Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

¿Lu xlakaskinka akxilha tuku maxkikanita?

¿Lu xlakaskinka akxilha tuku maxkikanita?

«Makgamakglhtinanitaw, [...] wa spíritu ntu miniyacha Dios lakimpi nalakgapasaw wa ntu Dios nkinkalilakgalhamanitan.» (1 COR. 2:12)

1. ¿Tuku tachuwin masiya tuku kaʼakgspula lhuwa latamanin?

¿KGAXPATNITATA akxni latamanin wankgo: Akxni namakgatsankgaya tuku xkgalhiya aku xlakaskinka naʼakxilha? ¿Chuna akgspulanitan? Lakgachunin nialh lu xlakaskinka akxilhaw tuku putum kilhtamaku kgalhinitaw. Akgtum liʼakxilhtit, tiku stakli kfamilia niku lu kgalhikan tumin, max ni lu xlakaskinka naʼakxilha tuku kgalhi. Tlakg chuna kaʼakgspula lakgkgawasan, xlakata nina makgas latamakgonit max ni katsikgo tuku xlikana lu xlakaskinka.

2, 3. 1) ¿Tuku chuntiya lu xlakaskinka xliʼakxilhatkan lakgkgawasan chu laktsuman? 2) ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya lu xlakaskinka naʼakxilhaw tuku kinkamasiyanikanitan?

2 Komo kgawasaku o tsumatku wix, o kgalhiya max 20 kata, ¿tuku lu xlakaskinka akxilha? Kkakilhtamaku, lhuwa latamanin lu xlakaskinka akxilhkgo tuku nakgalhikan: tlajaputunkgo lhuwa tumin, kgalhiputunkgo lanka chiki chu kgalhiputunkgo tuku xalaksasti taxtumakgo. Pero ni kgalhikgo tuku tlakg xlakaskinka: ni talalinkgo Dios. Lu nitlan, pero millones tiku nipara tsinu xlakaskinka akxilhkgo. Komo lata aktsinajku masiyanikanita tuku xalak Biblia, lu miliskujat xlakata chuntiya xlakaskinka naʼakxilha tuku masiyanikgonitan minatlatni xlakata la natalalipina Dios (Mat. 5:3). Komo nialh lu xlakaskinka xakxilhti, lu nitlan katikitaxtunin kmilatamat.

3 Wix tlan naliskuja xlakata ni chuna naʼakgspulayan. ¿Tuku namakgtayayan? Kaʼakxilhwi makgapitsi liʼakxilhtit xalak Biblia nema tlan kamakgtaya lakgkgawasan o laktsuman chu putum kstalaninanin Cristo xlakata lu xlakaskinka naʼakxilhkgo tuku kamasiyanikanit xlakata la natalalinkgo Dios.

NI XLAKASKINKA AKXILHKGOLH TUKU XKAMAXKIKANIT

4. ¿Tuku wan 1 Samuel 8:1-5 xlakata xlakgkgawasan Samuel?

4 Biblia lichuwinan makgapitsi tiku lhuwa tuku kamasiyanika xlakata xtalalinkgolh Dios, pero ni xlakaskinka akxilhkgolh. Chuna tlawakgolh xlakgkgawasan palakachuwina Samuel, tiku skujnilh Jehová lata aktsinajku xwanit chu nikxni makgatsankgananilh (1 Sam. 12:1-5). Samuel lu tlan liʼakxilhtit kawilinilh xlakgkgawasan, Joel chu Abías, pero xlakan ni xlakaskinka akxilhkgolh, chu tsukukgolh tlawakgo tuku ni xaʼakgstitum. Biblia wan pi ni xlikatsikgo la xtlatkan, wata «akxni wi tuku xlakkaxtlawakgo ni xaʼakgstitum xtlawakgo» (kalikgalhtawakga 1 Samuel 8:1-5).

5, 6. ¿Tuku tlawakgolh xkamanan Josías chu xtanat?

