Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Akxni ni sitsiyaw litlajayaw tuku nitlan

Akxni ni sitsiyaw litlajayaw tuku nitlan

Akxni ni sitsiyaw litlajayaw tuku nitlan

«Kinatalanin, ni titamakgpuspitnikgoyatit [...] wampi wa ntu xatlan nkalitlaja wa ntu ni xatlan.» (ROMANOS 12:19, 21)

1, 2. ¿Tuku lu tlan liʼakxilhtit mastakgolh makgapitsi natalan akxni wi niku xʼamakgolh?

AKGTUM kilhtamaku 34 xtatayananin Jehová xʼamakgolh niku xʼamaka makamastanikan Dios akgtum sucursal. Avión niku xʼankgo makgasputli xgasolina chu taktalh niku lakgamakgat xlakata tlakg namujunikan, pero wi tuku lanilh avión wa xlakata makgapalakgolh 44 horas chu ni kaj akgtum hora nema xlimakgapalat xwanit. Xlakata ni xʼanan lhuwa liwat, chuchut chu na ni xʼanan lakwan baños, lhuwa tiku xʼankgo kʼavión tsukukgolh sitsikgo chu kawanikgolh tuku nitlan tiku kskujkgo kʼaeropuerto. Pero xtatayananin Jehová nipara tsinu sitsikgolh.

2 Alistalh, natalan chankgolh niku xʼamakgolh maski kaj xaʼawatiya taʼakgchuwin kgaxmatkgolh. Maski xtlakgwankgonit lipaxuw katalatawilakgolh xnatalan xalak ama kachikin. Alistalh katsikgolh pi xkaʼakxilhkanit pi ni tunkun sitsikgolh chu kgalhkgalhinankgolh. Chatum tiku na anta xʼan kʼavión wanilh tiku skuja kʼaerolínea: «Kaj xlakata anta xʼankgo kʼavión 34 kstalaninanin Cristo, wa xlakata ni lanka taʼakglhuwit kitaxtulh».

Lamaw kkakilhtamaku niku anan lhuwa tasitsi

3, 4. 1) Kalichuwinanti xapulana tuku lu nitlan latlawanika chu na kalichuwinanti tuku nitlan lama asta la uku. 2) ¿La likatsiyaw pi Caín tlan xtimachokgolh xtasitsi?

3 Putum taʼakglhuwit nema anan kkakilhtamaku tlawa pi latamanin lu nasitsikgo (Eclesiastés 7:7). Minkilhtamaku akxni wi tiku sitsi tlawa pi ni nalaʼakxilhputunkgo chu asta wi tuku nitlan latlawani. Tlawa pi kaʼanalh guerra chu nalachipakgo kachikinin chu tlawa kaʼanalh taʼakglhuwit chu nitlan tuku lawanikgo kfamilia. Pero makgasa chuna lama. Caín xapuxku xkgawasa Adán chu Eva xlakgkatsanani chu ni xʼakxilhputun xtala Abel wa xlakata makgnilh. Chu maski Jehová xwaninit pi xʼama sikulanatlawa komo xmachokgolh xtasitsi (kalikgalhtawakga Génesis 4:6-8).

4 Maski Caín lakgalhina xwanit. Tlan xlaksakli tuku xtlawalh chu tlan xmachokgolh xtasitsi. Wa xlakata Jehová malakgaxokgelh tuku nitlan xtlawanit. Xlakata akinin lakgalhinanin tlawa pi tuwa namakgkatsiyaw namachokgoyaw kintasitsikan. Nachuna uma “kilhtamaku [niku] luwa skalajwa” o katuwa, kgalhiyaw lhuwa taʼakglhuwit (2 Timoteo 3:1). Kawiliw akgtum liʼakxilhtit, xlakata ni anan tumin tlawa pi lu nalilakgaputsayaw. Policías chu tuku lakkaxwilikgonit lakchixkuwin xlakata kamakgtayakgo familias wankgo pi xlakata ni anan tumin tlawa pi naʼanan taʼakglhuwit kfamilia chu lhuwa tasitsi.

