Pulana kaputsaw «xtalakaskin» Dios
Pulana kaputsaw «xtalakaskin» Dios
«Xapulana kaputsatit wantu xlimapakgsin Dios, chu wa xtalakaskin, wa nchu xlipaks yuma ntu amakgapitsin, paks nakataliwakaniyan [o nakamaxkikanatit].» (MATEO 6:33)
1, 2. ¿Tuku xtalakaskin Dios chu tuku limasiya uma?
«XAPULANA kaputsatit wantu xlimapakgsin Dios.» (Mateo 6:33.) Xtatayananin Jehová liwana katsiyaw xlakata uma tastakyaw nema timastalh Jesús anta kSipi. Wa xlakata lu fuerza tlawayaw pi xliputum kilhtamaku nalimasiyayaw pi tatayayaw xTamapakgsin Dios chu ni makgatsankgananiyaw. Kaʼakxilhwi pi ni kajwatiya mastalh uma tastakyaw, alistalh na wa pi kaputsaw «xtalakaskin Dios». Kʼuma artículo naʼakxilhaw tuku xtalakaskin Dios chu tuku wamputun pulana naputsayaw.
2 Tachuwin nema tilitsokgka Biblia, wi tachuwin nema matitaxtikan kxatotonaco «xtalakaskin» na wamputun «xalakatitum» chu «xaʼakgstitum». Wantuku xtalakaskin Dios takilhtinit kwantuku tlan akxilha. Xlakata wa tiku tlawanit putum tuku anan, wa minini nakinkawaniyan tuku tlan chu tuku nitlan (Apocalipsis 4:11). Xtalakaskin Dios ni wamputun namakgantaxtiyaw laktuwa chu lhuwa limapakgsin nema Dios limasiya pi ni paxkinan. Wata «xtalakaskin» wa kilhchanima nakatsiyaw la xtayat Dios, litasiya pi paxkinan, xaskgalala chu tliwakga. Wa xlakata xtalakaskin Dios na wa tuku lakpuwanit natlawa. Chu na kilhchanima tuku lakaskin natlawakgo tiku skujnaniputunkgo.
3. 1) ¿Tuku wamputun pulana naputsayaw xtalakaskin Dios? 2) Chu, ¿tuku kinkamalakpuwaniyan nakgalhakgaxmataw xlimapakgsin?
3 ¿Tuku wamputun pulana naputsayaw xtalakaskin Dios? Wamputun natlawayaw xtalakaskin Jehová xlakata namakgapaxuwayaw. Kilhchanima nalilatamayaw xtastakyaw chu xlimapakgsin. Chu ni kintalakapastaknikan nakinkapulalinan (kalikgalhtawakga Romanos 12:2). Uma la lakaskin Dios nalinaw kilatamatkan xlakaskinka chuna natlawayaw xlakata komo nichuna natlawayaw nila natalalinaw. Akinin kgalhakgaxmataw xlimapakgsin Dios xlakata paxkiyaw chu ni kaj xlakata pekuaniyaw. Uma tapaxkit nema kgalhiniyaw kinkamakgtayayan natlawayaw tuku skin xlakata namakgapaxuwayaw. Chu ni akstu kintalakapastaknikan. Liwana katsiyaw pi chuna xlilat xlakata kinkatlawakan xlakata natlawayaw xtalakaskin. Lu natlawaputunaw xtalakaskin chuna la Jesús wantiku xMapakgsina kxTamapakgsin Dios (Hebreos 1:8, 9).
4. ¿Tuku xlakata naputsayaw xtalakaskin Dios?
4 ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka pulana naputsayaw xtalakaskin Dios? Kalakapastakwi akxni kaliʼakxilhka Adán chu Eva anta kjardín xaʼEdén. Xlakan pulana lakpuwankgolh komo xmini Jehová nakamapakgsi o ni xminini nakamapakgsi (Génesis 2:17; 3:5). Pero tuku laksakkgolh kaliminilh tapatin chu linin chu nachuna xkamanan (Romanos 5:12). Pero xTachuwin Dios kinkawaniyan: «Wantiku tlawa xtalakaskin Dios chu kgalhi tapaxkit nema ni makgxtakgnan namakglhtinan latamat tuku tlan chu lilanka» (Proverbios 21:21). Xlikana, komo pulana naputsayaw xtalakaskin Dios tlan natalalinaw chu nakinkalakgmaxtuyan (Romanos 3:23, 24).
