Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

Klakapastaka la kskujnanilh Jehová

Klakapastaka la kskujnanilh Jehová

Kkata 1947, makgapitsi sacerdotes católicos kamakglhuwikgolh xtatayananin Jehová xalak Santa Ana (El Salvador). Xlakan xtamakxtumikgonit kchiki niku xwilakgo misioneros xlakata xlikgalhtawakgakgolh La Atalaya. Akxni xtamakxtumikgonit, makgapitsi lakgkgawasan tsukukgolh kamakanikgo chiwix kmalakcha. Alistalh chankgolh sacerdotes chu na kstalanimakgolh tiku xliminkgo imágenes chu antorchas. Akgtiy hora xmakamakgolh chiwix kchiki chu pixlanka xwankgo: «¡Katamalankilh Virgen!», «¡Kanilh Jehová!». Xkamakgekglhaputunkan misioneros xlakata xtaxtukgocha kkachikin. Kkatsi tuku lalh xlakata anta xakwi. Titaxtulha tutupuxamatujun kata lata tilalh uma. *

KAJKU akgtiy kata xtitaxtunit akxni Evelyn Trabert chu akit, xakkilanitaw kliʼakgtati clase xla Escuela Bíblica de Galaad de la Watchtower chu kSanta Ana xkinkamalakgachakanitan, nakkawaniyan xlakata atsinu ni takgatsi puxamanajatsa kata lata misionera klitaxtulh. Pero pulana nakkawaniyan tuku xlakata klaksakli uma latamat.

KIMAXKIKA TUKU XAʼESPIRITUAL

Klakachilh kkata 1923 kSpokane (Washington, Estados Unidos). Maski kinatlatni kstalaninanin Lutero xwankgonit, ni tlan xakxilhkgo tamasiy xlakata pupatin. Nila xkanajlakgo pi Dios tiku xapaxkina chuna xkamapatinilh latamanin (1 Juan 4:8). Kintlat kskuja niku xtlawakan kaxtilanchu, akgtum tsisni chatum tiku na anta kskuja wanilh pi Biblia ni masiya pi kʼinfierno kamapatinikan latamanin. Ni makgas titaxtulh, kinatlatni tsukukgolh katakgalhtawakgakgo xtatayananin Jehová chu katsinikgolh tuku xlikana masiya Biblia xlakata latamat akxni nikanita.

Kajku akgnajatsa kata xakkgalhi, pero liwana klakapastakaku la lu xlipaxuwakgo kinatlatni tuku xkatsimakgolh. Tlakg paxuwakgolh akxni katsikgolh pi xtukuwani Dios wa Jehová, chu ni kTrinidad makgtanu. Putum uma tuku xaxlikana, tsukulh kiʼaktanu, chuna la wan Juan 8:32, uma tlawalh pi nakkatsi tuku xaxlikana. Lu xaklakgati likgalhtawakga Biblia, nikxni xaklakgachani. Chu maski lu xakmaxanan, xakkataʼan kinatlatni akxni xlichuwinakgo Dios. Kinatlatni tamunukgolh kkata 1934, chu akit kkata 1939. Akgkuchaxan kata xakkgalhi.

Kkataya kinatlatni klanka tamakxtumit kata 1941, kSan Luis (Misuri)

Julio kata 1940, kinatlatni stakgolh kinchikkan chu kaw kCoeur dʼAlene (Idaho), anta precursores klitaxtuw kinkgalhtutukan. Xakwilaw kxakgstin chiki niku xwi akgtum taller mecánico, chu xakxokgoyaw renta. Anta niku xakwilaw anta xaktlawayaw tamakxtumit. Xlakata ama kilhtamaku ni lu xʼanan Pukgalhtawakga xla xTatayananin Jehová, tlakg lhuwa congregaciones kaj kchiki niku xtamakxtumikgo o niku xrentarlikan.

Kkata 1941 kkaw ktamakxtumit kSan Luis (Misuri). Ama domingo akxni «kilhtamaku xla kamanan» xwanit, tiku xkgalhikgo akgkitsis kata asta xakgkutsayankan kinkawanikan pi anta xaktawilaw kxlakatin plataforma. Akxni kgatsputli taʼakgchuwin, tala Joseph Rutherford kinkawanin: «Kamanan tiku [...] lakpuwanitantit nakgalhakgaxpatatit Dios chu tiku liyawanit Mapakgsina, katlawatit litlan katayatit». Putum ktayaw. Alistalh wa: «¡Kaʼakxilhtit, liwaka akgkukitsis mil xasasti xtatayananin Tamapakgsin!». Akxni ama kilhtamaku klakkaxwililh pi precursora xaklitaxtulh putum kilatamat.

