1, 2. 1) ¿Putum latamanin lakgatikgo wi tuku nalaksakkgo? 2) ¿La makgkatsiya akxni lakpuwana tuku laksaknitata kmilatamat?

¡KALAKSAKTI! ¡Kalaksakti! Chali chali lhuwa tuku laksakaw. ¿Lakgatiya tuku laksaka? Makgapitsi latamanin lu paxuwakgo akxni xakstukan laksakkgo tuku natlawakgo. Xlakan wankgo pi wa kalakgchan nalaksakkgo tuku natlawaputunkgo, chu lisitsikgo pi atanu nakawani tuku natlawakgo. Pero wilakgo tiku pekuankgo nalaksakkgo tuku tlakg xlakaskinka. Wi tiku putsakgo libros o putsakgo tiku nakastakyawa chu lhuwa tumin laktlawakgo xlakata nakgalhikgo tastakyaw nema lakpuwankgo pi maklakaskinkgo.

² Lhuwa nachuna lakpuwanaw. Katsiyaw pi makgapitsi ni kinkalakgchanan pero nila tuku tlawayaw xlakata uma; pero katsiyaw pi pulaklhuwa kkilatamatkan tlan laksakaw tuku akinin lakgatiyaw (Gál. 6:5). Pero max nawanaw pi ni putum tuku laksakaw tlan kitaxtu o kinkamakgtayayan.

3. 1) ¿Tuku tastakyaw kgalhiyaw akxni wi tuku nalaksakaw? 2) ¿Tuku xlakata min kilhtamaku tuwa nakatsiyaw tuku nalaksakaw?

³ Kskujnin Jehová, tlan lipaxuwayaw xlakata xla kinkamaxkinitan lhuwa tastakyaw xlakata tuku natlawayaw nema lu xlakaskinka kkilatamatkan. Katsiyaw pi komo stalaniyaw xtastakyaw, tlan laksakaw tuku namakgapaxuwa Jehová chu nakinkamakgtayakgoyan. Maski chuna, max natitaxtuyaw tuku ni liwana talichuwinan kxTachuwin Dios tuku kilitlawatkan. ¿La nalaksakaw tuku kilitlawatkan akxni chuna natitaxtuyaw? Akgtum liʼakxilhtit, katsiyaw pi ni kilikgalhanatkan (Efes. 4:28). Pero ¿tuku lu xlikana kilhchani nakgalhanankan? ¿Wa xlakata xtapalh tuku tiyakan, tuku xlakata tlawaka o atanu? ¿La nalaksakaw tuku natlawayaw akxni makgapitsi tanu tuku wankgo xlakata «tuku tlan chu tuku nitlan»? ¿Tuku nakinkamakgtayayan akxni chuna nala?

4. ¿Tuku tastakyaw max makglhtinanitaw akxni wi tuku xʼamaw laksakaw?

⁴ Akxni waniyaw chatum tala pi wi tuku lu xlakaskinka nalaksakaw, max xla nakinkawaniyan pi talakaskin liwana kililakapastakatkan tuku natlawayaw. Chu uma lu tlan tastakyaw. Biblia kinkamaxkiyan uma tastakyaw xlakata ni tunkun nalaksakaw tuku natlawayaw: «Tiku lakapala tlawaputun nitlan kitaxtuni» (Prov. 21:5). ¿Pero tuku wamputun liwana lakapastaknankan? ¿Kaj wamputun pi nalimaxtuyaw kilhtamaku xlakata nalakpuwanaw, ni namalakatsaliyaw tuku natlawayaw, chu nakatsiyaw tuku nakitaxtu? Putum uma kinkamakgtayakgoyan nalaksakaw tuku tlan, pero liwana lakapastaknankan tlakg lhuwa tuku kilitlawatkan (Rom. 12:3; 1 Ped. 4:7).

5. ¿Tuku xlakata ni liwana lakapastaknanaw?

⁵ Katsiyaw pi lata akxni lakachinaw niti liwana lakapastaknan. Kimputumkan lakgalhinanin chu ni kgalhiyaw akgtum makni chu akgtum tlan talakapastakni nema ni kgalhi talakgalhin (Sal. 51:5; Rom. 3:23). Nachuna, lhuwa akinin “xkinkamalakgatsikgonitan” Satanás, wa xlakata ni xlakgapasaw Jehová chu xaʼakgstitum xlimapakgsin (2 Cor. 4:4; Tito 3:3). Wa xlakata, komo wa xtlawaw tuku lakpuwanaw pi tlan, akstu taʼakgskgawimaw, maski lu lhuwa xlakapastakwi tuku xʼamaw tlawayaw (Prov. 14:12).

6. ¿Tuku tlan nakinkamakgtayayan liwana nalakapastaknanaw?

