Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Tuku xlakata xasantos kiliwanatkan

Tuku xlakata xasantos kiliwanatkan

«Wixin xasantos miliwanatkan.» (LEV. 11:45)

1. ¿La kinkamakgtayayan libro xla Levítico?

JEHOVÁ lakaskin pi putum kskujnin xasanto kawankgolh, uma wamputun pi nitu nalixkajwanankgo kxtakanajlakan, chuna la linkgo xlatamatkan chu kxmaknikan. Maktuminika Biblia lichuwinan pi xasantos kiliwanatkan, pero libro xla Levítico anta tlakg talichuwinan. Wa xlakata akxni liwana nalakgapasaw uma libro nakinkamakgtayayan xasantos nawanaw.

2. Kalichuwinanti makgapitsi tuku lu xlakaskinka nema tatsokgnit klibro xla Levítico.

2 Libro xla Levítico nema tsokgli Moisés, anta makgtanuma «xlipaks [...] ntatsokgnun» nema tlan limasiyakan (2 Tim. 3:16). Kʼakgatunu capítulo max makgkaw tatsokgnit xtukuwani Jehová. Nalakputsananiyaw uma libro nakinkamakgtayayan nipara tsinu natlawayaw tuku max namaxkajwani uma tukuwani (Lev. 22:32). Tachuwin «Akit Jehová» nema makglhuwa tatsokgtawilanit, kinkamalakapastakayan pi xlakaskinka nakgalhakgaxmataw Dios. Kʼuma artículo chu nema aku mima nakatsiniyaw tuku lu xlakaskinka xlakata kintakanajlakan nema nakinkamakgtayayan ni xataxkajwani, o xasantos naskujnaniyaw Dios.

XASANTOS KILIWANATKAN

3, 4. 1) ¿Tuku kilhchanima pi Aarón chakgeka? 2) ¿Tuku kilhchanima pi kachakgeka xkamanan Aarón? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.)

3 (Kalikgalhtawakga Levítico 8:5, 6.) Jehová laksakli Aarón xlakata xapuxku sacerdote xalak Israel xlitaxtulh chu xkamanan na sacerdotes xlitaxtukgolh. Aarón kilhchanima Jesucristo chu xkamanan kilhchanima tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun. Pero ¿tuku wamputun pi Aarón chakgeka? ¿Xtalakaskin pi na xchakgeka Jesús? Ni, Jesús «ni xananiy ntalakgalhin» (Heb. 7:26; 9:14). Pero, akxni Aarón xchakgakanita kilhchanima la Jesús ni kgalhi talakgalhin chu xaʼakgstitum kxlakatin Dios. Wa xlakata, ¿tuku kilhchanima pi xkachakgeka xkamanan Aarón?

4 Uma kilhchanima tuku xlitlawatkan xlakata nialh xataxkajwani nawankgo tiku kalaksakkanit sacerdotes nalitaxtukgo kʼakgapun. Uma tachakgen, ¿wa kilhchanima xtamunutkan? Ni, xlakata tamunut ni xapa talakgalhin; wata wamputun pi tamakamastanikanit Jehová xlakata naliskujnanikan putum latamat. Pero ¿la kachakgekan? Pablo wa pi «nalichakgakgoy [x]tachuwin» Dios, wa xlakata xatalaksakni kstalaninanin Cristo xlimakgantaxtitkan tuku Cristo masiyalh (Efes. 5:25-27). Chuna, wa xTachuwin Dios kamasantujli chu kachakge. Chu, ¿tuku tlan nawanaw xlakata “amakgapitsi borrego”? (Juan 10:16, Hua Xasasti Talaccaxlan, 1999.)

5. ¿Tuku xlakata tlan wanaw pi amakgapitsi borregos na litachakgekgo xTachuwin Dios?

