Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

La kinkitaxtuninit kxtaskujut Dios xaputum kilhtamaku

La kinkitaxtuninit kxtaskujut Dios xaputum kilhtamaku

Akxni klakapastaka tutumpuxamakitsis kata la kskujnanima Jehová xaputum kilhtamaku, xlikana tlan kwan pi lu lhuwa tapaxuwan kkgalhinit. Pero na minit kilhtamaku akxni kkgalhinit talipuwan chu taxlajwanit (Sal. 34:12; 94:19). Pero maski chuna, lu lhuwa tuku klipaxuwanit putum kkilatamat.

PAPAʼ 7 xla septiembre kata 1950 betelita kwa kBrooklyn, ama kilhtamaku kaj 355 natalan xwankgonit xalak tanu tanu países makgapitsi xkgalhikgo 19 asta 80 kata. Lhuwa natalan tiku anta xwilakgo xkalaksakkanit xlakata xʼankgolh kʼakgapun.

LA KSKUJNI JEHOVÁ KLITAXTULH

Akxni ktamunulh akgkaw kata xakkgalhi

Kintse kimasiyanilh xakkakninanilh «Dios tiku xapaxuwana» (1 Tim. 1:11). Xla, tsukulh skujnani akxni akit aktsujku xakwanit. Ktamunulh 1 xla julio kata 1939, akxni xakkgalhi akgkaw kata, kʼakgtum asamblea de zona (nema la uku wanikan, lanka tamakxtumit xaʼakgtiy kilhtamaku) kColumbus (Nebraska, Estados Unidos). Ama kilhtamaku, max akgtum ciento xakwilaw ktamakxtumit kʼakgtum local nema xrentarlikanit, xlakata xakkgaxmatwi grabación xla xtaʼakgchuwin tala Joseph Rutherford nema xwanikan «Fascismo o libertad», nema mastalh Joseph Rutherford. Akxni itat xʼan taʼakgchuwin, lhuwa latamanin tiku xtamakxtumikgonit kkilhtin, laktlawakgolh kintamakxtumitkan chu kinkatamakxtukgon kkachikin. Wa xlakata kxchik chatum xtatayana Jehová ktamakxtumiw tiku ni anta xya xchik kkachikin chu anta kkgaxmatkgow putum taʼakgchuwin. ¡Wa xlakata putum kilhtamaku klakapastaka akxni ktamunulh!

Lu lhuwa liskujli kintse xlakata kimasiyanilh xaxlikana. Maski kintlat lu tlan xlikatsi chu tlan tlat xwanit, ni xkatsiputun xlakata takanajla chu ni xlalakpuwan nakimasiyani xlakata uma. Pero kintse chu natalan xalak Congregación kʼOmaha kimaxkikgolh tamakgtay nema lu xaklakaskin.

TALAKGPALILH KILATAMAT

Atsinu xtsankga nakmasputu preparatoria, xtalakaskin xaklakpuwa tuku xaktatlawalh kkilatamat. Putum veranos xakliskuja precursorado de vacaciones, (la uku wanikan precursorado auxiliar) akxtum xakkataskuja natalan tiku na watiya kata xkgalhikgo la akit.

Chatiy natalan tiku nina xtamakgaxtokgkgo chu aku xkilakgonit xliʼakgtujun clase xla Escuela de Galaad, John Chimiklis chu Ted Jaracz, kamalakgachaka lisuperintendentes viajantes niku xaklamaw. Lu kaks klakawa akxni kkastsilh pi kaj 20 kata xkgalhikgo. Akit xakkgalhi 18 kata chu nialh makgas xakmakgalhsputulh kintakgalhtawakga. Klakapastakaku akxni tala Chimiklis kinkgalhskilh tuku xakama tlawa kkilatamat. Akxni kwanilh, kinkgalhtilh: «Chuna katlawa, kaskujnani Jehová putum kilhtamaku. Ni katsiya niku nalinan». Uma tastakyaw chu xliʼakxilhtitkan ama chatiy natalan lu kimakgtayalh. Wa xlakata kata 1948, akxni ktaxtulh kʼescuela, precursor regular kwa.

KCHALH KBETEL

Julio kata 1950, kinatlatni chu akit kaw kNueva York xlakata nakanaw klanka tamakxtumit nema tatlawalh kʼEstadio de los Yankees niku xtamakxtumikgonit xalak lhuwa países. Kkilalh ktamakxtumit nema tatlawa xla tiku amputunkgo kBetel chu kmastalh kisolicitud niku xakwan pi anta xakskujputun.