Nitlan nalakpuwanaw pi putum tlan tuku akinin tlawayaw
5. ¿Tuku ni kilitlawatkan?
5 Carta nema Pablo kamalakgachanilh natalan xalak kRoma, liwana limasiyalh tuku ni kilitlawatkan tiku pulana putsayaw xtalakaskin Dios. Uma tuku wa xlakata judíos tiku xlamakgolh ama kilhtamaku: «Xlakan namaxkikgo kakni Dios wampi ni lantla xlilat. Xampi ni lakgapaskgo tamalulokgni [o tuku xatlan] [...] pus wata xakstu talulokgniputunkgo, chu ni matlanikgolh xtamalukgni Dios» (Romanos 10:2, 3). Chuna la wa Pablo, amakgolh judíos nila liwana xʼakgatekgskgo tuku wamputun xtalakaskin Dios, chu xlakaskinkgo pi chuna natatlawa la xlakpuwankgo chu pi tlakg xkatsikgo nixawa Dios.
6. Komo ni kuenta natlawayaw, ¿tuku max natsukuyaw lakpuwanaw?
6 Komo ni kuentajtlawayaw, ¿la nachuna nakinkaʼakgspulayan? Akxni latalatlajaputunaw kinatalankan xlakata skujniyaw Dios. Akxni chuna lakpuwanaw limasiyayaw pi ni lakaskinaw xtamakgtay Dios chu nalakpuwanaw pi putum tlan nakinkakitaxtuniyan chu ni nalakapastakaw tuku tlakg xlakaskinka: namakgapaxuwayaw Jehová (Gálatas 6:3, 4). Akxni skujniyaw Dios nikaj nalalitlajaputunaw, natlawayaw kaj xlakata paxkiyaw. Komo nalimasiyayaw pi ni lakaskinaw wi tiku nakinkamakgtayayan chuna limasiyamaw pi ni paxkiyaw Jehová (kalikgalhtawakga Lucas 16:15).
7. ¿La limasiyalh Jesús pi nitlan nalakpuwanaw pi akinin tlakg tlan likatsiyaw nixawa amakgapitsin?
7 Akxni xlama Jesús xwilakgolh «nti luwa tlan xlakan xakstupuwanikgokan, na nitu xliʼukxilhkgoy wa amakgapitsin». Xlakata liwana nakinkamasiyaniyan pi lu nitlan nalakpuwanaw pi akinin tlakg tlan likatsiyaw nixawa amakgapitsin, uma tuku lichuwinalh: «Chatuy nchixkuwin tiʼankgolh tlawakgo xʼoracionkan ktemplo. Wa chatum fariseo, chinchu wa achatum, xpukina tumin. Wa fariseo kaj xya xtlawama xʼoración, xkilhwama: “Dios, kmaxkiyan mpaxtikatsinit, mpi ni xtachuna nkit lantla amakgapitsin lakchixkuwin; kgalhananin; ni lakwan lakchixkuwin [...] [«akgskgawikgo xpuskatkan», NM]; chu na ni xtachuna lantla yuma chixku, xpukina tumin. Makgtuy [...] [«nitu kwa», NM] akgtum semana, chu na kmastay kidiezmo, xla xlipaks tu kgalhiy”. Chanchu xpukina tumin makgat xya xla; asta nipala xtalakgayawaputun nkʼakgapun, wampi wata kaj xkuxmukgaxikan, xwan: “Dios nkakinkgalhini talakgalhaman, lantla lhuwa lakgalhina nkit”». Jesús uma limakgalhsputulh tuku xkilhwama: «Yuma nchixku tlan taxtulh kxlakatin Dios, akxni taxtulh, alh kxchik nixawa achatum; xampi kaj xatikawa nti tlan makgkatsikan nataktujuy; wanti ntataktujuy, namatalhmanikan» (Lucas 18:9-14).
Nitlan kitaxtu akxni lakpuwanaw pi akinin «tlakg xatlan»
8, 9. ¿Tuku wamputun «tlakg xatlan makgkatsikan», chu tuku nakinkamalakpuwaniyan komo ni kuenta natlawayaw?
