«¿Tiku katsi la lakapastaknan Jehová[?]»
«¿Tiku katsi la lakapastaknan Jehová[?]»
«¿Tiku katsi la lakapastaknan Jehová xlakata tlan nastakyawa? Pero akinin kgalhiyaw xtalakapastakni Cristo.» (1 CORINTIOS 2:16, NM)
1, 2. 1) ¿Tuku tuwa makgkatsikgo latamanin akxni latachuwinan? 2) ¿Tuku nalakpuwanaw xlakata la lakapastaknan Jehová?
¿MILH kilhtamaku akxni lu tuwa akgatekgsti o makgachakgxi la lakapastaknan chatum tiku lakgapasa? Wantiku aku tamakgaxtokgkgonit minkilhtamaku chuna kaʼakgspula, nila laʼakgatekgsni. Xlakata lakchixkuwin chu lakpuskatin ni lakxtum la lakapastaknankgo chu ni lakxtum la wankgo tuku lakpuwankgo. Asta makgapitsi, maski nawatiya tachuwin chuwinankgo ni liwana laʼakgatekgsni. Atanu tuku na lu tuwa tlawa pi nalaʼakgatekgsni kfamilia chu alakatanu wa xlakata tanu tanu la xtawilatkan niku stakkgolh chu xtachuwinkan nema tlawa pi tanu tanu la nalakapastaknankgo chu tanu tanu tayat kgalhikgo. Maski chuna, tlan nalaʼakgatekgsniyaw, pero talakaskin lu fuerza natlawayaw xlakata tlakg nakalakgapasaw.
2 Xlakata latamanin kgalhiyaw tanu tanu talakapastakni, ni nalakpuwanaw tuku xlakata Dios ni chuna lakapastaknan la akinin. Jehová limaklakaskilh xpalakachuwina Isaías, akxni kawanilh israelitas: «Mintalakapastaknikan ni xtachuna kintalakapastakni chu kintiji ni xtachuna min tijikan». Xlakata nalimasiya pi chuna, Jehová wa: «Chuna la akgapun tlakg talhman nixawa tiyat, nachuna kintiji ni xtachuna la mintijikan, chu kintalakapastakni nixtachuna la mintalakapastaknikan» (Isaías 55:8, 9).
3. ¿La pulaktiy tlan nalakgapasaw chu lu tlan natalalinaw Jehová?
3 ¿Uma wamputun pi nipara tsinu nakatsiputunaw la lakapastaknan Jehová? ¡Ni nichuna! Maski nikxni putum naʼakgatekgsniyaw Jehová, tlan liwana nalakgapasaw, chuna la wan kxTachuwin chu tlan natalalinaw (kalikgalhtawakga Salmo 25:14 chu Proverbios 3:32). Pulaktu la tlan natlawayaw wa akxni lu xlikana nalilakapastakaw tuku nalikgalhtawakgayaw kxTachuwin Dios xlakata la xtayat (Salmo 28:5). Atanu, akxni nalikgalhtawakgayaw «xtalakapastakni Cristo» xlakata wa «xaliʼukxilhtit wa lantla Dios wanti nila ntaukxilha» (1 Corintios 2:16, NM; Colosenses 1:15). Komo nalimaxtuyaw kilhtamaku xlakata nalikgalhtawakgayaw tuku wi kBiblia chu nalilakapastakaw tlakg naʼakgatekgsaw la xtayat chu la lakapastaknan Jehová.
Tayat nema nikilitlawatkan
4, 5. 1) ¿Tuku ni nalakpuwanaw xlakata Jehová? 2) ¿Tuku nitlan lakpuwankgolh israelitas?
4 Akxni lilakapastakaw tuku tlawa Jehová, ni nalakpuwanaw tuku xlakata ni chuna tlawalh la xtlawalh chatum chixku. Dios wan pi latamanin uma tuku lakpuwankgo, Biblia wan kSalmo 50:21: «Puwana akit kaktsonkgswanan [o kpatsankga] la wix». Titaxtulha akgtum ciento tutupuxamakukitsis kata, chatum tiku liskuja nalakputsanani Biblia wa: «Lakchixkuwin lakpuwankgo pi chuna la lakapastaknankgo chu tuku tlawakgo nachuna akxilha Dios chu lakpuwankgo pi chuna xlitatlawat».