Maski kintlat nitu xwan xlakata xakliskujli la precursor chu anta xaktawi kxchikkan, pero xlakpuwan pi na wi tuku xakmastalh xlakata tuku xtamaklakaskin kchiki. Wa xlakata, akgtum kilhtamaku, akxni xtsukuma agosto xakama putsa taskujut, pero pulana kakxilhli buzón. Xwi maktum carta nema xkimakaminikanit kBrooklyn. Wa xfirmarlinit Nathan H. Knorr chu xwan: «Kmakglhtinanitaw mi solicitud xlakata skujputuna kBetel. Kkatsi pi skujputuna putum kilhtamaku kBetel. Wa xlakata, lu tlan xwa komo xtat, ktiji nema wanikan Columbia Heights, 124 (Brooklyn, Nueva York), 7 xla septiembre kata 1950».

Akxni kintlat kitaspitli kxtaskujut ama kilhtamaku, kwanilh pi xaktekgsnit taskujut. Xla kinkgalhtilh: «Lu tlan. ¿Chu niku naskuja?». Kkgalhtilh: «Nakskuja kBetel anta kBrooklyn, 10 dólares nakimaxkikan akgatunu papaʼ». Nila xkanajla, pero kiwanilh pi komo wa xaklakaskin xakliskujli xlakata nakmakgantaxti. Ni lhuwa kilhtamaku titaxtulh tamunulh klanka tamakxtumit nema tatlawalh kata 1953 kʼEstadio de los Yankees.

Kincompañero xla precursorado, Alfred Nussrallah

Kincompañero xla precursorado, Alfred Nussrallah, na wanika pi xʼalh kBetel, ama kilhtamaku akxtum kaw. Ni makgas kilhtamaku titaxtulh, tatamakgaxtokgli Joan, chu ankgolh kGalaad, ankgolh la misioneros kLíbano chu alistalh taspitkgolh kʼEstados Unidos, niku viajantes litaxtukgolh.

TASKUJUT KBETEL

Xapulana niku kskujli anta niku xkatsapakan likgalhtawakga nema wanikan taller de encuadernación. Libro nema xapulana kmakgtlawalh wa, ¿Qué ha hecho la religión para la humanidad? Akxni akgtsayan papaʼ xakskujma kʼencuadernación kilakgpalika kDepartamento de Servicio, tiku xpulalin taskujut wa tala Thomas J. Sullivan. Lu klakgatilh xlakata ktaskujli, kimakgtayalh xliskgalala chu taʼakgatekgsni xaʼespiritual nema xkgalhinit kxkachikin Jehová.

Xakmakgatsima akgtutu kata kDepartamento de Servicio akxni Max Larson, superintendete xla fábrica, kiwanilh pi tala Knorr xkintachuwinamputun. Klakapastaka pi ama kilhtamaku klakpuwa: «¿Wi tuku nitlan ktlawalh?». Pero tala Knorr kajwatiya kinkgalhskilh komo xaklakpuwama naktaxtu kBetel, xlakata xlakaskin tiku ni makgas kilhtamaku kskujli kxʼoficina chu xkinkgalhskimputun komo tlan xaktlawalh ama taskujut. ¡lu tlan kmakgkatsilh! Kwanilh pi nitu xaklakpuwanit nakmakgxtakga Betel. Lanka tasikulunalin kkgalhilh, xlakata akgpuxam kata kskujli kxʼoficina.

Makglhuwa kwanit pi nila xakxokgolh takgalhtawakga nema kimaxkika kBetel akxni kkataskujli natalan Sullivan chu Knorr, chu amakgapitsi natalan la Milton Henschel, Klaus Jensen, Max Larson, Hugo Riemer chu Grant Suiter. *

Natalan tiku kkataskujli lu liwana xlakkaxwilikgonit la kskujkgo kxtaskujut Jehová. Tala Knorr lu xaskujni xwanit, xlakaskin pi xtaskujut Dios xtalichuwinalh xlikalanka kKatiyatni. Tiku xakskujaw kxʼoficina ni xakpekuanaw naktachuwinanaw. Maski lakgachunin nichuna xaklakpuwanaw la xlakpuwan, tlan xakwaniyaw chu nikxni xlakpuwan pi nialh nakinkalipawanan.

