Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

«Ankgalhin natlawayatit yuma nakililakapastakatit»

«Ankgalhin natlawayatit yuma nakililakapastakatit»

«Xmastanitta mpaxkatsinit, tilakgchakgalh [kaxtalankchu], chu na tiwaj: “[...]. Wa yuma [kilhchani] nkintiyatliwa wa ntu wixin mimpalakatakan [...]. Na ankgalhin natlawayatit yuma nakililakapastakatit.”» (1 COR. 11:24)

1, 2. ¿Tuku max xlakpuwankgo apóstoles akxni nina xtaʼankgo Jesús kJerusalén?

«NI ANAN puklhni chu tasiya itat papaʼ. Katsisni makgskgalananin max akxilhkgolh kxakgspun Jerusalén. Akxni Sanedrín katsilh, wankgolh pi xtsukunita xasasti papaʼ, nisán. Alistalh kamalakgachaka makatsininanin chu kamapasika laklanka lhkuyat xlakata xmakatsininankgolh, chu asta unu katsiw. Jesús xliʼanata kJerusalén komo champutun akxni nina tlawakan Pascua.»

2 Max uma tuku xlakpuwankgo apóstoles akxni xlamakgolh kPerea (xakilhtutu Jordán) xaʼawatiya xtaʼamakgolh Jesús kJerusalén (Mat. 19:1; 20:17, 29; Mar. 10:1, 32, 46). Akxni xlaklhkawilikanita xapulana kilhtamaku xla papaʼ nisán, judíos xʼama kgalhkgalhikgo akgkututu kilhtamaku chu alistalh xtlawakgolh Pascua xla 14 xla nisán, akxni xtsankganita Chichini.

3. ¿Tuku xlakata kstalaninanin Cristo nakatsiputunaw tuku kilhtamaku natlawakan Pascua?

3 Taway xla kiMalanakan, nema lakgchan kilhtamaku xla Pascua, uma kata natatlawa akxni tsankganita chichini 14 xla abril kata 2014. Ama kilhtamaku lu xlakaskinka akxilhkgo xaxlikana kstalaninanin Cristo chu tiku makgapaxuwaputunkgo Dios. ¿Tuku xlakata? Xlakata tuku limapakgsinalh Jesús. Anta 1 Corintios 11:23-25 wan: «Jesús, akxni yama nkatsisni ntimakamastakaj, titiyalh nkaxtalanchuj. Na akxni xmastanitta mpaxkatsinit, tilakgchakgalh, chu na tiwaj: “Katiyatit, na kawatit. Wa yuma [kilhchani] nkintiyatliwa wa ntu wixin mimpalakatakan [natamasta]. Na ankgalhin natlawayatit yuma nakililakapastakatit.” Chu na chuna ntitiyalh mpukgotnu».

4. 1) ¿Tuku takgalhskinin natlawayaw xlakata akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo? 2) ¿La katsikan tuku kilhtamaku akgatunu kata natalakapastaka akxni tinilh Cristo? (Kaʼakxilhti recuadro  «Akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo kata 2014».)

4 Xlikana pi anta natawilaputuna akxni nalakapastakkan akxni tinilh Cristo chuna la mapakgsinalh natlawakan akgatunu kata. Wa xlakata pulana miʼakstu kakgalhskinkanti: «¿Tuku kilitlawat xlakata naktawila ama katsisni? ¿Tuku natamaklakaskin kʼuma tamakxtumit? ¿La natlawakan? ¿Chu tuku kilhchani kimpalakata ama tamakxtumit chu tuku natamaklakaskin?».

TUKU TAMAKLAKASKIN

5. ¿Tuku kamatlawilh Jesús xʼapóstoles xlakata xkatatlawalh xaʼawatiya Pascua?

