Kaliskujwi xlakata Jehová nakinkasikulunatlawayan

«[Dios] kasikulunatlawa wantiku xlikana putsakgo.» (HEBREOS 11:6, NM)

1, 2. 1) ¿Tuku tlawakgo latamanin xlakata nakasikulanatlawa Dios? 2) ¿Tuku xlakata lu makglhtinamputunaw xtasikulunalin Jehová?

«¡DIOS kasikulanatlawan!» Klakalhuwa laklanka kachikinin limaklakaskinkgo uma tachuwin xlakata lipaxtikatsinikgo akxni kamakgtayaka. Nachuna, wilakgolh lhuwa tiku pulalinkgo takanajla, kasikulunatlawakgo latamanin, animales chu asta tuku kgalhikgo. Nachuna makgapitsi lakgankgo xdioskan maski akglhuwa kilhtamaku lichankgo xlakata nakasikulunatlawakan. Chu makgapitsi políticos skinkgo pi Dios kasikulanatlawalh xkachikinin. ¿Pi tlan akxilha Dios tuku skinkgo? ¿Kamakgtaya Dios? ¿Tiku kasikulunatlawa Jehová chu tuku xlakata?

² Kxaʼawatiya kilhtamaku Jehová xwanitta pi xliputuminika kachikinin xkgalhilh kaj akgtum kachikin tiku tlan xlikatsikgolh chu akgstitum xlinkgolh xlatamatkan, kachikin nema xlichuwinalh xalakwan xalaksasti xlakata Tamapakgsin xlikalanka Katiyatni maski ni xkaʼakxilhputunka chu xkaputsastalanika (Isaías 2:2-4; Mateo 24:14; Apocalipsis 7:9, 14). Putum akinin waninitaw Dios pi chuna nalinaw kilatamatkan la xlichuwinanitta Biblia. Xlakata chuna natlawayaw talakaskin pi Dios nakinkasikulanatlawayan (Salmo 127:1). Pero tawila uma takgalhskinin, ¿la tlan nakinkasikulanatlawayan Dios?

Nakasikukulunatlawakan tiku nakgalhakgaxmatnankgo

3. ¿Tuku xtimakglhtinankgolh israelitas komo xtikgalhakgaxmatkgolh Dios?

³(Kalikgalhtawakga Proverbios 10:6, 7.) Akxni israelitas xʼamakgolha tanukgo kTiyat nema xKawanikanit pi Nakamaxkikan, Jehová kawanilh pi komo xkgalhakgaxmatkgolh, lhuwa tuku xʼamakgolh kgalhikgo chu nitu xlipekuankgolh (Deuteronomio 28:1, 2). Dios ni kajwatiya kawanilh xkachikin: namakglhtinana uma tasikulunalin», wata liwana kawanilh: «nakalakgchanan», chuna xlimasiyama pi xlikana xʼama kgantaxtu.

4. ¿Tuku wamputun xlikana nakgalhakgaxmatnanaw?

⁴ ¿Pero la xtalakaskin xkgalhakgaxmatkgolh Dios israelitas? Limapakgsin xwan pi «xatapaxuwan chu xliputum xnaku» xkgalhakgaxmatkgolh Dios, komo ni chuna xtlawakgolh Dios xkalakgmakgalh (kalikgalhtawakga Deuteronomio 28:45-47). Jehová ni lakaskin pi nakgalhakgaxmataw kaj xlakata katsiyaw pi chuna kilitlawatkan, asta animales chu demonios tlawakgo tuku kawanikan (Marcos 1:27; Santiago 3:3). Tiku xlikana kgalhakgaxmata Jehová xatapaxuwan chu xliputum xnaku chuna tlawa, xlakata katsi pi nikxni kinkaskiniyan tuku nila tlawayaw chu xla «kasikulunatlawa wantiku xlikana putsakgo» (Hebreos 11:6, NM; 1 Juan 5:3).

5. ¿La xkamakgtaya tuku Jehová xkawaninit xlakata xkgalhakgaxmatkgolh limapakgsin nema wi kDeuteronomio 15:7, 8?