Akgtum kilhtamaku, tala Knorr kilitachuwinalh xlakata laktsu taskujut. Wililh akgtum liʼakxilhtit, kiwanilh pi akxni superintendente xwanit xla fábrica, tala Rutherford xtachuwinan kteléfono chu xwani: «Tala Knorr, akxni nakitaspita kfábrica xlakata natana wayana, nakilitaniya makgapitsi gomas nema lixapakan lápiz. Klakaskin nalipina kkiʼoficina». Tala Knorr kiwanilh pi tunkun xʼan putsa gomas kʼalmacén chu xtantitaju. Akxni xtakgatsi tastunut, xlin kxʼoficina tala Rutherford. Ni lu xlakaskinka taskujut xwanit, pero tala Rutherford xmaklakaskin. Alistalh tala Knorr kiwanilh: «Klakgati kinkaslajaja lápices natawila kkiʼescritorio. Katlawa litlan, klakaskin pi chali chali tsisa chuna natawila». Akglhuwa kata chuna ktlawalh.

Tala Knorr, xlichuwinan pi xlakaskinka liwana nakgaxmatkan akxni wi tuku nalimapakgsikana. Akgtum kilhtamaku liwana kiwanilh pi wi tuku xaktlawalh, pero akit ni liwana kkgaxmatnilh chu kinkuenta xlakata talakamamaxanilh. Lu nitlan kmakgkatsilh, wa xlakata ktsokgnilh carta niku kwanilh pi nitlan xaklimakgkatsi tuku xaktlawanit chu tlakg tlan xwa alakatanu departamento xkimalakgachaka. Watiya ama tsisa. Tala Knorr kilakgmilh kkiʼescritorio, kiwanilh: «Robert klikgalhtawakgalh tuku kimalakgachani. Nitlan tuku tlawa. Lichuwinawa uma, chu liwana kkatsi pi kuenta natlawaya alimakgtum. Kaskujparawa». Lu kpaxtikatsinilh xtalakgalhaman chu xlakata kiʼakgatekgsnilh.

KLAKPUWA NAKTAMAKGAXTOKGA

Akxni xakmakgatsinita akgtsayan kata kBetel, chuntiya xaklakpuwan pi antiya nakskuja. Pero talakgpalilh kintapuwan. Akxni tatlawalh lanka tamakxtumit niku xtamakxtumikgonit xalak lhuwa países kʼEstadio de los Yankees chu el Polo Grounds, kata 1958, ktatanokglhli Lorraine Brookes, precursora tiku xaklakgapasnit kata 1955 akxni xmakglichuwinama Dios kkachikin Montreal, kCanadá. Lu xaklakgatinit la xakxilha xtaskujut Dios chu xlakata xʼan niku xmalakgachakan. Xlakpuwanit naʼan kʼEscuela de Galaad. Akxni xkgalhi 22 kata k1956 tasanika kclase 27, chu akxni makgalhsputulh malakgachaka kBrasil. Kata 1958 klatatanokglhpalaw, chu tlan tlawalh naktamakgaxtokgaw. Xaklakpuwanitaw naktamakgaxtokgaw kata nema xmima chu komo tlan xwa, xakkaw la misioneros.

Akxni kwanilh tala Knorr, kiwanilh pi xakkgalhkgalhiw akgtutu kata chu akxniku xaktamakgaxtokgwi chu xakskujwi kBetel xla Brooklyn. Ama kilhtamaku, xlakata akgtum tamakgaxtokgat xtamakgaxtakgli kBetel xtalakaskin pi chatum pulana, akgkaw kata xliskujat xliwanat kBetel, chu achatum maski kaj akgtutu kata. Wa xlakata Lorraine tlan tlawalh akgtiy kata naskuja kBetel xla Brasil chu alistalh akgtum kata kBrooklyn akxni nina xaktamakgaxtokgaw.

