1. ¿Tuku xlakata talakaskin nalipawanaw Biblia?

AKXNI lakgkgolotsin akxilhkgo komo chatum tiku likgalhtawakga Biblia makgatsi tuku taskin xlakata nalichuwinan Dios kcongregación, akstu kakgalhskinkan: «Akxni chuwinan, ¿limasiya pi kanajla pi Biblia wa xtachuwin Dios?». * Tiku lichuwinamputunkgo xTamapakgsin Dios chu putum xlakskujnin Dios, xlikgalhtinatkan pi chuna natlawakgo. ¿Tuku xlakata? Komo lipawanaw Biblia chu limaklakaskinaw akxni anaw lichuwinanaw, tlan nakalimakgtayakgoyaw amakgapitsin nalakgapaskgo Jehová chu nalakgtaxtukgo.

2. ¿Tuku xlakata talakaskin «tliwakglh katapiniw ntu nkatsininitaw”?

² Apóstol Pablo limasiyalh la xlilakaskinka xTachuwin Dios akxni tsokgnanilh Timoteo: «Tliwakglh katapini yuma ntu nkatsininita, chu na luwa lakatanks kanajlanita». «Yuma» tuku katsinilh Timoteo wa tuku tlawalh nalipawan xalakwan xalaksasti. Umakgolh tamasiy nachuna kinkamakgatayakgonitan chu chuntiya kinkamakgtayamakgon “naʼakgatakgsniyaw lantla nakgaputaxtuyaw” (2 Tim. 3:14, 15). Makglhuwa limaklakaskinaw uma xtachuwin Pablo kʼatanu versículo xlakata nakalimasiyaniyaw latamanin pi Biblia xla Dios. Pero akinin lhuwa la kinkamakgtayayan (kalikgalhtawakga 2 Timoteo 3:16). Kaʼakxilhwi uma versículo, chuna tlakg nakanajlayaw pi xtamasiy Jehová «laktankswa» (Sal. 119:128).

3-5. 1) ¿Tuku tlawakgolh lhuwa latamanin akxni Pedro mastalh akgtum taʼakgchuwin kPentecostés, chu tuku xlakata? 2) ¿Tuku xlakata makgamakglhtinankgolh xaxlikana takanajla xalak Tesalónica? 3) ¿Tuku kaks lilakawankgo latamanin akxni lichuwinanaw Dios?

³ Jesús kawanilh israelitas: «Nakkamalakgachananiyan  lhuwa profetas, xawa lakgskgalalan makgalhtawakgananin» (Mat. 23:34). Xla xkalichuwinama kstalaninanin, tiku kamasiyanilh la nalimaklakaksinkgo xTachuwin Dios akxni xlichuwinankgo. Pentecostés xla kata 33, chatum “makgalhtawakgana”, apóstol Pedro, chuwinalh kxlakatin lhuwa latamanin kJerusalén niku lichuwinalh lhuwa texto xalak Tatsokgni Hebreo. Akxni kgaxmatkgolh lhuwa tiku anta xwilakgolh «makgkatsikgolh ntalipuwan kxnakukan». Nitlan limakgkatsikgolh xtalakgalhinkan, max akgtutu mil skinikgolh Dios xkatapatilh chu kstalaninanin Cristo wankgolh (Hech. 2:37-41).

⁴ Atanu makgalhtawakgana, wa apóstol Pablo, makgat lichuwinalh xalakwan xalaksasti. Anta kMacedonia xalak Tesalónica katachuwinalh tiku xtapakgsikgo kʼakgtum sinagoga. «Na luwa makgtutu xlimixatujunan akxni nkilhtamaku lijaxat, lalixakgatlikgolh xtachuwin Dios. Malakatanksakgolh, chu maʼukxilhnikgolh mpi wa nCristo, mininilh napatinan, chu na nalakastakwanan klinin.» ¿Tuku kitaxtulh? «Tikanajlakgolh makgapitsin na chuna griegos.» (Hech. 17:1-4.)

