1-3. ¿La kinkamakgtayayan Biblia akxni likgalhtawakgayaw chu lilatamayaw tuku masiya?

«CHALI chali kmaxki paxtikatsinit Dios xlakata kimaxki talakaskin naʼakgatekgsni Biblia.» Wa tala tiku chuna wa tipuxum likgalhtawakganit Biblia asta la uku chu chuntiya natlawa. Chatum tala tiku kajku tsumat tsokgli pi paxtikatsini xtachuwin Dios xlakata makgtayanit naʼakxilha pi Jehová chatum Dios tiku staknan. Wa xlakata, tlakg talakatsuwininit. Xla wan: «La uku lu kpaxuwa».

² Wa apóstol Pedro kinkawaniyan akinin pi: “Kalikgalhkgasputuw ntu xlakgliman tsikit ntu nalistakwanan kispiritukan” (1 Ped. 2:2). Tiku chuna tlawakgo chu likgalhkgaskgo Biblia chu lilatamakgo kgalhikgo xatlan talakapastakni chu akgtum takgalhkgalhin kxlatamatkan. Chu nachuna putum kilhtamaku talalinkgo makgapitsin tiku na paxkikgo chu skujnikgo xaxlikana Dios. Akinin na tlan nalakpuwanaw la apóstol Pablo tiku wa: «Klimakgapaxuwakan xlimapakgsin Dios» (Rom. 7:22). Wix tlan tlakg lhuwa nalitamakgtayaya. Kaʼakxilhwi makgapitsi liʼakxilhtit.

³ Akxni tlakg nakatsiniya xlakata Jehová chu xKgawasa, tlakg nakapaxkiya chu latamanin. Xlakata tuku likgalhtawakgaya kBiblia, wix katsiya pi nialh makgas Dios nakalakgmaxtu latamanin kʼuma xakalixkajni kakilhtamaku. Wix kgalhiya akgtum tamakatsin nema lu tlan nalipinikgoya latamanin. Wa xlakata Jehová nasikulunatlawa mintaskujut xlakata masiyapat tuku katsinita kxTachuwin Dios.

4. ¿Tuku kilhchanima «pistsina» nalikgalhtawakgayaw Biblia?

⁴ Jehová ni lakaskin pi xlakskujni kaj lakapala nalikgalhtawakgakgo xTachuwin. Makgasa wanilh Josué: «Uma libro xla tamapakgsin chali chali nalikgalhtawakgaya kakuwani chu katsisni xapistsina» (Jos. 1:8; Sal. 1:2). Uma ni wamputun pi wix pistsina nalikgalhtawakgaya Biblia akxni natsukuya kʼGénesis asta kʼApocalipsis.  Uma wamputun pi wix ni lakapala nalikgalhtawakgaya xlakata tlan nalilakpuwana. Komo chuna natlawaya «xapistsina» nalikgalhtawakgaya chuna tlan natekgsa textos nema max tlan namakgtayayan xlakata tuku akgspulaman. Ni lakapala kalikgalhtawakga versículos nema akxilhpat, o relatos, chu pistsina nalikgalhtawakgaya uma wamputun namatsuwiya misimakgat chu minkilhpin xtachuna la pixlanka nawana. Chuna tuku likgalhtawakgapat kBiblia tlakg tliwakga nalakgchanan chu lu namakgtayayan. ¿Tuku xlakata xlakaskinka uma? Xlakata akxni naʼakgatakgsniyaw tuku wamputun xtastakyaw Dios nakinkamakgtayayan lu namakgantaxtiputunaw.

5-7. Kalichuwinanti akgtum liʼakxilhtit xlakata akxni «pistsina» likgalhtawakgakan Biblia tlan namakgtayayan: 1) nakgalhakgaxmata tuku wan Dios xlakata talakgxtumit; 2) ni lakapala nakasitsiniya amakgapitsin chu tlan nakalikatsiniya; 3) nalipawana Jehová akxni tuwa tuku titaxtupat.

