1, 2. ¿La kamatliwakglhli Jesús kstalaninanin kilhtamaku akxni lakastakwanalh?

KILHTAMAKU akxni Jesús lakastakwanalh, chatiy kstalaninanin xʼamakgolh kachikin nema xwi 11 kilómetros xlimakgat kJerusalén. Ni xkatsikgo pi Jesús xlakastakwananit chu xlilipuwamakgolh tuku xlanit. Pero xalan, Jesús katasiyanilh, tsukulh katatlawan chu kamatliwakglhli. ¿La tlawalh? “Limakatsukulh kxtatsokgnun Moisés, asta xlipaks xtatsokgnun xpalakachuwinanin Dios; xlimalaktanksanikgoy xlipaks ntalakgtsokgkin ntani nkilhwantilhanit xpalakata.” (Luc. 24:13-15, 27.) ¡Lu lipaxuwakgolh akxni liwana kamakgatakgsnilh xTachuwin Dios! (Luc. 24:32.)

² Ama kakgotanun, amakgolh chatiy xlimakgalhtawakgat Jesús taspitkgolh kJerusalén. Akxni katekgskgolh apóstoles, kawanikgolh tuku xlanit, chu akxni xchuwinamakgolh, Jesús katasiyanilh xputumkan. Apóstoles lu pekuankgolh chu ni lu xkanajlakgo pi tiku xkatasiyanima xlikana Jesús xwanit. Pero Biblia wan la kamatliwakglhli: «Timaxkikgolh ntapuwan lakimpi naʼakgatakgskgoy ntatsokgnun» (Luc. 24:45).

3. 1) Akxni nalichuwinanaw Dios, ¿tuku max nitlan nalimakgkatsiyaw? 2) ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya naʼakxilhaw la xlilat chuna la lichuwinanaw Dios?

³ Max namin kilhtamaku na lu nitlan namakgkatsiyaw chuna  la amakgolh kstalaninanin Cristo. Max lu lhuwa lichuwinanaw Jehová, pero max nitlan nalimakgkatsiyaw xlakata latamanin ni makgamakglhtinankgo xalakwan tamakatsinin nema kalitachuwinanaw (1 Cor. 15:58). Max makgapitsi tiku kalimakgalhtawakgayaw Biblia ni tatliwakglha xtakanajlakan, o max makgxtakgkgo Jehová. ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya naʼakxilhaw la xlilat chuna la lichuwinanaw Dios? Pulaktum tuku nakinkamakgtayayan wa komo liwana naʼakgatekgsaw tuku wamputun xparábolas Jesús. Kaʼakxilhwi pulaktutu xlakata nakatsiyaw tuku kinkamasiyaniyan.

4. Kawanti tuku wamputun parábola xlakata chanana tiku lhtata.

⁴ (Kalikgalhtawakga Marcos 4:26-29.) ¿Tuku wamputun parábola xlakata chixku tiku lhtatama? Chanana nema lichuwinalh Jesús wamputun chatunu chatunu tiku lichuwinankgo xTamapakgsin Dios. Talhtsi kilhchani tamakatsin xla Tamapakgsin nema kalinikan tiku tlan tapuwan kgalhikgo. Chanana kajwatiya tlawa tuku xlitlawat, «lhtata nkatsisni, takiy ntsisaj». Pero lata chan talhtsi asta akxni makgalananan, titaxtu kilhtamaku xlakata talhtsi xakstu «puntakxtuy, na staka». Nachuna kitaxtu xlakata takanajla, tsinu tsinu staktilha. Akxni wi tiku staka xtakanajla chu skujnaniputun Dios, masta xtawakat akxni tamakamastani Jehová chu tamunu.

5. ¿Tuku xlakata limaklakaskilh Jesús parábola xlakata chixku tiku lhtatama?

⁵ ¿Tuku xlakata Jesús limaklakaskilh uma parábola? Xlakata nakinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw pi Jehová wantiku tlawa pi xaxlikana xlakata Biblia kastakli kxnaku latamanin tiku kgaxmatkgo tamakatsin (Hech. 13:48; 1 Cor. 3:7). Akinin chanaw chu munuwiliyaw talhtsi, pero nila tlawayaw pi lakapala kastakli. Chuna la chixku tiku litachuwinan kparábola, ni katsiyaw la tsuku staka. Makglhuwa ni akxilhaw la staka xlakata tlawamaw tuku kilitlawatkan chali chali. Pero talhtsi xla Tamapakgsin tlan namakgala xtawakat chuna la natitaxtu kilhtamaku: chatum xasasti kstalanina Cristo tiku nakinkamakgtayayan namakiyaw tachanan (Juan 4:36-38).

