Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

Xakskujniputunaw Jehová, niku xkinkawanikan

Xakskujniputunaw Jehová, niku xkinkawanikan

Markus wan: Nikxni kiʼakstu xaklichuwinanit Dios. Akxni xakan lichuwinan Dios kinchaxpan, o kinchan lhpipikgo. Tuku tlakg ni tlan latamanin ni xkgaxmatputunkgo tuku xla Dios. Makgapitsi asta lixkajni xlikatsikgo chu xkimakgsnokgputunkgo. Xapulana papaʼ akxni xakskujma la precursor kajwatiya kmastalh maktum folleto.

UMA lalh kkata 1949, titaxtunita tutupuxam kata. Pero tuku naklichuwinan tsukunita makgasa. Kintlat, tiku xwanikan Hendrik, xkakaxtlawa tatunu chu jardinero xwanit kDonderen, akgtum aktsu kachikin knorte Drenthe kPaíses Bajos. Klakachilh kkata 1927, akit xlikgalhtati xlikgalhatujun kamanan. Kinchikkan xwi kxpaxtun akgtum tiji xla tiyat kʼakgtum aktsu kachikin. Tiku lakatsu xwilakgo xchananankgo chu xkuentatlawakgo animales chu lu xaklakgati uma latamat. Kkata 1947, kintalakatsu tiku wanikan Theunis Been xlimakgtumku kilitachuwinalh xlakata Dios. Xakkgalhi 19 kata. Akit klakapastaka pi Theunis ni tlan tuku klakpuwanilh akxni klakgapasli, pero ni lhuwa kilhtamaku alistalh akxni xtitaxtunita kxliʼAkgtiy Guerra nema Tatlawalh xLikalanka Katiyatni, xla xtatayana Jehová wa, chu tlakg tlan likatsilh. Xlakata xla lakgpalilh xtayat lu kaks xkimalakawani, wa xlakata kkgaxmatnilh akxni xla kilitachuwinalh pi Dios natlawa Katiyatni akgtum paraíso. Tunkun kkatsilh pi uma xaxlikana chu xla litaxtulh kiʼamigo putum kilhtamaku. *

Akit ktsukulh lichuwinan Dios mayo xla kata 1948 chu 20 xla junio uma kata ktamunulh lanka tamakxtumit nema tatlawalh kUtrecht. Ktsukulh liskuja la precursor 1 xla enero kata 1949. Kimalakgachaka Borculo, nema wi pakgan niku taxtu chichini kʼuma kachikin, chu kaj xʼanan akgtum aktsu congregación. Xakama tlawan 130 kilómetro xlakata xakchalh anta, wa xlakata klakpuwa pi xakama kliʼan kibicicleta. Akit klakpuwa pi xakama tlawan akgchaxan hora, pero tsukulh min lhuwa sen chu lu xʼunan, wa xlakata ktamakgapalilh akgkutiy hora. ¡Maski kchipalh tren xaʼawatiya 90 kilómetro! Lu katsisnita kchalh niku xakama, kxchik akgtum familia xla xtatayananin Jehová niku ktamakgxtakgli putum kilhtamaku nema klichuwinalh Dios la precursor.

Xlakata ni lhuwa kata xkgalhi la xtitaxtunit guerra, latamanin ni lhuwa tuku xkgalhikgo. Akit kajwatiya xakkgalhi akgtum traje nema lu lanka xkiminini chu akgtum pantalón nema aktsu xwanit. Chuna la pulana klichuwinalh, xapulana papaʼ kBorculo lu tuwa wa, pero Jehová kilisikulunatlawalh xlakata tlan kamakgalhtawakgelh lhuwa latamanin. Akgnajatsa papaʼ alistalh kimalakgachaka Ámsterdam.

KTAXTULH AKTSU KACHIKIN CHU KKALH LANKA KACHIKIN

Kstakli aktsu kachikin niku lhuwa xchananankan, chu kkalh kʼÁmsterdam, tlakg xalanka kachikin xla Países Bajos. Lu tlan xkitaxtu la xaklichuwinanaw Dios: kxapulana papaʼ akit tlan kmakgpitsilh lhuwa likgalhtawakga ni xawa akgnajatsa papaʼ nema xakwi kBorculo. Ni xlimakgas liwaka akgtsayan tiku xakkalimakgalhtawakge Biblia. Alistalh kilakgayawaka siervo de congregación (la uku lilakgapaskan tiku kamakgtaya nalakkaxwilikgo xtaskujutkan amakgapitsi lakgkgolotsin) chu kimaxkika xapulana kintaʼakgchuwin. Lu xakpekuan akxni xaklakpuwan uma, wa xlakata lu pulhman kjalhpanilh akxni kiwanika pi xʼamaka kimalakgachakan kʼatanu congregación. ¡Akit ni tsinu xaklakpuwan pi xakama masta liwaka akgkitsis mil taʼakgchuwin!

