Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

¿Kaʼakxilhaw tiku xlajwanankgonit la kaʼakxilha Jehová?

¿Kaʼakxilhaw tiku xlajwanankgonit la kaʼakxilha Jehová?

«Xlaknin ntiyatliwa [o makni], wantu lu[...] xalakskalajwan ntasiyukgoy, lu[...] xlakaskinka.» (1 COR. 12:22)

1, 2. ¿Tuku xlakata Pablo xkaʼakgatekgsni tiku kxlajwanankgonit?

MIN kilhtamaku xlajwananaw. Max akgalhamanaw o kgalhiyaw tajatat nema ni makgxtakgnan, max kinkamaxlajwaniyan asta natlawa pi nila natlawayaw kintaskujutkan xala chali chali. Kalakpuwanti pi ni kaj akgtum o akgtiy semana chuna makgkatsiya wata akglhuwa papaʼ. ¿Ni xlikana pi lu tlan xmakgkatsi komo amakgapitsi tlan xlikatsinikgon?

2 Apóstol Pablo xkatsi la tamakgkatsi akxni titaxtukan tuku nitlan chu akxni xlajwanankan, xlakata tuku tuwa titaxtuyaw kcongregación chu alakatanu. Makglhuwa makgkatsilh pi nialh xtayani (2 Cor. 1:8; 7:5). Akxni xlakpuwan xlakata xlatamat chu tuku tuwa titaxtulh xlakata akgstitum kstalanina Cristo xwanit, uma tuku wa: «¿Tinchu xaxlajwani mpala na ni [k]makgkatsi xtaxlajwan?» (2 Cor. 11:29). Chu akxni tamalakxtumilh tiku xalak congregación la akgtum makni, lichuwinalh pi asta tiku «lu[...] xalakskalajwan ntasiyukgoy lu[...] xlakaskinka» (1 Cor. 12:22). ¿Tuku xwamputun? ¿La akxilha Jehová tiku xlajwanankgonit? ¿Tuku xlakata nachuna kiliʼakxilhatkan chuna la Jehová kaʼakxilha? ¿Chu tuku tlan nakitaxtu kimpalakatakan?

¿LA KAʼAKXILHA JEHOVA TIKU XLAJWANANKGONIT?

3. ¿La max natsukuyaw kalikatsiniyaw makgapitsi xalak congregación tiku xlajwanankgonit?

3 Kkakilhtamaku niku lamaw kaj latlajaputunkan xlakata tiku tlakg kgalhi litliwakga chu tiku kgawasaku. Lhuwa tiku tlawakgo xtalakaskinkan chu ni kuentajtlawakgo la mamakgkatsinikgo tiku xlajwanankgonit. Xlikana, akinin nitlan akxilhaw akxni wi tiku chuna tlawa. Pero max ni nakatsiyaw akxni max nakalakgmakganaw makgapitsi xalak congregación tiku lakaskinkgo tamakgtay. ¿La nakaʼakxilhaw chuna la Jehová kaʼakxilha?

4, 5. 1) ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma liʼakxilhtit xla 1 Corintios 12:21-23 xlakata la kaʼakxilha Jehová tiku xlajwanankgonit? 2) ¿La kinkamakgtayayan nakamakgtayayaw tiku xlajwanankgonit?

4 Akgtum liʼakxilhtit nema tlan nakinkamakgtayayan xlakata naʼakgatekgsaw la kaʼakxilha Jehová tiku xlajwanankgonit, wa nema apóstol Pablo maklakaskilh kxapulana carta nema kamalakgachanilh Corintios. Anta kcapítulo 12, apóstol Pablo kinkamalakapastakayan pi asta wa nema ni lu tlan tasiya kkimaknikan o nema ni lu xlakaskinka, na kgalhi xtaskujutkan (kalikgalhtawakga 1 Corintios 12:12, 18, 21-23). Makgapitsi tiku tatayakgo evolución wankgonit pi ni xlikana pi putum tuku wi kkimaknikan xlakaskinka. Pero tiku xkgalhtawakganin putum kimaknikan wankgo pi tuku makgasa nitu xlitaxtu xʼakxilhkan, la uku wankgo pi na lu xlakaskinka tuku tlawakgo kkimaknikan. * Makgapitsi, xlakpuwankgo pi xaʼaktsu tantun, o tujun, nitu xlitaxtu, pero la uku takatsi pi makgtayanan aktsaj aktsaj natlawankan.

