Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

Jehová akxtum xkintawi akxni tlan xaktitaxtu, chu akxni nitlan

Jehová akxtum xkintawi akxni tlan xaktitaxtu, chu akxni nitlan

KLAKACHILH marzo kata 1930, kʼaktsu kachikin xalak Namkumba (Malaui). Kifamilia putum kskujnanimakgo Jehová. Kata 1942, ktamakamastanilh Jehová chu ktamunulh kʼakgtum lilakgatit kgalhtuchokgo. Putum uma 70 kata nema titaxtunit, klikskujnit naktlawa tuku apóstol Pablo wanilh Timoteo, naklichuwinan Dios akxni tlan kwi chu akxni ktitaxtuma tuku tuwa (2 Tim. 4:2).

Kata 1948, Nathan Knorr chu Milton Henschel minkgolh Namkkumba (Malaui). Kimakgtayalh tlakg xakskujnaniputulh Jehová putum kilhtamaku. Alistalh, klakgapasli Lidasi, chatum tala tsumat tiku lu tlan xlikatsi. Xla na lu kskujnaniputun Dios putum kilhtamaku chuna la akit. Kata 1950 ktamakgaxtokgwi, chu kata 1953 xakkgalhiyawa chatum kgawasa chu chatum tsumat. Maski lhuwa tuku xaklakgaya kifamilia, klakpuwaw pi tlan xaktsukulh liskuja la precursor regular. Akgtiy kata alistalh, kiwanika pi xakliskujli la precursor especial.

Laklanka tamakxtumit kinkamakgtayan xlakata tlan xaktayaniw akxni chilh taputsastalanit

Ni makgas kilhtamaku titaxtulh, kkgalhilh talakgalhaman nakkalakgapaxialhnan congregaciones xlakata nakkamatliwakglha. Xlakata Lidasi lu xkimakgtaya, tlan kkuentajtlawalh kifamilia chu chuntiya tlan xakkalakgapaxialhnalh congregaciones. * (Kalikgalhtawakga nota.) Pero kinchatiykan akxtum xakskujnaniputunaw Jehová putum kilhtamaku. Wa xlakata klichuwinaw uma, chu xlakata kgalhkitsis kinkamanankan kinkamakgtayakgon, Lidasi tlan precursora litaxtulh kkata 1960.

Kata 1962 lu klakgatiw lanka tamakxtumit xaʼakgtutu kilhtamaku nema xwanikan «Lakskujnin tiku ni pekuankgo». Chu akgtum kata alistalh tala Henschel mimpa kMalaui kʼakgtum tamakxtumit xaʼakgtum kilhtamaku nema tatlawalh lakatsu Blantyre, niku liwaka 10,000 kilakgolh kʼuma tamakxtumit. Akxni klilakpuwan tuku talichuwinalh kʼuma akgtiy tamakxtumit, kakxilha la kinkamakgtayan xlakata xaktatayaniw tuku tuwa xmima.

TSUKU TAʼAKGLHUWIT

Mapakgsinanin nialh mastakgolh talakaskin pi xʼanankgolh xtatayananin Jehová chu akgchipakgolh sucursal

Kata 1964 tsukuka kaputsastalanikan xtatayananin Jehová xlakata ni xmakgtanukgo kpolítica. Chu uma tlawalh pi liwaka 100 Pukgalhtawakga xla xTatayananin Jehová chu liwaka 1,000 xchikkan natalan kamasputuka. Lidasi chu akit chuntiya xakkalakgapaxiʼalhnamaw congregaciones asta kata 1967 akxni mapakgsinanin nialh mastakgolh talakaskin pi xʼanankgolh xtatayananin Jehová. Mapakgsinanin akgchipakgolh sucursal, kamaxtukgolh misioneros kpaís, chu lhuwa xTatayananin Jehová katamaknuka kpulachin, akit chu Lidasi na kinkatamaknukan. Akxni kinkatamakxtukan pulachin, chuntiya xatsekg xakkalakgapaxialhnanaw congregaciones.

Akgtum kilhtamaku xla octubre kata 1972, chalh kkinchikkan chatum kgawasa. Xkatatapakgsi akgtum grupo político xla lakgkgawasan tiku lu xlakgatikgo política. Milh kimakatsini pi makgapitsi xcompañeros xmimakgolh kimakgnikgo. Lakapala kkawanilh kimpuskat chu kinkamanan pi xtatsekgkgolh kkasekgnan nema xwi lakatsu. Chu akit ktawakalh kʼakgatum kiwi chu kakxilhli la xmasputumakgo kinchikkan chu putum tuku xakkgalhiyaw.