PUTUM FAMILIA KSKUJNANIYAW JEHOVÁ

Nina lhuwa papaʼ xtitaxtunit ama tamakxtumit, kaw kʼOxnard, akgtum kachikin nema xwi ksur California. Kaw anta xlakata xakmatsukiw akgtum congregación. Xakwilaw kʼaktsu chiki nema xkgalhi llantas chu kaj akgtum putama xtanu. Pulana xakkgalhi kincuarto; chu la uku kaj xakmalakgnu kimputama kxakgspun mesa. ¡Lu xtalakgpalinit la xakwilaw!

Kilhtamaku 7 xla diciembre, kata 1941, Japón mapankgalh bombas kPearl Harbor (Hawái), chu lichali, Estados Unidos makgtanulh kxliʼAkgtiy Guerra xLikalanka Katiyatni. Akxni aku xtitaxtunit uma, kkaw klatamayaw kCalifornia. Xlakata ksubmarinos japoneses xkuentajtlawanamakgo kxkilhtun pupunu kCalifornia, mapakgsinanin limapakgsinankgolh pi katsisni niti xmapasilh makgskgot. Komo nitu xtasiya makgskgot, submarinos nila tuku xlakgmakalh bala.

Ni lhuwa papaʼ alistalh, kseptiembre kata 1942, kkaw kʼAsamblea Teocrática del Nuevo Mundo nema tatlawalh kCleveland (Ohio). Anta kkgaxmatwi xtaʼakgchuwin tala Nathan Knorr nema litapakuwilh «Takaksni... ¿namakgapala?». Lichuwinalh capítulo 17 xla Apocalipsis o Revelación, niku talichuwinan «animal», nema «xwanit, na nialh wanchu, wampi natakuta mpulhman» (Apoc. 17:8, 11). Lichuwinalh pi «animal» xlitaxtu Sociedad de Naciones, nema lakxlalh kkata 1939. Biblia xlichuwinanita pi atanu xʼama tawila xlakgxokgo chu xwanit pi ama kilhtamaku ni lu xʼama anan taʼakglhuwit. Chu chuna lalh. Kkata 1945 sputli xliʼAkgtiy Guerra xLikalanka Katiyatni. Alistalh, «animal» tasiyapa, pero la uku litapakuwilh Naciones Unidas. Lata ama kilhtamaku, xtatayananin Jehová tsukukgolh lichuwinankgo Dios tlakg klhuwa países. ¡Lu talhuwinit xtatayananin Jehová lata ama kilhtamaku!

Kidiploma nema kimaxkika kʼGalaad

Tuku xwankanit pi xʼama kgantaxtu, klikatsilh pi xʼanan lhuwa taskujut. Wa xlakata akxni makatsininanka pi Escuela de Galaad xʼama tsuku kata nema aku xmima, misionera klitaxtuputulh. Kkata 1943 kimalakgachaka kPortland (Oregón), chu anta precursora klitaxtulh. Amakgolh kata, xaklinaw tuku litlakgkan discos akxni xakanaw lichuwinanaw Dios kʼakgatunu chiki. Latamanin xkgaxmatkgo akgtum taʼakgchuwin chu alistalh xakkamaxkiyaw likgalhtawakga nema xlichuwinankgo xTamapakgsin Dios. Putum ama kata chuntiya xaklakpuwan pi misionera xaklitaxtuputun.

Kkata 1944, lu klipaxuwalh akxni kinkawanikan pi xakkaw kGalaad kiʼamiga Evelyn Trabert chu akit. Kimakgalhtawakgenaninkan kinkamasiyanin pi lu xaklakgatiw xaklikgalhtawakgaw Biblia. Pulaktum tuku kaks kinkamalakawanin wa pi xtaktujukgo. Xmin kilhtamaku, akxni xakwayamaw, xlakan xlinkgo kmesa kintawaykan. Kilhtamaku 22 xla enero kata 1945, akxni xtitaxtunita akgkitsis papaʼ la xakkgalhtawakgamaw, kmasputuw kinclaseskan.