5 Xliʼakxilhtit Pablo masiya pi putum tiku wilakgo kcongregación xlakaskinka. Satanás kinkamakanajliputunan pi nitu litaxtuyaw chu Jehová ni kinkapaxkiyan (Job 4:18, 19). Pero Jehová xlakaskinka kaʼakxilha putum kskujnin, asta tiku tasiyakgo pi ni xlajwanankgonit. Uma nakinkamakgtayayan nalipaxuwayaw taskujut nema kgalhiyaw kcongregación chu tlan namakgkatsiyaw xlakata makgtapakgsiyaw kxkachikin Dios xlikalanka katiyatni. Kaj kalakpuwanti akxni pakgachipalipi niku xʼama tiku lina kata, xlakata xmaklakaskin tamakgtay, xlikana pi nachuna tlawanti la xtlawama. Uma makgtayalh tiku xtachuwinampat pero, ¿ni xlikana pi lu tlan makgkatsi xlakata makgtaya? Akxni wi tiku makgtayayaw, lipaxuwayaw xlakata kuentajtlawaw chu tlakg ni lakapala sitsiyaw, paxkinananaw chu makgantaxtiyaw tuku xlitlawat kskujni Dios (Efes. 4:15, 16). Xapaxkina kinTlatkan lakaskin pi xlakaskinka kakaʼakxilhwi putum kinatalankan kcongregación, maski wi tuku nila tlawakgo. Komo chuna natlawayaw, congregación lu tlan natawila chu xapaxkinanin nawankgo.

6. ¿La limaklakaskilh Pablo tachuwin tiku xlajwanankgonit chu tiku lakgtliwakga?

6 Akxni apóstol Pablo katsokgnanilh kstalaninanin Cristo xalak Corinto limaklakaskilh tachuwin, tiku xlajwanankgonit chu taxlajwan akxni lichuwinalh tuku xlakpuwankgo amakgapitsin xpalakatakan kstalaninanin Cristo xapulana siglo chu wa pi xmin kilhtamaku chuna akstu xlakpuwanikan (1 Cor. 1:26, 27; 2:3). Akxni maklakaskilh tachuwin lakgtliwakga xlakata nakalichuwinan makgapitsi kstalaninanin Cristo, ni wamputulh pi tlakg xlakaskinka xwankgonit (Rom. 15:1). Wata wa pi tiku tlakg tliwakga xwi xtakanajlakan xlimakgtayatkan tiku nina lu tliwakga xwi xtakanajlakan.

¿KILILAKGPALITKAN LA LAKAPASTAKNANAW?

7. ¿Tuku xlakata namin kilhtamaku tuwa namakgkatsiyaw nakamakgtayayaw tiku maklakaskinkgo tamakgtay?

7 Akxni makgtayayaw «chatum pobre» o tiku xlajwananit ni kajwatiya nachuna likatsiyaw la Jehová wata xla tlan kinkaʼakxilhan (Sal. 41:1; Efes. 5:1). Nachuna, max namin kilhtamaku ni namakgtayaputunaw chatum tala xlakata max nalakpuwanaw pi wa xtaʼakglhuwit. O max ni liwana katsiyaw tuku nawaniyaw, max ni lismaninitaw natachuwinanaw, wa xlakata ni talalinaw. Chatum tala wanikan Rosario, * tiku xchixku kaʼakgxtakgwililh, wan: «Lu nitlan tamakgkatsi ni natachuwinankgoyan natalan o ni natlawakgo tuku lakpuwanaw pi xlitlawat chatum amigo. Akxni titaxtumaw tuku nitlan, talakaskin lakatsu natawilakgo mi amigos». Mapakgsina David xkatsi la tamakgkatsi akxni wi tiku kinkalakgmakganan (Sal. 31:12).

8. ¿Tuku nakinkamakgtayayan tlakg tlan nakaʼakgatekgsniyaw kinatalankan?

