Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Tuku xala makgasa

Drama nema chuntiyaku lakapastakaw chilh akxni xmaklakaskinaw

Drama nema chuntiyaku lakapastakaw chilh akxni xmaklakaskinaw

«¡CHUNTIYAKU lakapastakaw!», lhuwa chuna wankgolh akxni akxilhkgolh «Drama de la Creación», akgtum película nema chilh akxni xtamaklakaskin chu xlakapastakkgo tiku kgaxmatkgolh. Uma makgtayanalh xlakata lhuwa nalakgapaskgo Jehová akxni ni lhuwa kilhtamaku xtsankga pi xtamapakgsin Hitler lu xkaputsastalanilh xlakskujni Jehová tiku xwilakgolh kʼEuropa. Pero ¿tuku uma «Drama de la Creación»?

Libro Schöpfung (La Creación) takilhtilh xtukuwani xasasti película

Kkata 1914, niku xpulalinkan xkachikin Jehová, xwi kBrooklyn (Nueva York), pulana akxilhkgolh «Foto-Drama de la Creación». Akgtum película xwanit xlimaklakaskinkan diapositivas, xkgalhi color chu xtakgaxmata, akgtsayan hora xmakgapala. Lhuwa millón latamanin xlikalanka kakilhtamaku akxilhkgolh. Watiya uma kata tamatitaxtilh uma película pero xmaʼaktsuwikanit chu xwanikan «Drama Eureka». Kkata 1920, diapositiva, chu tuku xtamaklakaskin xlakata namatitaxtikan película nialh tlan xwankgonit. Pero latamanin xʼakxilhputunkgo «Foto-Drama». Asta kkachikin xla Alemania nema wanikan Ludwigsburg, lhuwa xkgalhskinkgo: «¿Tuku kilhtamaku namatitaxtiparakan “Foto-Drama”?». Xtalakaskin wi tuku xtlawaka.

Xlakata tlan xʼakxilhparaka, makgapitsi tiku kskujkgo kBetel xla Alemania, nema xwi kʼMagdeburgo, tamawanikgolh grabaciones akgtum agencia xla tamakatsin kParís chu tamawakgolh diapositivas kmakgapitsi empresas gráficas xalak Leipzig chu Dresde. Tuku tamawakgolh wilinikgolh makgapitsi diapositivas xla «Foto-Drama» nema tlanku xwankgonit.

Tala Erich Frost, chatum tiku lu tlan xtlakgnan, kaxtlawalh tatlakgni nema xlimin películas chu diapositivas. Uma tuku xasasti wanika «Drama de la Creación», xlakata tuku xlichuwinanka xtakilhtinit klibro La Creación.

Uma xasasti película xmakgapala chuna la xapulana, akgtsayan hora, chu tsinu tsinu xmatitaxtikan akgatunu katsisni. Lhuwa tuku xlichuwinan xlakata kilhtamaku akxni tsukuka malakatsukinankan, xlichuwinan putum tuku wi kBiblia chu tuku ni wi, chu xlimasiya pi nixaxlikana takanajla xʼakgskgawimi latamanin. Tamatitaxtilh kʼAlemania, Austria, Luxemburgo chu Suiza, chu nachuna kʼatanu kachikinin niku xwilakgolh tiku xchuwinankgo alemán.

Erich Frost chu partituras xla tatlakgni xla «Drama de la Creación»

Erich Frost wan: «Akxni xwiliyaw drama, xakkawani kincompañeros, liwaka tiku xtlakgnankgo kʼorquestea, pi xlimaklakaskinkgolh intermedio xlakata xʼankgolh niku xwilakgolh latamanin xlakata xkamaxkikgolh xalakstlan kilibroskan chu kifolletoskan. Chuna akgatunu filas kmastaw tlakg likgalhtawakga nixawa akxni xʼanaw lichuwinanaw Dios akgatunu chiki». Johannes Rauthe tiku lakkaxwililh namatitaxtikan uma película kPolonia chu tuku la uku República Checa, lakapastaka pi lhuwa tiku xʼankgo xmastakgo xdireccionkan xlakata xkalakgapaxialhnanka. Chuna tlakg lhuwa revisitas kkgalhiw.

Kkata 1930, niku xtamatitaxti «Drama de la Creación» xtamatsama, chu putum latamanin xlichuwinankgo xlakata xtatayananin Jehová. Akxni xtitaxtuma kata 1933, atsinu ni akgtum millón latamanin xʼakxilhkgonit película nema xlakkaxwilikgonit sucursal xalak Alemania. Käthe Krauss wan «xlakata xʼakxilhwi drama akgkitsis kilhtamaku xtlawanaw 10 kilómetros akxni xʼanaw chu akxni xkitaspitaw. Xtalakaskin xtitaxtuw lanka kakiwin, chu nachuna xtalakaskin xtawakaw chu xtaktaw sipi chu niku kakaxtum». Else Billharz wan: «“Drama de la Creación” tlawalh pi naksuku paxki tuku xaxlikana».

Alfred Almendinger wan pi xtse «lu xpaxuwa chu tamawalh maktum Biblia chu putsalh tachuwin purgatorio», xlakata nila tekgsli makgxtakgli xpusikulan chu tamunulh. Erich Frost wan pi «lhuwa latamanin lakgapaskgolh xaxlikana xlakata “Drama de la Creación”» (3 Juan 1-3).

Pero akxni tlakg xʼakxilhmaka película, tsukulh nazismo kʼEuropa. Akxni xtsukuma kata 1933, nialh mastaka talakaskin pi xtatayananin Jehová xalak Alemania xlichuwinankgolh Dios. Nachuna uma kata chu asta akxni kgalhsputli xliʼAkgtiy Lanka Guerra Xlikalanka Kakilhtamaku kkata 1945, xtatayananin Jehová xalak Europa lu kaputsastalanika. Erich Frost akgtsayan kata tamaknuka kpulachin, pero lakgtaxtulh chu alistalh skujli ksucursal xalak Alemania, nema xwi kWiesbaden. «Drama de la Creación» nema putum kilhtamaku lakapastakan xkilhta chilh. Kamatiwakglhi chu tlawalh pi ni xpekuankgolh kstalaninanin Cristo tiku xʼama xʼakxilhkan la xwi xtakanajla xliʼAkgtiy Lanka Guerra Xlikalanka Katiyatni. (Tuku xalamakgasa xalak Alemania.)