MISIONERA KLITAXTULH KʼEL SALVADOR

Junio kata 1946, kchaw kʼEl Salvador, Leo, Esther Mahan, Evelyn chu akit. Akxni kchaw, xtasiya «nkapukuxtun, sampi lhmukukuta, na lixkganatta» (Juan 4:35). Ni makgas titaxtulh, kkgalhiw xapulana lanka tamakxtumit xaʼakgtiy kilhtamaku kSanta Ana. Kkawaniw lhuwa latamanin pi xʼankgolh kgaxmatkgo taʼakgchuwin nema xʼama tamasta chu lu klipaxuwaw akxni kakxilhwi pi ankgolh atsinu ni xtakgatsi akgkitsis ciento latamanin. Xpulalinanin takanajla ni lakgatikgolh uma. Lu lisitsikgolh, chu akgtum semana alistalh tlawakgolh tuku lichuwinaw pulana. Pero ni ktaxtuchaw kkachikin. Wata tlakg liwana xaklakpuwanitaw nakkamakgtayayaw latamanin. Sacerdotes ni xlakaskinkgo pi latamanin xlikgalhtawakgakgolh Biblia, chu ni lhuwa latamanin tlan xtamawakgo. Maski chuna, lhuwa latamanin xkatsiputunkgo tuku xaxlikana. Na xpaxtikatsinikgo la xakliskujaw xlakata xakkatsiniw español, na xakkalitachuwinaw Jehová chu xakkamasiyaniw pi Katiyatni akgtum xakastlan paraíso nawan.

Tiku na kclase xwilakgolh chu na kamalakgachaka kʼEl Salvador. Tsuku kpakgxwiki la wi tukuwani: Evelyn Trabert, Millie Brashier, Esther Mahan, akit chu Leo Mahan

Tiku pulana ktsukulh klimakgalhtawakge Biblia wa Rosa Ascencio. Akxni tsukulh likgalhtawakga Biblia, makgxtakgli chixku tiku xtawi. Alistalh, uma chixku na tsukulh likgalhtawakga Biblia, chu tamakgaxtokgkgolh, tamunukgolh chu lu skujnanikgolh Jehová. Rosa wa tiku pulana precursora litaxtulh kSanta Ana. *

Rosa xkgalhi akgtum pustan niku kstakan tuku xwakan. Makgatunu akxni xʼan lichuwinan Dios, xmalakchuwa xpustan chu xlipawan pi Jehová xʼama maxki tuku xmaklakaskin. Akxni xtaspita, lhuwa tiku xʼankgo tamawanankgo kxpustan. Katsilh pi xlikana tuku wan Mateo 6:33, chu nikxni makgxtakgli Dios.

Akgtum kilhtamaku, sacerdote xalak kachikin, lakgalh chixku tiku xkinkarentarliniyan chiki kgalhkitsis misioneros chu akit. Wanilh pi komo ni xkinkatamakxtun, xʼama katamakxtukan ksikulan uma chixku chu xpuskat. Uma tiku xkinkarentarliniyan chiki, empresario xwanit tiku lu xlakgapaskan. Xtitaxtunit kilhtamaku, ksitsinit xlakata la xlikatsikgo sacerdotes, wa xlakata ni pekualh. Asta wanilh pi ni lu xlakaskinka xʼakxilha komo xtamakxtuka kSikulan chu kinkawanin pi tlan xaktamakgxtakgwi kchiki nema xkinkarentarliniman, chuna la xlimakgas xaklakaskiw.

XTATAYANA JEHOVÁ WA TIKU XLAKASKINKA XLITAXTU

Sucursal nema tlawaka kkata 1955

Kcapital, San Salvador, achatum misionera xtalikgalhtawakgama Biblia xpuskat chatum ingeniero tiku xlitapakuwi Baltasar Perla. Ama chixku lu tlan xlikatsi, pero nialh xkanajlani Dios xlakata xpulalinanin takanajla ni xlilatamakgo tuku xmasiyakgo. Maski nina xtatayana Jehová xwanit, wa pi tlan xlaklhkawililh chu xtlawalh makgapitsi chiki nema xʼama litaxtu sucursal, chu nitu xʼama matajinan.

Akxni Baltasar kataskujli natalan, katsilh pi xtekgsnit xaxlikana takanajla. Tamunulh 22 xla julio kata 1955, chu ni makgas titaxtulh na tamunulh xpuskat, xtukuwani Paulina. Chatiy xkamanan chuntiya skujnanimakgolh Jehová. Chatum xkgawasa wa Baltasar Perla, skujnaninit Dios kBetel xalak Brooklyn tipuxamanajatsa kata, anta makgtayanan natalichuwinan Dios kputum katiyatni. La uku makgtapakgsi kComité de Sucursal de Estados Unidos. *

Akxni ktsukuw ktlawayaw laklanka tamakxtumit kSan Salvador, tala Perla kinkamakgtayan naktekgsaw pulaktum lanka gimnasio niku xaktamakxtumiw. Pulana kaj ni lhuwa laktawilh xakmaklakaskinaw, pero xlakata Jehová kinkasikulunatlawan, akgatunu kata lu ktalhuwiw chu nialhla xaktanukgoyaw kʼuma gimnasio. Akxni xaktamakxtumiyaw lu xakpaxuwa xlakata anta xakkatatanokglha tiku xakkatalikgalhtawakganit Biblia. Kalakpuwanti la xakmakgkatsi akxni makgapitsi tiku xakkatakgalhtawakganit, xkimalakgapasnikgo «kinatanatna», kwamputun, wantiku aku xtamunukgonit nema xkamakgalhtawakgakgo tiku xakkamakgalhtawakgenit.

