1. ¿Tuku tlan tlawayaw nema kinkamakgtayayan nachuna natlawayaw la Jehová?

JEHOVÁ kinkatlawanitan chuna la tlan nakaʼakgatekgsniyaw tuku makgkatsikgo amakgapitsin, asta maski nikxni chuna titaxtunitaw chuna la titaxtumakgolh (kalikgalhtawakga Efesios 5:1, 2). Xlakata Jehová chuna kinkatlawanitan, ¿la nalimaklakaskinaw uma, xlakata chuna natlawayaw la Jehová? Chu ¿tuku xlakata kuenta kilitlawatkan la limaklakaskinaw kintapuwankan?

2. ¿La makgkatsi Jehová akxni akxilha pi patinamaw?

² Jehová kawaninit tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun pi nikxni katinikgolh anta chu amakgapitsi borregos kawaninit pi putum kilhtamaku nalatamakgo kKatiyatni. Akxni putum kilhtamaku anta nalatamayaw ni nakinkamakgapatinanan (Juan 10:16; 17:3; 1 Cor. 15:53). Pero la uku, Jehová katsi pi anan tuku kinkamakgalipuwanan chu lu katsani. Akgtum liʼakxilhtit, Biblia wan pi xla lu nitlan xlimakgkatsi akxni xʼakxilha la israelitas xpatinamakgolh kʼEgipto (Is. 63:9). Chu  akxni lhuwata kata xtitaxtunit israelitas xkaxtlawamakgolh xtemplojkan, Jehová xkatsi pi xtalamakgasitsinkan xkamakgapatinamakgolh. Xla wa pi akxni wi tiku katlawani tuku nitlan xlakskujnin makgkatsi la komo xamanimaka xmakni xlakgastapu (Zac. 2:8). Jehová lu kinkapaxkiyan wa xlakata kinkamakgtayaputunan akxni akxilha la patinanaw. Kinkapaxkiyan chuna la chatum xatse paxki kskgata. (Is. 49:15). ¿La tlan natlawayaw chuna la Jehová? Nalakpuwanaw la xmakgkatsiw komo akinin chuna xpatinaw la patinankgo amakgapitsin (Sal. 103:13, 14).

3. ¿Tuku xlakata Jesús tlan xkalikatsini latamanin chu xkalakgalhaman?

³ Akxni Jesús xlama kKatiyatni xkakgatekgsni latamanin maski xla nikxni xtitaxtunit la xtitaxtumakgolh. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit xkatsi pi xpatinamakgolh xpalakata tuku xkatlawanikgo xpulalinanin takanajla. Xlakan xkaʼakgskgawikgo latamanin chu xlakkaxwilikgo tuku xtatlawalh maski Dios nitu xlimapakgsinanit. Chu latamanin lu xkapekuanikgo (Mat. 23:4; Mar. 7:1-5; Juan 7:13). Jesús ni xkapekuani chu na ni xkanajlani xtakgsaninkan. Pero xʼakgatekgsa la xmakgkatsikgo chu xkalakglipuwan akxni xakxilha pi xpatinamakgo. Wa pi xlitaxtukgo la borregos tiku ni xkgalhikgo xkuentajtlawanakan (Mat. 9:36). Jesús katsinilh chuna la xtlawa xtlat, wa xlakata lu tlan xkalikatsini chu xkalakgalhaman (Sal. 103:8).

4. ¿Tuku xtlawa Jesús akxni xakxilha pi xpatinamakgolh latamanin?

⁴ Jesús xkapaxki latamanin, wa xlakata xkamakgtaya akxni xakxilha pi xpatinamakgolh. Wa uma tuku xmasiyaninit xTlat. Makgtum, akxni xʼapóstoles Jesús makgat kilakgolh xlakata kilichuwinankgolh Dios. Lu xtlakgwankgonit o xakgxunikgonit chu xputsamakgo niku tlan xjaxkgolh. Pero akxilhli pi lhuwa tiku xputsamakgo xlakata xkatsiputunkgo tuku xmasiya. Chu xla xʼakgatekgsa pi xlakaskinkgo xtamakgtay. Wa xlakata «titsukulh masiyunikgo lhuwa nkatuwaj» (Mar. 6:30, 31, 34).

