Ankan kxpulakni

Tuku katsiputunkgo tiku likgalhtawakgakgo

Tuku katsiputunkgo tiku likgalhtawakgakgo

Tuku katsiputunkgo tiku likgalhtawakgakgo

Xlakata tuku wan Biblia xlakata la namaklakaskinkan kgalhni, ¿tuku lakpuwankgo xtatayananin Jehová xlakata tratamientos niku nalimaklakaskinkan xkgalhni chatum lataman?

Putum kstalanina Cristo liwana xliʼakxilhatkan tuku wan Biblia chu ni kaj tuku xʼakstu lakpuwan o kaj xlakata makuchina chuna wani. Kaj Jehová chu tiku makuchimaka natalakkaxlakgo.

Jehová, tiku kinkamaxkinitan latamat, limapakgsinanit pi kgalhni ni nawakan (Génesis 9:3, 4). Anta kLimapakgsin nema kamaxkika israelitas, kawanika la nalimaklakaskinkgo kgalhni xlakata anta xtanuma latamat, chu wa: «Xlakata xlatamat makni wi kkgalhni, chu akit kwilinit niku mastakan tamakamastan xlakata nalilakgmaxtukan milatamatkan». ¿Tuku xtlawanika animal nema xmakgnika xlakata nawakan? Dios wa: “namakganiyatit xkgalhni chu naliʼakgtapuyatit tiyat” a (Levítico 17:11, 13). Uma limapakgsin makglhuwa talichuwinalh (Deuteronomio 12:16, 24; 15:23). Libro The Soncino Chumash wan: «Kgalhni ni namakikan, wata namakgankan xlakata ni nawakan». Chatum israelita ni xlimakit chu ni xlimaklakaskinat xwanit xkgalhni tantum animal xlakata xlatamat xtapakgsini Dios.

Akxni nilh Mesías nialh xtalakaskin xkgalhakgaxmatka xlimapakgsin Moisés. Pero Dios chuntiya xlakaskinka akxilha kgalhni. Xlakata espíritu santo, apóstoles kawanikgolh kstalaninanin Cristo pi “kalakgmakgankgolh kgalhni”. Uma limapakgsin lu xlakaskinka xwanit. Xtachuna la komo nalakgmakgankan talakgxtumit nema ni xlitatlawat o kakninanikan tatlawamakgxtu (Hechos 15:28, 29; 21:25). Ksiglo XX tlakg tsukuka limaklakaskinkan kgalhni, xtatayananin Jehová akxilhkgolh pi tuku xtatlawama xmalakatsalima xTachuwin Dios. b

Min kilhtamaku, makuchina wani tiku makuchimaka pi namaxtunikan xkgalhni akxni tsankga makgapitsi semanas nachukukan (donación autóloga preoperatoria) xlakata komo natalakaskin, nawilinikan xkgalhni nema makinikanit. Pero maxtukan, makikan chu wilikan kgalhni malakatsali tuku wan Levítico chu Deuteronomio. Kgalhni ni xlitamakit, wata namakgankan, akxni chuna tlawakan tlan nawankan pi namaspitniparakan Dios. Xlikana pi xlimapakgsin Moisés nialh kinkamapakgsiyan uku. Pero xtatayananin Jehová chuntiya kgalhakgaxmataw uma limapakgsin chu “lakgmakganaw kgalhni”. Wa xlakata. Ni mastayaw kgalhni chu ni makiyaw kgalhni xlakata alistalh nakinkawilinikanan. Uma lakatsala xlimapakgsin Dios.

Atanu la limaklakaskinkan wa akxni lakputsananikan kgalhni o tlawakan análisis, Biblia ni wan komo tlan o nitlan natlawakan uma. Akgtum liʼakxilhtit, lhuwa kstalaninanin Cristo mastakgo talakaskin nakatlawanikan análisis xla kgalhni xlakata uma kgalhni alistalh namakgankan. Lakgachunin, makuchinanin wanikgo tiku tatatla pi namaxkikan akgtum tratamiento niku nalimaklaskinkan xkgalhni.