5 Chuna la lichuwinawa, xkamanan Aarón ni kilhchanima «lhuwa tachixkuwitat», wa amakgapitsi xborrego Cristo (Apocalipsis [Revelación] 7:9). Pero uma kstalaninanin Cristo na litachakgekgo chu lisantujlakgo xTachuwin Dios. Kanajlakgo tuku wan Biblia xlakata xtapalh xkgalhni Jesús nema stajtamakgalh, wa xlakata skujnanikgo Jehová «tantaku tantaskaka» (Apoc. 7:13-15). Putum kilhtamaku kachakgemaka tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun chu amakgapitsi borregos, wa xlakata, lu tlan linkgo xlatamatkan putum kilhtamaku (1 Ped. 2:12). Lu lipaxuwa Jehová akxni akxilha pi ni xataxkajwani chu makxtum wilakgo tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun chu amakgapitsi borregos. Xlakan kgalhakgaxmatkgo xkuentajtlawanakan Jesús, chu ni makgxtakgkgo.

6. ¿Tuku xlakata talakaskin chali chali nakinkaputsananikanan?

6 Lu xlakaskinka tuku kinkamasiyaniyan pi sacerdotes xkaskinikan ni xataxkajwani xkgalhikgolh xmaknikan. Tiku kamasiyaniyaw xlakata Biblia makglhuwa kaks kamalakawani pi kaskulunku niku tamakxtumiyaw chu la tlan takaxtayayaw. Nachuna, xlakata sacerdotes ni xataxkajwani xliwanatkan xwanit, kinkamalakapastakayan pi tiku an «kxsipi Jehová», uma wamputun, tiku makgtapakgsi kxaxlikana takaknin, ni xataxkajwani xlikgalhit xnaku (kalikgalhtawakga Salmo 24:3, 4; Is. 2:2, 3). Jehová lakaskin pi akxni nakakninaniyaw, ni xataxkajwani nawan kinakujkan, kintalakapastaknikan chu kimaknikan. Wa xlakata talakaskin pi chali chali akstu nakinkaputsananikanan. Akxni chuna natlawayaw max naʼakxilhaw pi talakaskin wi tuku nalakgpaliyaw (2 Cor. 13:5). Akgtum liʼakxilhtit, chatum kskujni Jehová tiku tamununit chu akxilha tiku ni lhakganankgonit maski katsi pi nitlan, tlan akstu nakgalhskinkan: «¿Klimasiyama pi xasanto akit?», chu alistalh talakaskin naskin tamakgtay xlakata tlan namakgxtakga uma xalixkajni talismanin (Sant. 5:14).

XASANTO NAWANAW KILHCHANIMA NAKGALHAKGAXMATNANAW

7. ¿La makgantaxtilh Jesús tuku wan Levítico 8:22-24?

7 Akxni lakkaxwilika sacerdotes kʼIsrael, Moisés litlawalh xkgalhni tantum carnero kxtakgastakat, xpakgastakat o xpakgkana xakgelanka xaʼaktsu xmakan chu kxakgelanka xaʼaktsu xtantun xapuxku sacerdote chu xkamanan (kalikgalhtawakga Levítico 8:22-24). Uma xlimasiya pi sacerdotes xʼamakgo kgalhakgaxmatnankgo chu lu xliskujkgolh xlakata xmakgantaxtikgolh xtaskujutkan. Jesús, tiku kinkalitaxtuniyan xaPuxku Sacerdote, na kamakgxtakgnilh akgtum lu tlan liʼakxilhtit tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun chu amakgapitsi borregos. Kajwatiya kuenta tlawalh la Jehová pulalilh, lu liskujli xlakata xmakgantaxtilh xtalakaskin Dios, chu nikxni makgxtakgli xatlan tiji (Juan 4:31-34).

8. ¿Tuku kilitlawatkan putum kskujnanin Jehová?

8 Lata tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun chu amakgapitsi borregos, talakaskin ni namakgatsankgananiyaw Dios la tlawalh Jesús, tiku kinkalitaxtuniyan xaPuxku Sacerdote, chu nakgalhakgaxmataw xlimapakgsin Jehová nema min kBiblia xlakata ni makgalipuwamputunaw xʼespíritu santo (Efes. 4:30). “Tsaj kilitlawanatkan” kxtiji Dios (Heb. 12:13).