5, 6. ¿Tukaya tayat xalak kakilhtamaku max lakapara nakinkapasayan?

5 Nachuna lhuwa lakchixkuwin chu lakpuskatin nema chali chali katachuwinanaw “akstu kapaxkikan”, “tlanka katsikgoy” chu “nitu liʼukxilhnankgo”. Chu uma tayat lakapara pasanan (2 Timoteo 3:2-5). Cine chu ktelevisión masiyakan pi lu tlan akxni wi tiku malakgaxokge achatum tuku nitlan tlawaninit, chu na masiyakan pi nitu wamputun chu chuna xlitatlawat. Películas lakkaxwilikan xlakata tiku naʼakxilhkgo lipaxuw nakgalhkgalhikgo akxni tiku nitlan likatsi namalakgaxokgekan tuku nitlan tlawalh. Chu akxni kgalhsputa película lamakgni o atanu tuku nitlan latlawani.

6 Uma tuku masiyakan kpelículas ni makgtayanan nalakpuwanaw chuna la Dios, wata masiya «ntalakapastakna ntu xala katuxawat» chu masiya xtalakapastakni Satanás, xmapakgsina kakilhtamaku tiku lu xasitsin (1 Corintios 2:12; Efesios 2:2; Apocalipsis 12:12). Uma talakapastakni tlawa pi latamanin nakgalhikgo nixatlan tayat chu uma lakataya espíritu santo chu xtatlaw. Pero akgtum talakapastakni nema tlakg xlakaskinka masiyalh Jesús wa namachokgoyaw kintasitsinkan (kalikgalhtawakga Mateo 5:39, 44, 45). ¿Tuku nakinkamakgtayayan tlakg liwana namakgantaxtiyaw xtamasiy Jesús?

Xatlan chu nixatlan liʼakxilhtit

7. ¿Tuku kitaxtulh xlakata Simeón chu Leví ni machokgokgolh xtasitsikan?

7 Anta kBiblia tatsokgtawilanit lhuwa tastakyaw xlakata la namachokgoyaw tasitsi chu na wilakgolh liʼakxilhtit nema masiyakgo tuku kitaxtu akxni machokgoyaw tasitsi chu akxni ni machokgoyaw kintasitsikan. Kalichuwinaw akxni xlakgkgawasan Jacob, Simeón chu Leví, malakgaxokgekgolh tiku tlawanilh tuku nitlan xtala tsumat. Akxni katsikgolh pi chatum chixku nema xwanikan Siquem xlikgamananit xtala Dina, «nitlan limakgkatsikgolh, chu lu sitsikgolh» (Génesis 34:7). Alistalh amakgapitsi xkamanan Jacob kamakgnikgolh putum lakchixkuwin xalak xkachikin Siquem, kgalhankgolh putum tuku xʼanan chu kalinkgolh lakkamanan chu lakpuskatin. Pero chuna tlawakgolh nikaj xlakata nitlan tuku xtlawanikanit Dina, chuna tlawakgolh xlakata xlakpuwankgo pi xkamamaxanimaka chu xtamamaxanima xtlatkan. Pero ¿la akxilhli Jacob akxni katsilh tuku xtlawakgonit xlakgkgawasan?

8. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata Simeón chu Leví malakgaxokgekgolh tuku tlawalh Siquem?