⁵ Akxni chuna likgalhtawakgaya Biblia lu namakgtayayan naʼakgatekgsa libros nema ni liwana kalakgapasa. Kalichuwinaw akgtutu liʼakxilhtit. Xapulana, kalakpuwanti pi chatum kgawasa kstalanina Cristo likgalhtawakgama tuku lichuwinan Oseas. Akxni «pistsina» likgalhtawakga versículos 11 asta 13 xla capítulo 4, max tsuku lilakpuwan (kalikgalhtawakga Oseas 4:11-13). ¿Tuku xlakata? Uma versículos lu lakgati xlakata kʼescuela xcompañeros matlawiputunkgo talakgxtumit xalimaxana. Lilakpuwan uma versículos chu xakstu wanikan: «Jehová akxilha talakgalhin nema tsekg tlawayaw. Chu akit ni kmakgalipuwamputun». Xlakata katsi uma, liwana lakapastaka ni natlawa talakgxtumit xalimaxana.

⁶ Xliʼakgtiy liʼakxilhtit, chatum tala puskat tiku likgalhtawakgama libro xla Joel capítulo 2 versículo 13 (kalikgalhtawakga Joel 2:13). Akxni «pistsina» likgalhtawakga, max lakpuwan la nachuna natlawa la Jehová, xlakata xla «tlan likatsi chu xalakgalhamana, ni lakapala sitsi chu lhuwa kgalhi tapaxkit nema ni makgxtakgnan». Wa xlakata, lakapastaka pi tlakg tlan aktanks namaklakaskin xsimakgat chu nialh nawan lixkajni tachuwin akxni tachuwinan xchixku chu amakgapitsin.

⁷ Xliʼakgtutu liʼakxilhtit, kalakpuwanti pi chatum xatlat tiku kstalanina Cristo makgatsankgalh xtaskujut chu lilipuwama xlakata la namakgtakgalha xfamilia. Anta kʼNahúm 1:7 «pistsina» likgalhtawakga pi Jehová «kalakgapasa tiku putsakgo xtamakgtay» chu «makgtayanan akxni anan talakgaputsit». Uma tachuwin tlan limakgkatsi. Akxni akxilha la Jehová kinkakuentajtlawayan, nialh lhuwa lilipuwan. Chu alistalh nachuna pistsina likgalhtawakga versículo 15 (kalikgalhtawakga Nahúm 1:15). Kintalakan akgatekgsa pi xlakaskinka nalichuwinanaw xalakwan xalaksasti akxni kgalhiyaw taʼakglhuwit xlakata chuna limasiyakan pi Jehová makgtayanan akxni anan talakgaputsit. Maski chuntiya putsa taskujut, nachuna lakpuwan pi namakgtayanan akxni lichuwinankan Dios akgatunu semana.

8. Kalichuwinanti akgtum tuku tekgsnita kBiblia xtachuna la akgtum stlan chiwix.

⁸ Textos nema aku lichuwinanitaw takilhtikgonit libros nema lu tuwa tasiya naʼakgatekgsaw. Pero akxni nalikgalhtawakgayaw libros xla Oseas, Joel chu Nahúm chu natekgsaw anta tamakgtay, xlikana pi «pistsina» nalikgalhtawakgaputunaw amakgapitsin versículos. Kaj kalakpuwanti la xlilhuwa natekgsa liskgalala chu takgoxamixit kxtatsokgnikan tama xpalakachuwinanin Dios. ¿Tuku tlan nawanaw xlakata maktuminika Biblia? Anta kxTachuwin Dios xtachuna niku maxtukan diamantes chu ni sputa. ¡Aktanks kalakputsanani! Chuna, kalikgalhtawakga maktuminika Biblia xlakata natekgsa la lakswan chiwix nema napulalinan chu namatliwakglha mintakanajla.

9. ¿La tlakg tlan aktanks naʼakgatekgsaw xtalakaskin Dios?