5 Akxni Jesús kawanilh xʼapóstoles xlakkaxwilikgolh niku xtlawakgolh Pascua, ni kawanilh pi lhuwa tuku xlikaxtlawanankgolh; watiya xlakaskin niku kaskulunku xwa chu niku tlan xtanukgolh tiku xʼama ankgo (kalikgalhtawakga Marcos 14:12-16). Xʼama putsakgo tuku xwakgolh, la kaxtalanchu nema ni kgalhi limaxkutin chu vino tinto. Akxni wakgolh Pascua, Jesús limaklakaskilh uma pulaktiy, xlakata xʼama kamaklakaskin la liʼakxilhtit.

6. 1) ¿Tuku wa Jesús xlakata kaxtalanchu akxni xtlawakgonita Pascua? 2) ¿Tukuya kaxtalanchu maklakaskinkan akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo?

6 Apóstol Mateo tiku na anta xwi, tsokgnalh: «Tiyalh nkaxtalanchu Jesús; tiskulunatlawalh; chu na lakgchakgalh; maxkikgolh xlimakgalhtawakgat; wanikgolh: “Katiyatit; kawatit”» (Mat. 26:26). Ama «kaxtalanchu» ni xkgalhi limaxkutin, chuna la xtamaklakaskin kPascua (Éx. 12:8; Deut. 16:3). Kajwatiya xlitlawakanit harina xla trigo chu chuchut, ni xkgalhi limaxkutin chu matsat. Komo ni xkgalhi limaxkutin, xastakaka xwanit, skawawa chu lakapala xtalakgchakga. La uku lakgkgolotsin xalak congregación max wi tiku skinikgo katlawalh uma kaxtalanchu xla harina xla trigo (tlakg tlan nawan xaʼintegral) chu chuchut, chu niku xmakchalh xwilinilh tsinu aceite. (Komo nila tekgskan harina xla trigo, tlan litlawakan harina xla arroz, cebada, kuxi o atanu talhtsi.)

7. ¿Tukuya vino maklakaskilh Jesús, chu nema tlan maklakaskinkan uku akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo?

7 Mateo na wa: «[Jesús] ntiyalh mpukgotnu, mastalh mpaxkasinit; na maxkikgolh; wanikgolh: “Kapukgotnanatit milipakskan”» (Mat. 26:27, 28). Tuku Jesús tiyalh wa pukgotnu nema xkgalhi vino tinto (ni xchuchut uva nema ni kxkutanit, xlakata xtitaxtunita lhuwa papaʼ akxni xpuxkgonita). Maski kxapulana taway xla Pascua, anta kʼEgipto, ni analh vino, Jesús ni wa pi nitlan nawakan kPascua. Asta maklakaskilh kTaway xla kiMalanakan. Wa xlakata, akinin maklakaskinaw akxni lakapastakkaw akxni tinilh Cristo. Pero ¿tuku vino xlilat namaklakaskinkan? Xlakata ni xtalakaskin pi wi tuku xwilinika xkgalhni Jesús xlakata tlakg xtapalh xlitaxtulh, vino nema kilhchani ni xlikgalhit brandy o tuku nalimakgamikan. Tlan maklakaskinkan makgapitsi vino tinto nema tlawakan kchiki o nema tamawakan chuna la beaujolais, borgoña o quianti.

¿TUKU KILHCHANI KAXTALANCHU CHU VINO?

8. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka akxilhaw tuku kilhchani kaxtalanchu chu vino?

8 Pablo wa pi putum kstalaninanin Cristo xlitlawatkan Taway xla kiMalanakan, ni kajwatiya apóstoles. Natalan xalak Corinto katsokgnanilh: «KinTlatikan ktimakgamakglhtinanilh wantu kkamasiyuninitan, mpi wa kimPuchinakan Jesús [...] titiyalh nkaxtalanchuj. Na akxni xmastanitta mpaxkatsinit, tilakgchakgalh chu na tiwaj: Wa yuma [kilhchani] nkintiyatliwa wa ntu wixin mimpalakatakan nalitasipaniy. Na ankgalhin natlawayatit yuma nakililakapastakatit”» (1 Cor. 11:23, 24). Wa xlakata, asta la uku kstalaninanin Cristo akgatunu kata lakapastakaw akxni tinilh Cristo chu xlakaskinka akxilhaw tuku kilhchani kaxtalanchu chu vino.