Akxni akgtiy kata xaklalakgapasmaw kaj kcarta xaklatachuwinanaw. Lu tapalaxla xwanit nachuwinana kteléfono... ¡nina xʼanan Internet! Akxni ktamakgaxtokgwi, 16 xla septiembre kata 1961 lu kpaxuwaw xlakata wa tala Knorr tiku mastalh taʼakgchuwin xla kintamakgaxtokgatkan. Xlikana pi ama akgtutu kata lu makgas kmakgkatsiw. Pero la uku, lu kpaxuwayaw chu tlan kmakgkatsiyaw akxni klakapastakaw xlakata kintamakgaxtokgatkan makgatsilh tipuxamakaw kata, la uku klakpuwanaw pi tlan kitaxtulh xlakata kkgalhkgalhiw.

Akxni ktamakgaxtokgwi. Litsuku kpakgxwiki: Nathan Knorr, Patricia Brooks (xtala tsumat Lorraine), Lorraine chu akit, Curtis Johnson, Faye chu Roy Wallen (kinatlatni)

TASIKULUNALIN XLA XTASKUJUT JEHOVÁ

Kata 1964 kiwanika pi xakkalakgapaxialhnalh sucursales xalak atanu países xlakata nakan tlawa visitas de zona. Ama kilhtamaku lakpuskatin ni xkataʼankgo xchixkukan. Kata 1977 talakgpalilh ama talakkaxlan. Ama kata Lorraine chu akit kkataʼaw Grant chu Edith Suiter akxni kkilakgapaxialhnaw sucursal xalak Alemania, Austria, Grecia, Chipre, Turquía chu Israel. Xliputum max klakgapaxialhnanit 70 países.

Kata 1980, kkilalh kBrasil, akxni xaktlawamaw visita de zona, chu alistalh kaw kkachikin kBelém, lakatsu kʼecuador niku Lorraine xliskujnit la misionera. Na kkatilakgapaxialhnaw natalan xalak Manaos. Akxni xakmastama taʼakgchuwin kʼakgtum estadio, kaks kinkamalakawanin makgapitsi natalan tiku akxtum xwilakgolh. Xlakan ni chuna xlamakgachipakgo la xtalismaninit kBrasil, niku lakpuskatin xlalakgxtitsuka chu lakchixkuwin xlamakgachipakgo. ¿Tuku xlakata?

Kinatalankan tiku xkgalhikgo lepra chu xalak selva amazónica xwankgonit. Xlakata ni xkamapasikgolh amakgapitsin xtajatatkan, ni xkalakgtalakatsuwikgo tiku na anta xwilakgo. ¡Putum kilhtamaku naklakapastakaw la xpaxuwamakgolh! Uma tlawalh pi xlakgchalh kinakujkan. Isaías 65:14 wan: «Kiskujni xatapaxuwan nachuwinankgo xlakata tlan natawila xnakujkan». ¡Lu xlikana umakgolh tachuwin!

LATAMAT NEMA KLIPAXUWANIT CHU LHUWA TASIKULUNALIN

Lorraine chu akit klakapastakaw nema liwaka tutumpuxam kata kskujnanimaw Jehová. Lu klipaxuwayaw tasikulunalin nema kmakglhtinanitaw xlakata kmaxkinitaw talakaskin pi wa nakinkalipulalinan xkachikin. Maski nialhla kan kʼalakatanu países chuna la makgasa, chuntiya tlan chali chali kkamakgtaya Lakgkgolotsin tiku Pulalinkgo xTatayananin Jehová, xlakata kkamakgtaya Comité de Coordinadores chu Comité de Servicio. Lu kpaxtikatsini pi kkgalhi talakgalhaman xlakata na kmakgtayanama tsinu xlakata tlan natawilakgo putum natalan xalak katiyatni. Chuntiya kaks kimalakawani la xlilhuwa lakgkgawasan chu laktsuman tiku skujnanimakgo Jehová putum kilhtamaku, chuna kgalhikgo xtalakpuwankan la Isaías, tiku wa: «¡Unu kwi! Akit kimalakgacha» (Is. 6:8). Uma lhuwa latamanin, limasiyakgo pi xlikana tuku kiwanilh makgasata superintendente de circuito: «Kaskujnani Jehová putum kilhtamaku. Ni katsiya niku nalinan».

^ párr. 20 Xbiografíaskan makgapitsi natalan wilakgolh krevistas La Atalaya: 1 xla enero kata 1966 (Thomas J. Sullivan), 1 xla abril kata 1970 (Klaus Jensen), 1 xla septiembre kata 1989 (Max Larson), 1 xla febrero kata 1965 (Hugo Riemer) chu 15 xla enero kata 1984 (Grant Suiter).