Kalhkuyunika xchikkan natalan xlakata ni xmakgtanukgo kpolítica

Tlakg tsukuka kinkaputsastalanikanan chu lhuwa miles xtatayananin Jehová kmakgxtakgwi Malaui. Akinin kkaw kMozambique, niku xkawilikan tiku xkaputsastalanimaka, asta junio kata 1974. Ama kilhtamaku, Lidasi chu akit kinkakgalhskinkan komo tlan xakaw skujaw la precursores especiales anta kDómue. Pero kkata 1975 nialh precursores especiales klitaxtuw xlakata kinkatamakxtukan kMozambique chu ktaspitwi kMalaui, niku xtatayananin Jehová chuntiyaku xkaputsastalanimaka.

Anta kMalaui, kinkawanikan pi xaklakgapaxialhnaw congregaciones xalak Lilongüe. Maski lu xkinkaputsastalanimakan chu tuwa tuku xaktitaxtumaw, congregaciones tlakg talhuwikgolh kcircuito niku xakskujmaw.

JEHOVÁ KINKAKUENTAJTLAWAN

Akgtum kilhtamaku kchaw kʼakgtum kachikin niku xtlawamakgolh akgtum tamakxtumit xla política. Makgapitsi latamanin katsikgolh pi akinin xtatayananin Jehová xaklitaxtuyaw chu kinkamafuerzalinikan akxtum nakkatatawilayaw makgapitsi lakgkgawasan tiku lu xlakgatikgo política. Ktlawaniw oración Jehová chu kskiniw xkinkamakgtayan chu xkinkapulalin. Akxni sputli tamakxtumit, umakgolh lakgkgawasan tsukukgolh kinkakgaxikgoyan. Kaj xalan, chatum puskat tiku xlina kata lakapala milh chu pixlanka kawanilh pi nialh xkinkakgaxikgon. Kawanilh pi akit xpuxnimat xakwanit. Ni kkatsiyaw tuku xkata chuna wa, xlakata ni kifamiliajkan xwanit. Wa xlakata tiku xpulalima tamakxtumit wa pi xkinkamakgxtakgkan. Liwana xakkatsiyaw pi Jehová xkinkakgaxmatninitan kioracionkan.

Xtarjeta partido nema xmapakgsinan kMalaui

Kata 1981 tiku lu xlakgatikgo política kinkatatanokglhparakgon. Pero uma kilhtamaku linkgolh putum tuku xakkgalhiyaw: bicicletas, kimaletajkan, libros chu kapsnat nema xlichuwinan tuku xlakaskinka xlakata congregaciones nema xakkalakgapaxialhnanitaw. Tlan ktsalaw chu ktatsekgwi kxchik chatum kgolotsin xalak congregación. Pero lu xaklilakgaputsamaw xlakata tuku xlichuwinan kapsnat. Tiku xkinkamakglhtikgonitan kapsnat akxilhkgolh cartas nema xkimalakgachanikgonit lakgkgolotsin xlikalanka país. Pero lakpuwankgolh pi akit lu xlakaskinka kskujni mapakgsina xaklitaxtu chu pekuankgolh. Wa xlakata lakapala kamaspitnikgolh kapsnat lakgkgolotsin xalak ama kachikin.

Akgtum kilhtamaku xakpatakutmaw kgalhtuchokgo kʼakgtum barco. Xmalana barco, chatum xpulalina política xlitaxtu. Tsukulh akxilha komo putum xakkgalhiyaw tarjetas xla partido nema xmapakgsinama kpaís. Akxni atsinu xtsankga nakinkalakgchanan, akxilhli pi chatum kgalhana tiku xputsama policía na anta xwi kbarco. Uma tlawalh pi putum tiku xʼankgo kbarco tlakg kuenta xtlawakgolh tuku xlama chu xmalana barco nialh skilh tarjetas. Amakgtum kmakgkatsiparaw pi Jehová xkinkakuentajtlawaman.

