1, 2. 1) ¿Tukuya liʼakxilhtit masiya pi lu xlakaskinka liwana nalakapastakaw tukuya takgalhskinin natlawayaw? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.) 2) ¿Tuku xlakata ni kilipekuatkan nalichuwinanaw laktuwa temas?

NINA lhuwa kata chatum tala xlitachuwinama tuku wan Biblia, xchixku tiku ni xtatayana Jehová. Xchixku xmakgtapakgsi kʼatanu takanajla, chu akgtum kilhtamaku wa pi xkanajlani Trinidad. Akxni kintalakan akxilhli pi xchixku ni lu liwana xkatsi tuku kilhchanima uma tamasiyat, liwana laksakli xtachuwin chu kgalhskilh: «¿Kanajlaya pi Dios watiya Dios, chu Jesús na Dios chu espíritu santo na chatum Dios, pero ni kgalhtutu dioses wata kaj chatum?». Xchixku kaks lilakawa, chu kgalhtilh: «¡Ni, akit ni wa tuku kkanajla!». Uma takgalhchuwin tlawalh pi tlakg xlichuwinankgolh tiku xaxlikana Dios.

² Uma liʼakxilhtit masiya pi lu xlakaskinka liwana nalakapastakaw tukuya takgalhskinin natlawayaw chu la nakgalhskininanaw. Na kinkamasiyaniyan pi ni kilipekuatkan nalichuwinanaw laktuwa temas la xla Trinidad, infierno o xlakata Malakatsukina. Komo lipawanaw Jehová chu tuku kinkamasiyaniyan, lu tlan namastayaw takgalhtin nema nakamakanajli chu nachan kxnakujkan latamanin (Col. 4:6). ¿Tuku kinkamasiyanikgoyan kinatalankan  chuna la lichuwinankgo uma temas? Kaʼakxilhwi la, 1) kakgalhskinkgo latamanin tuku lakpuwankgo, 2) maklakaskinkgo Biblia chu 3) limaklakaskinkgo liʼakxilhtit xlakata naʼakgatekgskgo latamanin.

3, 4. ¿Tuku xlakata xlakaskinka nakatlawaniyaw takgalhskinin latamanin nema nakinkamakgtayayan nakatsiyaw tuku lakpuwankgo? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

³ Komo nakatlawaniyaw takgalhskinin latamanin, nakatsiyaw tuku kanajlakgo. ¿Tuku xlakata xlakaskinka uma? Xlakata Proverbios 18:13 wan: «Akxni wi tiku kgalhtinan akxni nina liwana kgaxmatnit, xatonto chu tamamaxani». Wa xlakata, pulana kakatsiw tuku lakpuwan tiku tachuwinamaw, komo ni chuna xtlawaw, max lhuwa kilhtamaku nalitachuwinanaw tuku nipara tsinu kanajla (1 Cor. 9:26).

⁴ Kalakpuwanti pi tachuwinampat tiku kanajla pi anan pupatin. Ni putum latamanin kanajlakgo pi kpupatin, anta niku kamapatinikan latamanin chu niku lakgskgowi lhkuyat. Lhuwa tiku lakpuwankgo pi wa kilhchanima akxni chatum lataman ni talalin Dios. Wa xlakata tlan nawaniyaw: «Xlakata latamanin tanu tanu tuku lakpuwankgo xlakata infierno, ¿tlan xkiwani tuku lakpuwana?». Akxni nakatsiyaw tuku lakpuwan tlakg tlan namakgtayayaw naʼakgatekgsa tuku masiya Biblia xlakata uma tema.

5. Akxni katlawaniyaw takgalhskinin latamanin, ¿la kinkamakgtayayan nakatsiyaw tuku xlakata wi tuku kanajlakgo?

⁵ Akxni liwana lakpuwanaw tuku nakgalhskininanaw nakinkamakgtayayan nakatsiyaw tuku xlakata latamanin wi tuku kanajlakgo. Akgtum liʼakxilhtit, komo akxni lichuwinamaw Dios wi tiku xkinkawanin pi ni kanajlani Dios, ¿tuku max nalakpuwanaw? Max lakapala nalakpuwanaw pi na kanajlani evolución, tamasiyat xalak kakilhtamaku (Sal. 10:4). Pero, wi tiku nialh kanajlani Dios xlakata lhuwa tuku patikgonit o xlakata akxilhkgo pi lu patinamakgo amakgapitsin. Nila kanajlakgo pi chatum Dios xapaxkina mastama talakaskin naʼanan putum uma tapatin. Wa xlakata, komo wi tiku nakinkawaniyan pi ni kanajlani Dios, tlan nawaniyaw: «¿Putum kilhtamaku chuna lakpuwanita?». Komo nakinkawaniyan pi ni chuna, tlan nakgalhskinaw tuku tlawalh pi nialh xkanajlanilh Dios. Xtakgalhtin nakinkamakgtayayan nakatsiyaw la namakgtayayaw (kalikgalhtawakga Proverbios 20:5).