8 Atanu tuku nitlan nakinkakitaxtuniyan wa nema lichuwinan Eclesiastés 7:16: «Ni kalakpuwanti pi wix tlakg xatlan, chu ni kalakpuwanti pi wix tlakg xaskgalala. ¿Tuku xlakata miʼakstu natlawanikana tuku nitlan?». Dios wantiku matsokgnilh uma texto, kversículo 20 kinkawaniyan tuku kilitlawatkan: «Kkatiyatni ni anan chatum chixku tiku ni tlawa tuku nitlan chu ni lakgalhinan». Wantiku «tlakg xatlan» makgkatsikan xakstu lakkaxwili tuku lakpuwan pi tlan. Chu kaj chuna la tlan akxilha, chuna lakaskin katlawakgolh amakgapitsin. Ni lakapastaka pi akxni chuna tlawa tlakg xlakaskinka akxilha xtalakapastakni chu ni wa xla Dios, uma natlawa pi nitlan natawila kxlakatin Dios.
9 Wantiku «tlakg xatlan» makgkatsikan o chuna la wan amakgapitsi Biblias «nikxni tlawa tuku nitlan» komo chuna nalakpuwan nalitaxtu la limawakama Jehová pi nikatsi tuku tlawa. Pero akxni chuna tlawayaw limasiyayaw pi tuku tlawayaw tlakg xatlan nixawa tuku tlawa Dios. Uma kitaxtu nawaniyaw Dios uma tuku tlan natlawaya chu uma nitlan kaj chuna la akinin lakapastakaw. Pero akinin kaj latamanin ¿kinkamininiyan chuna nawaniyaw? ¡Ni, ni kinkamininiyan! Kajwatiya Jehová lakgchan nawan tuku tlan chu tuku nitlan (Romanos 14:10).
10. Chuna la akgspulalh Job, ¿tuku max natlawa nitlan nalakpuwaniyaw Dios?
10 Xlikana putum akinin nikxni nawaniputunaw Dios tuku natlawa chu tuku ni natlawa. Xlakata akinin makglakgalhinanin max namin kilhtamaku chuna natlawayaw. Max chuna nalakpuwanaw akxni kgalhiyaw laklanka taʼakglhuwit o max nalakpuwanaw wi tuku nitlan tatlawama. Asta Job tiku nikxni xmakgxtakga Dios chuna lakpuwa. Biblia wan pi chatum chixku tiku «ni lilatama tuku nitlan, xalakatitum chu kgalhini tapekua Dios» (Job 1:1). Pero lhuwa tuku nitlan tsukulh lakgchin chu xlakata lu xpatinama tsukulh lakpuwan pi «tlakg xkatsi tuku tlan nixawa Dios» (Job 32:1, 2). Lu xtalakaskin pi Job xlakgpalilh la xlakapastaknan. Ni kalakpuwaw tuku xlakata, komo namin kilhtamaku nachuna natitaxtuyaw chu na lu nitlan namakgkatsiyaw, ¿tuku nakinkamakgtayayan nalakgpaliyaw kintapuwankan?
Ni putum katsiyaw tuku katsi Dios
11, 12. 1) ¿Tuku nalakapastakaw akxni naʼakxilhaw pi wi tuku nitlan tatlawama? 2) ¿Tuku xlakata max akinin nalakpuwanaw pi xmalana tachanan nitlan likatsi?
11 Akinin kililakapastakatkan pi ni putum katsiyaw tuku Dios katsi. Chuna akgspulalh Job. Job ni xkatsi pi Satanás xlimawakanit pi ni xaʼakgstitum chixku kxlakatin Dios chu ángeles, kmakgtiy tamakxtumit nema tatlawalh kʼakgapun (Job 1:7-12; 2:1-6). Ni xkatsi pi taʼakglhuwit nema xkgalhi wa Akgskgawini xtlawanima. Nipara katsiyaw komo Job xkatsi tiku uma ángel nema lixkajni likatsi. Wa xlakata limawakalh Dios tuku nitlan xʼakgspulama. Uma kinkamasiyaniyan pi akxni ni putum katsiyaw tuku xlakata kinkaʼakgspulaman tuku nitlan wanaw pi Dios max kinkatlawaniman tuku nitlan.
12 La uku kaʼakxilhwi tuku lichuwinalh Jesús xlakata chatum chixku tiku xchanit uvas chu xlakskujnin (kalikgalhtawakga Mateo 20:8-16). Xmalana uma tachanan lakxtum kaxokgonilh xlakskujnin maski makgapitsi kaj akgtum hora skujkgolh chu amakgapitsin tantaku. ¿La akxilha wix tuku tlawalh? ¿Lakpuwana pi tlan tuku tlawalh? Komo akinin xlitaxtuw tiku tantaku skujwi kkachichini, max xlakpuwaw pi kinkamininiyan tlakg xkinkaxokgonikan nixawa tiku kaj akgtum hora skujkgolh, ¿nixlikana? Komo akinin xlitaxtuw tiku tantaku skujwi xlakpuwaw pi xmalana uma tachanan lu nitlan likatsi chu ni katsi tuku tlan. Chu asta chuna la kgalhtinalh max xlakpuwaw pi lu xasitsin chu lixkani likatsi. Pero ¿putum katsiyaw tuku xlakata chuna tlawalh?