Akgtum liʼakxilhtit, lakgachunin limaklakaskinkan hemodilución akxni wi tiku chukukan. Akxni tlawakan hemodilución maxtukan kgalhni chu nema tanumajku kmakni lakgkuchikan xlakata namastalankikan. Alistalh kgalhni nema maxtuka chu xtaspittawilama manuniparakan tiku chukumaka chu taliwaka chuna la tiku tlan wi xkgalhni. Atanu tuku natlawakan, wa pi akgtum máquina chutwatiya kgalhni, laktsiki chu wilinipara glóbulos rojos tiku chukumaka (uma wanikan recuperación de células). Atanu la tatlawa, wa pi kgalhni malakgachakan kʼakgtum máquina nema natlawa xtaskujut akgtum órgano (chuna la naku, pulmón, pastapu). Alistalh manuniparakan tiku chukumaka. Atanu tuku tlawakan wa pi maklakaskinkan akgtum máquina (centrifujador) nema mapitsi kgalhni chu maxtutilhakan tuku nitlan kgalhi kgalhni. Na tlan chuna tlawakan xlakata wi tuku namaxtunikan kgalhni xlakata tlan nawilinikan alakatanu kkimaknikan. Nachuna maxtunikan tsinu kgalhni xlakata natalakgtlawakan atanu likuchun chu alistalh tamaknuniparakan tiku kuchimaka.

La namakuchinankan talakgpalitilha, chu natlawakan tuku xasasti, chu natlawakan xasasti analísis. Pero akinin ni kinkalakgchanan nalakputsananiyaw chu nalaksakaw akgatunu. Kstalanina Cristo wa nalaksaka la nalimaklakaskinkan xkgalhni akxni nachukukan, akxni natlawanikan análisis o terapia. Pulana nakgalhskin makuchina chu tiku tlawa análisis la nalimaklakaskinkan xkgalhni akxni nachukukan. Chu alistalh xʼakstu nalaksaka tuku natlawa (kaʼakxilhti recuadro).

Kstalaninanin Cristo liwana xlikatsitkan pi tamakamastanikgonit Dios chu litayakgonit pi “napaxkikgo Jehová xDioskan xliputum xnakujkan chu xliputum xlatamatkan chu xliputum xlitliwakgakan chu xliputum xtalakapastaknikan” (Lucas 10:27). Xtatayananin Jehová lhuwa xtapalh liʼakxilhkgo la talalinkgo Dios ni xtachuna amakgapitsi latamanin. Tiku masta latamat kinkawaniyan pi kalipawaw kgalhni nema stajmakgalh Jesús. Likgalhtawakgayaw kxtachuwin: «Xpalakata xKgawasa [Jesucristo] kgalhiyaw lakgtaxtut xlakata lixokgonalh xkgalhni, chuna, kinkatapatikanan kintalakgalhinkan» (Efesios 1:7).

[Nota nema wi]

a Teolólogo Frank H. Gorman tsokgli: «Makgankan kgalhni xwamputun maxkikan kakni xlatamat animal chu nachuna Dios, tiku wa xmalakatsukinit uma latamat chu chuntiya xkuentajtlawa».

b La Atalaya 1 xla noviembre kata 1951, mastalh xtakgalhtin makgapitsi takgalhskinin xlakata uma tema chu masiyalh pi nitlan nawilinikana xkgalhni a chatum.

[Dibujo chu recuadro]

TAKGALHSKININ NEMA TLAN NALILAKPUWANAW

¿Nakimaxki talakaskin kintalakapastakni pi nakimanuniparakan kinkgalhni, chu ni xtalakaskilh xmakganka, maski maxtuka kimakni chu max tsinu kilhtamaku nialh tlawalh kkixnujut?

¿Nitlan nakilimamakgkatsini kintalakapastakni, nema pulalin xtastakyaw Biblia, komo namaxtukan kinkgalhni xlakata nalakputsananikan chu wi tuku nawilinikan xlakata alistalh nakimanuniparakan o nakilimaktlawakan kkimakni?