6. ¿Tuku kilikatsitkan xlakata la staka xtakanajlakan tiku kamakgalhtawakgeyaw?

⁶ ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma parábola? Pulana, kinkamasiyaniyan pi ni kkimakankan wi la nastaka xtakanajla tiku limakgalhtawakgemaw Biblia. Akxni katsiyaw pi nila mastakayaw xtakanajla kilimakgalhtawakgetkan, kinkamakgtayayan ni namalakapaliyaw xlakata katamunulh. Tlawayaw putum tuku tlan xlakata namakgtayayaw, pero katsiyaw pi wa nalaksaka komo natamakamastani Dios o ni. Natamakamastani Dios xlakata paxki xliputum xnaku, wa uma tuku Jehová makgamakglhtinan (Sal. 51:12; 54:6; 110:3).

7, 8. 1) ¿Tuku atanu kinkamasiyaniyan parábola xlakata chixku tiku lhtata? Kalichuwinanti akgtum liʼakxilhtit. 2) ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata Jehová chu Jesús uma parábola?

⁷ Xlipulaktiy, akxni akgatekgsaw tuku kinkamasiyaniyan uma parábola kinkamakgtayayan ni nataxlajwaniyaw komo ni tunkun akxilhaw pi tlan kitaxtuma tuku tlawamaw. Kilikgalhkgalhinatkan (Sant. 5:7, 8). Komo tlawanitaw putum tuku tlan pero talhtsi ni masta xtawakat, uma ni wamputun pi nitlan makgalhtawakgenanin akinin. Jehová masta talakaskin pi talhtsi xla xaxlikana kastakli kxnakujkan tiku xlikana lakgpaliputunkgo xlatamatkan (Mat. 13:23). Wa xlakata ni kalakpuwaw pi nitlan la lichuwinanaw Dios kaj xlakata ni chuna kitaxtu la lakaskinaw. Jehová ni lakputsanani kintaskujutkan kaj xlakata la kinkakgalhtikgoyan latamanin, wata akxilha pi lu skujnanimaw chu akxilha pi ni makgxtakgaw (kalikgalhtawakga Lucas 10:17-20 chu 1 Corintios 3:8).

 ⁸ Xlipulaktutu, min kilhtamaku ni akxilhaw la talakgpali chatum lataman. Akgtum liʼakxilhtit, akgtum tamakgaxtokgat nema xkamakgalhtawakgema chatum misionero, wanikgolh pi xchatiykan na xʼamputunkgo makglichuwinankgo Dios. Misionero kawanilh pi nialh xlixkulitkan xwanit komo xmakgatsiputunkgo tuku taskin. Pero kaks lilakawa akxni wanikgolh pi akglhuwata papaʼ nialhtu kxkulimakgo. ¿Tuku xlakata chuna tlawakgolh? Akxni katsinikgolh pi Jehová ni akxilhputun tiku lakgaputiy lin xlatamat chu katsikgolh pi xla xkaʼakxilha komo kxkulikgolh, laksakkgolh tuku natlawakgo: o kxkulikgolh kxlakatin misionero o makgtuminika xmakgxtakgkgolh uma talismanin. Xlakata tsukukgolh paxkikgo Jehová tlawakgolh tuku tlan. Maski misionero ni xʼakxilhnit, xtakanajlakan uma tamakgaxtokgat kstaknit.

9. ¿Tuku wamputun parábola xlakata tsalh?

⁹ (Kalikgalhtawakga Mateo 13:47-50, Hua Xasasti Talaccaxlan, TXS, 1999.) ¿Tuku kilhchanima parábola xlakata tsalh? Jesús tamalakxtumilh akxni makankan tsalh kpupunu la akxni kalitachuwinankan tamakatsin xla Tamapakgsin putum latamanin. Chuna la akgtum tsalh chipa «tipalhuwa kaxatukawa skiti», tamakatsin xla Tamapakgsin tlawa pi lhuwa latamanin kaxatikawa katalakatsuwikgolh (Is. 60:5). Lhuwa latamanin tiku ankgo klaklanka tamakxtumit chu akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo kata kata, limasiya pi chuna lama. Makgapitsi litaxtukgo la skiti «xalakwan», wa xlakata makgtapakgsikgo kcongregación xla kstalaninanin Cristo. Pero amakgapitsin «ni xalakwan», chu Jehová ni kamakgamakglhtinan.

10. ¿Tuku xlakata limaklakaskilh Jesús parábola xlakata tsalh?

