UMA tuku klakapastaka xlakata kintlat, tiku ni lanka xmakgkatsikan chu skulujwa xwanit. Xlakata xpaxki tuku xaʼakgstitum, tunkun lakgatilh akxni kgaxmatli tuku masiya Biblia kkata 1953. Chu uma kilhtamaku tsukulh kinkamasiyaniyan tuku xkatsinima. Kintse lu tuwa makgkatsilh namakgxtakga talismanin xla católicos, pero tsinu tsinu lakgchalh kxnaku tuku masiya Biblia.

Kinatlatni tuwa makgkatsikgolh nakinkamasiyanikgoyan tuku xalak Biblia, kintse ni liwana xkgalhtawakga chu kintlat tantaku xskuja. Xmin kilhtamaku xla lu xtlakgwanit, o xakgxuninit, chu xlhtatawila akxni xkgalhtawakgama. Pero xtaskujut lu tlan kitaxtulh. Akit kkamakgtayalh nakkamasiyani chatutu kinatalan. Na xaklichuwinanaw tuku kintlat xkinkamalakapastakayan: Noé lu xpaxki xfamilia, chuna masiyalh akxni kgalhakgaxmatli Dios. ¡Lu xaklakgati tuku titaxtulh Noé! Ni makgas titaxtulh kimputumkan ktsukuw anaw kPukgalhtawakga xla xTatayananin Jehová xalak Roseto degli Abruzzi (Italia), akgtum kachikin kxkilhpan pupunu Adriático.

Kintse chu akit kilaw kxapulana lanka kintamakxtumitkan kkata 1955, akxni xakkgalhi 11 kata. Ktitaxtuw laklanka kasipijni chu kkaw niku tanuyacha chichini asta kchaw kRoma, niku tatlawalh tamakxtumit. Lata uma kilhtamaku kakxilha la tuku lu xlakaskinka kxlatamat kstalanina Cristo.

Titaxtulh akgtum kata ktamunulh, chu alistalh putum kilhtamaku ktsukulh klichuwinan Dios. Chu akxni xakkgalhi 17 kata, precursora especial klitaxtulh kLatina, nema wi ksur kRoma, chu max 300 kilómetros wi kinchik. Xasastiku xwanit uma kachikin, wa xlakata niti xlilakgaputsa tuku nawankan. Kincompañera chu akit xakpaxuwayaw xakkamaxkiyaw lhuwa likgalhtawakga latamanin, pero aktsujku xakwanit chu xaklakapastaka kinchik. Maski chuna, xakkgaxmatputun tuku kiwanika.

Alistalh kimalakgachaka kMilán xlakata xakmakgtayanalh nalakkaxwilikan lanka tamakxtumit xaʼakgtati  kilhtamaku «Xalakwan xalaksasti putum kilhtamaku natawilakgo», nema tatlawalh kkata 1963. Anta kkataskujli lhuwa natalan. Anta na xwi Paolo Piccioli, chatum kgawasa xalak Florencia. Xliʼakgtiy kilhtamaku xla uma lanka tamakxtumit mastalh lu tlan taʼakgchuwin xlakata tiku nina tamakgaxtokgnit. Klakpuwa: «Uma tala nikxni katitamakgaxtokgli». Pero ktsukuw latsokgnaniyaw chu kakxilhwi pi lhuwa tuku akxtum xaklakpuwanaw: akxtum tuku xaktlawaputunaw, xakpaxkiyaw Jehová chu xakkgaxmatniputunaw. Ktamakgaxtokgwi kkata 1965.

Akgkaw kata kliskujli precursora regular kʼFlorencia. Lu lipaxuw kakxilhli la stakkgolh congregaciones. Tlakg klipaxuwaw la xtatliwakglha xtakanajlakan lakgkgawasan, tiku akxtum xakkatapaxuwayaw chu xaklichuwinanaw tuku xla Dios. Paolo xlakgati xkatakgamanan fútbol. Akit xaktatawilaputun kinchixku, pero na xakakxilha pi lakgkgawasan chu familias xalak congregación xmaklakaskinkgo kilhtamaku chu litliwakga nema xkamaxki.