Markus (pakgastakat, o pakgkana) lichuwinama Dios ktiji lakatsu Ámsterdam (1950)

Mayo xla kata 1950 kimalakgachaka Haarlem. Titaxtulh kilhtamaku kiwanika komo xakskujputun la viajante... ¡chu nila xaklhtata akgtutu katsisni! Kwanilh Robert Winkler, chatum tala tiku kskujma ksucursal, pi akit nila xaktlawa uma taskujut, xla kiwanilh: «Wix kamatsama kapsnat, chu alistalh nakatsiniya». Ni xlimakgas, akgtum papaʼ kimasiyanika la naktlawa uma taskujut chu ktsukulh kliskuja la siervo (superintendente) de circuito. Akxni klakgapaxialhnalh akgtum congregación, klakgapasli chatum tsumat Janny Taatgen, precursora nema xpaxki Jehová chu xmakgxtakga tuku kgalhi xlakata naskujnani. Ktamakgaxtokgwi kkata 1955. Janny nakawaniyan la litaxtulh precursora chu la klalakgapaswi.

AKXTUM SKUJNIYAW JEHOVÁ

Janny: Kintse litaxtulh xtatayana Jehová kkata 1945, akxni akit xakkgalhi 11 kata. Xla tunkun katsilh pi lu xlakaskinka xwanit xkamasiyanilh chatutu xkamanan xlakata Biblia. Pero xakkgalhtawakgayaw akxni ni xwi kintlat, xlakata xla ni xlakgati tuku xaxlikana.

Akit kkilalh xapulana tamakxtumit kLa Haya, kkata 1950. Kʼatanu semana, kkilalh xapulana kintamakxtumit kPukgalhtawakga xla xTatayananin Jehová kʼAssen (Drenthe). Kintlat lu sitsilh chu kintlakgaxtulh kchiki. Akxni kintse kiwanilh: «Katsiya niku tlan nalatapaya», akit kkatsilh pi xla xlichuwinama kinatalan xaʼespiritual. Pulana kkalh lakatsu kinchiki niku xwi akgtum familia xla xtatayananin Jehová; pero kintlat chuntiya lu tuwa xtlawa kilatamat, wa xlakata kkalh congregación xla Deventer (Overijssel), nema max 95 kilómetro wi xlimakgat. Pero xla kiwanilh pi xaktaspitpa. ¿Tuku xlanit? Xlakata aktsujku xakwanit, kintlat katakgalhilh taʼakglhuwit mapakgsinanin akxni katsikgolh pi kintlakgaxtulh kxchik. Kintlat nikxni makglhtinalh xaxlikana, pero tsinu tsinu kimaxkilh talakaskin xakkalh kputum tamakxtumit chu lichuwinan Dios.

Janny (xapulana tiku ya kpakgastakat) precursora xla vacaciones (1952)

Ni lhuwa kilhtamaku xkgalhi la xaktaspitnit kchiki, kintse lu tatatlalh chu akit xaktlawa taskujut kchiki. Maski chuna chuntiya stakli kintakanajla chu ktamunulh kkata 1951, akxni xakkgalhi 17 kata. Kkata 1952, kintse tatlanilh chu akit akxtum kkataskujli achatutu laktsuman tiku precursoras xwankgonit akgtiy papaʼ la precursora de vacaciones (auxiliar). Klatamaw akgtum chiki nema xwi xkgalhni chuchut chu klichuwinalh Dios akgtuy laktsu kachikinin xla Drenthe. Akit klitaxtulh precursora regular kkata 1953. Akgtum kata alistalh, chatum superintendente de circuito tiku kgawasaku xwanit lakgapaxialhnalh congregación. Uma Markus xwanit. Ktamakgaxtokgwi mayo xla kata 1955, xlakata kmakgkatsiw pi tlakg tlan xʼamaw skujnaniyaw Jehová kinchatiykan (Ecl. 4:9-12).

Kilhtamaku akxni tamakgaxtokgwi (1955)

Markus: Akxni xaktamakgaxtokgnitawa, kinkamalakgachakan la precursores kVeendam (Groninga). Akinin xaklamawa kʼakgtum aktsu chiki nema max 3 metro xlilhman chu 2 metro xlitilanka. Pero uma ni xlakaskinka xwanit, xlakata Janny lu stlan kaxwililh uma aktsu chiki. Akgatunu katsisni, xkalakgpaliyaw niku xwilakgolh mesa chu akgtiy aktsu laktawilh xlakata tlan xwiliw kimputamakan.