8 Max tlakg nakaʼakgatekgsniyaw komo nalakapastakaw pi lhuwa kinatalankan xlajwanankgonit xlakata xtajatatkan, kgalhikgo tajatat xla talipuwan o ni putum xfamilia skujnanikgo Jehová. Namin kilhtamaku max nachuna natitaxtuyaw. Akxni nina xtanukgo kTiyat nema xkawanikanit pi nakamaxkikan, Jehová kamalakapastakalh israelitas pi nitu xlitaxtukgo kʼEgipto chu nitu xkgalhikgo, kawanika pi “ni palha xliwanatkan xnakujkan” akxni xakxilhkgolh pi xtalakan xpatinamakgolh, wata xkamakgtayakgolh tiku nitu xkgalhikgo chu kxlajwanankgonit (Deut. 15:7, 11; Lev. 25:35-38).

9. ¿Tuku kiliʼakxilhatkan komo chatum kintalakan taxlajwaninit xtakanajla? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

9 Nitlan komo nalakpuwanaw pi max wi tuku ni tlan tlawamakgolh o wi tuku nakalimawakayaw, wata kakamatliwakglhniw xtakanajlakan (Job 33:6, 7; Mat. 7:1). Kawiliw liʼakxilhtit. Akxni wi tiku lichankan kpumakuchin xlakata mokgosli kʼmotocicleta, ¿kgalhskininankgo makuchinanin pi wa lilh kuenta xlakata tuku akgspulalh? Ni chuna. Wata lakapala makuchikgo. Nachuna komo chatum tala xlajwananit xtakanajla xlakata kgalhilh taʼakglhuwit, tuku tlakg xlakaskinka kiliʼakxilhatkan wa pi namakgtayayaw natatliwakglha xtakanajla (kalikgalhtawakga 1 Tesalonicenses 5:14).

10. ¿Tuku xlakata wanaw pi natalan tiku xlajwanankgonit tasiyakgo, “lu rico kxtakanajlatkan”?

10 Komo lilakpuwanaw tuku tuwa titaxtumakgo kinatalankan, max nialh nalakpuwanaw pi ni tliwakga wi xtakanajlakan. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit, makgapitsi natalan tiku makgasa patimakgolh xlakata xfamiliajkan lakatayakgo xtakanajlakan, max nalakpuwanaw pi ni tliwakga wi xtakanajlakan, pero ¿ni xlikana pi limasiyakgo pi kanajlanikgo Jehová chu lakgtliwakgan? O akxni akxilhaw chatum tse tiku chuntiya kalin xkamanan ktamakxtumit maski nitu katawi xchixku, ¿ni kaks lilakawanaw xtakanajla? ¿La kaʼakxilhaw makgapitsi lakgkgawasan chu laktsuman tiku titaxtumakgo tuku tuwa kʼescuela, pero ni makgxtakgkgo xaxlikana? Xlakata putum uma tuku tlawakgo kinatalankan xlakata chuntiya naskujnanikgo Jehová, maski xlajwanankgonit tasiyakgo, “lu rico kxtakanajlatkan” (Sant. 2:5, Xasasti Talaccaxlan, [Coyutla]).

KALAKPUWAW LA JEHOVÁ

11, 12. 1) ¿Tuku nakinkamakgtayayan nakaʼakxilhaw la Dios kaʼakxilha tiku tasiyakgo pi ni tliwakga wi xtakanajlakan? 2) ¿Tuku kinkamasiyaniyan la Jehová likatsinilh Aarón?

11 Akxni nalikgalhtawakgayaw la Jehová kalikatsinilh makgapitsi kskujnin, nakinkamakgtayayan nakaʼakxilhaw tiku tasiyakgo pi ni lakgtliwakgan xtakanajlakan la xla kaʼakxilha (kalikgalhtawakga Salmo 130:3). Akgtum liʼakxilhtit, komo na anta xtitatawilaw Moisés akxni tlawaka aktsu toro xa oro, ¿tuku xtilakpuwaw akxni xgaxmatwi pi Aarón atanu tiku xkalimawakama tuku nitlan tlawalh? (Éx. 32:21-24.) ¿O tuku xtilakpuwaniw Aarón akxni nachuna tsukulh lichuwinan Moisés akxni xtala Míriam nitlan xlichuwinama xlakata xtatamakgaxtokgnit puskat tiku ni israelita? (Núm. 12:1, 2.) ¿Tuku xtilakpuwaw komo xtiʼakxilhwi pi Aarón chu Moisés ni maxkikgolh kakni Jehová akxni tlawalh pi xtaxtulh chuchut kʼakgtum lanka chiwix kMeribá? (Núm. 20:10-13.)