⁵ Lhuwa latamanin la uku kaks lilakawankgo akxni xlakskujnin Dios limaklakaskinkgo Biblia. Akxni chatum chixku suizo kgaxmatli la chatum tala puskat limaklakaskilh Biblia, kgalhskininalh: «¿Tukuya takanajla tapakgsiyatit?». Xla kgalhtinalh: «Kincompañera chu akit xtatayananin Jehová». Chixku wa: «Xakkatsiya. ¿Tiku atanu namin kkinchik chu nakilikgalhtawakgani Biblia?».

6, 7. 1) ¿La tlan nalimaklakaskinkgo Biblia tiku masiyakgo ktamakxtumit? 2) ¿La tlan nalimaklakaskinaw Biblia akxni namakgalhtawakgananaw?

⁶ ¿La tlakg tlan nalimaklakaskinaw Biblia akxni masiyayaw? Komo wix kgalhiya talakgalhaman pi masiyaya kxlakatin congregación kalimaklakaskin textos xalak Biblia nema tatsokgwilikgonit. Ni kajwatiya kawanti tuku tlakg xlakaskinka textos o nalikgalhtawakgaya kmaktum kapsnat o kpantalla, kamalakki Biblia chu anta kalikgalhtawakga chu kawanikgo amakgapitsin nachuna natlawakgo. Xlakata nakamakgtayayaw natalakatsuwinikgo Jehová, kalimaxtu kilhtamaku xlakata nakawaniya tuku kilhchanima. Ni kalimaklakaskinti liʼakxilhtit nema nila taʼakgatekgsa o experiencias nema nitu xlilaka, kalimaklakaskinti kilhtamaku xlakata nawana tuku wamputun xTachuwin Dios.

⁷ Nachuna, akxni wi tiku limakgalhtawakgayaw Biblia chu limaklakaskinaw maktum kilikgalhtawakgakan, kuenta katlawa nalikgalhtawakgaya putum textos. Kawani tiku makgalhtawakgapat kalikgalhtawakgalh putum textos akxni nalakkaxwili tuku nakgalhtawakgayatit chu kamakgtaya naʼakgatekgsa. Ni lhuwa tuku nawanaw nema natlawa pi nalitaxtu la akgtum taʼakgchuwin, kawani pi na kalichuwinalh tuku likgalhtawakgapatit. Chu ni nawaniya tuku nakanajla o tuku max xlitlawat, kawani takgalhskinin nema natlawa pi nalakapastaka chu aktanks nakgalhtinan. *

8. ¿Tuku taʼakglhuwit xkgalhi Pablo?

⁸ Max lakpuwanaw pi kajwatiya lakgkgolotsin kgalhikgo litay nastakyawanankgo. Xlikana, xlakan kalakgchan nastakyawakgo «latamanin tiku tlawakgo talakgalhin» (1 Tim. 5:20; Tito 1:13). Pero akstu nakinkastakyawakanan na lu xlakaskinka. Pablo chatum lu tlan kstalanina Cristo tiku tlan xwi xtalakapastakni (2 Tim. 1:3). Maski chuna, xla tsokgli: «Kukxilha yuma atipatu ntu lakgapaxtokga ntu malanan kkinchatuminika, wa ntu ntalalakgapaxtokga xtalakaskin nkintapuwan, na xtachuna mpala xatachin  nkiliyan kxlimapakgsin ntalakgalhin». Komo putum naʼakxilhaw la tatsokgnit uma tachuwin tlakg tlan naʼakgatekgsaw la xtlawa litliwakga xlakata ni natlawa talakgalhin (kalikgalhtawakga Romanos 7:21-25).

9, 10. 1) ¿Tuku max xalan taʼakglhuwit xkgalhi Pablo? 2) ¿Tuku max xtlawa apóstol Pablo xlakata ni xtlawalh talakgalhin?