Akgchaxan papaʼ alistalh, kinkawanikan pi xakamaw litaxtuyaw viajantes kBélgica, ama kata 1955 kajwatiya xwilakgolh akgtati mil tiku xlichuwinankgo Dios. ¡La uku wilakgolh liwaka puxamakitsis mil tiku lichuwinankgo Dios! Anta kFlandes, kxnorte país, latamanin chuwinankgo watiya tachuwin la kPaíses Bajos. Maski chuna, la xtakgaxmata la xchuwinankan kBelgica tlakg tanu xwanit, wa xlakata pulana tlakg xtalakaskin xkaliskujwi.

Janny: Nakskujaw la viajantes xlikana talakaskin lhuwa tuku namakgxtakgkan. Kkalakgapaxialhnaw congregaciones kkinbicicletaskan chu xaktamakgxtakgaw kxchikkan natalan. Xlakata ni xakkgalhiyaw niku xaktamakgxtakgwi nema kilakan xwanit akxni xlakgapaxialhnankgoyaw akgtum congregación, xtamakgxtakgaw asta martes tsisa xʼanaw kʼatanu congregación. Pero putum kilhtamaku akxilhnitaw kintaskujutkan la xtasikulunalin Jehová.

Markus: Pulana, ni xakkalakgapasaw natalan xla umakgolh congregaciones, pero lu tlan xkinkalikatsinikgoyan chu lu tlan xkinkamakglhtinankgoyan (Heb. 13:2). Chuna la titaxtukgolh kata, makglhuwa kalakgapaxialhnaw putum congregaciones niku xchuwinankan holandés kBélgica, uma kinkaliminin lhuwa tasikulunalin. Akgtum liʼakxilhtit, kalakgapaswi atsinu ni putum natalanin kdistrito niku xchuwinankan holandés, chu lu kkapaxkiw. Akxilhwi lhuwa ciento lakgkgawasan chu laktsuman la stakkgolh, chu la stakli xtakanajlakan chu tamakamastanikgolh Jehová, pulana wilikgonit xTamapakgsin kxlatamatkan. Xlikana klipaxuwayaw akxni kaʼakxilhaw pi skujnanimakgolh Jehová putum kilhtamaku (3 Juan 4). «Makxtum nalamakgpuwantiniyaw» kinkamakgtayanitan chuntiya natlawayaw taskujut nema kinkamaxkikanitan (Rom. 1:12).

WI TUKU TALAKGPALILH CHU XLIKANA ANALH TASIKULUNALIN

Markus: Lata akxni tamakgaxtokgwi lakpuwaw pi tlan xwa komo xʼaw Escuela de Galaad. Putum kilhtamaku xkgalhtawakgayaw inglés akgtum hora, pero tuwa xmakgkatsiyaw nakatsiniyaw inglés nema liminkgo libros, wa xlakata xakanaw kkivacacioneskan Inglaterra xlakata xakmakgatawakgaw chu xlichuwinaw Dios kʼuma tachuwin. Kkata 1963 makglhtinaw akgtum sobre nema malakgachakancha niku pulalinkan taskujut xliputum katiyatni kBrooklyn, uma xlimin akgtiy carta, akgtum kila xwanit chu atanu xla Janny. Kkincarta xkiwanikan pi tlan xakalh akgkaw papaʼ kʼGalaad. Uma curso xtlawakanit xlakata xkamasiyanika lakchixkuwin la tatlawa taskujut kxkachikin Dios. Wa xlakata, 100 natalan tiku katasanika, 82 lakchixkuwin xwankgonit.

Janny: Carta nema kmakglhtinalh xwan pi xaktlawanilh oración Jehová chu xakakxilhli komo xaktamakgxtakgputulh kBélgica kilhtamaku nema Markus xʼalh Galaad. Tlan kwan pi pulana lu nitlan xakmakgkatsi. Xaklakpuwan pi putum tuku xaktlawanit nitu xlimakwan chu ni xkgalhi xtasikulunalin Jehová. Klakapastakli pi xʼankan kʼuma Escuela de Galaad, xlakata xkamakgtayaka tiku xʼankgolh tlakg liwana nalichuwinankgo Dios xlikalanka Katiyatni, wa xlakata kmatlanilh nakmakgtaya kinchixku. Ktamakgxtakgli kʼGante chu akxtum kkataskujli Anna chu Maria Colpaert precursoras especiales tiku lhuwata kata chuna kskujkgo.

Markus: Xlakata xtalakaskin tlakg xakkatsinilh inglés, kiwanika pi xakalh kBrooklyn akgkitsis papaʼ akxni nina xtsuku clases. Kskujli kDepartamento de Envíos chu de Servicio. Kilhtamaku nema kmakgtayanalh namalakgachakan likgalhtawakga Asia, Europa chu Sudamérica uma tlawalh pi tlakg xaklakapastakli kinatalankan xlikalanka kakilhtamaku. Tlakg klakapastaka tala Alexander H. Macmillan, tiku peregrino (superintendente viajante) xwanit kxkilhtamaku tala Russell. Xla lankata xwanit chu nialh liwana xkgaxmata, pero chuntiya xʼan kputum tamakxtumit. Uma kimasiyanilh pi lu xlakaskinka kiliʼakxilhat nakatatawilayaw natalan (Heb. 10:24, 25).