⁵ Akxni israelitas xatapaxuwan xkgalhakgaxmatkgolh Dios xlimasiyakgolh pi xlipawankgo. Kalichuwinaw tuku wan Deuteronomio 15:7, 8 (kalikgalhtawakga). Tlan xmakgtayakgolh tiku limaxkgen maski xatasitsi xmakgantaxtikgo uma limapakgsin. Pero komo ni xatapaxuwan xtlawakgolh akxni xkamaxkikgolh limaxkgen tuku xmaklakaskinkgolh, ¿ni xlikana pi nila tlan xkatalalinkgolh xnatalan? Chu tuku tlakg xlakaskinka, xlakata ni xatapaxuwan xkamakgtayakgo, ¿ni xlikana pi ni xlipawankgo pi Jehová xkamaxkilh tuku xmaklakaskinkgo? ¿Ni xlikana pi ni xlakaskinka xʼakxilhkgo nachuna xkgalhikgolh xtayatkan la Jehová? Jehová xʼakxilha tuku xwi kxnakujkan o xʼanimajkan, chu komo xlikana lu xmaskiwinanputunkgolh xla xkawaninit pi xʼama kasikulunatlawa putum tuku xtlawakgolh chu tuku xlakapastakkgolh natlawakgo (Deuteronomio 15:10). Komo xlikana xlipawankgolh  tuku Dios xkawaninit, uma xkamakgtayalh xtlawakgolh tuku tlan, chu xmakglhtinankgolh lhuwa tasikulunalin (Proverbios 28:20).

6. ¿Tuku kinkawaniyan Dios pi nakinkamaxkiyan, nema lichuwinan Hebreos 11:6?

⁶Hebreos 11:6 ni kaj lichuwinan pi lu xlakaskinka nakanajlaniyaw Dios chu kinkasikulunatlawayan, na lichuwinan atanu tuku lu xlakaskinka kilitlawatkan xlakata namakglhtinanaw tasikulunalin. Uma texto wan pi Dios kasikulunatlawa tiku «xlikana putsakgo». Uma tachuwin minitancha kʼakgtum tachuwin xagriego nema wamputun tiku lhuwa liskuja. Uma versículo kinkamakgtayayan lu xlikana nalipawanaw: komo fuerza natlawayaw Dios nakinkasikulunatlawayan. Chuna kinkawaniyan «Dios wanti niʼukxni akgsaninan» (Tito 1:2). Akglhuwa miles kata nema titaxtunita Jehová limasiyanita pi tlan nakanajlaniyaw chu putum kgantaxtu tuku wan (Isaías 55:11). Wa xlakata pi komo akinin xlikana nalipawanaw Jehová, nakinkasikulanatlawayan.

7. ¿La tlan namakglhtinanaw tasikulunalin kaj xlakata xkamanan Abrahán?

⁷ Jehová xwaninit Abrahán pi lhuwa tasikulunalin xʼama makamin chu wa «xkaman» xlimaklakaskilh. Uma kamanan pulaktiy xʼama wan: Wantiku tlakg xlakaskinka, wa Jesucristo, chu xlipulaktiy, tiku kalaksakkanit xlakata naʼankgo kʼakgapun. Wa umakgolh tiku kaliyawakanit nalichuwinankgo «wa ntu xatlan ntlawanit wa nti yama nkatasaninitan ktapakglhtutit [o kapukswa] , anta nkalimin lilakgatit kxkgakganat» (Gálatas 3:7-9, 14, 16, 26-29; 1 Pedro 2:9). Wa xlakata, nila talalinaw Jehová komo ni nakakgalhakgaxmataw uma kstalaninanin Cristo «skujni xalipaw chu xaskgalala» wantiku Jesús kalimakgxtakgli putum tuku kgalhi (Mateo 24:45-47, NM). Komo umakgolh tiku Dios kalaksaknit naʼankgo kakgapun ni xkinkamakgtayakgon nila liwana xʼakgatekgswi xTachuwin Dios chu nila xmakgantaxtiw kkilatamatkan. Komo naliskujaw xlakata namakgantaxtiyaw tuku wan Biblia, Dios nakinkasikulunatlawayan.

Pulana kilitlawatkan xtalakaskin Dios

8, 9. ¿Tuku fuerza tlawalh Jacob xlakata xmakgantaxtilh xtalakaskin Dios?

⁸ Akxni wanaw pi liskujaw xlakata Jehová nakinkasikulunatlawayan max nalakapastakaw tuku tlawalh Jacob xlakata xsikulunatlawaka. Xla ni xkatsi la xʼama kgantaxtuku tuku Jehová xwaninit xtata Abrahán, pero wi tuku liwana xkatsi:  pi Jehová xʼama tlawa pi xlakkamanan xtata lhuwa xwankgolh chu akgtum lanka kachikin xlitaxtukgolh. Wa xlakata, kata 1781 akxni nina xmin Jesús, Jacob alh putsa tiku natatawila kkachikin wanikan Harán. Ni kaj xputsama tiku xtatamakgaxtokgli, xputsama chatum puskat tiku kskujni Dios chu tlan tse xlitaxtulh.