13. ¿Tuku na nalakpuwanaw xlakata lakskujnin nema kalichuwinalh Jesús?
13 Kaʼakxilhparaw uma tuku lichuwinalh Jesús xlakata xmalana tachanan chu kaʼakxilhwi komo chuntiya nalakapastaknanaw. Uma malana xkatsi pi putum kskujnin xkgalhikgo xfamilias tiku xlimakgtakgalhatkan xwanit. Akxni xlama Jesús, xmalana tachanan xkaxokgoni xlakskujnin akgatunu kilhtamaku, wa xlakata lakskujnin xkatsikgo pi akxni xkgalhsputli kilhtamaku xkgalhikgolh tuku xmawikgolh xfamilia. Kalakapastakwi wantiku kaj akgtum hora skujkgolh, xlakata xmalana tachanan katekgsli akxni ksputmaja kilhtamaku. ¿Tlan xtilimawikgolh xfamiliajkan komo kaj akgtum hora xtikaxokgonika? Xlikana pi ni. Umakgolh skujnin lu kskujputunkgo. Asta tantaku xkgalhimakgolh xlakata wi tiku xkamaxkilh taskujut (Mateo 20:1-7). Anta kBiblia niniku wan pi laklhkitit xwankgonit, wa xlakata nixkuentajkan xlakata niti xkamaskuju. La uku kalakpuwanti pi wix uma chixku chu tantaku kgalhipat xlakata witiku namaxkiyan taskujut, chu wix katsiya pi wantuku natlajaya kajwatiya tuku kgalhimakgolh mifamilia xlakata nalitamakgtakgalhkgo. ¿Ni xlikana pi lu xpaxtikatsini mi malana komo xmaxkin taskujut maski kaj akgtum hora? ¿Chu ni xlikana pi lu xpaxtikatsini pi nachuna xmaskgawika chuna la amakgapitsi maski kaj akgtum hora kskujti chu xkaʼakchanilh tuku xkalipini mifamilia?
14. ¿Tuku lu xlakaskinka kinkamasiyaniyan xlakata chixku tiku kgalhi xtachanan?
14 Kaʼakxilhwi tuku tlawalh xmalana tachanan. Putum lakxtum kaxokgonilh xlakskujnin. Chu xʼakxilha pi xputumkan xminini nakaxokgonikan xlakata kskujkgonit. Maski max xmalana tachanan tlan xtilakpuwa ni lhuwa xkaxokgonilh xlakata lhuwa xaʼanan tiku kskujputunkgo, pero ni chuna tlawalh, wata kaxokgonilh chuna la tlan xkalimakgtakgalhkgolh xfamiliajkan. Akxni akxilhaw putum uma nema pulana ni xlakpuwanaw, max nakinkamakgtayayan nialh nalakpuwanaw pi uma malana lixkajni xlikatsi. Wata akxilhaw pi tlan lakapastaknan chu ni lixkajni likatsi. Uma tuku likgalhtawakgaw kinkamasiyaniyan pi akxni ni putum katsiyaw xlakata akgtum taʼakglhuwit, akinin tunkun lakpuwanaw tuku nitlan. Nachuna kinkamasiyaniyan pi Jehová katsi tuku tlawa nixawa akinin, wantuku tlawa ni chuna tlawa la akxilhkgo latamanin.
Akinin nila putum akxilhaw
15. ¿Tuku xlakata tlan nawanaw pi chuna la lakapastaknanaw nila malakgchani la Dios chu minkilhtamaku asta nitlan la lakpuwanaw?
15 Atanu tuku na nalakapastakaw akxni wi tuku nalakpuwanaw pi nitlan la Dios tlawama wa pi akinin nila putum akxilhaw tuku Dios tlan akxilha chu xlakata akinin makglakgalhinanin. Chu xlakata makglakgalhinanin akinin, max nitlan kaʼakxilhaw amakgapitsin xlakata atanu tachuwin kgalhikgo, ¿ni xlikana pi uma natlawa pi max nitlan nalakpuwananaw? Akinin latamanin ni katsiyaw la lakapastaknankgo amakgapitsin chu nipara katsiyaw tuku tlawaputunkgo. Pero Jehová chu Jesús putum katsikgo (Proverbios 24:12; Mateo 9:4; Lucas 5:22).
