Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

“Nalichuwinanatit kimpalakata”

“Nalichuwinanatit kimpalakata”

«Nalichuwinanatit kʼJerusalén nkimpalakata, [...] asta awatiya kxtankgana [o makgat] tiyat.» (HECH. 1:7, 8)

1, 2. 1) ¿Tiku tlakg xatlan xtatayana Jehová? 2) ¿Tuku wamputun tukuwani Jesús? 3) ¿La makgantaxtilh xKgawasa Dios tuku xkilhchanima xtukuwani?

«WAMPI wata wa klimilh skgatan unu katuxawat lakimpi nakmakatsininan wantu [xaxlikana].» (Kalikgalhtawakga Juan 18:33-37, Hua Xasasti Talaccaxlan, TXS, 1999.) Akxni xlakputsananimaka, wa uma tuku Jesucristo wanilh mapakgsina xalak Judea, Poncio Pilato. Aku xwanit pi mapakgsina xlitaxtu. Akglhuwa kata titaxtulh, apóstol Pablo lichuwinalh pi Jesús ni pekualh chu «[wa xaxlikana] kxlakatin Poncio Pilato» (1 Tim. 6:13). Chuna, min kilhtamaku talakaskin ni napekuanaw xlakata nalitaxtuyaw tiku wan tuku «xlikana [xlakata] Dios, wanti niukxni wanit taʼakgsanin» kʼuma xkakilhtamaku Satanás niku ni laʼakxilhputunkan (Apocalipsis [Revelación] 3:14TXS, 1999).

2 Xlakata xmakgtapakgsi kxkachikin judíos, Jesús xtatayana Jehová xwanit lata lakachilh (Is. 43:10). Xlikana wa tlakg xalanka xtatayana nema Dios kgalhinit xlakata xlichuwinalh xtukuwani. Jesús lu xlakaskinka akxilhli xtukuwani, akgtum tukuwani nema Dios xwilininit. Ángel tiku wanilh José pi xlakata xlitliwakga espíritu santo María xʼama kgalhi aktsu skgata, na wanilh: «Na[kgalhi] nchatum aktsu kgawasa, Jesús nalimapakuwiya xtukuwini, sampi wa nti namalakgtaxtiy [...]chixkuwin xpalakata xtalakgalhin» (Mat. 1:20, 21). Tiku liskujkgo xlakata lakputsananikgo tuku wan Biblia akxtum lakapastakkgo pi tukuwani Jesús minacha kʼakgtum tukuwani hebreo, Jesúa, nema wamputun, Jehová Lakgmaxtuna. Jesús chuna tlawalh tuku xwamputun xtukuwani, kamakgtayalh «xatakgtsankgantapulin [borregos] kxatiyat Israel» xlakata xmakgxtakgkgolh tuku nitlan xtlawamakgo chu tlan xtalalimparakgolh Jehová (Mat. 10:6TXS, 1999; 15:24; Luc. 19:10). Wa xlakata, lu xatapaxuwan lichuwinalh xTamapakgsin Dios. Marcos tiku tsokgli maktum Evangelio, wan: «Timilh Jesús kʼGalilea, xliakgchuwinantilha xatlan tamakatsinin xla xta[ma]pakgsin Dios. Nama xwan: “Ya akchanit nkilhtamaku, chu xta[ma]pakgsin Dios, talakatsuwinitta. Katalakgaspittayatit, na kakanajlanitit xatlan tamakatsinin”» (Mar. 1:14, 15). Jesús na ni pekualh akxni kawanilh tuku nitlan xtlawamakgo xpulalinanin takanajla, tiku na tlawakgolh pi kxtokgowakaka kkgantum kiwi (Mar. 11:17, 18; 15:1-15).

“TLANKA TU TLAWAY DIOS”

3. ¿Tuku lalh akxni xtitaxtunita akgtutu kilhtamaku lata xmakgnikanit Jesús?