⁹ Akinin katsiyaw pi Jacob lakgapasli Raquel xtapuxnimat chu lakgatilh. Xlakata xtatamakgaxtokgli, xatapaxuwan skujnanilh akgtujun kata Labán, xtlat Raquel. Uma tuku lichuwinamaw nikaj akgtum cuento xlakata tiku lapaxkikgolh. Jacob liwana xkatsi tuku Jehová xwaninit xtata Abrahán, chu na watiya nema Jehová xwaninit Isaac xtlat Jacob (Génesis 18:18; 22:17, 18; 26:3-5, 24, 25). Alistalh Isaac wanilh Jacob: «Dios tiku kgalhi xliputum litliwakga nasikulunatlawayan chu namalhuwiyan chu wix nalitaxtuya akgtum congregación nema lhuwa kachikinin nawan. Chu wix namaxkiyan tasikulunalin nema wanika Abrahán, wix chu minkamanan xlakata mila nawan tiyat niku xwila anta niku xlapulaya, nema Dios maxkinit Abrahán» (Génesis 28:3, 4). Xlakata Jacob lu putsalh la xtekgsli chatum xpuskat tiku xtakgalhilh familia limasiyalh pi lu xkanajla tuku Dios xwanit.

10. ¿Tuku xlakata Jehová maxkilh Jacob tuku makgskilh chu sikulunatlawalh?

¹⁰ Akxni Jacob xkgalhiya xfamilia, ni wa xlakaskinka xakxilha lhuwa tumin xkgalhilh wata xkamasiyani xfamilia tuku xwaninit Jehová. Wantuku, tlakg xlakaskinka xakxilha wa xtlawalh xtalakaskin Dios. Xlakata xmakglhtinalh tasikulunalin, liwana xlakapastaknit nituku namalakgachokgo. Chuna tlawalh putum kilhtamaku nema latamalh chu Jehová sikulunatlawalh xlakata chuna tlawalh (kalikgalhtawakga Génesis 32:24-28).

11. Xlakata tuku katsiyaw pi Dios natlawa chuna la tatsokgnit kBiblia, ¿tuku kilitlawatkan?

¹¹ Chuna la Jacob, ni liwana katsiyaw la nakgantaxtu xtalakaskin Jehová. Pero akxni likgalhtawakgayaw Biblia kinkamakgtayayan nakatsiyaw la nawan «xkilhtamaku nkimPuchinakan» Jehová chu tuku nala (2 Pedro 3:10, 17). Kawiliw akgtum liʼakxilhtit, ni katsiyaw tukuya kilhtamaku namin lisputni pero katsiyaw pi nialh lhuwa kilhtamaku tsankga. Nachuna katsiyaw pi komo naliskujaw xlakata liwana nalichuwinanaw Dios kʼuma xawatiya kilhtamaku nema tsankga, tlan nalakgtaxtuyaw chu na nalakgtaxtukgo tiku nakinkakgaxmatnikgoyan (1 Timoteo 4:16).

12. ¿Tuku liwana katsiyaw?

¹² Katsiyaw pi xkilhtamaku Jehová namin akxni ni katsiyaw. Jehová lakkaxwilinita xkilhtamaku akxni namakamin, ni katilimilh asta akxni kalixakgatlinitawa nawan xlakata Dios putum latamanin xlikalanka katiyatni (Mateo 10:23). Pero Jehová kinkamasiyaninitan la liwana nalichuwinanaw xTamapakgsin. Xlakata kgalhiyaw takanajla mastayaw putum kilitliwakgakan chu tuku kgalhiyaw xlakata natlawayaw uma taskujut. ¿Naskujnikgo Dios lhuwa latamanin tiku kalitachuwinanaw  Dios anta niku kinkalakgchanan? Ni lu katsiyaw (kalikgalhtawakga Eclesiastés 11:5, 6). Akinin kilichuwinatkan xtachuwin Dios chu nalipawanaw pi Jehová nasikulunatlawa kintaskujutkan (1 Corintios 3:6, 7). Liwana katsiyaw pi Jehová akxilha la lu liwana limaxtuyaw kilhtamaku xlakata lichuwinanaw chu wa xespíritu kinkalimakgtayayan, chu nakinkamakatsiniyan la natlawayaw (Salmo 32:8).