5, 6. Komo masiyaputunaw pi kapaxkiyaw amakgapitsin chuna la tlawa Jehová, ¿tuku kilitlawatkan? Kawili akgtum liʼakxilhtit. (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.)

⁵ Komo paxkinamputunaw chuna la Jehová, talakaskin pi namakgkatsiyaw la makgkatsikgo amakgapitsin. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit. Kalakpuwaw pi chatum tala tiku kgawasaku lakpuwama xpalakata chatum tala tiku lina kata chu nila liwana lakawanan chu limaklakaskin xlixtokgo. Kgawasa katsi pi Jesús wa pi kakatlawaniw amakgapitsin tuku lakaskinaw pi kakinkatlawanikan (Luc. 6:31). Pulana, kgawasa max nalakpuwan pi lakaskin kawanika kaʼankgolh kgamanankgo fútbol. Pero lakapastaka pi tala tiku lina kata nila liwana lakawanan chu nila kgosnan. Wa xlakata lakpuwan la makgkatsi tala chu akstu kgalhskinkan: «Komo akit xakwa ama tala, ¿tuku xaklakaskilh xtlawaka kimpalaka?».

⁶ Kgawasa lakpuwanputun la xmakgkatsilh komo lhuwata kata xkgalhilh. Wa xlakata wata lakpuwa pi nalimaxtu kilhtamaku natatamakgxtakga, chu nakgaxmatni tuku nalitakgalhchuwinamputun. Chu tsuku akxilha pi tala nila likgalhtawakga Biblia chu nila an lichuwinan  Dios kakgatunu chiki. Xlakata chuna lakpuwa akgatekgsa tuku maklakaskin tala tiku lina kata. Komo fuerza natlawayaw xlakata nakaʼakgatekgsniyaw amakgapitsin chu nakapaxkiyaw, chuna nalikatsiyaw la Jehová (1 Cor. 12:26).

7. ¿La tlan nakamakgtayayaw natalan tiku patinamakgolh?

⁷ Namin kilhtamaku tuwa naʼakgatekgsaw tuku titaxtuma achatum chu tlakg tuwa namakgkatsiyaw komo ni chuna titaxtunitaw. Akgtum liʼakxilhtit, lhuwa natalan patikgo xlakata tajatat xla talipuwan, chu max nitlan makgkatsikgo xlakata wi tuku kaʼakgspulalh, xlakata linkgoya kata chu amakgapitsi xlakata kalikgamananka o lu nitlan kalikatsinika. Makgapitsi akstu makgastakmakgolh xkamanankan. Chu amakgapitsi kaj xakstukan skujnanimakgolh Jehová. Kimputumkan tanu tanu taʼakglhuwit kgalhiyaw. Wa xlakata kinchatunukan tanu tanu tamakgtay maklakaskinaw. Wa xlakata, fuerza kilitlawatkan xlakata nakamakgtayayaw kinatalankan tiku patinamakgolh chu nakalimasiyaniyaw pi kapaxkiyaw. ¿La chuna natlawayaw? Liwana nakakgaxmatniyaw, nalakpuwanaw la makgkatsikgo chu fuerza natlawayaw xlakata nakaʼakgatekgsniyaw. Na tlan nakamalakapastakayaw pi Jehová akxilhma xtakglhuwitkan. Chu max na tlan nakamakgtayayaw. Komo chuna natlawayaw, chuna likatsimaw nawan la Jehová (kalikgalhtawakga Romanos 12:15 chu 1 Pedro 3:8).

8. ¿Tuku xmakgtaya Jesús tlan xkalikatsinilh amakgapitsin?