3 Pero akxni xmakgnikanita Jesús, lalh tuku kaks malakawaninan. Akgtutu kilhtamaku xtitaxtunit, Jehová malakastakwanilh, ni la chatum lataman, wata chatum espíritu nema ni katinilh (1 Ped. 3:18). Xlakata xmasiyalh pi xlakastakwananit, Jesús katasiyanilh chuna la chatum chixku. Kilhtamaku akxni lakastakwanalh, max makgkitsis katasiyanilh tanu tanu kstalaninanin (Mat. 28:8-10; Luc. 24:13-16, 30-36; Juan 20:11-18).

4. 1) ¿Tukuya tamakxtumit pulalilh Jesús kilhtamaku akxni malakastakwanika? 2) ¿Tuku kalakgayawalh Jesús kstalaninanin?

4 Xlimakgkitsis akxni Jesús tasiyapa, katasiyanilh apóstoles chu amakgapitsin tiku xkatatamakxtuminit. Kʼama lu xlakaskinka kilhtamaku, tlan nawanaw pi kalimakgalhtawakgelh xTachuwin Dios. «Timaxkikgolh ntapuwan lakimpi naʼakgatakgskgoy ntatsokgnun.» Chuna akgatekgskgolh pi kBiblia xtalichuwinanit pi xtalamakgasitsin Dios xʼama makgnikgo, chu xʼama lakastakwanan. Akxni sputli uma tamakxtumit, watiya uma kilhtamaku akxni xlakastakwananit, Jesús kawanilh pi wi tuku xlitlawatkan xwanit. Kawanilh pi «kxtukuwani xlitakgchuwinalh natalakgaspittayakgoy, chu [...] [xka]matsankgananika xtalakgalhinkan lantla xlikatlanka nkatuxawat, xlimakatsukulh Jerusalén». Na wa: «Wixin nti [nalichuwinanatit] xpalakata yuma nkatuwaj» (Luc. 24:44-48).

5, 6. 1) ¿Tuku xlakata Jesús wa «nalichuwinanatit [...] nkimpalakata»? 2) ¿Tuku xlimakatsininatkan xwanit kstalaninanin Jesús?

5 Wa xlakata, tipuxum kilhtamaku alistalh, akxni Jesús xaʼawatiya katasiyanilh, apóstoles max liwana akgatekgskgolh tuku xkilhchanima akxni kalimapakgsilh: «Nalichuwinanatit kJerusalén nkimpalakata, chu xlikatlanka Judea, chu kSamaria, chu asta awatiya kxtankgana tiyat» (Hech. 1:8). ¿Tuku xlakata Jesús wa «nalichuwinanatit [...] nkimpalakata», chu ni wa, nalichuwinanatit Jehová? Tlan xtikawanilh pi xlichuwinankgolh Jehová, pero xkatachuwinama tiku israelitas xwankgonit, wa xlakata xtatayananin Jehová xlitaxtukgoya.

Kstalaninanin Jesús chuntiya lichuwinanaw tuku Jehová wanit pi natlawa kkilhtamaku nema aku mima (Kaʼakxilhti párrafos 5 chu 6)

6 Kstalaninanin Cristo xlimasiyatkan xwanit pi Jehová xlimaklakaskima Jesús xlakata nakalakgmaxtu latamanin. Uma talakgmaxtut tlakg tlan nixawa akxni israelitas kamaxtukancha kʼEgipto xlakata nialh skujnin xlitaxtukgolh, chu akxni taxtukgocha kBabilonia. Xlakata Jesucristo makgnika chu lakastakwanalh, uma tlawalh pi latamanin tlan xlakgtaxtunikgolh tuku tlakg nitlan: talakgalhin chu linin. Anta kPentecostés kata 33, kstalaninanin Jesús tiku aku xkalilaksakkanit espíritu santo lichuwinankgolh “tlanka tu tlaway Dios”, chu lhuwa tiku kanajlakgolh. Chuna, lata xpaxtuwalacha xTlat anta kʼakgapun, Jesús tsukulh akxilha pi xtukuwani tlakg xlakaskinka xlitaxtulh, chuna la xtitaxtutilha kilhtamaku lhuwa mil xmakgxtakgkgo tuku nitlan xtlawamakgo chu xkanajlakgo pi wa Jesús tiku Jehová xmaklakaskin xlakata xlakgtaxtukgolh (Hech. 2:5, 11, 37-41).