6. ¿Tuku kilitlawatkan akxni tlawanitawa takgalhskinin?

⁶ Akxni kgalhskinitawa, talakaskin liwana nakgaxmatniyaw chu kuenta natlawayaw tuku makgkatsi. Akgtum liʼakxilhtit, max nakinkawaniyan pi wi tuku lu nitlan akgspulalh chu uma tlawalh pi nialh xkanajlanilh Dios. ¿Tuku nawaniyaw? Pulana nawaniyaw pi nitlan limakgkatsiyaw tuku akgspulalh chu ni talakgalhin nakgalhskininan, ¿tuku xlakata anan tapatin?, chu alistalh namasiyaniyaw tuku xlakata katsiyaw pi Dios xlikana lama (Hab. 1:2, 3). Komo ni nasitsiyaw chu nakaʼakgatekgsniyaw, max tlakg nakatsiputunkgo. *

7. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata tlan makgalhtawakgenanin nawanaw akxni lichuwinanaw Dios?

⁷ Kaʼakxilhwi la tlan nalimaklakaskinaw Biblia akxni nakatachuwinanaw latamanin. Biblia wa tuku tlakg limaklakaskinaw akxni lichuwinanaw Dios. Biblia natlawa pi «nitu nakitsankganiy nchixku nti skujnaniy Dios, paks tlan nakatsiy lantla natlaway xlipaks ntu ntlan» (2 Tim. 3:16, 17). Ni talakaskin lhuwa textos xalak Biblia namaklakaskinaw xlakata tlan makgalhtawakgenanin nawanaw. Tuku tlakg xlakaskinka  wa liwana namaʼakgatekgsninanaw versículos nema kalikgalhtawakganiyaw chu nakamaklakaskinaw xlakata nakamasiyaniyaw tuku xalak Biblia (kalikgalhtawakga Hechos 17:2, 3). Xlakata nalimasiyayaw uma, kalilakpuwaw pulaktutu tuku max xtitaxtuw.

8, 9. 1) ¿La tlan xlitachuwinaw tuku wan Biblia, tiku kanajla pi Jesús xtachuna Dios? 2) ¿Tuku atanu limaklakaskinita akxni lichuwinanita uma tema?

⁸ Pulaktum. Tekgsaw tiku lakpuwan pi Jesús xtachuna Dios. Xlakata namakgtayayaw nakatsi xaxlikana, ¿tukuya textos xalak Biblia tlan xmaklakaskiw? Tlan xtalikgalhtawakgaw tuku wa Jesús kJuan 6:38, niku wan: «Kʼakgapun ktaktanitanchi, ni wa mpala wa nkintalakaskin naktlaway, wampi wa xtalakaskin wa nti nkimalakgachalh». Akxni lichuwinanitawa tuku kilhchanima uma versículo, tlan xwaniw: «Komo Jesús wa Dios, ¿tiku makamincha kʼakgapun? ¿Ni tlakg xlakaskinka uma tiku makamincha, nixawa Jesús? ¿Ni xlikana pi tlakg xlakaskinka tiku malakgachanan nixawa tiku malakgachakan?».

⁹ Na tlan xlikgalhtawakgaw Filipenses 2:9, anta niku apóstol Pablo wan tuku Jehová tlawalh akxni Jesús xninita, chu malakastakwanika. Anta wan: «Matalhmanilh Dios, na maxkilh akgtum ntapakuwit wa cha ntu ntlakg tlanka ni xawa amakgapitsin tapakuwit». Xlakata namakgtayayaw tiku tachuwinamaw naʼakgatekgsa tuku wan uma texto, tlan xwaniw: «Komo Jesús xtalakxtum Dios xwanit akxni nina xniy chu Dios tlakg lanka tlawalh nixawa amakgapitsin, ¿ni tlawa uma pi tlakg lanka nalitaxtu Jesús nixawa Dios? Pero, ¿tiku tlakg lanka tlan litaxtu nixawa Dios?». Komo tiku tachuwinamaw maxki kakni xTachuwin Dios, chu katsiputun tuku xaxlikana, uma tuku nawaniyaw max namalakpuwani tlakg liwana nalakputsanani uma tema (Hech. 17:11).

10. 1) ¿La tlan namakgtayayaw tiku kanajla pi wi pupatin? 2) ¿Tuku makgtayanitan akxni lichuwinana pupatin?