KINKATAMAKNUKAN KPULACHIN

Febrero kata 1984 xakkama kLilongüe xlakata xakmalakgachalh informe ksucursal xalak Zambia. Chatum policía kimachokgolh ktiji chu kimakgputsalh tuku xaklin. Xlakata akxilhli pi xaklin makgapitsi likgalhtawakga nema xtakilhti kBiblia, kililh niku xwilakgo policía chu kinkgaxilh. Alistalh kinchilh chu kintamaknulh kpulachin niku xwilakgo makgapitsi kgalhananin.

Lichali, xpuxkukan policía kililh kʼakgtum cuarto chu kimaxkilh akgtum kapsnat xlakata xakfirmarlilh. Kapsnat xwan pi akit nialh xtatayana Jehová xakama litaxtu, chu tlan xkimakgxtakgka. Akit ni kfirmarlilh chu kwanilh policía pi maski xkilakgachinuka o xkimakgnika, akit putum kilhtamaku xtatayana Jehová xakama litaxtu. Lu sitsilh chu lu tliwakga kgaxilh xmesa, asta atanu policía milh akxilha tuku xlama. Alistalh xpuxku policía kiwanilh pi wata xakfirmarlilh maktum kapsnat niku xwan pi akit chuntiya xtatayana Jehová xaklitaxtu. Chu wanilh policía pi xʼamaka kilinkan kpulachin xalak Lilongüe. Putum uma kilhtamaku, kimpuskat ni xkatsi niku xaklama. Titaxtulh akgtati kilhtamaku, natalan tlan makatsinikgolh tuku xkiʼakgspulanit.

Niku xwilakgo policía xalak Lilongüe, tlan kilikatsinikgolh. Xapuxku policía kimaxkilh pakgtum plato niku xtajuma arroz. Kiwanilh pi xkimaxkima liwat xlakata maski xaktanuma kpulachin pero xlakata xaklichuwinama Biblia chu ni xakkgalhananit la amakgapitsin tiku anta xwilakgolh. Alistalh kimalakgachaka kpulachin xalak Kachere. Anta ktawi akgkitsis papaʼ.

Tiku xpulalin uma pulachin lu lipaxuwalh pi anta xakwi. Xla xlakaskin pi xpastor pulachin xaklitaxtulh. Xwija chatum pastor, pero tiku xlakgayawakanit uma pulachin wanilh pi xʼama mapanu xlakata uma chixku xtanuma kpulachin xlakata xkgalhananit ksikulan niku xtapakgsi. Wa xlakata ktsukulh kkatatamakxtumi akgatunu semana tiku xkalakgachinukanit xlakata nakkamasiyani tuku wan Biblia.

Pero chuna la titaxtulh kilhtamaku, tlakg tuwa kinkitaxtunilh. Tiku xkuentajtlawakgo pulachin kinkgalhskinkgolh la xlilhuwa xtatayananin Jehová xʼanankgo kMalaui. Xlakata ni kkawaniputulh, kinkgaxikgolh chu asta nialh kkatsilh tuku xlama. Atanu kilhtamaku kinkgalhskinkgolh niku xpulalinkan kintaskujutkan. Kkawanilh pi ni tuwa xwanit xtakgalhskinkan chu Biblia xmasta xtakgalhtin. Kaks lilakawankgolh chu kinkgalhskinkgolh niku xwan.

Kkawanilh pi xtakgalhtin anta xwi kʼIsaías 43:12, niku wan: «Wixin kintatayananin». Makgtutu likgalhtawakgakgolh chu kinkgalhskinkgolh tuku xlakata kBiblia xwi niku xpulalinkan kintaskujutkan chu ni kʼAmérica. Kkawanilh pi xtatayananin Jehová xalak América na xlakpuwankgo pi uma texto lichuwinan niku pulalinkan kintaskujutkan. Xlakata ni kkawanilh tuku xkgaxmatputunkgo, kimalakgachakgolh kpulachin xalak Dzaleka, nema xwi knorte xla Lilongüe.

TLAN LITACHUWINAN JEHOVÁ KPULACHIN

Akxni kchalh kpulachin xalak Dzaleka julio kata 1984, anta xwilakgolha 81 xtatayananin Jehová. Lu lhuwa tiku anta xwilakgo, wa xlakata 300 tiku katutsu makxtum klhtatakgo. Chuna la titaxtulh kilhtamaku ktsukuw tamakxtumiyaw klaktsu grupos xlakata xaklikgalhtawakgaw texto xalak Biblia chali chali. Uma lu xkinkamatliwakglhan.