9. ¿Tuku kanajlakgo lhuwa latamanin xlakata kaxtalanchu nema Jesús maklakaskilh?

9 Lhuwa tiku kanajlanikgo Dios wankgo pi Jesús wa: «Wa uma kimakni», wa xlakata kanajlakgo pi kaxtalanchu kaj xalan litaxtulh xmakni Jesús. Pero uma tuku kanajlakgo ni chuna lalh. * Xmakni Jesús anta xwi, kxlakatin apóstoles, xtachuna kaxtalanchu nema ni xkgalhi limaxkutin nema xʼama wakgo. Jesús kajwatiya xwilima akgtum liʼakxilhtit chuna la makglhuwa xtlawanit (Juan 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1).

10. ¿Tuku kilhchani kaxtalanchu nema maklakaskinkan kTaway xla kiMalanakan?

10 Kaxtalanchu nema apóstoles xʼakxilhmakgo chu xʼama wakgo xkilhchani xmakni Jesús. ¿Tukuya makni? Milh kilhtamaku xaxlikana kstalaninanin Cristo xkanajlakgo pi xlakata Jesús lakgchakgalh kaxtalanchu pero ni kgantum xlukut laktukxnika, kaxtalanchu xkilhchanima congregación xla kstalaninanin tiku kalaksakkanit, nema kBiblia wanikan «[...]xmakni nCristo» (Efes. 4:12; Rom. 12:4, 5; 1 Cor. 10:16, 17; 12:27). Pero alistalh akgatekgskgolh xlakata tuku lalh chu tuku wan Biblia pi kaxtalanchu kilhchanima xmakni Jesús. «Kapalakapatinitan nCristo kxtiyatliwa», asta xtokgowakaka kkgantum kiwi. Wa xlakata, kTaway xla kiMalanakan kaxtalanchu kilhchani xmakni Jesús nema «ntiliyalh nkintalakgalhinkan» (1 Ped. 2:21-24; 4:1; Juan 19:33-36; Heb. 10:5-7).

11, 12. 1) ¿Tuku wa Jesús xlakata vino? 2) ¿Tuku kilhchani vino nema maklakaskinkan kTaway xla kiMalanakan?

11 Akxni katsiyaw tuku kilhchani kaxtalanchu kinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw tuku Jesús wa xlakata vino. Likgalhtawakgayaw: «Chu na chuna ntitiyalh mpukgotnu, akxni xwayankgonitta, tiwaj: “Wa yuma ntu ntajuma mpukgotnu, wa yuma [kilhchani] xasasti talakkaxlan, wa nkalitlawatit lantla nakililakapastakatit”» (1 Cor. 11:25). ¿Tuku wa pi xkilhchanima vino? Xkgalhni nema tastajmakgalh.

12 Anta kxEvangelio Marcos akxilhaw uma xtachuwin Jesús: «Wa yuma nkinkgalhni xla xasasti talakkaxlan, wa xpalakata lilhuwa, nalistajtamakgan» (Mar. 14:24). Xkgalhni «xpalakatakan lilhuwa nalistajtamakgan, lakimpi nalitamatsankgananiy xtalakgalhinkan» (Mat. 26:28). Wa xlakata, vino tinto kilhchanima xkgalhni Jesús. Xlakata uma kinkalakgmaxtukanan, kgalhiyaw «xmatsankgananika kintakgalhinkan» (kalikgalhtawakga Efesios 1:7).

Apóstoles wakgolh vino nema xkilhchanima xkgalhni Jesús, nema kalitatlawalh talakkaxlan (Kaʼakxilhti párrafos 11 chu 12)

AKXNI LAKAPASTAKKAN AKXNI TINILH CRISTO

13. ¿Tuku tlawakan akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo?