5 Nachuna tlawakgolh xfamilia mapakgsina Josías, tiku lu tlan kskujnani Dios. Akxni tekgska likgalhtawakga niku xtatsokgnit xLimapakgsin Dios chu likgalhtawakganika Josías, tunkun makgantaxtilh xlimapakgsin Jehová. Tlawalh pi kpaís nialhti xkakninanilh ídolos chu nialhti kskuwanalh, chu kawanilh israelitas pi xkgalhakgaxmatkgolh Jehová (2 Rey. 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25). ¡Lu lhuwa tuku kamasiyanilh xlakgkgawasan xlakata la xtalalinkgolh Dios! Maski kgalhtutu xlakgkgawasan chu chatum xtanat mapakgsinanin litaxtukgolh, nipara chatum limasiyalh pi xlakaskinka xʼakxilha tuku xmasiyanikanit.

6 Jehoacaz, xkgawasa Josías, mapakgsina litaxtulh akxni xtlat nilh, pero «tsukulh tlawa tuku nitlan kxlakatin Jehová». Kajwatiya mapakgsinalh akgtutu papaʼ chu faraón xalak Egipto xatachin lilh. Chu akxni makgat xwilacha xatachin, nilh (2 Rey. 23:31-34). Alistalh xtala, Jehoiaquim, mapakgsina litaxtulh chu akgkawitu kata mapakgsinalh. Pero na limasiyalh pi ni xlakaskinka xʼakxilha tuku xtlat xmasiyaninit, lu lixkajnit likatsilh, wa xlakata Jeremías wa tuku xʼama kitaxtuni: «Namaknukan chuna la maknukan tantum burro» (Jer. 22:17-19). Amakgapitsi tiku mapakgsinanin litaxtukgolh akxni Josías xninitta, wa xkgawasa Sedequías chu xtanat Joaquín, na nitlan likatsikgolh, nipara chatum stalanilh xatlan tiji nema Josías xkamasiyaninit (2 Rey. 24:8, 9, 18, 19).

7, 8. 1) ¿La makgatsankgalh Salomón tuku xmasiyanikanit xlakata la xtalalilh Dios? 2) ¿Tuku katsiniyaw xlakata tiku kalichuwinan Biblia chu ni xlakaskinka akxilhkgolh tuku xkamasiyanikanit?

7 David, na masiyanilh xkgawasa Salomón la tlan xtalalilh Dios. Maski masiyanilh napaxki Jehová, alistalh Salomón nialh xlakaskinka akxilhli tuku xmasiyanikanit. Biblia wan: «Chu akxni Salomón lu xlina kata, xlakpuskatin tsinu tsinu tlawakgolh pi xnaku kstalanilh atanu dioses; chu ni xliputum xnaku kakninanilh Jehová xDios chuna la tlawalh David xtlat» (1 Rey. 11:4). Jehová nialh tlan akxilhli xlakata tuku tlawalh.

8 Putum umakgolh lakchixkuwin tlan xtipaxkikgolh Jehová chu xtitlawakgolh tuku tlan, pero ni chuna tlawakgolh. Pero Biblia kalichuwinan atanu lakgkgawasan tiku lu xlakaskinka akxilhkgolh tuku xkamasiyanikanit, chuna la tlawakgo lhuwa lakgkgawasan uku. Kaʼakxilhwi makgapitsi liʼakxilhtit nema tlan nastalanikgo lakgkgawasan kstalaninanin Cristo xala uku.

LU XLAKASKINKA AKXILHKGOLH TUKU XKAMAXKIKANIT

9. ¿Tuku xlakata xlakgkgawasan Noé lu tlan liʼakxilhtit wilikgolh? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.)

9 Xlakgkgawasan Noé lu tlan liʼakxilhtit wilikgolh. Xtlatkan xlimapakgsikanit natlawa akgtum arca xlakata xlakgtaxtukgolh latamanin. Xlakan akgatekgskgolh pi xlitlawatkan xwanit xtalakaskin Jehová chu tatlawakgolh arca xtlatkan. Chu chuna la wan Biblia, tanukgolh kʼarca akxni tsukulh Munkaklat (Gén. 7:1, 7). ¿La kitaxtulh? Génesis 7:3 wan pi xtamaknukgonit animales kʼarca «xlakata nalatamakgo xkamanan kkatiyatni». Chu latamanin na lakgtaxtukgolh. Xlakata lu xlakaskinka akxilhkgolh tuku xtlatkan xkamasiyaninit, xlakgkgawasan Noé kgalhikgolh talakgalhaman namakgtayanankgo xlakata ni ksputkgolh latamanin kKatiyatni chu lakkaxwiliparakgolh xaxlikana takaknin niku nialh xʼanan putum tuku nitlan (Gén. 8:20; 9:18, 19).