⁹ ¿Tuku taʼakglhuwit xkgalhi apóstol Pablo? Ni wa tuku taʼakglhuwit xkgalhi, pero tsokgnanilh Timoteo pi xlitaxtunit chatum chixku tiku “nitlan xlikatsi” (1 Tim. 1:13). Akxni nina xkanajla lu nitlan xlikatsinikgo kstalaninanin Cristo. Chu wa pi «luwa lipekua xaksitsinikgoy» (Hech. 26:11). Maski alistalh lakgpalilh la xlikatsi, max xmin kilhtamaku akxni xlakaskin xmachokgolh xtasitsi (Hech. 15:36-39). ¿Tuku makgtayalh?

¹⁰ Kstalaninanin Cristo xalak Corinto kawanilh tuku xtlawa xlakata akstu kstakyawakan (kalikgalhtawakga 1 Corintios 9:26, 27). Tlan nawanaw, pi xakstu xlistakyawakan xlakata lakgalhina xwanit. Max xputsa tastakyaw kTalakgtsokgnun, kskini pi xmakgtayalh Jehová tlakg liwana natlawa chu tlakg tlan xlikatsilh. * Xliʼakxilhtit lu kinkamakgtayayan, xlakata akinin na makglakgalhinanin.

11. ¿La tlan nakinkaliʼakxilhkanan pi chuntiyaku lilamaw tuku xaxlikana?

¹¹ Xlakata la kakninaniyatit Dios putum kilhtamaku kuenta katlawa. Wata kaliʼakxilhti xlakata nakatsiya pi lilapat tuku xaxlikana (2 Cor. 13:5). Akxni likgalhtawakgayaw texto Colosenses 3:5-10, kakgalhskinka: «¿Xliputum kilitliwakga klakgmakgan kintalakgalhin o kxlajwanan la klin kilatamat? Komo kakxilhma Internet chu ktekgsa akgtum página niku taxtu tuku xalixkajni, ¿tunkun kmalakchuwa? ¿O kputsa tuku xalixkajni?». Akxni makgantaxtiyaw xtastakyaw Biblia maski kaj kiʼakstukan wilaw nakinkamakgtayayan xlakata skgalalh natawilayaw chu tlan nalakapastakaw (1 Tes. 5:6-8).

12, 13. 1) ¿Tuku xlakata “nastakyawananaw” chu la tlan natlawayaw chuna la Jesús? 2) ¿Tukuya tachuwin ni namaklakaskinaw akxni “nastakyawananaw”?

¹² Tachuwin xagriego nema tamatitaxti «nalimakgatakgsninankan» kilhchamina matsajkan, lakkaxtlawakan, o wiliparakan. Min kilhtamaku talakaskin namatsajaw akxni amakgapitsi ni liwana akgatekgskgo tuku wanaw. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit, tiku xpulalinkgo judíos liwanikgolh Jesús xlakata tlan xkalikatsini «xpukinanin tumin, chu lakgalhina chixkuwin». Jesús kakgalhtilh: «Wa nti ntlan lamakgo, ni lakaskinkgoy makuchina, wampi xmanwa wa ti ntatatlakgoy. Kapitit, na kakatsinitit wa ntu wamputun yuma ntachuwin: “Wa ntalakgalhaman klakaskin, ni wa likaxtlawan”» (Mat. 9:11-13). Xla liwana chu tlan xlikatsi akxni xmasta xtamakatsin Dios, chu wa xlakata tiku ni tlankajwa xlikatsikgo katsinikgolh pi Jehová «xalakgalhamana chu tlan likatsi, ni lakapala sitsi, lhuwa kgalhi tapaxkit nema ni makgxtakgnan chu xaxlikana» (Éx. 34:6). Xlakata xKgawasa Dios liskujli xlakata “nalistakyawanan”, lhuwa kanajlanikgolh xalakwan xalaksasti.