“NALAKGMAXTU LHUWA TACHIXKUWITAT”

7. ¿Tuku masiyalh tuku lalh kPentecostés kata 33?

7 Tuku lalh kPentecostés kata 33 masiyalh pi Jehová xmakgamakglhtinanit xtapalh xtamakamastan Jesús nema ni xkgalhi talakgalhin, xlakata nakamapanunikan xtalakgalhinkan latamanin (Heb. 9:11, 12, 24). Chuna la wa Jesús, «ni wa limilh mpala kaj namakgtayakan, wa mpi kaj namakgtayakgoy amakgapitsin, chu nalimastay xlatamat, nalilakgmaxtukgoy xlilhuwa ntachixkuwitat» (Mat. 20:28). Ama «xlilhuwa» tiku xʼama litamakgtayakgo xtamakamastan Jesús ni kajwatiya judíos tiku xmakgxtakgkgonit tuku nitlan. Wata wa xtalakaskin Dios pi «paks naʼakgaputaxtukgoy», xlakata tamakamastan «[...]mapanuniy xtalakgalhin ntachixkuwitat» (1 Tim. 2:4-6; Juan 1:29).

8. 1) ¿Tuku kamakgtayalh xlakata tlan xlichuwinankgolh Jesús xapulana kstalaninanin? 2) ¿Asta niku lichuwinankgolh xpalakata Jesús kstalaninanin?

8 ¿Chuntiya lichuwinankgolh xpalakata Jesús amakgolh xapulana kstalaninanin? Xlikana pi chuna tlawakgolh, pero ni kaj xlitliwakgakan chuna litlawakgolh: xʼespíritu santo Jehová, kamakgpuwantinilh chu tlawalh pi ni xpekuankgolh (kalikgalhtawakga Hechos 5:31, 32). Max puxamatujun kata akxni xtitaxtunita Pentecostés kata 33, tlan wanka pi “xaxlikana xla xatlan tamakatsinin” xkalitachuwinankanit judíos chu tiku ni judíos, «xlipaks nchixkuwin nti wilakgo nkatuxawat» (Col. 1:5, 23).

9. Chuna la Jesús xwanit pi xʼama la, ¿tuku akgspulalh xapulana congregación xla kstalaninanin Cristo?

9 Lu nitlan, pero xapulana congregación xla kstalaninanin Cristo taxkajwanilh (Hech. 20:29, 30; 2 Ped. 2:2, 3; Jud. 3, 4). Chuna la Jesús xwanit pi xʼama la, «nti ni tlan» likatsi, Satanás, tlawalh pi lhuwa xmakgxtakgkgolh xaxlikana takanajla chu xlakatayakgolh chu tuwa xtakatsilh tiku xaxlikana kstalaninanin Cristo xwankgonit asta «akxni xlikgatsputni [kakilhtamaku]» (Mat. 13:37-43). Alistalh Jehová xtlawalh pi Jesús xkamapakgsilh latamanin. Wa uma tuku lalh papaʼ octubre kata 1914 chu tsukulh «awatiya kilhtamaku» xla xalixkajni xkakilhtamaku Satanás (2 Tim. 3:1TXS, 1999).

10. 1) Kstalaninanin Cristo xala uku tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun, ¿tukuya fecha wankgolh pi lu xlakaskinka xʼama wan? 2) ¿Tuku lalh octubre kata 1914, chu tuku liwana likatsiyaw?

10 Kstalaninanin Cristo xala uku, tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun, wankgolh akxni nina xchan octubre kata 1914, pi uma papaʼ lu xlakaskinka xʼama wan. Chuna wankgolh xlakata tuku Daniel xtsokgnit, xla lichuwinalh kgantum lanka kiwi nema tankamika chu xʼama stakpara akxni xtitaxtukgolh «pulaktujun kilhtamaku» (Dan. 4:16). Jesús na watiya xkilhchanima «nkilhtamaku ntu lakgchankgoy [tiku ni judíos]» chu kilhtamaku akxni xʼama kinkatatawilayan chu «xlisputni kakilhtamaku». Lata ama lu xlakaskinka kata xla 1914, liwana «litasiya» pi Cristo kinkatawilan (Mat. 24:7, 14; 24:3TNM; Luc. 21:24). Xlakata Jesús Mapakgsina tlawaka kkatiyatni na litaxtu wa tuku “tlanka tlaway Dios”.