10. ¿La limasiyakgolh kgalhtati lakgkgawasan hebreos pi lu xlakaskinka xʼakxilhkgo tuku xkamasiyanikanit?

10 Titaxtulh lhuwa ciento kata, kgalhtati lakgkgawasan hebreos limasiyakgolh pi xkatsikgo tuku xlikana xlakaskinka. Hananías, Misael, Azarías chu Daniel kalinka kBabilonia kkata 617 a.n.J. Lakgskgalalan xwankgonit chu tlan xtasiyakgo, chu tlan xtilatamakgolh la babilonios. Pero ni lakaskinkgolh. Tuku tlawakgolh liwana limasiyalh pi lu xlakaskinka xʼakxilhkgo tuku xnatlatni xkamasiyanikgonit xlakata la xtalalinkgolh Dios. Lu kasikulunatlawaka xlakata ni makgxtakgkgolh tuku xkamasiyanikanit xlakata Dios akxni laktsinajku xwankgonit (kalikgalhtawakga Daniel 1:8, 11-15, 20).

11. ¿La litamakgtayakgolh amakgapitsi tuku xmasiyanikanit Jesús?

11 Jesús wa tiku tlakg xatlan liʼakxilhtit xlakata lu xlakaskinka akxilhli natalalin Dios. Xlikana xpaxki tuku xmasiyaninit xTlat. Chuna limasiyalh akxni wa: «Wa lantla nkimasiyunilh xaTlat, wa yuma klichuwinan» (Juan 8:28). Xlakaskin pi amakgapitsi xlitamakgtayakgolh tuku xmasiyanikanit. Kawanilh latamanin: «Na chuna xlakaskinka amakgapitsin [kachikin] nakan mastay xatlan tamakatsinin xla xtapakgsin Dios; sampi wa yuma nkilimakaminkanit» (Luc. 4:18, 43). Kamakgtayalh tiku xkgaxmatnikgo pi xlakaskinka xʼakxilhkgolh ni namakgtapakgsikgo “kkatuxawat”, o kkakilhtamaku, xlakata lhuwa tiku anta makgtapakgsikgo ni xlakaskinka akxilhkgo natalalinkgo Dios (Juan 15:19).

¿XLAKASKINKA AKXILHA TUKU MAXKIKANITA?

12. 1) ¿Tuku xlakata wanaw pi lhuwa lakgkgawasan chu laktsuman na titaxtumakgo la Timoteo? 2) ¿Tuku takgalhskinin xlitlawatkan lakgkgawasan chu laktsuman kstalaninanin Cristo?

12 Chuna la lakgkgawasan tiku aku kalichuwinaw, max na makgastakkgon natlatni tiku paxkikgo Jehová. Komo chuna, max na titaxtupat la Timoteo (kalikgalhtawakga 2 Timoteo 3:14-17). Minatlatni masiyanikgon xlakata xaxlikana Dios chu la namakgapaxuwaya. Max minatlatni masiyanikgonitan lata aktsinajku xwanita tuku makgtayanitan nakatsiya «lantla nakgaputaxtuya, lantla nakanajlaniya nCristo Jesús» chu “paks tlan nakatsiya lantla natlawaya” xtaskujut Dios. ¿Xlakaskinka akxilha tuku masiyanikanita? Kakgalhskinkanti: «Xlakata na klitalakgapasa la tiku ni makgxtakga Dios, ¿la klimakgkatsi? ¿Lu tlan klimakgkatsi xlakata na xtatayana Jehová klitaxtu? ¿La klimakgkatsi xlakata Jehová na xʼamigo kiʼakxilha? ¿Xlakaskinka kakxilha pi kkgalhi talakgalhaman naklakgapasa xaxlikana xlakata Dios?».

¿Tlan limakgkatsiya xlakata na litalakgapasa la tiku ni makgxtakga Dios? (Kaʼakxilhti párrafos 9, 10 chu 12)

13, 14. ¿Tuku nitlan max natlawaputunkgo makgapitsi lakgkgawasan chu laktsuman kstalaninanin Cristo, pero la kakitaxtuni tiku chuna tlawakgo? Kalichuwinanti akgtum liʼakxilhtit.