8 Maski Jacob lu lilipuwa xlakata likgamananka xtsumat Dina, nitlan akxilhli tuku xtlawakgonit xlakgkgawasan. Pero Simeón chu Leví wankgolh: «¡Ni ktimastaw talakaskin pi wi tiku naliʼakxilha kintalakan la chatum tiku tanu tanu chixku talama!» (Génesis 34:31). Pero na wi atanu tuku nitlan kitaxtulh, Jehová nitlan akxilhli tuku tlawakgolh. Titaxtulh lhuwa kata Jacob wa pi xlakata tuku nitlan xtlawakgonit, xkamanan Simeón chu Leví akgawani xʼamakgolh tawilakgo kʼIsrael (kalikgalhtawakga Génesis 49:5-7). Chuna la akxilhwi, xlakata ni machokgokgolh xtasitsikan nialh tlan talalinkgolh Dios chu xtlatkan na ni lakgatilh tuku tlawakgolh.

9. ¿Tuku xlakata David atsinu xʼamaja makgninan akxni lu xsitsinit?

9 ¡David ni chuna xlikatsi! Makglhuwa tlan xtimakgnilh Saúl pero ni chuna tlawalh (1 Samuel 24:3-7). Pero makgtum xlakata lu xsitsinit atsinu xʼama makgninan. Chuna xʼama tlawa xlakata chatum tiku xkgalhi lhuwa tumin xwanikan Nabal lixkajni kalichuwinalh David chu xsoldados maski xkamakgtayakgonit xlakata nitu xaʼakgspulalh tuku xkgalhi Nabal. Tuku tlakg lisitsilh David wa pi kamamaxanika xsoldados wa xlakata lakpuwa nakamakgni. Pero chatum kgawasa kiwanilh Abigail, xpuskat Nabal tuku xlanit chu skinilh wi tuku xtlawalh. Abigail lakapara makaxli lhuwa liwat chu linilh David, tiku xtamimaja xsoldados xlakata nakamakgni tiku xwilakgolh kxchik Nabal. Akxni Abigail tatanokglhli David wanilh pi xtapatilh xlakata tuku nitlan xtlawanit xchixku chu wanilh pi xlakata xkakninani Jehová ni chuna xtlawalh. David liwana lakapastakli, ni chuna tlawalh chu wanilh: «Jehová kasikulanatlawan xlakata ni masta talakaskin nakmakgninan» (1 Samuel 25:2-35).

La xlikatsitkan kstalaninanin Cristo

10. ¿Tuku xlakata kstalaninanin Cristo ni malakgaxokgekgo tiku katlawani tuku nitlan?

10 Tuku tlawakgolh Simeón chu Leví chu tuku lichuwinan Biblia xlakata David chu Abigail liwana litasiya pi Jehová ni akxilhputun tiku ni machokgo xtasitsi, chu sikulunatlawa tiku machokgokgo xtasitsi. Chuna la wa apóstol Pablo: «Wa mpala pi tlan, nakgalhinikgoyatit ntapaxuwan xlipaks nchixkuwin, chuna nkatlawatit. Kinatalanin, ni titamakgapuspitnikgoyatit wa nti ni tlan ntu ntlawanikgoyan, wampi anta kxmakan Dios nkamakgaxtakgtit mpi wa naliʼakgastakyawakgoy; sampi chuna ntatsokgnit: “Kila ntamakgapuspitni, kit nakxokgoy, wan nkinTlatikan [Jehová]”. Chuna mpi lapi wa mintalatlawana, xtsinksli, kamawi; lapi xkgalhputilh, kamakgotni. Sampi lapi xtlawa yuma, wa jalanat xla lhkuyat namamakgstokga kxokgspun xakgxakga. Ni wa ntilitatlajiya wa ntu ni xatlan, wampi wa ntu xatlan nkalitlaja wa ntu ni xatlan» (Romanos 12:18-21). *

11. ¿Tuku tlawalh chatum tala xlakata namachokgo xtasitsi?