⁶ Kimputumkan kgalhiyaw makni chu talakapastakni nema lakgalhinan pero Jehová kinTlatkan xalak akgapun nikxni lakgalhinan (Deut. 32:4). Xatapaxuwan tlawanit pi tlan namasastiyaw kintalakapastaknikan chu liwana nalakapastaknanaw (kalikgalhtawakga 2 Timoteo 1:7). Kstalaninanin Cristo lakpuwamputunaw tuku tlan chu liwana tlawaputunaw. Xlakata chuna nala, kilimachokgotkan tuku lakpuwanaw, tuku makgkatsiyaw chu nalakpuwanaw, namakgkatsiyaw chu natlawayaw la Jehová.

7, 8. Kalichuwinanti la tlan laksakkan tuku tlan maski atanu tuku xmatlawiputunkan.

⁷ Kaʼakxilhwi uma liʼakxilhtit. Lhuwa natlatni tiku ankgonit atanu kachikin malakgachakgo xkamanan niku wilakgo xfamilia xlakata nakakuentajtlawanikgo chu xlakan tlan naskujkgo xlakata nakgalhikgo tumin. * Chatum puskat tiku atanu país alh kgalhilh chatum aktsu kgawasa. Chu uma kilhtamaku, xla tsukulh kgalhtawakga Biblia chu tsukulh staka xtakanajla. Xʼamigos chu xfamilia tsukukgolh wanikgo xla chu xchixku pi xmalakgachakgolh aktsu kgawasa xchik xnatlatni. Pero kilhtamaku akxni tsukukgolh kgalhtawakgakgo xapuskat akxilhli pi Dios wan pi natlatni namakgastakkgo xkamanankan (Sal. 127:3; Efes. 6:4). ¿Xʼama tlawa chuna la lismanikan? ¿O xʼama tlawa chuna la xkatsinima kBiblia maski ni lhuwa tumin xkgalhilh chu atanu ni tlan xlichuwinankgolh? ¿Tuku xtitlawa wix komo chuna xtitaxtu?

⁸ Lu nitlan xlimakgkatsi, xlakata lu fuerza xwanimaka tuku xlitlawat chu nialh xkatsi tuku xʼama tlawa, xlakata uma xla wanilh Jehová putum tuku xmakgkatsi xlakata xmakgtayalh. Akxni tachuwinalh tiku makgalhtawakge chu atanu xalak congregación xla tsukulh akxilha tuku xlakpuwan Jehová xlakata tuku xtitaxtuma. Xla na lakpuwa tuku nitlan max makgkatsikgo lakgskgatan akxni kamalakgachakan niku wilakgo xfamilia akxni aku stakma xlakata ni katawi xnatlatni. Akxni xakxilhnita tuku wan Biblia, xla lakpuwa pi ni tlan  namalakgacha xkgawasa. Akxni xchixku akxilhli pi tiku xwilakgo kcongregación xmakgtayakgo chu lu tlan xwi aktsu skgata, xla tsukulh makglhtinan takgalhtawakga xalak Biblia chu tsukulh taʼan ktamakxtumit xpuskat.

9, 10. 1) ¿Tuku wamputun liwana nalakapastakaw? 2) ¿La tlan liwana nalakapastaknanaw?

⁹ Uma kaj akgtum liʼakxilhtit, pero masiya pi liwana nalakapastaknanaw ni wamputun pi kaj natlawayaw tuku lakpuwanaw o tuku amakgapitsin lakpuwankgo pi tlakg tlan o tlakg ni tuwa. Kintalakapastaknikan chu kinakujkan tlan tamalakxtumiyaw akgtum reloj nema lakapala tlawan o ni lakapala tlawan. Komo kalipawanaw maski nitlan wi max nakgalhiyaw taʼakglhuwit (Jer. 17:9). Talakaskin nalakapastakaw la xtastakyaw Dios (kalikgalhtawakga Isaías 55:8, 9).

¹⁰ Wa xlakata Biblia kinkawaniyan: «Kalipawanti Jehová xliputum minaku, chu ni wa mintalakapastakni kalipawanti. Chu xliputum mintiji kuentajkatlawani, chu xla namatsaja mintiji» (Prov. 3:5, 6). Kaʼakxilhti tachuwin «ni wa mintalakapastakni kalipawanti» chu alistalh wan «kuentajkatlawani [Jehová]». Kajwatiya xla kgalhi tlakg xatlan talakapastakni. Wa xlakata akxni wi tuku nalaksakaw, talakaskin naputsayaw Biblia tuku lakpuwan Dios chu alistalh nalaksakaw tuku tlawaputunaw. Liwana lakapastaknanaw kilhchani nalakpuwanaw la Jehová.

11. ¿Tuku lu makgtayanan xlakata nakatsinikan laksakkan tuku xatlan?