13 Makgapitsi lakgkgawasan chu laktsuman tiku kamasiyanikanit tuku xalak Biblia lata aktsinajku xwankgonit, ni akxilhkgo pi lu stlan makgtapakgsikan kxaxlikana takanajla chu nitlan namakgtapakgsikan kxalixkajnit xkakilhtamaku Satanás. Makgapitsi asta lakgapasputunkgo tuku wi kkakilhtamaku. Pero, ¿tuku lakpuwana? ¿Xtaya kxlakatin putlaw nema lakapala mima xlakata nakatsiya komo lu katsan kgaxinan o komo namakgniyan? Ni chuna xtlawa. Nachuna, ni talakaskin namakgkatsiyaw la lu nitlan wi kakilhtamaku xlakata nakatsiyaw pi lu nitlan nakinkakitaxtuniyan (1 Ped. 4:4).

14 Gener, chatum kgawasa xalak Asia, stakli kfamilia niku kstalaninanin Cristo litaxtukgo chu tamunulh akxni xkgalhi 12 kata. Pero akxni stakli, tsukulh lakgati tuku wi kkakilhtamaku. Xla wan: «Xaktlawaputun putum tuku akit xaklakaskin chuna la tlawakan kkakilhtamaku». Lakgaputiy tsukulh lin xlatamat chu akxni xkgalhi 15 kata, xtlawama tuku nitlan xtlawakgo xʼamigos. Xwan laklixkajnit tachuwin chu xwa kuchu la xlakan. Akxni xʼan kgamanan billar chu videojuegos niku lachipakan, lu katsisni xtaspita kxchik. Alistalh akxilhli pi uma tuku xtlawa ni xmakgapaxuwa. Xmakgkatsi pi wi tuku xtsankgani. La uku Gener taspitnita kcongregación, chu wan: «Chuntiya tuwa kmakgkatsi ni naktlawa tuku nitlan anan kkakilhtamaku, pero tasikulunalin nema kkgalhi xlakata kskujnani Jehová, tlakg xlakaskinka».

15. ¿Tuku xlilakpuwanatkan tiku ni tsukuka kamasiyanikan xlakata Dios akxni aktsinajku xwankgonit?

15 Atanu lakgkgawasan chu laktsuman xalak congregación ni kamasiyanika xlakata Dios lata aktsinajku xwankgonit. Komo wix ni chuna limakgastakka, kalakpuwanti pi lu lanka talakgalhaman kgalhiya xlakata lakgapasa Malakatsukina chu tlan skujnaniya. Xlilhuwa millón tiku lamakgo kKatiyatni, Jehová tlawalh pi xlakgapasti. ¡Uma lu lanka tasikulunalin! (Juan 6:44, 45). Max kinatlatnikan kinkamasiyanin xaxlikana xlakata Dios o max ni, pero lu lipaxuwayaw pi lakgapasaw (kalikgalhtawakga 1 Corintios 2:12). Gener wan pi lu kaks lilakawan akxni lilakpuwan. Xla lakpuwan pi nitu litaxtu xlakata Jehová, wa tiku xMalana putum kakilhtamaku, nalakgapasa (Sal. 8:4). Chu chatum tala puskat tiku na anta lama, lichuwinalh: «Komo chatum alumno lu tlan limakgkatsi akxni katsi pi xmakgalhtawakgena lakapastaka, ¡kalilakpuwanti pi tlakg lanka talakgalhaman nalakgapasan xaLanka Makgalhtawakgena!».

¿TUKU NATLAWAYA?

16. ¿Tuku lu tlan nalaksakkgo lakgkgawasan chu laktsuman kstalaninanin Cristo?

16 Kalilakpuwanti lanka talakgalhaman nema kgalhiya pi tlan natalalipina Dios, chu liwana kalakpuwanti naskujnaniya. Kastalani xatlan xliʼakxilhtitkan tiku latamakgolh makgasa chu nikxni makgxtakgkgolh Dios. Ni katlawa tuku tlawakgo lakgkgawasan chu laktsuman xalak kakilhtamaku, tiku kaj laktlawamimakgo xlatamatkan chu ni kgalhikgo takgalhkgalhin kʼuma kakilhtamaku (2 Cor. 4:3, 4).