11 ¿La tlan namakgantaxtiyaw uma tastakyaw? Kalichuwinaw chatum tala tiku talichuwinalh kgolotsin xalak congregación taʼakglhuwit nema xkgalhi kxtaskujut. Wanilh pi ksitsinit chu xʼama makgxtakga xtaskujut xlakata puskat tiku xpulalin taskujut lixkajni xlikatsi. Kgolotsin wanilh pi ni lakapara xmakgxtakgli xtaskujut, xlakata akxilhli pi tala na xkuenta tuku xʼakgspulama, xlakata nitlan talakgalhtilh ama puskat (Tito 3:1-3). Wanilh pi maski xtekgsli atanu taskujut, pulana xkatsinilh la nakakgalhti latamanin akxni nitlan likatsikgo. Nachuna wanilh pi xmakgantaxtilh xtastakyaw Jesús chu tlan xlikatsinilh puskat chuna la xlakgatilh nalikatsinikan (kalikgalhtawakga Lucas 6:31). Tala kgaxmatli tuku listakyawaka chu alistalh puskat tiku xpulalin taskujut tlakg tlan likatsinilh chu paxtikatsinilh xlakata lu tlan xtlawama xtaskujut.

12. ¿Tuku xlakata lu lilipuwanaw akxni takgalhiyaw taʼakglhuwit kinatalankan?

12 Xlikana, takgalhiyaw taʼakglhuwit tiku ni kstalaninanin Cristo. Liwana katsiyaw pi lhuwa latamanin lixkajni likatsikgo wa xlakata ni nalisitsiyaw akxni wi tuku nakinkatlawanikgoyan (Salmo 37:1-11; Eclesiastés 8:12, 13; 12:13, 14). Pero akxni takgalhiyaw taʼakglhuwit chatum tala tlakg nitlan limakgkatsiyaw. Chatum tala puskat wan: «Akxni xtatayana Jehová kwa tuku tlakg tuwa kmakgkatsilh wa pi xlakskujnin Jehová na tlawakgo tuku nitlan». Xlakata xwilaw kkakilhtamaku niku ni lapaxkikan chu nitlan likatsikgo, lakaskinaw pi tlan nakinkalikatsinikanan chu nakinkapaxkikanan. Pero akxni chatum tala nitlan kinkalikatsiniyan max nalilipuwanaw o nasitsiyaw, tlakg nitlan limakgkatsiyaw akxni tiku kinkatlawaniyan tuku nitlan wi tuku lakgayawakanit kcongregación. Max nalakpuwanaw: «¿Tuku xlakata chuna likatsikgo kxkachikin Jehová?». Pero xminkilhtamaku nachuna ksitsikgo makgapitsi tiku xkalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun akxni xlamakgolh apóstoles (Gálatas 2:11-14; 5:15; Santiago 3:14, 15). ¿Tuku kilitlawatkan akxni chuna nakinkaʼakgspulayan?

13. ¿Tuku xlakata nalakkaxtlawayaw taʼakglhuwit nema katakgalhiyaw natalan chu la tlan nalakkaxtlawayaw?

13 Tala nema lichuwinaw párrafo akgkutiy wan: «Klismanilh naktlawa oración xpalakata tiku nitlan tuku xkintlawani. Uma lu makgtayanan». Chuna la katsinitawa Jesús kinkamasiyanin nakapalakaskinaw tiku kinkaputsastalanikgoyan (Mateo 5:44). Chu komo kinatalankan nakinkatlawanikgoyan tuku nitlan, ¡tlakg nakapalakaskinaw! Chuna la chatum tlat lakaskin pi xkamanan nalapaxkikgo, Jehová lakaskin pi xlakskujnin tlan nalatalalinaw. Akinin kgalhkgalhimaw akxni nialhti nalamakgasitsi chu xatapaxuwan xliputum kilhtamaku nalatamayaw chu Jehová la uku kinkamasiyaniman la natlawayaw. Lakaskin pi akxtum katlawaw taskujut nema kinkalakgayawanitan. Wa xlakata kililakkaxtlawatkan taʼakglhuwit o «napatsankgayaw akxni wi tuku nitlan nakinkatlawanikanan» chu chuntiya akxtum naskujniyaw Dios (kalikgalhtawakga Proverbios 19:11). Akxni nakatakgalhiyaw taʼakglhuwit kinatalankan ni nalakpuwanaw pi nialh nakatachuwinanaw wata tlakg tlan nalamakgtayayaw xlakata natawilayaw kcongregación, niku Jehová “kalikuentajtlawa” xlakskujni (Deuteronomio 33:27).