Lu klipaxuwa akxni klakapastaka, pi lhuwa tiku kkamakgalhtawakgew umakgolh kata. Adriana tiku xakmakgalhtawakge kalitachuwinalh akgtiy familia tuku xkatsinima chu umakgolh familias, talakkaxlakgolh sacerdote nalikgalhchuwinankgo xlakata Trinidad chu komo kgalhiyaw akgtum espíritu nema ni niy. Chankgolh chatutu sacerdotes, pero tiku xakkamakgalhtawakgeyaw lakapala akxilhkgolh pi ni xtaʼakgatekgsa, o xtamakgachakgxi, tuku xwankgo chu ni lakxtum tuku xwankgo, liwaka akxni xtamalakxtumikan tuku masiya Biblia. Ama tamakxtumit wi tuku lakgpalilh chu kgalhkukitsis xalak uma familia tatayakgolh xaxlikana.

Xlikana, la lichuwinanaw Dios lhuwa talakgpalinit. Pero ama kata Paolo makglhuwa katachuwinalh sacerdotes, chu xla «lu katsinilh» la nakamasiyani. Klakapastaka pi makgtum, katatamakxtumikgolh tiku ni xtatayana Jehová xwankgonit kʼakgtum auditorio. Lakapala tasiyalh pi xkawanikanit makgapitsi xkgalhskininankgolh tuku ni xlilat. Pero, tuku xlichuwinamakgolh lakapala talakgpalilh akxni wi tiku kgalhskininalh komo pusikulan xlilat xmakgtanulh kpolítica, chuna la lhuwata kata xtlawakgonit. Sacerdotes xkgalhikgo taʼakglhuwit. Chu kaj lakapala alh luz chu tamakxtumit maʼakgasputuka. Alistalh kkatsiw pi sacerdotes xlakkaxwilikgonit pi xmakgalhxtuka luz komo tamakxtumit ni xtaxtulh la xlakpuwankgo.

Akxni akgkaw kata lata xaktamakgaxtokgnitawa, kgalhskinka komo xliskujputun la viajante. Tuwa kmakgkatsiw naklaksakaw xlakata Paolo xkgalhi lu tlan taskujut. Pero akxni xaktlawanitawa oración chu liwana klakapastakwi, ktlawaw tuku kinkawanikan. Lipaxuw xakkatatawilayaw familias niku xaklhtatayaw. Makglhuwa xakkatakgalhtawakgayaw katsisni chu alistalh Paolo xkatatlawa laktsu kamanan xtarea xla matemáticas. Paolo lu xlakgati kgalhtawakga, chu xkalitachuwinan amakgapitsin tuku xkatsinitilha nema matliwakglhnan. Lunes xaklichuwinanaw Dios niku ni xʼanan xtatayananin Jehová chu xakkawaniyaw pi xʼankgolh ktamakxtumit nema xtamasta katsisni.

Kaj akgtiy kata titaxtulh la viajantes xakliskujmaw, kinkawanikan nakmakgtayananaw kBetel xalak Roma. Paolo skujli kDepartamento de Asuntos Legales, chu akit xla Suscripciones. Maski tuwa kmakgkatsiw naklismaniyaw la linkan latamat anta, pero liwana xaklakapastaknitaw nakkgaxmataw. Lipaxuw kakxilhwi la staktilhalh sucursal chu la talhuwilh xtatayananin Jehová kʼItalia. Nachuna ama kata mapakgsinanin mastakgolh talakaskin nalichuwinankan Dios anta. Lu xakpaxuwayaw kskujaw kBetel.

Umakgolh kata tasiyalh tuku xlakpuwankan kʼItalia xlakata ni xkinkawilinikanan kgalhni. Akxni xtsukuma kata 1980 linka xlakatin mapakgsinanin akgtum taʼakglhuwit nema lu lichuwinanka. Chatum tamakgaxtokgat xtatayana Jehová, kalimawakaka pi xmakgnikgonit xtsumatkan, maski xla nilh xlakata akgtum tajatat nema xkgalhi kxkgalhni chu nema kgalhikgo tiku anta xalanin. Lhuwa betelitas makgtayakgolh abogados tiku xkamakgtayama natalan. Maktum edición especial xla ¡Despertad! makatsinilh latamanin tuku xlikana xlanit chu tuku wan Biblia xlakata kgalhni. Ama papaʼ, Paolo asta akgkuchaxan hora skujli chali chali, chu akit xaktlawa tuku tlan xaklimakgtaya xlakata xtlawalh lu xlakaskinka xtaskujut.