⁸ Jehová putum tlan kalikatsini latamanin chu Jesús nachuna tlawa (Luc. 6:35). ¿Tuku xmakgtaya Jesús tlan xkalikatsinilh amakgapitsin? Xlakpuwan la xmakgkatsikgolh latamanin xlakata tuku xtlawalh. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit. Akgtum kilhtamaku lakgmilh chatum puskat tiku lhuwa xtlawanit tuku nitlan. Lu lhuwa tasalh asta tantumawakacha xlakgpixtajat. Jesús akxilhli pi nitlan xlimakgkatsi xtalakgalhin, lakpuwa pi komo nitlan xlikatsinilh tlakg nitlan xmakgkatsilh. Wa xlakata wanilh lakwan tachuwin xpalakata tuku tlan xtlawanit chu tapatilh. Chatum chixku tiku xpulalina takanajla ni tlan akxilhli pi tapatilh. Maski chuna xlikatsi uma chixku, Jesús na tlan likatsinilh (Luc. 7:36-48).

9. Komo tlan kalikatsiniputunaw amakgapitsin chuna la Jehová, ¿tuku kilitlawatkan? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

⁹ Komo tlan kalikatsiniputunaw amakgapitsin chuna la Jehová, ¿tuku natlawayaw?  Akxni nina wi tuku wanaw, pulana nalakpuwanaw la nalimakgkatsikgo amakgapitsin tuku nawanaw. Uma nakinkamakgtayayan tlan tachuwin nawanaw chu ni nakawaniyaw tuku nitlan nalimakgkatsikgo. Pablo wa pi «kskujni nkimPuchinakan, ni [xlitaʼakglhuwit, TNM], wampi xasmalhwa xliwanat kxlakatinkan xlipaks amakgapitsin» (2 Tim. 2:24). Kalilakpuwanti umakgolh liʼakxilhtit, komo akxilha pi mimpuxku laksaka natlawa tuku nitlan nakitaxtu, ¿tuku natlawaya? Komo chatum tala namin kpukgalhtawakga xla xTatayananin Jehová chu akglhuwata papaʼ nialh xmin, ¿tuku nawaniya? Komo lichuwinampat Dios chu tiku tachuwinampat nawaniyan pi ni limakgwani, ¿tuku natlawaya? O mimpuskat nakgalhskinan tuku xlakata wi tuku lakkaxwili natlawaya chu ni pulana talichuwinanti ¿tuku nawana? Akxni chuna titaxtuyaw pulana kililakpuwanatkan la makgkatsikgo amakgapitsin o la nalimakgkatsi tuku nawaniyaw. Akxni chuna natlawayaw tlan nakalikatsiniyaw chu chuna tlawamaw nawan la Jehová (kalikgalhtawakga Proverbios 15:28).

10, 11. ¿La tlan skgalala nawanaw la Jehová? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

¹⁰ Jehová lu skgalala chu katsi tuku nala alistalh. Akinin nila katsiyaw tuku aku nala, pero tlan skgalala nawanaw la Jehová. ¿La tlan chuna nawanaw? Akxni wi tuku tlawaputunaw, pulana kililakpuwanatkan la nakinkakitaxtuniyan akinin chu amakgapitsin. Ni kalikatsiw la israelitas. Xlakan ni lakpuwankgolh la xkakitaxtunilh komo ni xkgalhakgaxmatkgolh Jehová. Ni kuentajtlawakgolh la xtalalinkgo chu ni paxtikatsinikgolh tuku Jehová xtlawanit xpalakatakan. Moisés katsilh pi nitlan tiji niku xʼamakgolh, wa xlakata kawanilh pi xatontos xwankgonit. Kawanilh pi komo lakgskgalalan xwankgolh, pulana xlakpuwankgolh la xkitaxtulh xlakata tuku xlaksakkgolh xtlawakgolh (Deut. 31:29, 30; 32:28, 29).