Tuku tlan kitaxtu akxni tlan kalikatsiniyaw amakgapitsin

14. ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata Akgskgawini ni nakinkamapitsiyan?

14 Satanás chu xdemonios lakaskinkgo nialh nalichuwinanaw Dios, wa xlakata tlawakgo kaʼanalh taʼakglhuwit kfamilias chu kcongregación. Xlakata katsikgo pi akxni wi tiku ni tlan latalalin nitlan tuku kitaxtu (Mateo 12:25). Xlakata Akgskgawini ni nakinkatlajayan kilitlawatkan tuku wa apóstol Pablo: «Sampi wa kskujni nkimPuchinakan, ni xakgslokgona nawan [o ni xasitsin nawan], wampi [...] [«tlan nakalikatsini», NM] xlipaks amakgapitsin» (2 Timoteo 2:24). Ni kapatsankgaw pi kgalhiyaw akgtum talachipat pero ni talatlawamaw tiku «nkgalhi xkgalhni, chu xliwa; wampi [...] ni lakwan spiritu ntu lamakgo nkaʼunin». Xlakata tlan natlajananaw talakaskin nakgalhiyaw tuku nalitamakgtayayaw nema kinkamaxkinitan Dios, uma kilhchani pi “nalitatunuyaw xalakwan xalaksasti xla takaksni” (Efesios 6:12-18NM).

15. ¿Tuku kilitlawatkan akxni tiku ni kinkaʼakxilhputunkgoyan kinkatlawanikgoyan tuku nitlan?

15 Tiku ni kaʼakxilhputunkgo xkachikin Jehová katlawanikgo tuku nitlan xtatayananin Jehová tiku tlan likatsikgo. Makgapitsi kinkatlawanikgoyan tuku nitlan chu amakgapitsin kinkalimawakakgoyan takgsanin nema taxtu kperiódicos chu na kawanikgo takgsanin mapakgsinanin. Kgantaxtuma chuna la Jesús lichuwinalh pi xʼama la (Mateo 5:11, 2). Pero ¿tuku kilitlawatkan? «Lapi wi mpala ti mpala tu xkatlawanin ntu ni tlan, ni chuna ntitamakgapuspitniyatit», akxni wi tuku nakinkatlawanikgoyan o nakinkawanikgoyan (Romanos 12:17; kalikgalhtawakga 1 Pedro 3:16).

16, 17. ¿Tukuya lanka taʼakglhuwit kgalhikgolh makgapitsi natalan xalak akgtum congregación?

16 Maski katuwa tuku nitlan nakinkatlawaniyan Akgskgawini, komo akinin “wa ntu xatlan nalitlajayaw wa ntu ni xatlan” tlan nalichuwinankan kintakanajlakan. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit, akgtum congregación kaʼakgtum isla xalak Pacífico rentatlawalh niku tlan xtlawakgolh talakapastakni akxni tinilh Jesús. Akxni katsikgolh tiku xpulalinkgo atanu takanajla nema anta xalanin na lakkaxwilikgolh nakgalhikgo akgtum tamakxtumit watiya hora chu antiya niku xrentatlawakgonit xtatayananin Jehová. Xapuxku policía xkawaninit pi tunkun xʼankgolh xlakata namaklakaskinkgo xtatayananin Jehová, pero akxni chalh hora xlakata xtsukulh xtamakxtumit xtatayananin Jehová, xtsamakan chu aku tsukukgolh xtamakxtumitkan xalak atanu takanajla.

