Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

«Wixin kintatayananin»

«Wixin kintatayananin»

«Wixin kintatayananin, wa tuku wan Jehová.» (IS. 43:10)

1, 2. 1) ¿Tuku tlawa chatum tatayana? 2) ¿Tuku ni wanikgonit latamanin tuku limakatsininankan kkakilhtamaku? 3) ¿Tuku xlakata Jehová ni maklakaskin xtamakgtaykan tuku limakatsininankan kkakilhtamaku?

¿TUKU tlawa chatum tatayana? Maktum diccionario wan: «Tiku akxilha pi wi tuku lalh chu tlan kawani amakgapitsi pi xlikana lanit». Akgtum liʼakxilhtit, kʼakgtum kachikin xalak Sudáfrica, Pietermaritzburg, liwaka 160 kata lata tamakgpitsima maktum periódico nema wanikan The Witness (Tatayana). Xlilat nakgalhi uma tukuwani, xlakata maktum periódico liwana xlimakatsininat tuku la kkakilhtamaku. Tiku makilhtsukilh chu pulalin la natsokgkan uma periódico wa pi anta putum kilhtamaku xʼamaka wankan «xaxlikana, putum tuku xaxlikana chu kajwatiya xaxlikana».

2 Lu nitlan, pero makgapitsi tuku limakatsininankan makglhuwa ni kuenta tlawakgonit o ni wankgonit tuku xlikana akxni lichuwinankgonit tuku lu xlakaskinka lanit kkakilhtamaku. Liwana tasiya pi ni wankgonit tuku xaxlikana xlakata Dios chu xlakata tuku tlawanit. Pero tiku lakgchan namapakgsinan xlikalanka kakilhtamaku, ni maklakaskin xtamakgtaykan tuku limakatsininankan xalak kakilhtamaku. Jehová timatsokgnilh palakachuwina Ezequiel: «Laklanka kachikinin xlikatsitkan pi akit Jehová» (Ezeq. 39:7). Jehová kgalhi max akgtsayan millón tiku tatayakgo chu litachuwinankgo latamanin xalak putum laklanka kachikinin, tiku Jehová, tuku tlawanit chu tuku tlawama xpalakatakan latamanin. Uma Tatayananin tiku litaxtukgo la soldados na makatsininankgo tuku Dios wanit pi natlawa xlakata nakinkasikulunatlawayan. Akxni pulana wiliyaw uma taskujut kkilatamatkan, limasiyayaw pi makgantaxtimaw tuku kilhchanima tukuwani nema kinkamaxkinitan. Anta kʼIsaías 43:10 wan: «Wixin kintatayananin, wa tuku wan Jehová, kilakskujni nema klaksaknit».

3, 4. 1) ¿Tukuya kata xLikgalhtawakgananin Biblia litapakuwikgolh xtatayananin Jehová, chu la makgkatsikgolh? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.) 2) ¿Tukuya takgalhskinin nakamaxkiyaw takgalhtin?

3 Lu lanka talakgalhaman pi kinkalilakgapaskanan xtukuwani Jehová, xlakata wa «rey wanti kanikxniwa namapakgsinan», Tiku wan: «Wa uma kintukuwani putum kilhtamaku, [...] chuna nakililakgapasatit xliputum kilhtamaku» (1 Tim. 1:17, Xasasti Talaccaxlan, [Coyutla]; Éx. 3:15). Kkata 1931 xLikgalhtawakgananin Biblia litapakuwikgolh xtatayananin Jehová chu alistalh kʼuma revista tsukuka katsokgwilikan lhuwa cartas niku lhuwa natalan xpaxtikatsininankgo. Akgtum congregación xalak Canadá tsokgli: «Lu kinkamakgapaxuwanitan xatlan tamakatsin xlakata klitaxtuyaw xtatayananin Jehová. Liwana klakapastaknitaw nakmakgantaxtiyaw tuku kilhchanima uma xasasti kintukuwanikan».

4 ¿La tlan limasiyayaw pi lu xlakaskinka akxilhaw talakgalhaman xlakata kinkalilakgapaskanan xtukuwani Dios? Nachuna, ¿tuku kilhchanima versículos niku takilhtiyanit tukuwani xtatayananin Jehová? Kaʼakxilhwi xtakgalhtinkan uma takgalhskinin.