11, 12. 1) ¿Tuku tsukulh tlawa Jesús akxni litaxtulh xasasti Mapakgsina xalak katiyatni, chu tuku lalh kkata nema alistalh milh? 2) ¿Tuku liwana tasiyalh akxni xtitaxtuma kata 1930? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.)

11 Akxni litaxtulh xasasti Mapakgsina kKatiyatni, Jesucristo tunkun kalakgmaxtulh xatalaksakni kstalaninanin Cristo niku xkaʼakgchipakanit, “kLanka Babilonia” (Apoc. 18:2, 4). Akxni xtitaxtunita xaPulana Guerra xLikalanka Katiyatni, kkata 1919 tsukulh talichuwinan xlikalanka katiyatni tuku Dios xmaklakaskima xlakata xkalakgmaxtulh latamanin chu xalaktlan tamakatsinin xla Tamapakgsin nema xkaxwilikanita. Kstalaninanin Cristo tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun liwana maklakaskinkgolh uma kilhtamaku, chu tlakg kamamakxtumika lhuwa mil latamanin tiku katsinikgolh xaxlikana xalak Biblia chu kalaksakka xlakata xtamapakgsinankgolh Cristo kʼakgapun.

12 Akxni xtitaxtuma kata 1930 liwana tasiyalh pi Cristo tsukulh kamamakxtumi lhuwa millón «amakgapitsin [borrego]» tiku litaxtukgo «lhuwa tachixkuwitat» xalak putum laklanka kachikinin. Wa kapulalin kstalaninanin Cristo tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun, chu uma tiku litaxtukgo lhuwa tachixkuwitat na ni pekuankgo la Jesús chu kawanikgo amakgapitsi latamanin pi wa Dios chu Cristo kalakgmaxtukgonit. Xlakata chuntiya lichuwinamakgo Dios chu chuntiya limasiyakgo pi kanajlanikgo xtamakamastan Cristo, nakgalhikgo talakgalhaman nalakgtaxtunikgo lanka takatsanajwat nema namasputu xkakilhtamaku Satanás (Juan 10:16; Apoc. 7:9, 10, 14).

NI KAPEKUAW, KALICHUWINAW XALAKWAN TAMAKATSININ

13. 1) ¿Tuku lakapastaknitaw natlawayaw xtatayananin Jehová? 2) ¿Tuku nakinkamakgtayayan namakgantaxtiyaw?

13 Chuntiya lu xlakaskinka kaʼakxilhwi nalichuwinanaw tuku lu xalanka tlawama Jehová, tuku tlawanita chu tuku wanit pi aku natlawa. Xlikana pi min kilhtamaku tuwa chuna natlawakan. Lhuwa natalan lichuwinankgo Dios niku chali chali kalikgalhkgamanankan chu ni kakgaxmatnikan, amakgapitsi asta kaputsastalanikan. Na tlan chuna tlawayaw la tlawakgolh apóstol Pablo chu tiku xtalichuwinankgo Dios. Xla wa: «Kintikamaxkin litliwakga nkiDioskan, lakimpi nakkaliakgchuwinaniyan xatlan xtamakatsinin Dios, maski lu[...] xaktasokgaliyaw» (1 Tes. 2:2). Nikxni kataxlajwaniw. Wata, kalakapastakwi chuntiya namakgantaxtiyaw tuku waniw Dios akxni tamakamastaniw, asta akxni nalakgsputa xkakilhtamaku Satanás (Is. 6:11). Chu xlakata nila chuna katitlawaw kaj kilitliwakgakan, kaskiniw Jehová pi xʼespíritu santo kakinkalimaxkin «ntlanka litliwakga, ni kilakan, wa ntapakgsiniy Dios», chuna la tlawakgolh xapulana kstalaninanin Cristo (kalikgalhtawakga 2 Corintios 4:1, 7; Luc. 11:13).

