Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Tuku katsiputunkgo tiku likgalhtawakgakgo

Tuku katsiputunkgo tiku likgalhtawakgakgo

Makgasa kilikgalhtawakgakan makglhuwa wi tuku o wi tiku xlichuwinan kBiblia nema wi tiku o wi tuku xkilhchanima. Pero la uku nialh chuna. ¿Tuku xlakata?

Revista La Atalaya 15 xla mayo kata 1951, wa pi makgapitsi tiku, o tuku talichuwinan kBiblia min kilhtamaku wi tuku tlakg xlakaskinka kilhchanima. Akgtum liʼakxilhtit, makgasa kilikgalhtawakgakan xlichuwinankgo pi Jefté, Job chu Rebeca xkilhchanima tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun. Na lichuwinankgolh pi Débora chu Rahab xkilhchanima «lhuwa tachixkuwitat» (Apocalipsis [Revelación] 7:9). Pero uma xaʼawatiya kata nialh chuna ktlawayaw. ¿Tuku xlakata?

Biblia masiya pi makgapitsi tiku talichuwinan kBiblia wi tiku kilhchani kkilhtamaku nema aku mima. Akgtum liʼakxilhtit, kʼGálatas 4:21-31 apóstol Pablo lichuwinalh pulaktum tuku talichuwinan kBiblia nema wi tuku kilhchani kkilhtamaku nema aku mima. Wa tuku talichuwinan xlakata chatiy lakpuskatin. Xapulana puskat wa xlakskujni Abrahán nema xwanikan Agar. Chu xlichatiy wa Sara, xpuskat Abrahán. Pablo wa pi Agar xkilhchanima kachikin Israel. Na wa pi Sara xkilhchanima xpuskat Jehová, uma wamputun xkachikin Dios nema wi kʼakgapun. Atanu kilhtamaku, Pablo wa pi Melquisedec xkilhchanima Jesús (Heb. 6:20; 7:1-3). Chu na wa pi palakachuwina Isaías chu xkamanan xkilhchanima Jesús chu tiku kalaksakkanit (Heb. 2:13, 14). ¿Tuku xlakata katsiyaw pi uma tuku wankan xlikana? Xlakata wa Jehová tiku limaklakaskilh xʼespíritu xlakata Pablo xtsokgli uma.

Borrego nema xmakgnikan kPascua nema xtlawakgo judíos wi tuku tlakg xlakaskinka xkilhchanima (Núm. 9:2)

Pablo lichuwinalh pi borrego xla Pascua xkilhchanima Cristo (1 Cor. 5:7)

Pero maski Biblia masiya pi chatum lataman wi tuku kilhchani kilhtamaku nema aku mima, ni kililakpuwanatkan pi pulakatunu tuku tlawalh kxlatamat wi tuku na kilhchanima. Akgtum liʼakxilhtit, Pablo wa pi Melquisedec xkilhchanima Jesús. Makgtum, Melquisedec linilh kaxtalanchu chu vino Abrahán xlakata xkatlajanit kgalhtati mapakgsinanin. ¿Na wi tuku xkilhchanima uma tuku tlawalh Melquisedec? Pablo ni lichuwinalh, wa xlakata Biblia ni masiya pi kiliputsatkan tuku kilhchanima uma tuku tlawalh Melquisedec (Gén. 14:1, 18).

Akxni xninita Jesús, akglhuwa ciento kata makgapitsi tiku xtsokgkgo xlakata takanajla, tlawakgolh tuku nitlan akxni masiyakgolh pi pulakatunu tuku talichuwinan kBiblia wi tuku xkilhchanima. Maktum lu xlakaskinka enciclopedia wan pi makgapitsi tiku xpulalinkgo takanajla xtekgsputunkgo tuku xkilhchanima putum tuku Biblia lichuwinan. Xlakpuwankgo pi asta tuku ni lu xlakaskinka xtalichuwinan wi tuku lu xlakaskinka xkilhchanima. Akgtum liʼakxilhtit, Biblia wan pi akxni Jesús lakastakwanalh katasiyanilh kstalaninanin chu xlakan chipakgolh 153 skiti o, tamakgnin. Uma enciclopedia wan pi makgapitsin tsokgnanin xwankgo pi número 153 wi tuku xkilhchanima.