XTATAYANANIN DIOS XALAMAKGASA

5, 6. 1) ¿La “xtatayananin” Jehová xlitaxtukgo xalaktlat israelitas? 2) ¿Tuku na xlitlawatkan xwanit xalaktlat israelitas? 3) ¿Tuku xlakata nachuna xlitlawatkan xalaktlat kstalaninanin Cristo?

5 Israelitas tiku xlamakgo kxkilhtamaku Isaías “xtatayananin” Jehová xlitaxtukgo, chu putum kachikin “kskujni” Dios xwanit (Is. 43:10). Pulaktum la xalaktlat israelitas tlan xlitaxtukgo xtatayananin Jehová, wa akxni xkamasiyanikgolh xkamanan tuku Dios xtlawanit makgasa xpalakatakan. Akxni kalimapakgsika akgatunu kata natlawakgo Pascua, na kawanika: «Akxni minkamanan nakawanikgoyan: “¿Tuku wamputun uma tuku tlawapatit?”, nakakgalhtiyatit: “Wa tamakamastan xla paskua xpalakata Jehová, tiku kalakatsalalh xchik israelitas kʼEgipto akxni kamakgnilh egipcios, pero kalakgmaxtulh kinchikkan”» (Éx. 12:26, 27). Max kawanikgolh xkamanan pi akxni Moisés pulana lakgalh faraón xalak Egipto, xlakata xwanilh pi xkamaxkilh talakaskin israelitas nakakninanikgo Jehová kdesierto, faraón kgalhtilh: «¿Tiku Jehová xlakata akit nakkgalhakgaxmata xtachuwin chu nakmalakgacha Israel?» (Éx. 5:2). Xlikana, na tlan xkawanikgo pi liwana takgalhtilh xtakgalhskinin faraón akxni pulakkaw tuku nitlan xtitaxtunita kʼEgipto chu soldados xalak Egipto nitu xkatlawanikgonit israelitas kxaSpinini pupunu. Jehová xlitaxtu tiku kgalhi xliputum litliwakga chu la uku chuntiya wa tiku kgalhi xliputum litliwakga. Xlakata putum uma tuku lalh, israelitas liwana akxilhkgolh pi Jehová xaxlikana Dios chu putum kilhtamaku makgantaxti tuku wanit natlawa.

6 Israelitas tiku lu xlakaskinka xʼakxilhkgo talakgalhaman nakalilakgapaskan xtukuwani Jehová, kalitachuwinankgolh uma tuku xlanit ni kajwatiya xkamanan, na kalitachuwinankgolh tiku ni israelitas xwankgonit chu kskujnin xlitaxtukgo. Na lu xlakaskinka xwanit nakamasiyanikgo xkamanan pi xasantujlani nawankgo, uma wamputun, nalinkgo xlatamatkan la wan xlimapakgsin Jehová. Xla xkawaninit: «Xasantujlani nawanatit xlakata akit Jehová miDioskan xasanto» (Lev. 19:2; Deut. 6:6, 7). Ama lu tlan liʼakxilhtit xpalakata natlatni kstalaninanin Cristo xala uku, tiku na xlimasiyanitkan xkamanan nalinkgo xlatamatkan chuna la natlawa pi namaxkikan kakni lanka xtukuwani Dios (kalikgalhtawakga Proverbios 1:8 chu Efesios 6:4).

Akxni kalitachuwinanaw Jehová kinkamanankan wa pulaktum la maxkiyaw kakni xtukuwani (Kaʼakxilhti párrafos 5 chu 6)

7. 1) Akxni Israel ni xmakgatsankganani Jehová ¿la xkaʼakxilhkgo kachikinin tiku lakatsu xwilakgo? 2) ¿Tuku kilitlawatkan putum tiku linaw xtukuwani Dios?