Tala Franz katachuwinama misioneros kʼakgtum xalanka tamakxtumit

Akgtum kilhtamaku akxni xlama xalanka tamakxtumit, chatum tala kiwanilh pi wi tuku xʼama kiwani. Akit ni xakkatsi tuku naklakpuwan xlakata ni xaklakgapasa. Kiwanilh: «Anta kSanta Ana akxni xkamakapinipakantit chiwix na xakmalakgachama chiwix». ¡Lu klipaxuwa pi la uku na skujnanima Jehová! Ama tuku klichuwinaw, klikatsipa pi tuku tlakg tlan natlawayaw kkilatamatkan wa pi xaputum kilhtamaku naskujnaniyaw Jehová.

Xapulana lanka tamakxtumit xaʼakgtiy kilhtamaku nema kkilaw kʼEl Salvador

KLIPAXUWA TUKU KLAKSAKLI NAKTLAWA

Anta kʼEl Salvador puxatumanajatsa kata misionera klitaxtulh. Pulana kSanta Ana, alistalh kSonsonate, kSanta Tecla chu kSan Salvador. Alistalh kkata 1975 lhuwa oracion ktlawalh xlakata klakpuwa naktaspita kSpokane. Kinatlatni xmaklakaskinkgo pi xakkakuentajtlawalh xlakata lu xlinkgoya kata.

Kintlat nilh kkata 1979. Chuntiya kkuentajtlawalh kintse tiku tsinu tsinu tlakg xlajwanalh, tititaxtulh akgtsayan kata lata xninit kintlat, na nilh akxni xkgalhi 94 kata. Lu tuwa kmakgkatsilh. Xlakata lu lhuwa tuku xaktlawa asta kkgalhilh tajatat wanikan herpes zóster. Pero kioraciones chu xtapaxkit Jehová kimakgtayalh naktayani uma tuku tuwa. Jehová makgantaxtilh tuku wanit kʼIsaías 46:4, xlakata akxni “kaktsasalh” xla kinkuetajtlawalh, kililh kxmakxpan chu kilakgmaxtulh.

Kkata 1990 kalh kʼOmak (Washington). Chu kkalitachuwinalh xlakata Jehová latamanin tiku español chuwinankgo, kmakgkatsilh pi tlan xakmakgtayanampa. Makgapitsi tiku xakkamakgalhtawakge tamunukgolh. Alistalh nialhla kkuentajtlawalh kinchik kʼOmak, wa xlakata noviembre kkata 2007 kalh tawila kʼakgtum apartamento klakatsu lanka kachikin wanikan Chelan. Xlakata kiʼakstu tiku lu klina kata kcongregación kxatachuwin español, kiwanikgo pi xnana o xtsiyunajkan klitaxtu. Lu kkapaxtikatsini tuku tlawakgo xlakata tlan naktawila.

Xlakata tlan nakskujnani Jehová chu “ni tu nakisakgali” ni ktamakgaxtokgli nipara kkgalhilh kamanan (1 Cor. 7:34, 35). Kkilatamatkan xala uku nila putum nakgalhiyaw, wa xlakata kajwatiya ktlawa tuku tlakg xlakaskinka, wa pi nakskujnani Jehová xliputum kilatamat. Kkamakgtayanit lhuwa latamanin nalakgapaskgo Jehová, xlakan litaxtukgo la kinkamanan. Anta kParaíso lhuwa kilhtamaku nakkgalhi xlakata naktlawa putum tuku klakgati, texto nema lu klakgati wa Salmo 145:16, niku Jehová wan pi “nakasikulunatlawa wakg ti staknan”.

Precursora klitaxtu, wa xlakata xapaxuwana klatama

Maski kkgalhiya 91 kata, tlanku precursora klitaxtu, wa xlakata xapaxuwana klatama chu uma tlawa pi tlan naklimakgkatsi kilatamat. Akxni kchalh kʼEl Salvador, kajku xtsukuma talichuwinan xTamapakgsin Dios. La uku, maski lhuwa tuku tlawa Akgskgawini xlakata ni natatlawa uma taskujut, anan 39,000 tiku lichuwinankgo Dios kʼuma país. Uma ¡lu matliwakglhnit kintakanajla! Xlikana pi Jehová katawi xkachikin.

^ párr. 4 Kaʼakxilhti Anuario de los testigos de Jehová para 1981, páginas 45 chu 46.

^ párr. 19 Kaʼakxilhti Anuario para 1981, páginas 41 chu 42.

^ párr. 24 Kaʼakxilhti Anuario para 1981, páginas 66, 67 chu 74.