9. 1) ¿Tuku wankgolh kgalhtutu natalan tiku akxtum taskujkgonit Lakgkgolotsin tiku Pulalinkgo xTatayananin Jehová? 2) ¿La kinkamakgtayayan tuku wankgolh umakgolh natalan xlakata chuntiya xasantos nawanaw?

9 Kaʼakxilhwi tuku wankgo makgapitsi natalan tiku akglhuwa kata akxtum taskujkgonit Lakgkgolotsin tiku Pulalinkgo xTatayananin Jehová. Uma tuku wa chatum: «Maski akgtum lanka talakgalhaman akxtum nakkataskuja umakgolh natalan, minit kilhtamaku kakxilhnit pi maski kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun na makglakgalhinanin. Maski chuna, putum umakgolh kata fuerza ktlawanit nakkakgalhakgaxmata tiku Jehová kalaksaknit xlakata napulalin xkachikin». Atanu tala wan: «Textos la 2 Corintios 10:5, nema kinkawaniyan pi kakgalhakgaxmatwi Cristo, kimasiyaninit pi talakaskin nakkakgalhakgaxmata chu nakkataskuja tiku pulalimakgo taskujut. Chu chuna ktlawanit xliputum kinaku». Atanu tala wan: «Tiku paxki tuku Jehová paxki, na xkajni tuku Jehová xkajni, chu putum kilhtamaku putsa pi kapulalilh chu makgapaxuwaputun, nakgalhakgaxmata xkachikin Jehová chu wantiku kamaskujuma xlakata namakgantaxti xtalakaskin unu kKatiyatni». Tala lakapastaka pi kaks malakawanilh la xkgalhakgaxmatnan tala Nathan Knorr, tiku alistalh na makgtapakgsilh Lakgkgolotsin tiku Pulalinkgo xTatayananin Jehová. Kkata 1925, akxni uma revista xaʼinglés lichuwinalh makgapitsi tuku xasasti akgatekgska xlakata tamasiyat chu xmin kʼartículo «Nacimiento de la nación» (Tawila xasasti kachikin), tala Knorr tunkun makgamakglhtinalh maski makgapitsi natalan ni xkanajlaputunkgo. Akxni lilakpuwanaw tuku wankgolh, kinkamakgtayayan nakatsiyaw pi xasantos nawanaw, kilhchanima pi nakgalhakgaxmatnanaw.

KAKGALHAKGAXMATWI XLIMAPAKGSIN DIOS XLAKATA KGALHNI

10. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka nakgalhakgaxmataw xlimapakgsin Dios xlakata kgalhni?

10 (Kalikgalhtawakga Levítico 17:10.) Jehová kawanilh israelitas pi ni xwakgolh «kgalhni nema anan», chu kstalaninanin Cristo na kinkawanikanan pi ni namaklakaskinaw xkgalhni animales chu nipara xla lataman (Hech. 15:28, 29). Asta akxni kalipekua wi kilatamatkan, liwana lakpuwanitaw namakgantaxtiyaw uma limapakgsin, maski atanu tuku nakinkawanikgoyan tiku ni lakgapaskgo Jehová chu nipara xlakaskinka akxilhkgo xlimapakgsin. Akinin paxkiyaw Jehová chu kgalhakgaxmatputunaw. Ni tlawaputunaw tuku natlawa pi Jehová nakinkalakgmakganan chu nakinkamaxtuyan kxkachikin. Maski katsiyaw pi wi tiku nakinkalikgalhkgamananan xlakata ni makglhtinanaw kgalhni, lakpuwanitaw pi nakgalhakgaxmataw Dios (Jud. 17, 18). ¿Tuku namakgtayayan “liwana nalakpuwana” pi ni nawaya kgalhni chu na ni natamaknunikana kmimakni? (Deut. 12:23.)

11. ¿Tuku limasiya pi chuna la xlimaklakaskinkan kgalhni kKilhtamaku akxni kxapakan Talakgalhin, wi tuku lu xlakaskinka xkilhchanima?