Kaskiw espíritu santo

13, 14. ¿La limasiyanit Dios asta la uku pi tlan kalimaskgalali xespíritu xlakskujnin?

¹³ ¿Tuku natlawayaw komo makgkatsiyaw pi nila makgantaxtiyaw akgtum taskujut o nila lichuwinanaw Dios? Tlan naskiniyaw Jehová kakinkamaxkin xespíritu santo, uma natlawa pi tlakg liwana kamaskujuw tuku katsiniyaw (kalikgalhtawakga Lucas 11:13). Xespíritu santo Dios, kamakgtaya xlakskujnin namakgantaxtikgo putum tuku nakaliyawakan maski katsikgo o ni katsikgo la natlawakgo o maski wi tuku titaxtukgonit kxlatamatkan. Akgtum liʼakxilhtit, akxni israelitas aku xtaxtukgonit kʼEgipto, xespíritu santo Dios kalimatliwakglhli tiku xkuentajtlawakgo borregos chu tiku kaj lakskujni xwankgonit chu nipara tsinu xkatsikgo la natlawakgo guerra, chu tlan katlajakgolh xtalamakgasitsin (Éxodo 17:8-13). Titaxtulh kilhtamaku, espíritu santo makgtayalh Bezalel chu Oholiab xlakata tlan xtlawakgolh tabernáculo nema Dios xwanit natatlawa (Éxodo 31:2-6; 35:30-35).

¹⁴ Nachuna la uku, uma lu xatliwakga espíritu, kamakgtayalh makgapitsi xlakskujnin Dios xlakata xtlawakgolh taskujut akxni xkachikin Dios tsukukgolh imprimirlikgo xlikgalhtawakgakan. Maktum carta nema taxtulh kʼ1927, tiku xpulalin imprenta, Robert J. Martin, uma tuku lichuwinalh xlakata tuku xtlawakgonit: «Dios kinkamalakkinin akxni xkilhtamaku xwanit chu kmakglhtinaw akgtum lanka prensa nema ni xaklakgapasaw chu ni xakkatsiyaw la nakmaklakaskinaw. Pero kimalanakan tlan kamaskgalali tiku xliputum kilhtamaku skujnanikgo. [...] Kaj ni makgas kilhtamaku xtitaxtunit uma prensa xakmaskujumawa chu asta la uku chuntiya kmaskujumawku, ktlawamaw taskujut nema nipara tiku tlawakgolh prensa xlakpuwankgo pi tlan natlawa». La uku, Jehová kasikulunatlawa tiku lhuwa skujnanikgo.

15. ¿La kinkamakgtayayan Romanos 8:11 komo lakgmakgamputunaw tuku nitlan tlawaputunaw?

¹⁵ Espíritu santo lhuwa tuku tlan tlawa. Chu putum kstalaninanin Cristo kinkamakgtayayan espíritu xlakata ni nakinkamachokgoyan laklanka taʼakglhuwit. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit, max wi tuku nakinkamatlawiputunan tuku nitlan. ¿Tuku tlan natlawayaw komo makgkatsiyaw pi nila tayaniyaw? Na tlan nalilakapastakaw tachuwin nema tsokgli apóstol Pablo kRomanos 7:21, 25 chu 8:11. Chuna la akxilhaw kʼumakgolh versículos, «kSpiritu yama nti malakastakwanilh Jesús kxlakgstipan ninin» tlan nakinkamakgtayayan xlakata nakinkamatliwakglhan xlakata nalakgmakganaw tuku nitlan tlawaputunaw. Maski uma tachuwin wa xkamaxkikanit tiku naʼankgo, kakgapun, na makgtaxtukgo amakgapitsi xlakskujnin Dios. Putum tlan namakglhtinanaw latamat nema ni kgalhi xlisputni komo namaxtuyaw tuku nitlan wi kkinakujkan chu namastayaw talakaskin pi espíritu santo nakinkapulalinan.

16. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata namakglhtinanaw espíritu santo?