17-19. ¿Tuku namakgtayayan nalipaxuwaya xlakata ni litaxtuya la amakgapitsin?

17 Xlikana, min kilhtamaku tuwa namakgkatsiya ni chuna nalitaxtuya la amakgapitsin, pero nalimasiyaya liskgalala komo ni chuna natlawaya la amakgapitsin. Akgtum liʼakxilhtit, kalilakpuwanti chatum tiku kgamanan kJuegos Olímpicos. Xlikana pi lakgchalh tuku xlakaskin xlakata ni litaxtulh la amakgapitsi xcompañeros. Max lhuwa tuku limakgxtakgli xlakata liwana xkatsinilh tuku xʼama tlawa. Xlakata ni xlitaxtuputun la amakgapitsin, uma tlawalh pi tlakg xkatsinilh chu xlakgchalh tuku xlakaskin.

18 Lhuwa latamanin ni lakpuwankgo tuku nakitaxtu xlakata tuku nitlan tlawakgo. Pero komo wix lilakpuwana uma, komo ni tlawaya tuku tlawakgo tiku xalak kakilhtamaku chu ni makgtlawaya tuku max nalakxtlawa milatamat chu mintakanajla, nakgalhiya «xlipan latamat», o xaxlikana latamat (1 Tim. 6:19). Tala puskat tiku pulana lichuwinaw, wan: «Akxni tatayaya tuku kanajlaya, alistalh lu tlan makgkatsiya. Limasiyaya pi kgalhiya litliwakga xlakata ni namakgatlajayan xkakilhtamaku Satanás. Litaxtu la komo Jehová xtalakalitsin chu lu tlan xlimakgkatsilh xlakata tuku tlawapat. Chu uma tlawa pi lu tlan nalimakgkatsiya xlakata ni litaxtuya la amakgapitsin».

19 Ni kajwatiya kaputsa tuku tlan nakgalhiya la uku chu wa nalilaktlawapiya minkilhtamaku (Ecl. 9:2, 10). Komo akgatekgsa tuku xlakata lapat la uku chu katsiya pi Jehová wan pi namaxkiyan latamat nema ni katisputli, ¿ni xlikana pi tlakg tlan ni chuna nalatapaya «lantla amakgapitsin nti xakgmakgat chixkuwin», o xalak kakilhtamaku? Komo nalaksaka naskujnaniya Jehová, napaxuwaya xlakata lu tlan limaklakaskimpat milatamat (Efes. 4:17; Mal. 3:18).

20, 21. 1) Komo nalaksakaw tuku tlan, ¿tuku namakglhtinanaw?

20 Komo nalaksakaw tuku tlan, lu napaxuwayaw la uku chu uma nakinkamakgtayayan namakglhtinanaw latamat nema ni katisputli kxasasti katiyatni. Nila lilakpuwanaw la xlilhuwa tasikulunalin namakglhtinanaw (Mat. 5:5; 19:29; 25:34). Pero, xlakata Jehová nakinkamaxkiyan umakgolh tasikulunalin talakaskin nakgalhakgaxmatniyaw (kalikgalhtawakga 1 Juan 5:3, 4). Chu lu tlan nakinkakitaxtuniyan komo chuntiya naskujnaniyaw.

21 ¡Jehová lu lhuwa tuku kinkamaxkinitan! Liwana lakgapasaw Biblia chu katsiyaw tuku xaxlikana xpalakata Dios chu xlakata tuku lakapastaknit natlawa. Kgalhiyaw talakgalhaman nalinaw xtukuwani chu xTatayananin nalitaxtuyaw. Chu kinkawaniyan pi kinkatawilan (Sal. 118:7). Putum akinin, lakgkgawasan o laktsuman chu tiku linkgoya kata, kalimasiyaw pi xlakaskinka akxilhaw tuku kinkamasiyanikanitan xlakata la natalalinaw Dios chu kalimasiyaw pi lu maxkiputunaw Jehová «nkakni nkaxani liwayaj xtiwaj» (Rom. 11:33-36; Sal. 33:12).