʼanan kkakilhtamaku? Xtamasiy Biblia lu makgtayanan la uku. Pero ¿tuku tlan natlawa Biblia mimpalakata?

¿LA TLAN NAMAKGTAYAYAN XTAMASIY BIBLIA LA UKU?

Chixku tiku tlakg xaskgalala, wa: «Xliskgalala Dios [...] litasiyuma xtaskujut kxlatamat wanti xlikana akgatakgsma» (Mateo 11:19, Hua Xasasti Talaccaxlan, [1999]). ¿Lakpuwana pi xlikana uma? Litasiya pi liskgalala xatlan akxni akxilha tuku kitaxtu komo maklakaskina. Wa xlakata max nakgalhskinkana: «Komo Biblia xlikana makgtayanan, ¿ni xlitasiyat kkilatamat? ¿Tlan nakimakgtaya Biblia naklakkaxtlawa taʼakglhuwit nema kkgalhi?». Kalilakpuwaw akgtum liʼakxilhtit.

Xlatamat Diana * tlan xkitaxtunima, lhuwa tuku xlitlawat xwanit chu tlan xmakgkatsi. Pero kaj xalan, lhuwa tuku nitlan titaxtulh. Nilh xtsumat, lakxlalh xtamakgaxtokgat chu makgasputli putum tuku xkgalhi. Diana lakapastaka: «Nialh xakkatsi tiku akit, nialh xakkgalhi kintsumat, kinchixku chu kinchik. Putum kmakgatsankgalh, ni xakkatsi tiku akit, ni xakkgalhi litliwakga chu takgalhkgalhin».

Diana akgatekgsli pi lu xlikana umakgolh tachuwin: «Wata klatamayaw tutumpuxumakaw kata, y ti tlakg lakgtliwekge tamakgapala asta tatipuxum kata, pero alitakgalan, y snun tapatij, y [nikgoy, TNM]» (Salmo 90:10).

Xlakata Diana xtayanilh uma lu tuwa taʼakglhuwit, putsalh xtamakgtay Biblia chu tlan tuku kitaxtunilh. Chuna la nalichuwinanaw kʼakgtutu artículos nema stala, lhuwa tiku akxilhkgonit pi akxni tlawakan tuku wan Biblia xlakata nalakkaxtlawakan taʼakglhuwit wa tuku tlakg tlan tlawakgonit. Akxilhkgonit pi Biblia xtachuna la monumento nema lichuwinaw niku tsuku uma artículo. Biblia ni xtachuna makgapitsi libros nema lakxlakgo chu nialhtu litaxtukgo. ¿Max xlakata tanu tiku matsokgninalh? ¿Xlikana limin xtalakapastakni Dios chu ni xla lakchixkuwin? (1 Tesalonicenses 2:13).

Wix max na lakpuwana pi latamat ni makgapala chu litsama taʼakglhuwit. Akxni kgalhiya taʼakglhuwit, ¿niku putsaya tastakyaw, tamakgtay chu tlan namakgkatsiya?

Kaʼakxilhwi pulaktutu la Biblia tlan namakgtayayan kmilatamat. Namasiyaniyan:

  1. Ni nakgalhiya taʼakglhuwit.

  2. Nalakkaxtlawaya akxni anan taʼakglhuwit.

  3. Natatayaniya tuku nila lakgpaliya.

Kʼartículos nema stala natalichuwinan uma.

^ párr. 10 Biblia wan pi Jehová wa xtukuwani Dios (Salmo 83:18).

^ párr. 24 Kʼuma artículo chu akgtutu nema stala, makgapitsi tukuwani kalakgpalikanit.