¹⁶ Pero komo lakaskinaw pi Dios nakinkamaxkiyan xespíritu santo, wi tuku talakaskin natlawayaw. Talakaskin naskinaw, na talakaskin liwana nalikgalhtawakgayaw xTachuwin (Proverbios 2:1-6). Chu xlakata xespíritu santo Jehová wi kcongregación, talakaskin naʼanaw kputum tamakxtumit. Chuna nalimasiyayaw pi kgaxmatputunaw «ntu wanikgo Spiritu nkgamputujun kanajlanin» o congregación (Apocalipsis 3:6). Na talakaskin nalilatamayaw tuku katsinitilhayaw. Proverbios 1:23 kinkamaxkiyan uma tastakyaw xla Jehová: «Kakgalhakgaxmattit  kintastakyaw. Akxni chuna natlawayatit naktlawa pi lhuwa nakgalhiyatit espíritu». Xlikana: Dios putum kilhtamaku kamaxki «Spiritu Santo, [...] wanti nkgalhakgaxmata» (Hechos 5:32).

17. Kalichuwinanti akgtum liʼakxilhtit xlakata la litamakgtayayaw xtasikulunalin Jehová.

¹⁷ Xlakata Dios tlan nakinkasikulunatlawayan talakaskin lhuwa naliskujaw. Pero putum tuku tlan kgalhiyaw akinin kstalaninanin Cristo ni kaj xlakata lhuwa liskujwi. Tlan natamalakxtumiyaw la akxni wayanaw. Chuna la kimaknikan litamakgtaya liwat nema wayaw, akinin litamakgtayayaw akxni Dios kinkasikulunatlawayan akxni lhuwa skujniyaw. Kimaknikan nema Dios kinkamaxkinitan tlan lipaxuwayaw liwat nema xla tlawanit chu kinkamatliwakglhan. Ni liwana katsiyaw la tlawa kimaknikan xlakata liwat nakinkamatliwakglhan. Tuku katsiyaw wa pi kimaknikan skuja chu akinin makgtayananaw akxni wayanaw. Chu akxni liwana laksakaw tuku wayaw tlakg tlan tawilayaw. Nachuna Jehová kinkawaniyan tuku kilitlawatkan xlakata namakglhtinanaw latamat nema ni kgalhi xlisputni chu kinkamakgtayayan xlakata namakgantaxtiyaw. Katsiyaw pi wa Dios tlakg kinkamakgtayayan wa xlakata lakgchan namalankiyaw. Pero na xlakaskinka natlawayaw xtalakaskin, akxni chuna natlawayaw namakglhtinanaw xtasikulunalin (Ageo 2:18, 19).

18. ¿Tuku tlawaputunaw chu tuku xlakata?

¹⁸ Wa xlakata, xliputum kinakujkan kaliskujwi xlakata tuku nakinkalakgayawakanan. Putum kilhtamaku kalipawaw Dios xlakata tlan namakgantaxtiyaw (Marcos 11:23, 24). Akinin katsiyaw pi «wa nti mputsay, takgsa» (Mateo 7:8). Tiku kalaksakkanit xlakata naʼankgo kʼakgapun nakamaxkikan «xtatlajan xla latamat» kʼakgapun (Santiago 1:12). Chu kstalaninanin Cristo tiku litaxtukgo «amakgapitsin kinkalhniluj» o borregos tiku makglhtinamputunkgo tasikulunalin nema nakamaxkikan xlakata xkamanan Abrahán, xatapaxuwan nakgalhakgaxmatkgo akxni xKuentajtlawanakan, Jesucristo nakawani: «Katantit wixin xtalaksaknin nkintlat; kakgalhitit ntapakgsin wa ntu ntakaxtlawanit wixin mimpalakatakan, asta akxni ni naj xʼanan nkatuxawat» (Juan 10:16; Mateo 25:34). Chuna, «[«tiku (Jehová) kasikulunatlawama», NM] [...] ixlakan nawan ama lipaxaw pulataman [...]; kanikxniwa natalatama ana» (Salmo 37:22, 29).

¿La xkgalhtinaw?

• ¿Tuku kilhchanima xlikana nakgalhakgaxmatnanaw?

• ¿Tuku kilitlawatkan xlakata Dios nakinkasikulunatlawayan?

• ¿La makglhtinanaw espíritu santo chu la kinkamakgtayayan?

[Takgalhskinin]

[Epígrafe xla página 11]

Jacob ni makgxtakgli ángel xlakata xmaxkilh xtasikulunalin Jehová.

[Epígrafe xla página 11]

¿Nachuna liskujaw xlakata namakglhtinanaw tasikulunalin?

[Epígrafe xla página 12]

Espíritu santo makgtayalh Bezalel chu Oholiab lu xatlan xtlawakgolh xtaskujutkan nema lu tuwa