¹⁰ ¿Tuku xlakata limaklakaskilh Jesús uma parábola? Akxni talichuwinan pi tanu tanu kawilikan skiti, ni kilhchanima akxni nakatatlawakan kuenta latamanin klanka takatsanajwat, wata kilhchanima tuku lama kʼuma xaʼawatiya kilhtamaku. Jesús masiyalh pi ni putum tiku lakgatikgo tuku xaxlikana tatayakgo Jehová maski lhuwa tiku kilakgonit ktamakxtumit o kalitakgalhtawakganitaw Biblia, ni tamakamastaniputunkgo Jehová (1 Rey. 18:21). Amakgapitsin nialh katalalinkgo congregación xla kstalaninanin Cristo. Na wilakgo lakgkgawasan chu laktsuman tiku kamasiyanikanit xaxlikana lata aktsinajku xwankgonit, pero ni kgalhinikgo tapaxkit xlimapakgsin Jehová. Jesús lichuwinalh pi chatunu chatunu nalaksaka tuku natlawa. Tiku nalaksakkgo natlawakgo tuku tlan, nalitaxtukgo la «tuku lakglilakgatit xliputum kachikinin» (Ageo 2:7; nota).

11, 12. 1) ¿La kinkamakgtayayan parábola xlakata tsalh? 2) ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata Jehová chu Jesús uma parábola?

¹¹ ¿La kinkamakgtayayan parábola xlakata tsalh? Akxni akgatekgsaw tuku kinkamasiyaniyan uma parábola, kinkamakgtayayan ni lu nalilakgaputsayaw o lu nitlan nalimakgkatsiyaw komo chatum tiku limakgalhtawakgeyaw Biblia o kinkamanankan ni makgamakglhtinankgo xaxlikana takanajla. Ni kkimakankan wi nalakkaxtlawayaw uma, maski lu xliskujwi. Komo wi tiku tsuku likgalhtawakga Biblia o masiyanikanit tuku xaxlikana lata aktsujku xwanit, ni wamputun pi tunkun xʼamigo Jehová nalitaxtu. Komo xla ni kgalhakgaxmatputun Jehová, nila kskujni katilitaxtulh.

¹² ¿Wamputun uma pi tiku makgxtakgkgonit xaxlikana takanajla, nikxni katikamaxkika talakaskin nataspitkgo kcongregación? O komo wi tiku nina tamakamastani Jehová, ¿wamputun pi putum kilhtamaku nalitaxtu la tiku «ni xalakwan»? Ni chuna. Malakcha chuntiya natalakki asta akxni natsuku lanka  takatsanajwat. Xtachuna la komo Jehová kawanima: «Kakintaspitnitit chu akit xlikana nakkataspitniyan» (Mal. 3:7). Jesús na lichuwinalh xlakata uma chu limaklakaskilh parábola xlakata kgawasa tiku akglakgwa lilh xlatamat (kalikgalhtawakga Lucas 15:11-32, TXS, 1999).

13. Kawanti tuku wamputun parábola xlakata kgawasa tiku akglakgwa lin xlatamat.

¹³ ¿Tuku wamputun parábola xlakata kgawasa tiku akglakgwa lilh xlatamat? Tlat xalakgalhamanina kilhchanima Jehová, xapaxkina kinTlatkan xalak akgapun. Kgawasa tiku skin tuku lakgchan chu laktlawamakgan, kakilhchanima tiku tamakgatlinikgonit congregación. Akxni chuna tlawakgo, xtachuna la komo xʼankgolh «makgat alakatanu kachikin», kxkakilhtamaku Satanás nema tamakgatlininit Jehová (Efes. 4:18; Col. 1:21). Pero titaxtu kilhtamaku, makgapitsi lakgpalikgo xtapuwankan chu lu liskujkgo xlakata nataspitparakgo kxkachikin Jehová. Xla xatapaxuwan katapati, xlakata limasiyakgonit pi tatutsuwikgo chu nialh tlawakgo talakgalhin (Is. 44:22; 1 Ped. 2:25).

14. ¿Tuku xlakata limaklakaskilh Jesús parábola xlakata kgawasa tiku akglakgwa lilh xlatamat?

¹⁴ ¿Tuku xlakata limaklakaskilh Jesús uma parábola? Xlakata nalimasiya pi Jehová xlikana lakaskin pi kataspitkgolh tiku tamakgatlikgonit. Tlat nema talichuwinan kparábola putum kilhtamaku lakpuwa pi xkgawasa xʼama taspita. Akxni akxilhli pi xmima, maski «makgatku xminacha», lakapala alh makgamakglhtinan. Uma liʼakxilhtit lu kamakgpuwantini tiku makgxtakgkgonit tuku xaxlikana xlakata lakapala nalakgtaspitkgo Jehová. Max makgkatsikgo pi nialhla skujnanikgo, maxanankgo chu lakpuwankgo pi lu tuwa nataspitkgo. Pero komo naliskujkgo lu tlan nakitaxtu xlakata kʼakgapun na naʼanan tapaxuwan akxni nataspitkgo (Luc. 15:7).