17 Akxni policías xafuerza xamakgolha katamakxtukgo, tiku xpulalin ama takanajla talakatsuwinilh kgolotsin xalak congregación chu kakgalhskilh: «¿Na xpimpatit kgalhiyatit akgtum tamakxtumit uma katsisni?». Akxni kintalakan wanilh pi xʼamakgolh kgalhikgo tamakxtumit, chixku kgalhtilh: «¡Ni xak katsi!». Pero policía lakapara wanilh: «¡Xkatsiyata! ¡Tsisa kkawanin!». Alistalh uma chixku lilitsilh tala chu wanilh: «¿Tuku natlawayatit? Tsamakan. ¿Nakawaniyatit policías xafuerza nakinkamaxtukgoyan?». Chuna xlakkaxwilinit xlakata xtasiyalh pi xtatayananin Jehová xkaputsastalanimakgolh. ¿Tuku xʼamakgolh tlawakgo kinatalankan?

18. ¿Tuku tlawakgolh natalan akxni xkamakglhuwimaka chu la kitaxtulh?

18 Natalan katalakkaxlakgolh chu kamaxkikgolh talakaskin pi itat hora xmakgapalalh xtamakxtumitkan maski xchanita hora akxni xtatayananin Jehová xtsukulh xtamakxtumitkan. Pero lu makgapalakgolh chu akxni xʼankgonita, xtatayananin Jehová tlawakgolh talakapastakni akxni tinilh Jesús. Lichali mapakgsina lakputsananilh tiku xlin kuenta xlakata taʼakglhuwit nema analh. Akxni takatsilh tiku xlin kuenta kaskinilh pi kawankgolh xlakatin amakgapitsin pi xtatayananin Jehová ni xlinkgo kuenta. Nachuna mapakgsinanin kapaxtikatsinikgolh natalan xlakata ni lakapara sitsikgolh maski nitlan tuku katlawanika. La akxilhaw xlakata ni tunkun “kasitsinikgolh lakchixkuwin” lu tlan kitaxtulh.

19. ¿Tuku na talakaskin xlakata tlan nakatalalinaw amakgapitsin?

19 Atanu tuku na tlan nakinkamakgtayayan xlakata tlan nakatalalinaw amakgapitsin wa: «tlan katakgaxmatli» akxni nachuwinanaw. Artículo nema aku naʼakxilhaw nakatsiyaw tuku wamputun uma tachuwin chu na nakinkawaniyan la tlan natlawayaw.

[Notas nema wilakgo kpágina]

^ párr. 10 Namamakgstokga «jalanat», xkilhchanima tuku xtlawakan makgasa xlakata namastalankikan likan, xwilinikan jalanat xtampin chu xakgspun chu tlan xlakmaxtuka likan nema xkgalhi tlakg xtapalh. Uma kilhchanima pi akxni tlan kalikatsiniyaw tiku kinkatlawanikgoyan tuku nitlan, max natlawa pi tlakg tlan nakinkalikatsinikgoyan.

¿La xkgalhtinanti?

• ¿Tuku xlakata anan lhuwa tasitsi kkakilhtamaku?

• ¿Tukuya liʼakxilhtit xalak Biblia limasiya tuku kitaxtu akxni machokgokan tasitsi chu akxni ni machokgokan?

• ¿Tuku kilitlawatkan akxni kinatalankan wi tuku nitlan kinkatlawanikgoyan?

• ¿Tuku kilitlawatkan akxni tiku ni kinkaʼakxilhputunkgoyan kinkatlawanikgoyan tuku nitlan?

[Takgalhskinin]

[Epígrafe xla página 20]

Simeón chu Leví taspitkgolh kxchikkan kaj akxni xkamakgnikgonita cananeos xlakata lu ksitsikgonit

[Epígrafe xla página 22]

Komo akinin tlan nakalikatsiniyaw tiku nitlan likatsikgo max nalakgpalikgo xtayatkan