12 Putum uma tuku tlawalh Aarón, Jehová tlan tunkun xtimalakgaxokgelh. Pero xkatsi pi maski xtlawanit tuku nitlan, ni lixkajnit xlikatsi. Aarón max tlawalh tuku nitlan xlakata tuku xlama o xlakata kakgaxmatnilh tiku ni xlilat xwanit. Pero akxni wanika pi nitlan tuku xtlawanit, litayalh chu kgalhakgaxmatli xlimapakgsin Dios (Éx. 32:26; Núm. 12:11; 20:23-27). Jehová tlakg xlakaskinka akxilhli xtakanajla chu xlakata nialh tlawalh tuku nitlan. Lhuwa ciento kata alistalh, Aarón chu xkamanan chuntiya xkalilakapastakkan la tiku xpekuanikgo Jehová (Sal. 115:10-12; 135:19, 20).

13. ¿Tuku pulana kilikatsitkan xlakata na natlawayaw la Jehová tlawa?

13 Xlakata tlan natlawayaw la Jehová, pulana kilikatsitkan la kaʼakxilhaw tiku tasiyakgo pi ni tliwakga wi xtakanajlakan. ¿Talakaskin nalakgpaliyaw la lakapastaknanaw? (1 Sam. 16:7.) Akgtum liʼakxilhtit, ¿tuku lakpuwanaw akxni chatum kgawasa o chatum tsumat ni liwana laksaka xlilakgastan o limasiya nitlan tayat? Tlakg tlan namakgtayayaw xlakata namakgantaxti tuku xlitlawat xlakskujni Dios nixawa nitlan nalichuwinanaw. Akxni makgtayayaw tiku lakaskin tamakgtay, tlakg kaʼakgatekgsniyaw amakgapitsin chu tlakg paxkinanaw.

14, 15. 1) ¿Tuku tlawalh Jehová akxni akxilhli pi Elías xpekuanit? 2) ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku titaxtulh Elías?

14 ¿Tuku lakpuwan Jehová xlakata tiku lipuwamakgolh? Kaʼakxilhwi la makgtayalh chatum kskujni tiku chuna xtitaxtuma: wa palakachuwina Elías. Maski ni kapekuanilh 450 xpalakachuwinanin Baal, Elías tsalataxtucha akxni katsilh pi mapakgsina Jezabel xlakkaxwilima namakgnikan. Akxni xtlawanitta 150 kilómetros asta chalh kdesierto kBeer-seba. Nialhla xtayani xlakata lu makgat chu lu xakgchichitilha, tsukulh skgekga kxtampin kgantum kiwi chu wanilh Dios pi xmakglhtilh xlatamat (1 Rey. 18:19; 19:1-4).

Jehová akxilhli pi Elías nila xtayani chu malakgachanilh chatum ángel xlakata xmatliwakglhli (Kaʼakxilhti párrafos 14 chu 15)

15 ¿Tuku tlawalh Jehová akxni kʼakgapun lakamincha chu akxilhli xtalipuwan xpalakachuwina tiku ni xmakgxtakga? ¿Lakgmakgalh xlakata xpekuanit chu xlipuwama? Ni, ni lakgmakgalh. Jehová akxilhli pi nila xtayani chu malakgachanilh chatum ángel. Ángel makgtiy wanilh pi xwayalh xlakata ni «lu makgat» xmakgkatsilh niku xʼama (kalikgalhtawakga 1 Reyes 19:5-8). Chuna la akxilhaw, Jehová pulana kgaxmatnilh chu makgtayalh xlakata xtayanilh, alistalh wanilh tuku xtlawalh.

16, 17. ¿La nakalimasiyaniyaw pi kapaxkiyaw kinatalankan chuna la Jehová limasiyanilh Elías?