Akxni akgpuxam kata lata xaktamakgaxtokgnitaw lalh tuku ni xaklakpuwanitaw. Paolo xkgalhi 49 kata chu akit 41 akxni kwanilh pi xaklakpuwan pi xakama kgalhi skgata. Ama kilhtamaku, xla tsokgli niku chali chali xtsokga: «Oración: Komo xlikana, kakilamakgtayaw xlakata chuntiya naklichuwinanaw Dios putum kilhtamaku, ni nataxlajwani kintakanajlakan chu xatlan natlatni kaklitaxtuw. Chu tlakg kakimakgtaya naktlawa maski kaj tsinu tuku klichuwinanit  kplataforma umakgolh puxamakaw kata». Akxni kakxilha tuku lalh, litasiya pi Jehová kgalhtilh kiʼoracionkan.

Akxni lakachilh Ilaria lhuwa tuku lakgpalilh kkilatamatkan. Xlikana pi analh kilhtamaku kxlajwanaw chu xaklakapastakaw tuku wan Proverbios 24:10: «¿Xlajwananita akxni titaxtunita tuku nitlan? Militliwakga ni lhuwa nawan». Pero klamakgtayaw, xlakata xakatsiyaw pi lu xlakaskinka naklamatliwakglhaw.

Ilaria wan pi lipaxuwa pi makgastakkgolh chatiy kstalaninanin Cristo tiku putum kilhtamaku xlichuwinankgo Dios. Nikxni makgkatsilh pi akstu xwi chu xfamilia nachuna xwanit la amakgapitsin. Akit xakmakgtakgalha kakuwani, chu Paolo xtakgamanan chu xtatlawa xtarea akxni xkitaspita, maski xkgalhi taskujut chu xmasputulh asta kamakgtiy o kamakgtutu hora tsisa. Ilaria xwan: «Kintlat wa tlakg xatlan kiʼamigo».

Xlikana, namakgtayayaw natamakgxtakga kxaxlikana lu lhuwa taskujut chu talakaskilh pi liwana xaktachuwinaw. Klakapastaka pi akgtum kilhtamaku tlawalh tuku nitlan akxni xtakgamanama chatum xʼamiga. Klimaklakaskiw Biblia chu kwaniw pi tuku xtlawanit nitlan xwanit chu kilakatinkan skinilh xʼamiga pi xtapatilh.

Ilaria wan pi paxtikatsini xlakata xnatlatni lu lakgatikgolh la xlichuwinankgo Dios. La uku xlakata tamakgaxtokgnita, tlakg akgatekgsa la xlilakaskinka nakgaxmata Jehová chu kuenta natlawa xtastakyaw.

Kata 2008, Paolo katsilh pi xkgalhi cáncer. Pulana xtasiya pi xʼama tayani. Xla chuntiya xpaxuwa chu tlan xkimamakgkatsini. Maski kaputsaw tlakg xatlan makuchina, Paolo, Ilaria chu akit makgas xaktlawayaw oración chu xakskiniyaw Jehová xlakata tlan xaktayaniw lata tuku xlalh. Maski chuna, lu nitlan klimakgkatsiw akxni nilh, kkata 2010. Chixku tiku lu tliwakga chu skulujwa xwanit tsinu tsinu taxlajwanilh. Pero, lu tlan klimakgkatsi akxni klakapastaka putum tuku akxtum ktlawaw tipuxamakitsis kata. Kmaxkiw Jehová tuku tlakg xatlan xakkgalhiyaw, chu kkatsi pi tuku ktlawaw chuntiya xlakaskinka nawan. Kmakgamakglhtinamputun Paolo akxni nalakastakwanan chuna la wan Juan 5:28, 29.

La akxni aktsujku xakwanit lu klakgati tuku wan Biblia xlakata Noé. Chuntiya klakapastaknit nakkgaxmatni Jehová, lata tuku nakiskini. Liwana kkatsi pi maski wi tuku nakmakgatsankga o naklimakgxtakga ni tatalakxtumi tasikulunalin nema xapaxkina kiDioskan kinkamaxkiyan. Akit kkatsi chu tlan kwan pi kgaxmatnikan Jehová wa tuku tlakg tlan.