¹³ Xliʼakxilhtit Jesús kinkamasiyaniyan la nakamakgtayayaw amakgapitsin. Chatum tiku sitsinit max kaj akglakgwa nakinkawaniyan: «¡Uku nalakkaxtlawayaw!». Pero uma ni wa tastakyaw nema tatsokgnit 2 Timoteo 3:16. Biblia ni kinkalimapakgsiyan wi tiku nakilhniyaw. Xtachuna «nalilhtukukana espada» ni xatlan tachuwin tlawa tuku nitlan chu nimakgtayanan (Prov. 12:18).

14-16. 1) ¿Tuku tlan natlawakgo lakgkgolotsin xlakata “nalistakyawanankgo” akxni natalan kgalhikgo taʼakglhuwit? 2) ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka nalimaklakaskinaw Biblia xlakata “nalistakyawa” kamanan?

 ¹⁴ Wa xlakata, ¿la tlan nalimasiyaw pi kgalhkgalhinanaw chu tlan likatsiyaw akxni “nastakyawananaw”? Kalakpuwaw pi akgtum tamakgaxtokgat skini tamakgtay chatum kgolotsin xalak congregación xlakata nalakkaxtlawakgo xtaʼakglhuwitkan xlakata lu lakilhnikgo. ¿Tuku natlawa kgolotsin xalak congregación? Ni namakgtanu, pero tlan nakalistakyawa textos xalak Biblia, max nema lichuwinan capítulo 3 xla libro El secreto de la felicidad familiar. Akxni kgolotsin katachuwinama chatunu tiku tamakgaxtokgnit tlan nalilakapastaka tastakyaw nema talakaskin namakgantaxti. Alistalh max kgolotsin tlan nakgalhskininan la wilakgolh o nakamakgtaya komo natalakaskin.

 ¹⁵ ¿La xanatlatni tlan “nastakyawanan” xlakata xkamanan natatliwakglha xtakanajlakan? Kalakpuwanti pi makgtayaputuna mintsumat xlakata ni nakatalalin tiku ni xlilat. Pulana milikatsit putum tuku lama. Alistalh, komo wi tuku nitlan lama, tlan natachuwinana, max nawaniya tuku wan libro Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas (volumen 2). Max tlan tlakg lhuwa kilhtamaku natalatapaya chu naʼakxilha la likatsi akxni lichuwinan Dios o akxni tawi xfamilia. Komo wix ni lakapala nasitsiya chu tlan likatsiniya, mintsumat naʼakxilha pi paxkiya chu lakgkatsana. Max natlawaputun tastakyaw nema maxki chu chuna ni katiʼakgspulalh tuku nitlan xlakata ni katalalin tiku nitlan likatsikgo.

¹⁶ Nachuna ni nasitsiyaw chu tlan nakalikatsiniyaw tiku lilipuwankgo xlakata tatatlakgo, tiku makgatsankgakgolh xtaskujutkan o max wi tuku ni akgatekgsnikgo tuku masiya Biblia. Xlikana, akxni limaklakaskinaw xTachuwin Dios xlakata  “nastakyawananaw” lhuwa tuku kinkalimakgtayayan xlakskujni Jehová.

17. ¿Tuku xlakata tlan naʼakxilhaw tastakyaw?

¹⁷ «Luwa xlikana mpi ni akgtum takgastakyawan nkatilipaxuwalh tunkan, wampi wata kaj nalilipuwan. Wampi akxni alistalh, listaktayakgonit, kitaxtunikgoy ntapaxuwan lantla akgstitum nakgalhikgoy xlatamatkan.» (Heb. 12:11.) Lhuwa kstalaninanin Cristo tiku laklankata, wankgo pi tastakyaw nema kamaxkikgolh xnatlatnikan tlan katlawanilh. Chu akxni makglhtinanaw xtaskastakyaw Jehová, nema kinkalimaxkiyan lakgkgolotsin, tlawa natawilayaw tiji xla latamat (Prov. 4:13).