7 Akxni ni xmakgatsankgananikgo Dios, israelitas xtlawakgo pi lu tlan xlitachuwinalh xtukuwani Dios. Xkawanikanit: «Putum kachikinin xalak katiyatni naʼakxilhkgo pi wix limapakuwikanita xtukuwani Jehová, chu xlikana napekuanikgoyan» (Deut. 28:10). Pero akxni talichuwinan uma kachikin, litachuwinan pi makglhuwa makgatsankgananikgolh Dios. Makglhuwa kakninanikgolh ídolos. Lu lixkajnit xlikatsikgo chuna la dioses xalak Canaán nema xkakninanikgo, wa xlakata kamakamastanikgolh xdioseskan xkamanan chu nitlan xkalikatsinikgo tiku pobres xwankgonit. Uma kinkamasiyaniyan pi putum kilhtamaku kiliskujatkan xlakata xasanto nawanaw chuna la Dios tiku xaSanto nema linaw xtukuwani.

«¡KAʼAKXILHTIT! AKIT NAKTLAWA TUKU XASASTI»

8. 1) ¿Tuku taskujut lakgayawalh Jehová palakachuwina Isaías? 2) ¿Tuku xkatsiputun palakachuwina?

8 Jehová maklakaskilh xpalakachuwina Isaías xlakata xkamakatsinilh israelitas pi Jerusalén xʼamaka malakgsputukan chu xʼama kachilinkan. Pero, na wa pi xʼama lakgmaxtu xkachikin chuna la kaks malakawaninan chu xʼama tlawa tuku nikxni xtlawanit xpalakatakan (Is. 43:19). Maski Jehová xkatsi pi amakgolh israelitas ni xʼama makgxtakgkgo tuku nitlan xtlawamakgo, wanilh Isaías pi chuntiya xkamakatsinilh. Xapulana akgchaxan capítulos xla libro nema tsokgli Isaías lu lichuwinan talakgaputsit tuku xʼama lakgchin Jerusalén akxni xmalakgsputuka. Pero Isaías xkatsiputun asta tukuya kilhtamaku kachikin chuntiya ni xkgalhakgaxmatninalh. Wa uma tuku Jehová kgalhtilh: «Asta akxni kachikinin kaj lakapala nalakgsputkgo, xlakata nialhti nalatama anta chu kchiki nema anankgo nialh naʼanan nipara chatum chixku, chu katiyatni nitlan natawila asta nialhtu katiʼanalh» (kalikgalhtawakga Isaías 6:8-11).

9. 1) ¿Tukuya kilhtamaku kgantaxtulh tuku Isaías wa pi xʼama akgspula Jerusalén? 2) ¿La uku tuku xlakata skgalalh kilitawilatkan?

9 Isaías lakgayawaka uma taskujut xaʼawatiya kata nema xmapakgsinama Uzías, akxni aku xʼama chan o xtitaxtunita kata 778 akxni nina xmin Jesús. Palakachuwina litaxtulh liwaka tipuxamachaxan kata, asta akxni xtitaxtunita kata 732, lhuwa kilhtamaku xtitaxtunita lata akxni Ezequías mapakgsina xlitaxtunit. Alistalh, Jehová chuntiya kamakatsinilh xkachikin asta akxni chalh kata 607, akxni malakgsputuka Jerusalén. Uma kinkamasiyaniyan pi kachikin Israel makatsinika tuku xʼama akgspula akxni lhuwaku kilhtamaku xtsankga. La uku, Jehová na makgasa makatsinima xkachikin tuku ama la. Akgtum ciento puxamakukitsis kata, lata tsukuka makgpitsikan, uma revista kamakatsininit tiku likgalhtawakgakgo pi nialh makgas nasputa uma nixatlan xtamapakgsin Satanás chu xlakgxokgo natsuku mapakgsinan Jesucristo Akgtum Mil Kata (Apocalipsis [Revelación] 20:1-3, 6).

10, 11. Xlakata tuku xwanit Isaías pi xʼama la, ¿tuku akxilhkgolh pi kgantaxtulh, israelitas tiku xkalinkanit kBabilonia?

10 Lhuwa judíos tiku kgalhakgaxmatkgolh Jehová chu ni talatlawakgolh babilonios lakgtaxtukgolh akxni malakgsputuka Jerusalén chu kachilinka kBabilonia (Jer. 27:11, 12). Akxni anta xlamakgolh, tutupuxamakaw kata alistalh, xkachikin Dios akxilhkgolh la kgantaxtulh tuku xlichuwinankanit pi xʼama la: «Wa uma tuku wanit Jehová, tiku katamawanitan, Santo xalak Israel: “Nakmalakgachanan mimpalakatakan kBabilonia chu naktlawa pi kalaklalh xmalakcha pulachin, chu kxbarcos caldeos pixlanka natasakgo”» (Is. 43:14).