⁹ Maski xlakaskinka pi chali chali nalikgalhtawakgaya Biblia, tlakg xlakaskinka naputsaya taʼakgatekgsni chu liskgalala. Wa xlakata, aktanks kamaklakaskinti likgalhtawakga nema masta  xkachikin Jehová xlakata nalakgapaskgoya latamanin, kachikinin o tuku natekgsa akxni wi tuku likgalhtawakgapat. O max xalan nalakapastaka la tlan namakgtayayan tuku masiya Biblia, tlan naskiniya chatum kgolotsin xalak congregación o tiku tliwakga wi xtakanajla namakgtayayan. Xlakata tlakg napaxkiyaw taʼakgatekgsni, kaʼakxilhwi liʼakxilhtit Apolos, chatum kstalanina Cristo kxapulana siglo tiku liskujli xlakata chuna tlawalh.

10, 11. 1) ¿Tuku tamakgtay makglhtinalh Apolos xlakata tlan akgchuwina xlitaxtulh xla xalakwan xalaksasti tamakatsin? 2) ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlatamat Apolos? (Kaʼakxilhti recuadro «¿Tuku masiyaya wa xasasti nema aku taxtulh?».)

¹⁰ Apolos chatum kstalanina Cristo judío xwanit «na lhuwa xkgalhiy xkakni lantla xlakgapasa ntatsokgnun» chu «lhuwa xkgalhiy ntakgpuwantin». Wa libro xla Hechos kinkawaniyan pi «aktanks xlichuwinan, chu xmasiyuy xpalakata nkimPuchinakan [Jesús]; maski xman wa xkatsiy xpalakata xtamunun Juan». Wa xlakata, ni liwana xmasiya xlakata tamunut. Akxni Priscila chu Áquila kgaxmatkgolh akxni xmasiyama kʼÉfeso «aktanks ntimasiyunikgolh xtamasiyun nkimPuchinakan [Jehová] wa ntu xakchan» (Hech. 18:24-26). ¿La kitaxtunilh xlakata makgtayaka?

¹¹ Akxni xlichuwinanita xTachuwin Dios kʼÉfeso, alh kʼAcaya. Biblia wan: «Akxni nchu nchalh yama ktiyat, lipikua makgtayakgolh wa nti xkanajlakgonit kxlipaxkatsinit Dios. Sampi xlipaks xlitliwakga, luwa xmamakgkatsinikgoy xmakgatakgsnikgoy judíos kxlakatin li lhuwa, xlimasiyuy ktatsokgnun kxtachuwin Dios mpi wa Jesús, wa xCristojkan» (Hech. 18:27, 28). Chu xkatsiya tuku wamputun tamunut wa xlakata, «lipikua makgtayakgolh» xalaksasti kstalaninanin Cristo xlakata namalankikgo xtakanajlakan kxaxlikana takanajla. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlatamat Apolos? Chuna la xla akinin limaxtuyaw kilhtamaku naʼakgatekgsaw xTachuwin Dios. Komo chatum tala tiku tlakg katsi nakinkawaniyan niku  tlakg kiliskujutkan kkintamasiykan, xlakaskinka namakgamakglhtiyaw, nataktujuyaw chu napaxtikatsiniyaw. Chuna tlakg tlan naskujnaniyaw Dios.

12, 13. Kawanti liʼakxilhtit xlakata la tlan nalimaklakaskinaw xTachuwin Dios xlakata namakgtayakgoyaw limakgalhtawakgat.

¹² Chuna la Priscila, Áquila chu Apolos, tlan namakgtayakgoyaw amakgapitsin. ¿La makgkatsiya akxni makgtayaya chatum lataman tiku limasiya pi katsiputun tuku wan xTachuwin Dios nalakkaxtlawa xtaʼakglhuwit xlakata xtakanajla? O wix chatum kgolotsin xalak congregación, ¿la makgkatsiya akxni chatum tala maxkiyan paxtikatsini xlakata limakgtaya tastakyaw xalak Biblia akxni tuwa tuku xtitaxtuma? Xlikana, maklakaskinkan Biblia xlakata nalimakgtayayaw amakgapitsin chu akxni akxilhaw la kamakgtaya kxlatamatkan tlan limakgkatsiyaw chu kinkamakgapaxuwayan. * Kaʼakxilhti la tlan chuna natlawaya.