13 Komo xapulana nakatapina xtatayananin Jehová akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo, ¿tuku naʼakxilha anta? Tamakxtumit max natatlawa anta niku katlan chu kaskulunku xlakata putum tlan nalipaxuwakgo uma kilhtamaku. Max nakawilikan makgapitsi lilakkaxtlawan xla xanat, pero ni lhuwa tuku nawilikan chu ni katitlawaka la akgtum fiesta. Chatum kgolotsin nalichuwinan tuku wan Biblia xlakata ama tamakxtumit pero ni lhuwa tuku nawan. Nakamakgtaya tiku anta wilakgolh naʼakgatekgskgo chu xlakaskinka naʼakxilhkgo tuku tlawalh Cristo: xlakata nilh kinkalakgmaxtun chu tlawalh pi xkgalhiw latamat (kalikgalhtawakga Romanos 5:8-10). Nachuna, nalichuwinan tuku wan Biblia xlakata akgtiy takgalhkgalhin xpalakatakan kstalaninanin Cristo.

14. ¿Tuku akgtiy takgalhkgalhin talichuwinan ktaʼakgchuwin nema mastakan akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo?

14 Akgtum takgalhkgalhin wa natamapakgsinankan Cristo kʼakgapun, uma kaj ni lhuwa kstalaninanin Cristo namakglhtinankgo, apóstoles anta makgtanukgo (Luc. 12:32; 22:19, 20; Apoc. 14:1). Atanu takgalhkgalhin wa nema kgalhikgo atsinu ni putum kstalaninanin Cristo xala uku tiku skujnanikgo Dios chu ni makgxtakgkgo: nalatamakgo putum kilhtamaku kʼakgtum paraíso unu Katiyatni. Ama kilhtamaku natatlawa xtalakaskin Dios kKatiyatni chuna la tatlawa kʼakgapun, wa uma tuku kstalaninanin Cristo lhuwa kilhtamaku skinikgonit (Mat. 6:10). Biblia lichuwinan la lu kastlan natawilakgo tiku nalatamakgo putum kilhtamaku (Is. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23).

15, 16. ¿La tamaklakaskin kaxtalanchu kTaway xla kiMalanakan?

15 Akxni amaja sputa taʼakgchuwin, tiku akgchuwinama nawan pi lakgchanit kilhtamaku natatlawa tuku Jesús kalimapakgsilh xʼapóstoles. Chuna la lichuwinawa, akgtiy tuku namaklakaskinkan: kaxtalanchu nema ni kgalhi limaxkutin chu vino tinto. Uma max nakawilikan kʼakgtum mesa lakatsu niku ya tiku akgchuwinama. Xla nalikgalhtawakga kBiblia tuku wa chu tuku tlawalh Jesús akxni lakkaxwililh uma tamakxtumit. Akgtum liʼakxilhtit, Mateo wan: «Tiyalh nkaxtalanchu Jesús; tisikulanatlawalh; chu na lakgchakgalh; maxkikgolh xlimakgalhtawakgat; wanikgolh: “Katiyatit; kawatit; wa yuma [kilhchani] nkintiyatliwa”» (Mat. 26:26). Jesús lakgchakgalh kaxtalanchu nema ni xkgalhi limaxkutin xlakata xkamaxkilh xʼapóstoles tiku xpaxtuwilakgolh. Xtachuna la uma, ktamakxtumit 14 xla abril, nakaʼakxilha pulato niku wilakgo xatalakgchakgan kaxtalanchu nema ni kgalhi limaxkutin.

16 Nakamaklakaskinkan makgapitsi pulato xlakata tlan nakamatitaxtinikan putum tiku anta wilakgo chu ni lhuwa kilhtamaku nalitlawakan. Ni lhuwa tuku natlawakan. Pulana natlawakan akgtum ni lu lhman oración chu alistalh namatitaxtikan pulato, chuna la xlilat. Ni chalhuwa o niti nawa kaxtalanchu, chuna la lalh atsinu ni putum congregaciones akxni talakapastakli akxni tinilh Cristo kata 2013.

17. ¿La nachuna natlawakan la Jesús tlawalh xlakata vino?