15, 16. 1) ¿Tuku kinkamasiyaniyan parábola xlakata kgawasa tiku akglakgwa lilh xlatamat? Kalichuwinanti makgapitsi liʼakxilhtit. 2) ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata Jehová chu Jesús uma parábola?

¹⁵ ¿La kinkamakgtayayan parábola xlakata kgawasa tiku akglakgwa lilh xlatamat? Kinkamakgtayayan chuna natlawayaw la Jehová. Ni “lakpuwamputunaw pi nikxni tlawayaw tuku nitlan”, chu ni nalakpuwanaw pi ni xlilat nakamakgamakglhtinanaw tiku taspitmakgo xlakata nitlan limakgkatsikgo  xtalakgalhinkan chu nialh tlawaputunkgo. Komo chuna xlakpuwaw nalaktlawa kintakanajlakan (Ecl. 7:16). Atanu tuku kinkamasiyaniyan wa pi kiliʼakxilhatkan tiku makgxtakgnit Jehová, «la tantum borrego nima akgtsankganit», chu ni nalakpuwanaw pi nialhla katimatlanilh xlatamat (Sal. 119:176). Komo natekgsaw tiku tamakgatlininit congregación, xatapaxuwan kamakgtayaw xlakata nataspita. Tunkun kakamakatsiniw lakgkgolotsin xalak congregación xlakata na tlan namakgtayakgo. Akxni chuna tlawayaw makgantaxtiyaw tuku kinkamasiyanin Jesús kxparábola xlakata kgawasa tiku akglakgwa lilh xlatamat.

¹⁶ Makgapitsi «lakgkgawasan tiku akglakgwa xlinkgo xlatamatkan», limasiyakgonit pi paxtikatsinikgo xtalakgalhaman Jehová chu tamakgtay xalak congregación. Akgtum liʼakxilhtit, chatum tala chixku tiku xtamakxtukanit kcongregación puxamakitsis kata, lichuwinalh: «Lata kintamaknuparaka, chali chali tlakg kpaxuwa xlakata kkgalhinit “ntakgtsiyajna” o tlan kimamakgkatsininit Jehová (Hech. 3:19). Putum kimakgtayakgonit chu kilimasiyanikgo pi kimpaxkikgo. La uku kkgalhi akgtum familia xaʼespiritual». Chatum tala tsumat tiku akgkitsis kata xtamakgatlininit Jehová, uma tuku wa akxni taspitli: «Nila putum naklichuwinan tuku kmakgkatsilh akxni stalanka kakxilhli la xkimpaxkikgo chuna la lichuwinalh Jesús. Makgtapakgsikan kxkachikin Jehová wa tuku tlakg tlan anan».

17, 18. 1) ¿Tuku kinkamasiyaniyan akgtutu parábolas nema akxilhnitawa? 2) ¿Tuku kililakpuwanatkan natlawayaw?

¹⁷ ¿Tuku kinkamasiyaniyan umakgolh akgtutu parábolas? Pulana, ni kkimakankan wi pi nastaka xtakanajla chatum lataman. Uma wa lakgchan Jehová. Xlipulaktiy, ni kililakpuwanatkan pi putum tiku ankgo ktamakxtumit o kinkatalikgalhtawakgakgoyan Biblia, natatayakgo tuku xaxlikana. Chu xlipulaktutu, ni kililakpuwanatkan pi nikxni katilakgtaspitkgolh Jehová tiku talakgaspitayanikgonit chu tamakgatlinikgonit xaxlikana takanajla. Chu komo nataspitkgo, kilimakgamakglhtinatkan chuna la Jehová xtlawalh.

¹⁸ Chatunu akinin chuntiya kaputsaw takatsin, takgatekgsni chu liskgalala. Akxni likgalhtawakgayaw xparábolas Jesús, akstu kakinkakgalhskinkan tuku wamputun, tuku xlakata wilakgo kBiblia, la tlan nalimaklakaskinaw tuku kinkamasiyaniyan chu tuku kinkawaniyan xlakata Jehová chu Jesús. Chuna naʼakgatekgsaw tuku wamputun xtachuwin xaLanka Makgalhtawakgena.