18, 19. 1) ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka «nalimasiyukan wantu xaʼakgstitum» tastakyaw nema tatekgsa kProverbios 18:13? 2) ¿Tuku kitaxtu akxni lakgkgolotsin limasiyanikgo tasmalhwan chu tapaxkit tiku tlawakgonit talakgalhin?

¹⁸ Nastakyawananaw chuna la tlan nakitaxtu lu tuwa. Jehová kinkalimapakgsin kstalaninanin Cristo pi «nalimasiyukan wa ntu xaʼakgstitum» (2 Tim. 3:16). ¿Tuku wamputun uma? Pi talakaskin kuenta natlawayaw tastakyaw nema limin Biblia, chuna la nema wi kProverbios 18:13: «Akxni wi tiku kgalhtinan akxni nina liwana kgaxmatnit, xatonto chu tamaxani». Wa xlakata akxni lakgkgolotsin natachuwinankgo chatum tala nema tlawanit lanka talakgalhin, talakaskin liwana nalakputsanankgo xlakata nakatsikgo putum tuku talakaskin (Deut. 13:14). Kajwatiya chuna tlan «nalimasiyukan wa ntu xaʼakgstitum».

¹⁹ Nachuna, xTachuwin Dios kawani lakgkgolotsin xalak congregación pi kalistakyawanankgolh «tasmalhwan» (kalikgalhtawakga 2 Timoteo 2:24-26). Max wi tiku mamaxanilh xtukuwani Jehová chu katlawanilh tuku nitlan tiku nitu tlawa. Pero komo nalimasiyaya «xtalakgalhaman Dios» uma natlawa pi namakgxtakga talakgalhin (Rom. 2:4).

20. ¿Tuku tastakyaw xlimaklakaskinatkan xanatlatni akxni stakyawakgo xkamankan?

²⁰ Wa xanatlatni xlimaklakaskinatkan tastakyaw nema wi kBiblia xlakata tlan namakgtayakgo xkamankan “namasiyunikgo ntu xatlan xtachuna lantla xtalakaskin Jehová” (Efes. 6:4). Ni xlikilhnitkan xkamankan komo ni putum katsikgo. Chu tasitsi ni xliʼanat kʼakgtum familia xla kstalaninanin Cristo. Jehová “kgayaj katsani, na lakgalhamanan” chu tiku stakyawakgo kaman chu lakgkgawasan xlimasiyatkan umakgolh tayat (Sant. 5:11).

21, 22. ¿Tuku tachuwin xalak Salmo 119:97-104 masiya tuku makgkatsiniya xTachuwin Jehová?

²¹ Chatum chixku tiku ni xmakgxtakga Dios lichuwinalh tuku xlakata xpaxki xlimapakgsin Jehová (kalikgalhtawakga Salmo 119:97-104). Xlakata xlikgalhtawakga skgalala wa chu tlawalh pi liwana xaʼakgatekgsnilh tuku lu tuwa. Akxni kuentajtlawalh tastakyaw ni tlawalh talakgalhin nema tlawakgo lhuwa latamanin. Xlakata akxni xlikgalhtawakga Biblia lu xlakgatilh chu lhuwa makgtayalh. Xlakpuwanit nalakgachixkuwi Dios, xlakata tastakyaw tuku xkatsininit kBiblia lu makgtayalh.

²² ¿Lanka xtapalh akxilha Biblia? Komo chuna, namakgtayayan namatliwakglha mintakanajla xlakata tuku malaknunit Dios. Tastakyaw nema limin namakgtayayan ni natitaxtuya tuku nitlan limin talakgalhin. Chu komo liwana lichuwinana tuku wamputun, namakgtayaya amakgapitsin natlawankgo ktiji nema linan klatamat chu anta natamakgxtakgkgo. Kamaklakaskinti xTachuwin Dios chuna la lichuwinana akxni nalakskujnaniya Jehová, Dios tiku lu xapaxkina chu lu xaskgalala.