¹¹ Xlakata naʼakgatekgsaw la skgalala nawanaw, kawiliw akgtum liʼakxilhtit. Komo kgalhiya militatawilat, kalakapastakti pi tuwa namachokgoyatit tuku makgkatsiyatit chu tuwa ni natalakgxtumiyatit. ¿La tlan xaskgalala nawana? Natamakgatliniya tuku namatlawiputunan tuku nitlan. Nikxni katlawa tuku natlawa pi nialh tlan natalalipina Jehová. Putum kilhtamaku kalakapastakti pi Jehová lakaskin pi lu nakuentajtlawaya. Komo ni chuna natlawaya, nakgalhiya laklanka taʼakglhuwit (Prov. 22:3).

12. ¿Tuku xlakata kuenta kilitlawatkan xlakata tuku lakpuwanaw?

¹² Komo akinin lakgskgalalan, nakuentajtlawayaw tuku lakpuwananaw.  Kintalakapastaknikan la lhkuyat. Komo kuenta natlawayaw la namaklakaskinaw, tlan nakinkamakgtayayan nalitlawayaw tuku tlan, la akxni tlawayaw liwat. Pero komo ni kuentajtlawayaw, lhkuyat nalhkuyu kinchikkan chu nakinkamakgniyan. Nachuna, komo nalilakpuwanaw tuku Jehová kinkamasiyaniyan, tlan nakinkakitaxtuniyan. Pero komo nalakpuwanaw tuku nitlan chu nalakpuwanaw pi tlawamaw talakgalhin xla talakgxtumit, uma natlawa pi xlikana natlawayaw. Chu nialhla xʼamigo Jehová nawanaw (kalikgalhtawakga Santiago 1:14, 15).

13. ¿Tuku lakpuwa Eva?

¹³ Kaʼakxilhwi tuku tlawalh Eva. Jehová kamapakgsilh Adán chu Eva pi ni xwakgolh xtawakat «kiwi nema lilakgapaskan tuku xatlan chu nixatlan» (Gén. 2:16, 17). Pero Satanás wanilh Eva: «Ni katinitit. Xlakata Dios katsi pi kilhtamaku akxni nawayatit natalakki milakgastapukan chu la Dios nawanatit, nalakgapasatit tuku tlan chu tuku nixatlan». Uma xwamputun pi Satanás wanilh Eva pi tlan xlaksakli tuku tlan chu tuku nitlan. Xla lakpuwa pi tlakg tlan xwa xlatamat. Chu chuntiya xlakpuwama chu tsukulh waputun tawakat. Chu walh tawakat. Alistalh wanilh xchixku pi na xwalh, chu na walh (Gén. 3:1-6.) Xlakata chuna tlawalh «ntsukulh ntalakgalhin nkatuxawat nkaj xpalakata nchatum nchixku, pus wa linin nkitaxtunilh ntalakgalhin» (Rom. 5:12). Tasiyalh pi Eva ni kuentajtlawalh xlakata tuku xlakpuwan.

14. ¿Tuku wan Biblia xlakata tlawaputunkan talakgxtumit nema ni xlilat?

¹⁴ Xlikana pi Eva ni tlawalh talakgxtumit nema ni xlitatlawat. Pero Biblia liwana wan pi nitlan nalakpuwanaw pi tlawamaw talakgxtumit nema ni xlilat. Jesús wa pi komo chatum chixku lakpuwama pi tatalakgxtumiputun chatum puskat tiku ni xpuskat, kitaxtu la komo tlawanitta «kxnaku» (Mat. 5:28). Apóstol Pablo na lichuwinalh pi ni nalakpuwanaw la natlawayaw tuku nitlan tlawaputunkan (Rom. 13:14).

15. 1) ¿Tuku tlakg xlakaskinka natlawayaw? 2) ¿Tuku xlakata xlakaskinka naliskujaw chuna natlawayaw?