¹³ Lhuwa israelitas kxkilhtamaku Elías ni xkatsikgo komo namakgtanukgo kxaxlikana takanajla o nixaxlikana. Wa tastakyaw nema kamaxkilh palakachuwina max na tlan namakgtaya chatum kilimakgalhtawakgatkan nema ni katsi tuku nalaksaka (kalikgalhtawakga 1 Reyes 18:21). O kalilakpuwanti uma apulaktu: komo chatum lataman tiku katsinima xaxlikana pero pekuan tuku max nawankgo xʼamigos o xfamilia, wix tlan namakgtayaya nalaksaka naskujnani Jehová akxni nalikgalhtawakganiya tuku wan Isaías 51:12, 13 (kalikgalhtawakga).

14. ¿Tuku namakgtayayan nalakapastaka textos akxni nalakaskina xlakata nalimakgtayakgoya latamanin?

¹⁴ Lu xlikana pi anta kBiblia lhuwa wi tachuwin nema makgoxamixinan, chu makgtayanan akxni likgalhtawakgakan. Pero max wix nakgalhskinkana: «¿La tlan naktekgsa textos akxni nakmaklakaskin?». Wa xlakata kalikgalhtawakga Biblia chu chali chali kalilakpuwanti xtalakapastakni Dios. Chuna lhuwa xtalakapastakni Dios nakgalhiya, chu xʼespíritu Jehová namakgtayayan nalakapastaka akxni nalakaskina (Mar. 13:11; kalikgalhtawakga Juan 14:26). *

15. ¿Tuku namakgtayayan tlakg liwana naʼakgatekgsa xTachuwin Dios?

¹⁵ Nachuna katlawa la Salomón chu kaskini Jehová liskgalala xlakata natlawaya taskujut nema lakgayawakanita kcongregación (2 Crón. 1:7-10). Nachuna katlawa la palakachuwinanin xala makgasa, «putsananikgolh, na kgalhaskininankgolh wa ntu wamputun» xTachuwin Dios xlakata xkgalhikgolh xtakatsin Jehová chu xtalakaskin (1 Ped. 1:10-12). Apóstol Pablo wanilh Timoteo xlitatliwakglhi «ntachuwin xla takanajla, chu ntu xatlan tamasiyun» (1 Tim. 4:6). Komo wix nachuna natlawaya, tlakg tlan namakgtayakgoya amakgapitsin xaʼespiritual, chu na chuna natatliwakglha mintakanajla.

16. 1) ¿La tlan kitaxtunikgolh bereanos xlakata «chali chali xlakputsakgoy ntatsokgnun»? 2) ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka la uku pi chali chali nalikgalhtawakgayaw Biblia?

¹⁶ Wa judíos xalak kachikin macedonia xalak Berea «chali chali xlakputsakgoy ntatsokgnun». Akxni Pablo kalitachuwinalh xalakwan xalaksasti, tamalakxtumikgolh tuku kgaxmatkgolh tuku xkatsikgo xalak Biblia, chu lhuwa katsikgolh pi tuku xmasiyama apóstol xaxlikana chu «xlakan ntikanajlakgolh» (Hech. 17:10-12). Xliʼakxilhtitkan kinkamasiyaniyan pi akxni likgalhtawakgayaw Biblia matliwakglha kintakanajlakan nema kgalhiniyaw Jehová. Xlakata ama takanajla,  wa «wantu kgalhkgalhimaw» chu lu xlakaskinka xlakata natitaxtuyaw kxasasti xkakilhtamaku Dios (Heb. 11:1).

17, 18. 1) ¿La kuentajtlawa xnaku xaʼespiritual kstalanina Cristo takanajla chu tapaxkit? 2) ¿La kinkakuentajtlawayan takgalhkgalhin?