¹⁰ Pulaktiy. Tiku kgalhiya xtakanajla wan pi ni kanajla, pi tiku lixkajni likatsikgo ni katikamapatinika kpupatin putum kilhtamaku. Max chuna lakpuwan xlakata lakaskin pi tiku lixkajni likatsikgo, kakamalakgaxokgekga tuku nitlan tlawakgonit. ¿La tlan xmakgtayaw? Pulana, liwana kawaniw pi tiku lixkajni likatsi nakamalakgaxokgekan (2 Tes. 1:9). Akxni waninitawa uma, tlan xtalikgalhtawakgaw Génesis 2:16, 17, niku Jehová wanilh Adán pi komo xmakglakgalhinalh, xʼama limalakgaxokge linin. Alistalh tlan xwaniw pi akxni Dios wanilh uma, ni litachuwinalh akgtum pupatin, chu xkgalhskiw: «Komo Adán chu Eva xʼamakgolh patinankgo putum kilhtamaku kpupatin, ¿tuku  xlakata Dios ni kawanilh? ¿Ni xlilat xwanit nakamakatsini?». Alistalh tlan nalikgalhtawakgayaw Génesis 3:19, niku Dios kawanilh tuku xʼama kakitaxtuni xlakata lakgalhinankgolh, chu namasiyaniyaw pi ama kilhtamaku Dios nitu kawanilh xlakata pupatin. Wata wanilh Adán pi pokgxni xʼama wan. Chu xaʼawatiya tlan nawaniyaw: «Komo Dios xkatsi pi xʼamakgo patinankgo kpupatin, ¿tuku xlakata wanilh pi pokgxni xʼama wan?». Uma takgalhskinin max namalakpuwani tiku tachuwinamaw komo tlan tapuwan kgalhi.

11. 1) ¿La tlan namakgtayayaw tiku kanajla pi putum tiku tlan likatsikgo ankgo kʼakgapun? 2) ¿Tuku makgtayanitan tlan nakitaxtuniyan akxni lichuwinana uma tema?

¹¹ Pulaktutu. Tekgsaw chatum tiku kanajla pi putum tiku tlan likatsikgo ankgo kʼakgapun. Uma takanajla max natlawa pi tanu la naʼakgatekgsni Biblia. Kalakpuwanti pi aku likgalhtawakganiw tuku wan Apocalipsis 21:4 (kalikgalhtawakga). Lataman max lakpuwan pi tasikulunalin tuku anta talichuwinan kilhchanima kʼakgapun. ¿La tlan xmakgtayaw? Ni talakaskin naputsayaw atanu textos, tlan watiya namasiyaniyaw nema likgalhtawakganiw, niku wan pi «nialh katiʼanalh linin», chu nakgalhskinaw: «¿Ni xlikana pi xlakata wi tuku xmasputuka, pulana xlitawilat?». Max nakinkawaniyan pi chuna. Alistalh tlan nawaniyaw pi kʼakgapun nikxni ananit linin, kaj unu kKatiyatni nikgo latamanin. Wa xlakata tuku wan Apocalipsis 21:4, kilhchanima tasikulunalin nema naʼanan kKatiyatni (Sal. 37:29).

12. ¿Tuku xlakata xlimaklakaskin Jesús liʼakxilhtit?

¹² Jesús ni kajwatiya xlimaklakaskin takgalhskinin akxni xlichuwinan Dios, na xlimaklakaskin liʼakxilhtit (kalikgalhtawakga Mateo 13:34, 35). Uma xmakgtaya nakatsi tuku xlakpuwankgo tiku xkgaxmatnimakgo (Mat. 13:10-15). Liʼakxilhtit nema xmaklakaskin xtlawa pi xtamasiyat tlakg lilakgatit xwa chu ni tuwa xlakapastakkan. ¿La tlan na nalimaklakaskinaw liʼakxilhtit akxni masiyayaw?

13. ¿Tukuya liʼakxilhtit tlan nalimaklakaskinaw xlakata namasiyayaw pi Jesús ni xtachuna Dios?

¹³ Liʼakxilhtit nema ni laktuwa tlakg tlan. La akxni nakawaniyaw pi Dios tlakg lanka xlakatsukut nixawa Jesús, max tlan nalimaklakaskinaw uma. Pulana, tlan nawaniyaw pi Dios chu Jesús tamalakxtumikgolh la xlatalalin xtachuna la chatum tlat talalin xkgawasa: Dios wa pi Jesús xKgawasa xwanit, chu Jesús wa pi Dios xTlat xwanit (Luc. 3:21, 22; Juan 14:28). Alistalh tlan nakgalhskinaw: «Komo wix kimakgatekgsniputuna pi chatiy latamanin xlakxtumkan, ¿tukuya liʼakxilhtit xlimaklakaskinti? ¿Chatum tlat chu xkgawasa, o chatiy natalan tiku akxtum lakachinkgolh?». Max nakinkawaniyan pi xlakata chatiy natalan. Alistalh na tlan nawaniyaw: «Xlakata akit chu wix lakxtum lakpuwanaw, ¿ni xlikana pi Jesús, xaLanka Makgalhtawakgena, na wa xmaklakaskilh xliʼakxilhtit chatiy natalan tiku akxtum lakachinkgolh? Pero Jesús wa pi Dios, xTlat xwanit, uma wamputun pi Dios tlakg kgalhi limapakgsin nixawa Jesús».