16, 17. ¿Tuku xlakata Jehová ni mastalh talakaskin nakatlawanikan David chu Bat-seba chuna la xwan limapakgsin?
16 Kalichuwinaw akxni David tatalakgxtumilh Bat-seba tiku ni xlitatalakgxtumit xwanit (2 Samuel 11:2-5). Limapakgsin nema xmaxkikanit Moisés xwan pi xkamakgnika (Levítico 20:10; Deuteronomio 22:22). Chu maski Dios lu kamalakgaxokgelh, Dios wa pi ni xkamakgnika chuna la xtatsokgnit klimapakgsin. ¿Nitlan la tlawalh Jehová? ¿Chuna tlawalh kaj xlakata lu xpaxki David maski nialh xtamakgantaxtilh limapakgsin nema xmastanit? Makgapitsi tiku likgalhtawakgakgo Biblia lakpuwankgo pi nitlan la Dios tlawalh.
17 Pero kalakapastakwi pi wantiku xmalakgaxokgenankgo uma talakgalhin na makglakgalhinanin xwankgonit chu lhuwa tuku ni xkatsikgo. Xlakata nila xakxilhkgo tuku xwi kxnakujkan tiku lakgalhinankgolh, uma limapakgsin xwan pi tiku chuna xtlawalh lakxtum xkamalakgaxokgeka. Pero Jehová tlan akxilha tuku lakpuwanaw (Génesis 18:25; 1 Crónicas 29:17). Wa xlakata ni xtalakaskin pi uma limapakgsin chuna xmatlawilh Jehová la xwi limapakgsin nema xkamaxkikanit jueces, komo xlakpuwaw pi Dios xtitlawalh chuna la xwi limapakgsin wamputun pi lakaskinaw pi kalimaklakaskilh lentes tiku tlan lakawanan. Xlakata Jehová xkatsi tuku xlakpuwan David chu Bat-seba xkatsi pi lu nitlan xlimakgkatsikgo tuku xtlawakgonit chu kalakgalhamalh.
Chuntiya kaputsaw xtalakaskin Dios
18, 19. ¿Tuku nakinkamakgtayayan ni nawanaw pi Jehová ni katsi la natlawa tuku tlan?
18 Wa xlakata, komo lakpuwanaw pi Jehová nitlan tuku tlawalh xlakata tuku likgalhtawakgaw kBiblia o wi tuku nitlan titaxtuw kkilatamatkan, ni chuna kalakpuwaw kaj chuna la akinin akxilhaw pi tlan. Kalakapastakwi pi ni putum katsiyaw tuku Dios tlan akxilha chu max asta nitlan la lakpuwanaw. Ni kapatsankgaw pi «xtasitsin chixku ni watiya xtasitsin Dios» (Santiago 1:19, 20, NM). Chuna nikxni «natsitsiniyaw Jehová» (Proverbios 19:3).
19 Chuna la tlawa Jesús, tlakg tlan nalakpuwanaw pi Jehová tiku katsi tuku tlan chu tuku nitlan (Marcos 10:17, 18). Wata tlakg “xatakgatsin kakatsiniw” xlakata Dios o «nakatsiyaw tuku xaxlikana» (Romanos 10:2, NM; 2 Timoteo 3:7, Biblia del nuevo milenio). Komo chuna naʼakxilhaw la Dios akxilha nalimasiyayaw pi pulana putsamaw «xtalakaskin Dios» (Mateo 6:33).
¿Lakapastaka?
• ¿Tuku xlakata xlakaskinka pulana naputsayaw xtalakaskin Jehová?
• ¿Tuku pulaktiy ni nalakpuwanaw?
• ¿Tuku kilitlawatkan xlakata nalimasiyayaw pi pulana putsayaw xtalakaskin Dios?
[Takgalhskinin]
[Epígrafe xla página 15]
¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku lichuwinalh Jesús xlakata chatiy lakchixkuwin tiku kitlawakgolh oración ktemplo?
[Epígrafe xla página 16]
¿Pi nitlan tuku tlawalh xmalana tachanan xlakata lakxtum kaxokgonilh tiku kaj akgtum hora skujkgolh?