16 ¿La nachuna napaxkinanaw la paxkinan kiDioskan? Ni tunkun namastaputunaw tastakyaw (Prov. 18:13). Tlakg tlan komo pulana liwana nakakgaxmatniyaw chu nakaʼakgatakgsniyaw tiku lakpuwankgo pi «ni tu xlakgasi», o nitu litaxtukgo (1 Cor. 12:23). Chuna nakatsiyaw tuku nalimakgtayakgoyaw.

17 Kalilakpuwaw Rosario tiku pulana lichuwinaw, tiku kaj chatiy xlaktsuman tatamakgxtakgli akxni kaʼakgxtakgwilih xchixku. ¿Tuku tlawakgolh makgapitsi natalan? Rosario wan: «Akxni kkawanilh kteléfono tuku kinkaʼakgspulan nipara tipuxamakitsis minuto lichinkgolh kkinchik. Xlakgpixtajmakgolh. Max akgtiy o akgtutu kilhtamaku nema titaxtulh nipara tsinu kiakstukan kinkamakgxtakgkgon. Xlakata ni liwana xakwayanaw chu ni xakkatsiyaw tuku naktlawayaw, xkinkalinkgonitan kxchikkan ni lu makgas». Max uma nakinkamalakapastakayan tuku wa Santiago: «Su mpalapi wi nti natalanin mpala kitsankganiy xlhakgatkan, chu na ni kgalhikgo ntu nalistakwanankgo xla chali chali, na mpala wi nti wixin xwanilh: “Tlan kalatapatit, katsitsijwantit, na kakgalhkgastit,” wampi ni xmaxkitit wa ntu xlakaskinka xlhakgatkan, chu xliwatkan. ¿[...]tu wamputun [...] nkaj wa nawan? Pus na chuna ntakanajla, lapi ni xkgalhilh lakwan xtatlaw, ni tu xlakgasi mpi kaj xakstu» (Sant. 2:15-17). Xlakata kamakgtayalh congregación, Rosario chu xlaktsuman tlan precursoras auxiliares litaxtukgolh akxni kajku akgchaxan papaʼ xtitaxtunit akxni xkaʼakgxtakgwilikanit (2 Cor. 12:10).

LHUWA TIKU TLAN KAKITAXTUNI

18, 19. 1) ¿La nakamakgtayayaw tiku xlajwanankgonit? 2) ¿Tiku tlan kakitaxtuni akxni kamakgtayayaw tiku xlajwanankgonit?

18 Kkatsiyaw pi lin kilhtamaku liwana pakskan akgtum tajatat. Kstalanina Cristo tiku xlajwananit xtakanajla xlakata wi tuku nitlan tlawalh o xlakata tuwa tuku titaxtulh max na nalin kilhtamaku tlan natatliwakglhpara xtakanajla. Xlikana pi xla namatliwakglha xtakanajla, nakgalhtawakga, natlawa oración chu namakgtayanan kxtaskujut Dios. Pero akinin ni nalakpuwaniyaw pi ni lakapala matliwakglha xtakanajla. Chuna la liskujma, akinin anta natawilayaw xlakata namakgtayayaw. Lu kakamakgtayaw tiku xlajwanankgonit, xlakata namakgkatsikgo pi xlakaskinka kaʼakxilhaw chu kapaxkiyaw (2 Cor. 8:8).

19 Kalakapastakwi pi akxni kamakgtayayaw kinatalankan makgkatsiyaw tapaxuwan nema tamakgkatsi akxni mastayaw. Na kinkamakgtayayan tlakg nakatsiniyaw namakgkatsiyaw la makgkatsikgo amakgapitsin chu ni lhuwa tuku nakaskiniyaw. Pero ni kaj akinin tlan kinkakitaxtuniyan, wata putum congregación tlakg tsuku paxkinankgo. Chu tuku tlakg xlakaskinka xTachuwin Dios wan: «Namakgtayalipinkgoyatit nti ni la skujkgoy», akxni chuna tlawayaw, tlawamaw la Jehová tiku lu xlakaskinka kinkaʼakxilhan putum akinin (Hech. 20:35).

^ párr. 4 Kxlibro El origen del hombre, Charles Darwin wa pi makgapitsi tuku litakgatsi kimaknikan «nitu litaxtu». Chatum tiku xtataya wa: «Kimaknikan kgalhi lhuwa tuku nialh talakaskin», la apéndice chu timo.

^ párr. 7 Lakgpalikanit xtukuwani.