¹⁵ Biblia na wan pi nalakpuwanaw natlawaputunaw xtalakaskin Jehová chu ni nalakpuwanaw lhuwa tumin nakgalhiputunaw. Tumin nikxni nakinkamaxkiyan tapaxuwan chu ni katitlawalh pi tlan natawilayaw (Prov. 18:11). Jesús wa pi komo wi tiku lhuwa nakgalhiputun tumin chu ni pulana nawili kxlatamat Jehová uma chixku xatonto. Maski rico, «kxlakatin Dios nitu kgalhiy» (Luc. 12:16-21, Hua Xasasti Talaccaxlan, TXS, 1999). Lu tlan kitaxtu tlawakan tuku Dios lakaskin, xlakata kitaxtu xtachuna la xmakgstokgwiliw tumin kʼakgapun (Mat. 6:20). Chuna napaxuwayaw chu namakgapaxuwayaw Jehová (Prov. 27:11). Xʼamigo Jehová nalitaxtuyaw tlakg xlakaskinka nixawa lhuwa nakgalhiyaw tumin.

16. Komo wi tuku lu lilakgaputsaya, ¿tuku tlan natlawaya?

¹⁶ Komo naliskujaw lhuwa tuku nakgalhiputunaw, lhuwa taʼakglhuwit nakgalhiyaw (Mat. 6:19). Jesús masiyalh pi komo kaj tumin nalilakpuwanaw, lu tuwa pulana nawiliyaw Jehová kkilatamatkan (Mat. 13:18, 19, 22). Nachuna,  makgapitsi lu nitlan makgkatsikgo xlakata lakpuwankgo pi wi tuku nitlan nakaʼakgspula. Komo chuna nalakpuwanaw, max natatatlayaw chu nialh katilipawaw Jehová. Biblia wan pi tiku lu lakpuwan la nakitaxtuni nakgalhi talipuwan, pero «akgtum tlan tachuwin» namakgapaxuwa (Prov. 12:25). Wa xlakata, ¿tuku militlawat komo wi tuku lu litakglhuwiya? Katachuwinanti xTatayana Jehová tiku liwana lakgapasan. Max mintlat, mintse, mimpuskat, minchixku, o achatum tiku lu miʼamigo tlan namakgtayakgoyan nalipawana Jehová chu tlakg tlan namakgkatsiya.

17. ¿La kinkamakgtayayan Jehová akxni lipuwanaw?

¹⁷ Jehová wa tiku tlakg kinkaʼakgatekgsniyan chu tlan kinkamakgtayayan akxni wi tuku lilipuwamaw. Pablo tsokgli: «Ni tu xatu ntu ntililakgaputsayatit; chi wampi wata paks kamasiyutit kxlakatin Dios wa ntu lakaskinatit kmiʼoracionkan, chu lantla mpala tu nalixakgatlilakapinatit, su naskinatit, na natamastayatit mpaxkatsinit. Chu wa xkatsit xtatanksni Dios, wa ntu lakatsalaniy xlipaks kintapuwankan, naskgala minakukan, chu mintapuwankan lantla nkanajlaniyatit nCristo Jesús» (Filip. 4:6, 7). Wa xlakata komo wix lu lipuwampat, kalilakpuwanti putum tamakgtay nema Jehová kinkamaxkiyan xlakata chuntiya tlan natalalinaw. Akgtum liʼakxilhti, kinkakalimakgtayayan natalan xalak congregación, lakgkgolotsin, skujni xalipaw, ángeles chu Jesús.

18. ¿La tlan nalimaklakaskinaw kintalakapastaknikan?

¹⁸ Kʼuma artículo katsinitaw la tlan nalimaklakaskinaw kintalakapastaknikan xlakata nalikatsiyaw la Jehová chu naʼakgatekgsaw la makgkatsikgo amakgapitsin (1 Tim. 1:11; 1 Juan 4:8). Akxilhnitaw pi napaxuwayaw komo nakapaxkiyaw amakgapitsin chu tlan nakalikatsiniyaw, komo nalakpuwanaw la nakitaxtu xlakata tuku nalaksakaw natlawayaw chu ni putum kilhtamaku nalakpuwanaw pi nitlan nakinkakitaxtuniyan. Wa xlakata kalimaklakaskiw kintapuwankan xlakata nalilakpuwanaw la nawan Paraíso chu chuna nalikatsiyaw la Jehová (Rom. 12:12).