¹¹ Katsinikan laksakkan tuku xatlan chu natlawakan tuku talaksaknit tuwa. Uma tlakg tuwa akxilhkgo tiku aku katsinikgonit xaxlikana o tiku aku stakma xtakanajla. Pero, tiku Biblia kalichuwinan la lakgskgatan tlan nalaksakkgo tuku tlan. Kalakpuwanti pi chatum aktsu skgata tsuku tlawan chu ni lhtuja. Xlakata ni nalhtuja talakaskin tsinu tsinu chu ni laklhman na wili xtatukit chu makglhuwa natlawa. Nachuna xlitlawat tiku aku katsinima xaxlikana xlakata nalaksaka tuku tlan. Kalakapastakwi pi apóstol Pablo lichuwinalh tiku tliwakga wi xtakanajla la «nti makgata mpulakgonit,  luwata xalismanin kxtalakapastaknakan lantla nakatsiy ntu ni xatlan, chu ntu xatlan». Tachuwin «xalismanin» chu «nakatsiy» masiyakgo pi talakaskin makglhuwa natlawakan, uma tuku xlitlawatkan tiku aku katsinimakgo xaxlikana (kalikgalhtawakga Hebreos 5:13, 14).

12. Kalichuwinanti akgtum liʼakxilhtit nema masiya pi tlan nakatsiniyaw laksakaw tuku tlan.

¹² Chuna la lichuwinanitaw, akgatunu kilhtamaku laksakaw tuku xlakaskinka chu tuku ni lu xlakaskinka. Chuna la lakputsanankanit, 40% tuku tlawayaw ni wa kaj tlawayaw wa tuku tlawayaw xlakata chuna lismaninitaw. Max chali chali mililaksakat tuku lhakgat nawiliya. Max uma ni lu xlakaskinka tasiya chu ni lhuwa nalakapastaka tuku nalhakganana liwaka komo lakapalapat. Pero lu xlakaskinka nalakpuwana komo tuku nalhakganana wa tuku xlilhakganat skujni Jehová (2 Cor. 6:3, 4). Akxni natamawaya milhakgat, max nalakpuwana la tasiya chu tuku tlakg maklakaskimakgo latamanin, pero ¿chuna xlilhakganat skujni Dios chu naʼakchaniyan mintumin? Akxni liwana laksakaw tuku natlawayaw masiyaniyaw kintalakapastaknikan nalaksaka tuku xatlan, chu uma nakinkamakgtayayan akxni tlakg tuwa tuku nalaksakaw (Luc. 16:10; 1 Cor. 10:31).

13. ¿Tuku talakaskin natlawayaw xlakata namakgantaxtiyaw tuku laksaknitaw natlawayaw?

¹³ Putum katsiyaw pi ni tuwa nawankan nalaksakaw tuku tlan, pero tuwa makgkatsiyaw chuntiya natlawayaw tuku tlan. Akgtum liʼakxilhtit, makgapitsi tiku nialh xkuliputunkgo, nila matlanikgo xlakata katsankgani litliwakga. Talakaskin nalakkaxwiliyaw kkinakujkan tuku natlawayaw chu naliskujaw xlakata namakgantaxtiyaw. Wa xlakata ¿tuku nakinkamakgtayayan namatliwakglhaw tuku lakkaxwilinitaw kkinakujkan xlakata natlawayaw tuku lakpuwanitaw? Talakaskin naskiniyaw Jehová kakinkamakgtayan (kalikgalhtawakga Filipenses 2:13).

14. ¿Tuku makgtayalh Pablo natlawa tuku xkatsi pi xlitlawat xwanit?

¹⁴ Xlakata tuku xtitaxtunit kxlatamat Pablo xkatsi uma. Xla wa: «Ni kintsankganiy ntapaxuwan naktlaway ntu ntlan, wampi wa mpala nakilakgchan naktlaway ntu ntlan, nila ktlaway». Xla xkatsi tuku xtlawaputun chu tuku xlitlawat, pero xmin kilhtamaku wi tuku ni xmaxki talakaskin chuna xtlawalh. Xla wa: «Kit kkintapuwan klimakgapaxuwakan xlimapakgsin Dios; wampi kukxilha yuma atipatu ntu lakgapaxtokga ntu malanan kkinchatuminika, wa ntu ntalalakgapaxtokga xtalakaskin nkintapuwan, na xtachuna mpala xatachin nkiliyan kxlimapakgsin ntalakgalhin wa ntu malanan xlipaks» kkimakni. ¿Nila xlakgpali uma? Ni chuna, xla wa: «Paxkatsinit kmaxkiy Dios mpi wa lakgtaxtut xpalakata Jesucristo nkimPuchinakan» (Rom. 7:18, 22-25). Nachuna xla tsokgnalh: «Kkgalhi litliwakga nema putum kmatlani, xlakata tiku kimaxki litliwakga» (Filip. 4:13, TNM).