17 Alistalh tlakg nalichuwinankan tuku wa Mateo: «Akxni nchu tiyalh npukgotnu; mastalh mpaxkatsinit; na maxkikgolh; wanikgolh: “Kapukgotnantit milipakskan. Xampi wa yuma nkinkgalhni xla xasasti talakkaxlan, wantu xpalakatakan lhuwa nalistajtamakgan, lakimpi nalitamatsankgananiy xtalakgalhinkan”» (Mat. 26:27, 28). Nachuna, natlawakan atanu oración chu nakamatitaxtinikan pukgotnu nema kgalhi vino tinto tiku anta wilakgolh.

18. ¿Tuku xlakata xlakaskinka naʼankan akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo maski ni chalhuwa o niti nawakgo kaxtalanchu chu vino?

18 Chuna la wa Jesús, kajwatiya tiku naʼankgo kʼakgapun nawakgo kaxtalanchu chu vino akxni nakamatitaxtikan (kalikgalhtawakga Lucas 22:28-30; 2 Tim. 4:18). Uma wamputun pi atsinu ni putum tiku naʼankgo kajwatiya naʼakxilhgo tuku natlawakan. Pero, lu xlakaskinka naʼankgo xlakata chuna limasiyakgo pi paxtikatsinikgo xtamakamastan Jesús. Kilhtamaku akxni nalakapastakkan akxni tinilh Cristo tlan lilakpuwankgo tuku tasikulunalin makglhtinankgo xlakata uma. Tlan nakatatawilakgo «lhuwa tachixkuwitat», o latamanin, tiku nalakgtaxtukgo akxni namin «tlanka tapatin» nema lakatsuwa wi. Nalitaxtukgo kskujnin Jehová tiku «chakgakgonit xlhakgatkan, na wa xkgalhni nkalhnilu limasnapapwanikgonit» (Apoc. 7:9, 14-17).

19. ¿La natakaxaw xlakata akxni nalakapastakkan akxni tinilh Cristo chu la nalitamakgtayayaw?

19 ¿Tuku tlawayaw xtatayananin Jehová xliputum katiyatni xlakata uma tamakxtumit? Lhuwa semana akxni nina chan kilhtamaku naʼanaw kawaniyaw latamanin pi kaminkgolh kʼuma tamakxtumit. Nachuna, akxni nina chan uma kilhtamaku likgalhtawakgayaw tuku wan Biblia xlakata tuku tlawalh Jesús chu tuku lalh ama kilhtamaku xla kata 33. Natlawayaw tuku talakaskin xlakata naʼanaw. Chu nachanaw ktamakxtumit akxni nina kilhtlikan chu nina tlawakan oración xlakata namatsukikan, chuna tlan nakamakgamakglhtinanaw tiku naʼankgo chu nakgaxmataw putum tuku natamatitaxti. Putum tiku anta natawilayaw nakinkamakgtayayan komo nakaputsayaw textos nema natalichuwinan. Pero tuku tlakg xlakaskinka, komo anta natawilayaw nalimasiyayaw pi paxtikatsiniyaw xliputum kinakujkan xtamakamastan Jesús chu pi kgalhakgaxmataw xlimapakgsin: «Ankgalhin natlawayatit yuma nakililakapastakatit» (1 Cor. 11:24).

^ párr. 9 Chatum chixku alemán tiku wanikan Heinrich Meyer wa: «Xlakata xatakgatsin xʼakxilhkgo xmakni Jesús (ni xninit) chu pi xkgalhni nina xtastajmakgan, tiku anta xwilakgolh [apóstoles] ni xlakpuwankgo [...] pi tuku xwamakgo xlikana xwanit xmakni chu xkgalhni xMalanakan. [Wa xlakata,] Jesús ni xlakaskin pi kstalaninanin atanu tuku xlakpuwankgolh».

[Nota nema wi kpágina]

^ párr. 52 Akgatunu kata makgtiy anan equinoccio, marzo chu septiembre, akxni kakuwani chu katsisni lakxtum hora makgapalakgo, uma kilhchani pi max akgatunu kgalhi akgkutiy hora.