11 Xlakata uma tuku xlichuwinankanit, akgtum katsisni akxni aku xtsukuma papaʼ octubre kkata 539 akxni nina xmin Jesús, wi tuku xlakaskinka lalh nema lakgpalilh la xwi putum kakilhtamaku. Akxni xmapakgsina Babilonia chu tiku na napuxkun xwankgonit xpuwamakgo vino vasos xalaksanto nema xkaliminkanitancha ktemplo xalak Jerusalén, chu xmalankimakgolh xdioseskan, xsoldados Media chu Persia xʼakgchipamakgo kachikin. Kkata 538 o 537, Ciro, tiku akgchipalh Babilonia, kalimapakgsilh judíos xtaspitkgolh kJerusalén chu xkaxtlawakgolh xtemplo Dios. Putum uma xlichuwinanit Isaías, nachuna xlichuwinanit pi Jehová xʼama kuentajtlawa xkachikin ktiji akxni xtaspitkgolh kJerusalén. Dios kalimapakuwilh «kachikin nema akit klakkaxwililh kimpalakata, xlakata nalichuwinankgo kililanka» (Is. 43:21; 44:26-28). Akxni amakgolh israelitas taspitkgolh chu kaxtlawakgolh templo, akxilhkgolh pi Jehová, xaxlikana Dios, putum kilhtamaku makgantaxti tuku wanit natlawa.

12, 13. 1) ¿Tiku makxtum katalakgolh israelitas xlakata xtsukuparaka kakninanikan Jehová? 2) Xlakata makgtayamakgo «xʼIsrael Dios», ¿tuku xlitlawatkan «amakgapitsin [borregos]»? 3) ¿Tuku lu tlan natlawakgo «amakgapitsin [borregos]», alistalh?

12 Akxni israelitas taspitkgolh chu kaxtlawakgolh templo, lhuwa mil latamanin xala atanu kachikinin tsukukgolh katakakninanikgo Jehová (Esd. 2:58, 64, 65; Est. 8:17). Kkinkilhtamakujkan, «lhuwa tachixkuwitat» xla «amakgapitsin [xborregos]» Jesús, makgtayamakgo kstalaninanin Cristo tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun tiku litaxtukgo «xʼIsrael Dios» (Apoc. 7:9, 10; Juan 10:16; Gál. 6:16). Tiku litaxtukgo lhuwa tachixkuwitat na kgalhikgo talakgalhaman nalinkgo tukuwani nema Dios maxkinit xkachikin: xtatayananin Jehová.

13 Talakaskin namakgantaxtikgo tuku kilhchanima uma tukuwani chu naliskujkgo xasantujlani nawankgo. Chali chali xliskinitkan Dios kakatapatilh komo tlawakgonit tuku ni xasantujlani, chuna, limasiyakgo pi makglakgalhinanin chu naʼakxilhkgo la akgtum lanka talakgalhaman nakalilakgapaskan xasanto xtukuwani Dios (kalikgalhtawakga 1 Juan 1:8, 9). Alistalh, kxTamapakgsin Cristo xla Akgtum Mil Kata, lu nalipaxuwakgo akxni nakawanikgo tiku nalakastakwanankgo tuku titaxtukgolh xlakata xtatayananin Jehová xwankgonit akxni xʼamakaja malakgsputukan nitlan kakilhtamaku.

TUKU WAMPUTUN XTUKUWANI DIOS

14. ¿Tuku wamputun tukuwani Jehová?