Kalimaka natalan kpulachin akxni aku xtitaxtukgonit kxlakatin juez

Octubre kata 1984, putum xtatayananin Jehová kinkalinkan kxlakatin juez chu kinkawanikan pi antiya xakamaw tamakgxtakgaw kpulachin akgtiy kata. Chuna la xkinkaʼakgspulayan, akxtum kinkatalakgchan nakkatatanuyaw kpulachin tiku ni xtatayananin Jehová xlitaxtukgo. Pero tiku xlakgayawakanit pulachin, putum kawanilh, pi akinin xtatayananin Jehová ni xakxkuliyaw. Chu kawanilh tiku xkinkakuentajtlawayan pi ni xkinkaskinikgon lixkuli chu nipara xkinkawanikgon pi xakkamakgtayaw namapasikgo xlixkulikan. Kawanilh pi xkachikin Dios xaklitaxtuyaw chu makgtiy xkinkamawikgon tantaku, xlakata akinin anta xakwilaw xlakata kintakanajlakan chu ni xlakata xaktlawanitaw tuku nitlan.

Xlakata tlan tayat xakkgalhiyaw, tlakg tlan kinkalikatsinikan nixawa amakgapitsin tiku xwilakgo kpulachin. Akgtum liʼakxilhtit, katsisni o akxni xmin sen tiku xkuentajtlawanankgo ni xkamaxkikgo talakaskin tiku xtanumakgo kpulachin nataxtukgo. Pero akinin xkinkamaxkikanan talakaskin naktaxtuyaw xlakata xkatsikan pi ni xakamaw tsalayaw. Akgtum kilhtamaku xakskujmaw kkilhtin chu guardia tatatlalh. Wa xlakata kmakgtayaw chu kliw kpulachin. Xlakata tlan tayat xakkgalhiyaw, tiku xkinkakuentajtlawakgoyan lu tlan lichuwinankgolh Jehová (1 Ped. 2:12). * (Kaʼakxilhti nota.)

CHIN TLAKG TLAN KILHTAMAKU

Kilhtamaku 11 xla mayo kata 1985 ktaxtulh kpulachin xalak Dzaleka. ¡Lu klipaxuwalh pi akxtum xakkatawilapa kifamilia! Xlakata Jehová kinkamakgtayan, ni kmakgatsankgananiw kʼuma lu xatuwa kilhtamaku. Liwana kʼakgatekgsaw tuku Pablo xmakgkatsi akxni wa: «Xakmakpuwamaw naklakgmaxtuyaw nkilatamatkan. Pus chi awan wa nkilininkan xakkgalhkgalhitiyaw; wa yuma xpalakata mpi ni kaj kin naʼakstulipawankan, wampi wa Dios, naklipawanaw wanti malakastakwaniy ninin». Nachuna, Pablo wa pi Jehová xlakgmaxtunit kkalinin chu xlipawan pi tlan chuntiya xʼama kuentajtlawa (2 Cor. 1:8-10).

Tala Nsomba chu xpuskat, Lidasi, kxlakatin Pukgalhtawakga kkata 2004

Milh kilhtamaku akxni xaklakpuwanaw pi xakamaw niyaw. Pero putum kilhtamaku kskiniw Jehová pi xkinkamaxkin litliwakga, liskgalala chu tataktujut xlakata chuntiya xakmalankiw xtukuwani.

Jehová putum kilhtamaku xkinkatawilan, akxni xaktitaxtuyaw tuku tuwa chu akxni tlan xakwilaw. La uku lu klipaxuwayaw xlakata kgalhiyaw akgtum lilakgatit xasasti sucursal kLilongüe chu liwaka 1,000 Pukgalhtawakga xla xtatayananin Jehová kMalaui. Uma xtasikulunalin Jehová lu tlan chu wa xlakata Lidasi chu akit la akgtum tamanixnat kliʼakxilhaw. * (Kalikgalhtawakga nota.)

^ par. 6 La uku natalan tiku kgalhikgo kamanan nialhla litaxtukgo superintendentes viajantes.

^ par. 27 Tlakg nakatsiya xlakata taputsastalanit nema analh kMalaui anta klibro Anuario de los testigos de Jehová 1999, páginas 171 asta 223.

^ par. 31 Tala Nsomba nilh akxni xtsokgmaka uma biografía chu xkgalhi 83 kata.