14, 15. 1) ¿La xkaʼakxilhkan kstalaninanin Cristo kxapulana siglo? 2) ¿Tukuya lakwan tachuwin kawanilh apóstol Pedro kstalaninanin Cristo? 3) ¿Tuku kililakpuwanatkan komo nitlan kinkalikatsinikanan xlakata xtatayananin Jehová akinin?

14 La uku lamakgolh lhuwa millón latamanin tiku wankgo pi stalanikgo Cristo chu kakninanikgo Dios, pero «xtatlawkan, lilakgmakgankgoy mpi lixkajnit liwankgonit, chu lakgachixkuwimakgananin, lakgmakgankgonit xlipaks ntu lakwan xtlawakgolh» (Tito 1:16). Kalakapastakwi pi kxapulana siglo lhuwa latamanin ni xkaʼakxilhputunkgo xaxlikana kstalaninanin Cristo. Wa xlakata, apóstol Pedro kawanilh uma lakwan tachuwin: «Lapi wa nkalimaxkajwalikanatit xpalakata xtukuwini nCristo, chapaxuwana lapatit, sampi wa kspiritu, Dios [...] nkatalaman» (1 Ped. 4:14).

15 ¿Kinkakilhchaniman xtatayananin Jehová xala uku uma tuku Dios timatsokgnilh Pedro? Chuna, xlakata na lichuwinanaw xtukuwani Jesús; lichuwinanaw xlakata xTamapakgsin. Xlikana, akxni ni kinkaʼakxilhputunkanan xlakata linaw xtukuwani Jehová na chuntiya kitaxtu akxni lixkajnit kinkalichuwinankanan «xpalakata xtukuwini nCristo». Jesús kawanilh xtalamakgasitsin: «Kxtukuwini kintlat nkit kliminit, na ni kimakgamakglhtinanatit» (Juan 5:43). Wa xlakata, komo nitlan nakinkalikatsinikanan akxni lichuwinamaw Dios, kalipaxuwaw. Xlakata uma masiya pi Dios tlan kinkaʼakxilhan chu pi “wa kspiritu, Dios kinkatalaman”.

16, 17. 1) ¿Tuku tlan lama kxlikalanka katiyatni? 2) ¿Tuku chuntiya kilitlawatkan?

16 Nachuna, kalakapastakwi pi klakalhuwa xlikalanka katiyatni lhuwa tuku tlan kitaxtuma la talichuwinama Dios. Asta anta niku lu talichuwinanit Dios, chuntiya katekgsaw tiku kgaxmatputunkgo tamakatsinin nema lakgmaxtunan. Kakalakgamparaw tiku masiyakgo pi katsiputunkgo tuku wan Biblia, chu komo tlan chuna tlawayaw, kakalimakgalhtawakgew Biblia xlakata nakamakgtayayaw natamakamastanikgo Jehová chu natamunukgo. Max namakgkatsiyaw la Sarie, xalak Sudáfrica, tiku lina liwaka tutupuxam kata lata lichuwinama Dios, wan: «Lu kpaxtikatsini pi xlakata xtamakamastan Jesús tlan ktalalin Jehová, tiku lakgchan namapakgsinan xlikalanka kakilhtamaku, chu klipaxuwa pi tlan kmakatsininan lanka xtukuwani». Sarie chu xchixku, Martinus, lhuwa tiku kamakgtayakgonit xlakata naskujnanikgo Jehová, na kamakgtayakgonit kgalhtutu xkamanankan. Sarie na wan: «Ni anan atanu taskujut tuku tlakg kimakgapaxuwa, chu Jehová maklakaskin xʼespíritu santo xlakata nakinkamatliwakglhan chu chuntiya naktlawayaw uma taskujut nema lakgmaxtunan».

17 Komo tamununitawa o komo aku natamunuyaw, lu paxtikatsiniyaw Jehová pi kgalhiyaw talakgalhaman namakgtapakgsiyaw kxkachikin xlikalanka katiyatni. Wa xlakata, chuntiya lu kalichuwinaw Dios chu ni kalixkajwanaw xkakilhtamaku Satanás. Chuna namaxkiyaw kakni kinTlatkan xalak akgapun tiku lu paxkinan chu chuntiya nakgalhiyaw talakgalhaman nakinkalilakgapaskanan lanka xtukuwani.