Janny: Markus chu akit makglhuwa xlatsokgnaniyaw akgatunu semana. ¡Lu xaklalakapastakaw! Pero kinchixku lu xlipaxuwa tuku xmasiyanimaka kʼGalaad chu akit na xaklipaxuwa la xaklichuwinan Dios; akxni Markus taspitcha Estados Unidos, akit kgalhakutujun tiku xakkalimakgalhtawakge Biblia. Akgkukitsis papaʼ ni akxtum latamaw uma lu tuwa wa, pero kakxilhli la Jehová sikulunatlawalh tuku tlawaw. Kilhtamaku akxni Markus taspitpa, avión lhuwa hora tamakgapalilh pero akxni chilh klaʼakgapixtiw, o klasnatwi, chu lhuwa tasaw. Lata uma, putum kilhtamaku akxtum kwilaw.

PAXTIKATSINIYAW PUTUM LA KSKUJNANINITAW DIOS

Markus: Kkitaspitli kʼGalaad diciembre xla kata 1964, kinkawanikan pi xʼamaw skujaw kBetel. Ama kilhtamaku ni xakkatsiyaw pi kaj ni lhuwa kilhtamaku anta xʼamaw skujaw. Kaj akgtutu papaʼ alistalh kiwanika pi xakama litaxtu superintendente de distrito kFlandes. Aalzen chu Els Wiegersma chinkgolh kBélgica la misioneros, Aalzen litaxtulh superintendente de distrito chu xtaʼan xpuskat, akinin kinkamalakgachaparakan kBetel niku kskujli Departamento de Servicio. Lata kata 1968 asta 1980, liskujwi la betelitas chu viajantes. Chu kkata 1980 asta 2005 amakgtum klitaxtulh superintendente de distrito.

Maski makglhuwa talakgpalilh la kskujnaniw Dios, putum kilhtamaku xlakapastakaw pi xaktamakamastanitaw Jehová xlakata nakskujnaniyaw. Akinin lu klipaxuwaw putum tuku tlawaw xlakata tlakg xtaliwakalh tuku xla xTamapakgsin Dios.

Janny: Akit lu klipaxuwalh akxni ktaʼalh Markus kBrooklyn kkata 1977 chu kPatterson kkata1997, akxni alh Escuela niku ankgo tiku pulalinkgo Betel.

JEHOVÁ KATSI TUKU MAKLAKASKINAW

Markus: Kkata 1982, Janny chukuka chu tlan kitaxtulh. Akgtutu kata alistalh, congregación xla Lovaina kinkawanin pi tlan xaktamakgxtakgwi xlikilhmakgtiy piso xla Pukgalhtawakga xla xTatayananin Jehová. Xlimakgtumku kkgalhiw niku xaktawilaw, kʼuma puxamakaw kata. Martes, akxni xaklakkaxwiliyaw tuku xʼamaw linaw congregaciónes niku xʼamaw lakgapaxialhnanaw, akit makglhuwa xaktawaka chu xaktakta 54 escalones xlakata tlan xakmaktilh kimaletaskan. Lu tlan limakgkatsiw akxni kkata 2002 lakkaxwilika xaktawilaw niku xkgalhilh xapulana piso. Akxni xakkgalhiya 78 kata, kinkamalakgachakan la precursores especiales kLokeren. Akinin lu kpaxuwayaw xlakata la skujniyaw Jehová chu xlakata tlan chali chali lichuwinanaw Dios.

«Katsiyaw pi ni lu xlakaskinka niku naskujaw chu la naskujaw, kajwatiya tiku naskujnaniyaw»

Janny: Akxni akxtum tlawayaw kata nema skujnaninitaw Jehová, akgtum ciento puxam kata la skujnimaw putum kilhtamaku. Akinin makglhuwa akxilhwi pi Jehová xlikana makgantaxti tuku wan xlakata ni katikamakgxtakgli tiku skujnikgo chu nitu katikatsankganilh (Heb. 13:5; Deut. 2:7).

Markus: Akxni nina lhuwa kata xkgalhiyaw makamastaniw kilatamatkan Jehová. Nikxni putsanitaw lhuwa tuku nakgalhiyaw. Akinin makglhtinanitaw putum tuku kinkalakgayawakanitan xlakata katsiyaw pi ni lu xlakaskinka niku naskujaw chu la naskujaw, kajwatiya tiku naskujnaniyaw.

^ párr. 5 Chuna la titaxtulh kilhtamaku, kintlat, kintse, kintala tsumat, chu achatiy kinatalan na xtatayananin Jehová wankgolh.