11 Limapakgsin nema Jehová maxkilh xapuxku sacerdote xla Israel xlakata la xlimaklakaskilh kgalhni kKilhtamaku akxni kxapakan Talakgalhin, tlakg kinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw la Dios akxilha kgalhni. Kaj pulaktum la tlan xlimaklakaskinka kgalhni: xlakata xtaxapalh xtalakgalhinkan tiku xlakaskinkgo pi Jehová xkatapatilh. Uma kilhtamaku, xapuxku sacerdote xlitsakglhmanit xwanit xkgalhni tantum toro chu xakgawasa cabra kxlakatin caja xla talakkaxlan (Lev. 16:14, 15, 19). Chuna, Jehová tlan xkatapati xtalakgalhinkan kachikin. Dios na kalimapakgsilh pi putum tiku xmakgnilh tantum animal, xlakata tlan xwalh, pulana xlistajmakgat xwanit xkgalhni chu xliakgtapulh pokgxni. ¿Tuku xlakata? «Xlakata xlatamat putum tuku staknama wi kxkgalhni.» (Lev. 17:11-14.) Chuna la xlimaklakaskinkan kgalhni Kilhtamaku akxni kxapakan Talakgalhin chu limapakgsin pi kstajmakganka kkatiyatni wi tuku lu xlakaskinka xkilhchanima. Ni kaj akgtum talismanin xwanit. Akglhuwa ciento kata xtitaxtunita, Jehová kawanilh Noé chu xkamanan pi ni xwakgolh kgalhni (Gén. 9:3-6). ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma?

12. ¿Tuku xlakata Pablo lichuwinalh kgalhni chu natapatinankan talakgalhin kxcarta nema kamalakgachanilh hebreos?

12 Carta nema apóstol Pablo kamalakgachanilh hebreos, lichuwinalh pi tamaklakaskin kgalhni xlakata tlan natapatinankan talakgalhin. Wa pi chuna la xwan Limapakgsin, «paks wa nkgalhni lichakgankgoy xpalakata ntalakgalhin, [...] lapi ni nastajtamakgan nkgalhni, ni la matsankgnanikan nchatum xpalakata xtalakgalhin» (Heb. 9:22). Pablo wa pi maski tamakamastan xla animales xlakaskinka xwanit, kaj xkamalakapastaka israelitas pi makglakgalhinanin xwankgonit chu xmaklakaskinkgo atanu tamakamastan nema tlakg lanka xtapalh xlakata putuminika xtaxapalh xtalakgalhinkan. Limapakgsin «kaj xmastilenkga xwanit wantu aku xlimastat, wampi ni naj [...] wa xwanit» (Heb. 10:1-4). ¿Tuku xʼama tlawa pi xtapatinanka talakgalhin putum kilhtamaku?

13. ¿La limakgkatsiyaw tuku Jesús tlawalh?

13 (Kalikgalhtawakga Efesios 1:7.) Tiku paxkiyaw Jesús chu xTlat lu xlakaskinka akxilhaw tuku Jesús tlawalh akxni makamastalh xlatamat xpalakata latamanin (Gál. 2:20). Pero wantuku xlikana kinkalakgmaxtun ktalakgalhin, wa tuku Jesús tlawalh akxni xmakgnikanitta chu xlakastakwananitta. Wa uma tuku xkilhchanima tuku xtlawakan kKilhtamaku akxni kxapakan Talakgalhin. Uma kilhtamaku, xapuxku sacerdote xlin kSantísimo tsinu xkgalhni animales nema xkamakamastakanit chu xmakamaxki Jehová, xtachuna la komo kxlakatin Jehová xtayalh (Lev. 16:11-15). Nachuna, akxni xlakastakwananitta, Jesús alh kʼakgapun chu makamaxkilh Jehová xtapalh xkgalhni (Heb. 9:6, 7, 11-14, 24-28). ¡Lu paxtikatsiniyaw pi chuna tlawalh! Xlakata kanajlaniyaw xtapalh uma kgalhni, Dios kinkatapatiyan kintalakgalhinkan chu tlan kgalhiyaw ni xataxkajwani talakapastakni.