Atanu tsokgna xla takanajla xalak ama kilhtamaku, wa pi akxni Jesús kalimawilh makkitsis kaxtalanchu xla cebada chu tantiy skiti 5,000 lakchixkuwin, wi tuku xkilhchanima. Uma tsokgna wa pi uma makkitsis kaxtalanchu xla cebada xkilhchanima xapulana makkitsis libros xalak Biblia. Wa pi chuna la ama kilhtamaku xtalakpuwan pi cebada ni xtachuna xwanit trigo, xwamputun pi Antiguo Testamento ni lu xlakaskinka xwanit la Nuevo Testamento. Na wa pi tantiy skiti xkilhchanima chatum mapakgsina chu chatum sacerdote. Achatum tsokgna xla takanajla lichuwinalh akxni Jacob limakgtamawalh akgtum pulato nema xkgalhi lentejas xlipuxku Esaú. Xlakata Biblia wan pi pulato xkgalhi xatsutsokgo lentejas, uma tsokgna wa pi xkilhchanima akxni Jesús litamawalh xkgalhni takgalhkgalhin xlakata latamanin tlan xʼankgolh kʼakgapun.

Pero putum uma wi tuku kakitsankgani. ¿Tuku? Komo Biblia ni wan pi tuku talichuwinan wi tuku kilhchanima, ni la katsiyaw komo wi tuku kilhchanima o ni. Wa xlakata, ¿tuku kilitlawatkan? Komo Biblia masiya pi chatum lataman o pulaktu tuku talichuwinan wi tuku tlakg xlakaskinka kilhchanima, kanajlayaw tuku wan. Pero komo Biblia ni wan pi wi atanu tuku kilhchanima, akinin nila wanaw tuku kilhchanima.

Wa xlakata, ¿la tlan nalitamakgtayayaw tuku talichuwinan kBiblia pi lanit? Anta kRomanos 15:4, Pablo kawanilh tiku kalaksakkanit nema xlamakgolh kxapulana siglo pi lhuwa tuku tlan xkatsinikgolh xlakata tuku xlikgalhtawakgakgo kxTachuwin Dios. Putum tuku talichuwinan tlan xkamakgtayalh natayanikgo, tlan xkamamakgkatsinilh chu xkamaxkilh takgalhkgalhin. Pero lata ama kilhtamaku, putum kstalaninanin Cristo, asta tiku ni kalaksakkanit, litamakgtayakgonit tuku Biblia masiya (Juan 10:16; 2 Tim. 3:1).

¿Tuku kinkamasiyaniyan putum uma? Pi lhuwa tuku talichuwinan kBiblia ni kaj wa kakilhchanima tiku kalaksakkanit, amakgapitsi borregos o kstalaninanin Cristo tiku latamakgolh kpulaktu kilhtamaku. Atsinu ni putum tuku talichuwinan kBiblia, kamakgtayakgonit kstalaninanin Cristo chuna la titaxtunit kilhtamaku. Akgtum liʼakxilhtit, tuku patinalh Job ni kilhchanima tuku patinankgolh kstalaninanin Cristo akxni lalh xaPulana Guerra xLikalanka Katiyatni. Chuna la titaxtunit kilhtamaku, lhuwa kskujnin Dios, lakchixkuwin, lakpuskatin; tiku kalaksakkanit o atanu borregos patinankgonit la Job chu litamakgtayakgonit akxni likgalhtawakgakgo tuku akgspulalh. Putum akxilhkgonit la Jehová xkalakgalhaman chu xkapaxki (Sant. 5:11).

La uku anan lhuwa natalan lakpuskatin tiku linkgoya kata chu ni makgxtakgkgo Dios la Débora, chu lhuwa lakgkgawasan tiku kgolotsin xalak congregación litaxtukgo lu lakgskgalalan la Elihú. Na wilakgolh lhuwa precursores tiku ni pekuankgo chu paxuwakgo la Jefté, chu lhuwa kskujnin Dios tiku lu kgalhkgalhinankgo la Job. Lu paxtikatsiniyaw Jehová xlakata matsokgninalh kBiblia xlatamatkan lhuwa latamanin xala makgasa tiku ni makgxtakgkgolh xlakata tlan nalimakgkatsiyaw chu nakgalhiyaw takgalhkgalhin.

Xlakata putum uma tuku lichuwinaw, kilikgalhtawakgakan nialh lu lichuwinan tuku kilhchanima tuku Biblia wan pi lanit. Wata tlakg lichuwinan tuku kinkamasiyaniyan pulakatunu tuku talichuwinan kBiblia.