14 Xlakata tlakg xlakaskinka naʼakxilhaw talakgalhaman nalinaw xtukuwani Dios, kalilakpuwaw tuku wamputun uma tukuwani. Xtukuwani Dios, «Jehová», minacha ktachuwin xahebreo nema tlan matitaxtikan kʼatanu tachuwin, «litaxtukan» chu wamputun wi tuku tlawakan. Wa xlakata, lakpuwankan pi tukuwani Jehová wamputun «Xla Tlawa pi chuna Kakitaxtulh». Jehová lakgchan chuna nawanikan xlakata wa tiku malakatsukilh tuku anan kkakilhtamaku chu putum tiku staknankgo, nachuna xlakata putum kilhtamaku makgantaxti tuku lakapastaknit natlawa. Chuna la titaxtutilha kakilhtamaku, xla tlawa pi kakgantaxtulh xtalakaskin chu tuku lakapastaknit natlawa chu nila tiku natlawa pi ni kakgantaxtulh, nipara Satanás.

15. ¿Tuku masiyalh Jehová xlakata xtayat anta kxtukuwani? (Kaʼakxilhti recuadro « Tukuwani nema lhuwa tuku kilhchanima».)

15 Jehová tlakg maʼakgatekgsnilh Moisés tuku wamputun xtukuwani. Akxni lakgayawalh namaxtu xkachikin kʼEgipto, wanilh: «Akit naklitaxtu tuku akit naklitaxtu» [o, “Akit Naklitaxtu tuku akit naklakaskin”]. Chu wampa: «Wa uma tuku nakawaniya xkamanan Israel: “Akit naklitaxtu wa tiku kimalakgachanitancha”» (Éx. 3:14; nota). Chuna, Jehová putum kilhtamaku litaxtu putum tuku lakaskin xlakata namakgantaxti putum tuku lakapastaknit natlawa. Xpalakata israelitas tiku skujni xlitaxtukgonit, Jehová litaxtulh xlakgmaxtunakan, xkuentajtlawanakan, xpulalinakan chu tiku xkamaxki putum tuku xmaklakaskinkgo kxlatamatkan chu kxtakanajlakan.

PAXTIKATSINIYAW DIOS XLAKATA LINAW XTUKUWANI

16, 17. 1) Xlakata kgalhiyaw talakgalhaman nalinaw xtukuwani Dios, ¿la tlan limasiyayaw pi paxtikatsininanaw? 2) ¿Tuku naʼakxilhaw kʼartículo nema aku mima?

16 La uku, Jehová chuntiya makgantaxti tuku kilhchanima xtukuwani, xlakata kinkamaxkiyan putum tuku maklakaskinaw kkintakanajlakan chu kkilatamatkan. Pero, tuku wamputun xtukuwani Dios ni kajwatiya kilhchanima tuku Jehová laksaka nalitaxtu. Na tlan tlawa pi tuku anan kkakilhtamaku katlawalh tuku talakaskin xlakata nakgantaxtu tuku lakapastaknit natlawa. Uma kilhchanima xlakata tuku tlawa pi kakgantaxtulh ktaskujut tuku tlawamakgo xTatayananin. Uma, nakinkamakgtayayan chuntiya naliskujaw xlakata namaxkikan kakni xtukuwani. Kåre xalak Noruega, chatum xtatayana Jehová tiku kgalhi 84 kata chu lina tutupuxamakaw kata la skujnanima Jehová, wan: «Lanka talakgalhaman kakxilha kskujnani Jehová, Mapakgsina tiku putum kilhtamaku lama, chu nakmakgtapakgsi kkachikin nema lilakgapaskan xasanto xtukuwani. Lu lanka talakgalhaman kakxilha klichuwinan xaxlikana xalak Biblia chu kakxilha pi latamanin lu paxuwakgo akxni akgatekgskgo. Akgtum liʼakxilhtit, lu tlan kmakgkatsi nakkamasiyani tuku xlakata Cristo tamakamastalh kimpalakatakan chu pi xpalakata uma tamakamastan, tlan nalatamayaw putum kilhtamaku kxasasti katiyatni niku nitu nalipekuankgo chu niku ni katiʼanalh tuku nitlan».

17 Xlikana pi kmakgapitsi niku lichuwinankan Dios tlakg tuwa kitaxtu nakatekgskan tiku nakatsiputunkgo xlakata Dios. Pero, chuna la Kåre, ¿ni xlikana pi lu paxuwayaw akxni wi tiku kinkakgaxmatniyan chu masiyaniyaw tuku wamputun xtukuwani Dios? Kʼartículo nema aku mima naʼakxilhaw la tlan litaxtuyaw xtatayananin Jehová chu nachuna xtatayananin Jesús.