14. ¿Tuku liʼakxilhtit kinkamasiyaniyan pi nitlan xwa pi Dios xlimaklakaskilh Akgskgawini xlakata nakamalakgaxokge latamanin kʼakgtum pupatin?

¹⁴ Kaʼakxilhwi atanu liʼakxilhtit. Wi tiku lakpuwan pi Dios lakgayawanit Akgskgawini pupatin xlakata nakamapatini latamanin. Max akgtum liʼakxilhtit namakgtaya chatum tlat naʼakgatekgsa pi uma ni chuna. Tlan nawaniyaw: «Kalakpuwanti pi minkgawasa lu ni kgalhakgaxmatan chu tlawama tuku nitlan. ¿Tuku xtlawa wix?». Max xatlat nawan pi nastakyawa, chu ni kaj makgtum (Prov. 22:15). Tlan nakgalhskiniyaw tuku xtlawalh komo xkgawasa ni kuenta tlawani  xtastakyaw, maski xla lu liskujma xlakata namakgtaya. Max nakinkawaniyan pi natalakaskin tlakg palha nastakyawa. Alistalh tlan nakgalhskinaw: «¿Chu komo xkatsi pi wi tiku tlawama pi minkgawasa lu xatsakat kawa?». Xlikana, xatlat nawan pi lu nasitsini tiku chuna tlawama. Xlakata naʼakgatekgsa tuku kinkamasiyaniyan uma liʼakxilhtit, tlan nawaniyaw: «Wa xlakata komo lakgapasti tiku tlawama pi minkgawasa natlawa tuku nitlan, ¿wa naskiniya palha kastakyawalh minkgawasa?». Xlikana pi ni. ¡Wa xlakata liwana litasiya pi Dios ni xlimaklakaskilh Satanás xlakata xkamalakgaxokgelh latamanin, xlakata wa Satanás kamatlawinit tuku nitlan!

15, 16. 1) ¿Tuku xlakata ni nalakpuwanaw pi putum latamanin nakgaxmatkgo tamakatsin xla Tamapakgsin? 2) ¿Talakaskin lu xatlan makgalhtawakgena nawanaw xlakata namakgantaxtiyaw kintaskujutkan? ¿Tuku xlakata chuna kgalhtinana? (Na kaʼakxilhti recuadro nema wanikan, « Tuku nakinkamakgtayayan namastayaw takgalhtin».)

¹⁵ Maski lu liwana namaklakaskinaw takgalhskinin, liwana nalakputsayaw la nakawaniyaw chu nalimaklakaskinaw laktlan liʼakxilhtit, ni putum latamanin katilakgatikgolh tamakatsin xla Tamapakgsin (Mat. 10:11-14). Kxkilhtamaku Jesús na ni lhuwa tiku kuenta tlawanilh xtamasiyat, ¡maski Jesús tlakg xatlan Makgalhtawakgena xwanit kKatiyatni! (Juan 6:66; 7:45-48.)

¹⁶ ¿Chu komo lakpuwanaw pi ni lu tlan makgalhtawakgenanin akinin? Maski chuna, tlan namakgantaxtiyaw kintaskujutkan (kalikgalhtawakga Hechos 4:13). Dios kinkawaniyan kxTachuwin pi tlan nakanajlayaw pi «putum tiku [...]makglhtinamputunkgo latamat nema ni kgalhi xlisputni», nakgaxmatkgo xalakwan xalaksasti tamakatsin (Hech. 13:48, TNM). Wa xlakata kakaʼakxilhwi chuna la xlilat, tiku kalitachuwinanaw xalakwan xalaksasti chu kimpalakatakan. Liwana kalitamakgtayaw tamasiyat nema kinkamaxkiyan Jehová. Chuna tlakg tlan makgalhtawakgenanin nawanaw, nalitamakgtayayaw chu nakalimakgtayayaw tiku kinkakgaxmatnikgoyan (1 Tim. 4:16). Jehová kinkamasiyaniyan la “nakakgalhtiyaw chatunu chatunu”. Artículo nema stala naʼakxilhaw pulaktum tuku nakinkamakgtayayan tlan nakinkakitaxtuniyan akxni lichuwinanaw Dios: natlawayaw tuku litalakgapasa, Regla de Oro.