15. ¿Tuku xlakata natlawaputunaw tuku tlan?

¹⁵ Xlakata namakgapaxuwayaw Dios talakaskin natlawayaw tuku lakapastaknitaw natlawayaw. Kalakapastakwi tuku Elías kawanilh tiku xkakninanikgo Baal chu israelitas tiku xmakgxtakgkgonit xaxlikana takanajla anta ksipi nema wanikan Carmelo: «¿Tuku kilhtamaku nialh pulaktiy talakapastakni nastalaniyatit? Komo wa Jehová xaxlikana Dios, kastalanitit; pero komo wa Baal, xla kastalanitit» (1 Rey. 18:21). Xkamanan Israel xkatsikgo tuku xlitlawatkan xwanit, pero «pulaktiy talakapastakni» xkgalhikgo xlakata ni xkatsikgo tiku xkakninanikgolh.  Pero, xtitaxtunita lhuwa kata Josué tlan liʼakxilhtit wililh akxni kawanilh israelitas xla xkilhtamaku: «Komo nitlan akxilhatit naskujnaniyatit Jehová, kalaksaktit la uku tiku skujnaniputunatit, [...]. Pero akit chu putum kinchik, akinin naskujniyaw Jehová» (Jos. 24:15). Xlakata tuku xlakapastaknit natlawa, ¿tuku kitaxtulh? Josué chu tiku makgtayakgolh tlan tanukgolh kTiyat nema xKawanikanit pi Nakamaxkikan, «tiyat nema masta leche chu sakgsi» (Jos. 5:6).

16, 17. Kawanti akgtum liʼakxilhtit nema masiya pi akxni laksakkan chuna la lakaskin Dios tlan kitaxtu.

¹⁶ Kalichuwinaw tuku la uku titaxtuyaw. Chatum tala chixku tiku aku tamunulh tamakgaxtokgli, kgalhi chatutu laktsukamanan. Akgtum kilhtamaku, chatum tiku taskuja wani kaʼankgolh kʼatanu taskujut niku tlakg tlan nakaxokgonikan chu tlakg nakamakgtayakan. Kintalakan lilakpuwalh uma chu skinilh Jehová xmakgtayalh. Xlikana pi taskujut nema xkgalhi, ni lhuwa xokgonikan, pero xla xlaksaknit xlakata ni skuja sábado chu domingo chu tlan xkataʼan xfamilia ktamakxtumit chu xlichuwinan Dios. Xla liwana lakpuwa pi nialhla chuna xtlawalh komo xmakglhtinalh uma xasasti taskujut. ¿Tuku xtitlawa wix?

¹⁷ Akxni akxilhli la tlan xwi xtakanajla, chu la xlilhuwa tumin xʼama tlaja tala ni makgamakglhtinalh taskujut. ¿Lakpuwana pi nitlan limakgkatsilh tuku laksakli? Ni chuna. Xlakpuwan pi tasikulunalin nema maxkilh Dios tlakg makgapaxuwakgolh xla chu xfamilia nixawa lhuwa tumin xkgalhilh. Xla chu xpuskat tlakg paxuwakgolh akxni xtsumat, tiku kgalhi 10 kata, kawanilh pi lu xkapaxki, xpaxki natalan xalak congregación chu lu xpaxki Jehová chu pi xtamakamastaniputun chu xtamunuputun. Xla lu xlakaskinka xakxilha liʼakxilhtit nema xwilinit xtlat chu pulana wililh Jehová kxlatamat.

18. ¿Tuku xlakata xlakaskinka pi tuku nalaksakaw chali chali wa tuku namakgapaxuwa Jehová?

¹⁸ Jesucristo, xaPuxku Moisés, akglhuwata kata kapulalima xaxlikana xkakninanin Jehová kʼuma xalixkajni xkakilhtamaku Satanás. La xaPuxku Josué, Jesús liwana lakapastaknit namalakgsputu uma nitlan kakilhtamaku chu nakapulalin kstalaninanin kxasasti katiyatni niku naʼanan xaʼakgstitum (2 Ped. 3:13). Uma kilhtamaku nema lamaw ni kalilakpuwaw chuna la pulana xlakpuwanaw, tuku xlismaninitaw, tuku tlan xʼakxilhaw chu tuku xlakaskinaw, uma kilhtamaku tlakg kiliʼakxilhatkan tuku Jehová lakaskin katlawaw (Rom. 12:2; 2 Cor. 13:5). Tuku nalaksakaw chali chali kalimasiyalh pi kinkalakgchanan namakglhtinanaw xtasikulunalin Dios (kalikgalhtawakga Hebreos 10:38, 39).