¹⁷ Lu xlakaskinka tuku tsokgli Pablo: «Wa nkin nti ntapakgsiniyaw nkakuwini, kakatsiw ntu ntlawayaw. Kalilhakganaw ntakanajla, chu ntapaxkit xtachuna akgtum lipaxtokgnu lhakgat xla likan, chu nakgalhiyaw ntakgalhkgalhitin xla akgaputaxtut xtachuna ntakgnu lipaxtokgnu» (1 Tes. 5:8). Chuna la soldado xlimakgtakgalhat xnaku xlakata nitu natlawanikan, kstalanina Cristo nachuna kuenta xlitlawat xnaku xaʼespiritual xlakata ni namakgatlaja talakgalhin. Akxni chatum xlakskujni Jehová lipawan tamalaknun, chu paxki Dios chu amakgapitsin ¿tuku kitaxtu? Xlakata tuku wilinit nalimakgtaya kxnaku xaʼespiritual tliwakga. Chuna nakuentajtlawa xnaku, ni katitlawalh tuku natlawa pi nialh katitalalilh Jehová.

¹⁸ Pablo nachuna lichuwinalh takgnu: «Ntakgalhkgalhitin xla akgaputaxtut». Komo ni xkgalhilh uma takgnu, soldado tlan lakapala xmakgnika. Pero komo xkgalhi takgnu xalikan, tuku max xtlawanika xʼakgxekga ni lu snun xlalh. Nachuna, akinin matliwakglhaw kintakgalhkgalhinkan akxni likgalhtawakgayaw kxTachuwin Jehová la xla lakgmaxtunan. Takgalhkgalhin nema tliwakga kinkamakgtayayan nalakgmakganaw tiku makgxtakgkgonit xaxlikana takanajla chu «tachuwin wa ntu ni maxkiy nkakni Dios» xtachuna la gangrena (2 Tim. 2:16-19). Wa takgalhkgalhin na nakinkamaxkiyan litliwakga xlakata ni natlawayaw tuku lakaskinkgo amakgapitsin nema Jehová ni lakgati.

19, 20. ¿Tuku xlakata lu lanka xtapalh akxilhaw xTachuwin Dios, chu la limasiyayaw? (Kaʼakxilhti recuadro «Jehová kimaxki tuku kmaklakaskin».)

¹⁹ Xlakata tlakg talakatsuwima xlisputni uma kakilhtamaku, tlakg talakaskin nalipawanaw xTachuwin Jehová. Xtastakyaw kinkamakgtayayan namakgxtakgaw ni xalakwan talismanin chu ni natlawayaw talakgalhin. Tamakgpuwantin chu takgoxamixat nema kinkamaxkiyan Biblia nalitayaniyaw tuku Satanás chu kakilhtamaku nakinkamatlawiputunkgoyan. Chu tastakyaw nema kinkamaxkiyan xTachuwin Dios nakinkamakgtayayan chuntiya natlawanaw ktiji nema linan klatamat.

²⁰ Kalakpuwanti xtalakaskin Dios wa pi latamanin «paks naʼakgaputaxtukgoy». Xlakskujnin Jehová wilaw kxlakgstipan tiku «paks naʼakgaputaxtukgoy» chu na tlan nalakgtaxtukgo tiku nakalitachuwinanaw xTachuwin Dios. Pero putum tiku lakgtaxtuputunkgo xlimakglhtinatkan «wa ntalulokgtat», o tuku xaxlikana (1 Tim. 2:4). Wa xlakata, kilikgalhtawakgatkan chu kilikgalhakgaxmatatkan xTachuwin Dios komo lakgtaxtuputunaw kʼuma xlisputni kilhtamaku. Xlikana, akxni likgalhtawakgayaw Biblia chali chali limasiyayaw la xlilhuwa xtapalh akxilhaw Tachuwin xla xaxlikana (Juan 17:17).