14, 15. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka naʼakgatekgsaw chu nakgalhakgaxmataw xlimapakgsin Jehová xlakata kgalhni?

14 Xlikana pi la uku akgatekgsaw tuku xlakata Jehová wa pi ni nawakan «kgalhni nema anan» (Lev. 17:10). Xlakatin Dios, kgalhni kilhchanima latamat, wa xlakata lu lanka xtapalh (Gén. 9:4). Xlikana pi nachuna akxilhputunaw la xla akxilha uma chu kgalhakgaxmatputunaw limapakgsin pi ni nalimaklakaskinaw kgalhni. Kajwatiya tlan natalalinaw Dios komo nakanajlaniyaw xtamakamastan Jesús chu naʼakgatekgsaw pi kiMalakatsukinakan lu xtapalh akxilha kgalhni (Col. 1:19, 20).

15 Max namin kilhtamaku akinin o kifamiliajkan wi tuku natitaxtuyaw chu natalakaskin nalaksakaw komo nakinkawilinikanan kgalhni o ni, o komo namakglhtinanaw akxni pulaklhuwa mapitsikanita kgalhni o atanu akxni limaklakaskinkan kgalhni. Tuku Biblia wan pi nitlan ni makglhtinamputunaw xlakata ni makgalipuwamputunaw Jehová. Wa xlakata lu xlakaskinka natlawaniyaw oración, naputsananaw chu nalaksakaw tuku natlawayaw akxni nina kinkaʼakgspulayan tuku nitlan. Komo chuna natlawayaw, ni katimakglhtinaw kgalhni. Makuchinanin, enfermeros chu amakgapitsi, kaskinikgo latamanin pi kamaskiwinankgolh kgalhni xlakata lakpuwankgo pi tlan lilakgmaxtukgo latamat. Pero akinin katsiyaw pi kajwatiya Malakatsukina Jehová lakgchan nawan la namaklakaskinkan kgalhni chu lanka xtapalh akxilha «kgalhni nema anan». Wa xlakata, liwana kalakpuwaw pi nakgalhakgaxmataw xlimapakgsin Dios xlakata kgalhni. Xasanto kaliw kilatamatkan chu chuna kalimasiyaniw Jehová pi xlakaskinka akxilhaw xkgalhni xKgawasa nema kinkalakgmaxtuyan, kajwatiya uma kgalhni nakinkalitapatikanan kintalakgalhinkan chu nakinkalimaxkikanan latamat nema nikxni sputa (Juan 3:16).

¿Lakpuwanita pi nakgalhakgaxpata xlimapakgsin Jehová xlakata kgalhni? (Kaʼakxilhti párrafos 14 chu 15)

TUKU XLAKATA JEHOVÁ LAKASKIN PI XASANTOS NAWANAW

16. ¿Tuku xlakata xasantos kiliwanatkan?

16 Akxni Jehová kalakgmaxtulh israelitas kʼEgipto, kawanilh: «Akit Jehová tiku katamakxtuman kxtiyat Egipto xlakata miDioskan nakwan; chu wixin xasantos miliwanatkan, xlakata akit xasanto» (Lev. 11:45). Jehová xlakaskin pi xkachikin xasanto xwa xlakata xla na xasanto. Chu wa xlakata akinin na xasantos kiliwanatkan. Libro xla Levítico liwana masiya uma.

17. ¿La kinkamakgtayayan libro xla Levítico?

17 Xlakata akxilhnitaw makgapitsi versículos xla libro xla Levítico lu kinkamakgtayayan. Kinkamakgtayayan lu xlakaskinka naʼakxilhaw uma libro xalak Biblia chu tlakg naʼakgatekgsaw tuku xlakata xasantos kiliwanatkan. Pero libro xla Levítico wi atanu tuku na lu xlakaskinka masiya xlakata kintakanajlakan. Kʼartículo nema aku mima nakatsiyaw atanu tuku na kinkamakgtayayan xasantos naskujnaniyaw Jehová.