5 Ni kalakpuwaw pi chuna la xtapuwan Dios natalakgpali chu tlan natsuku akxilha la limputunaw kilatamatkan chu na tlan naʼakxilha tuku tlawaputunaw. ¿Tuku xlakata ni chuna nalakpuwanaw? Xlakata akxni nalikgalhtawakgayaw Biblia namin kilhtamaku, naʼakxilhaw pi makgapitsi tuku Jehová tlawanit nalakpuwanaw pi nitlan la tlawalh, xlakata akinin makglakgalhinanin chu luwa tuku nikatsiyaw. Israelitas chuna kaʼakgspulalh xlakpuwankgo pi Dios nitlan xtayat xlakata la xkalikatsini. Kaʼakxilhwi pi Dios kawanilh: «Wixin nawanatit: “Wa xtiji Jehová ni xatlan”. Kakgaxpatti katlawa litlan xchik Israel. ¿Ni tlan la takaxwilinit kintiji? ¿Ni xlikana pi wa mintijikan nema ni tlan takaxwilinit?» (Ezequiel 18:25).
6. ¿Tuku masiyanika Job, chu la kinkamakgtayayan tuku titaxtulh?
6 Wantuku nakinkamakgtayayan ni nalakpuwanaw pi Jehová nachuna xlilakapastaknat la lakpuwankgo lakchixkuwin, wa nalakapastakaw pi akinin makglakgalhinanin chu minkilhtamaku nitlan la lakapastaknanaw. Chatum chixku tiku masiyanika xlakata uma, wa Job. Akxni lu tuwa tuku xtitaxtuma, lu lilakgaputsalh chu ni xakxilha pi xʼanan tuku tlakg xlakaskinka xwanit nixawa xtajatat. Pero Jehová limasiyanilh pi xpaxki akxni makgtayalh xlakata xʼakgatekgsli. Akxni kgalhskilh liwaka tutupuxamakaw takgalhskinin, Job ni katsilh la nakgalhtinan, chuna limasiyanilh pi Job lu lhuwa tuku nixkatsi. Job tataktujulh chu lakgpalilh la pulana xlakpuwan (kalikgalhtawakga Job 42:1-6).
La nalakapastaknanaw la «xtalakapastakni Cristo»
7. ¿Tuku xlakata makgtayanan liwana naʼakxilhaw xlatamat Jesús xlakata naʼakgatekgsaw la lakapastaknan Jehová?
7 Putum tuku Jesús wa chu tlawalh chuna tlawalh la xtlawalh Jehová (Juan 14:9). Komo nalikgalhtawakgayaw tuku tlawalh Jesús, naʼakgatekgsaw la lakapastaknan Jehová (Romanos 15:5; Filipenses 2:5). Kaʼakxilhwi pulaktiy tuku tatsokgnit kʼEvangelios niku tasiya pi chuna xtlawa.
8, 9. Chuna la wan Juan 6:1-5, ¿tuku xlakata Jesús tlawanilh takgalhskinin Felipe, chu tuku xlakpuwama akxni kgalhskilh?
8 Kaʼakxilhlakapastawi uma, xtalakatsuwinit kilhtamaku akxni xʼama tatlawa Pascua kata 32. Apóstoles aku xkitaspitkgonit, kxlikalanka Galilea xlichuwinankgonit Dios. Xlakata lu xjaxputunkgo, Jesús alakatanu kalilh anta kxkilhpan pupunu xalak Galilea. Pero latamanin katsikgolh chu akglhuwa miles lakgankgolh. Jesús lhuwa tuku kamasiyanilh chu kamapaksalh tiku xtatatlakgo, pero wi tuku nitlan xlama: latamanin xtsinksmakgolh, pero ni xʼanan niku xtamawakgolh tuku nawakgo, anta lu lakgamakgat xwanit. Akxni Jesús katsilh, kgalhskilh Felipe xlakata anta xala xwanit: «¿Ni naktamawayaw nkaxtalanchu ntu nawakgoy yuma nti minkgonit?» (Juan 6:1-5).
9 ¿Tuku xlakata Jesús tlawanilh uma takgalhskinin? ¿Xlakata nixkatsi la xlakkaxtlawalh uma taʼakglhuwit? ¡Ni, nichuna! ¿Tuku xlakpuwama? Apóstol Juan tiku na anta xwi kgalhtinan: «Kaj naliukxilha [Felipe], xampi xkatsiy xla ntu natlaway» (Juan 6:6). Jesús kaj xliʼakxilhputun komo tlakg xlipawankgoya Dios. Akxni Jesús katlawanilh uma takgalhskinin, tsukulh kamalakpuwani xlakata uma taʼakglhuwit, chuna tlawalh pi tlan xwankgolh pi xkanajlanikgo Jesús pi lhuwa litliwakga xkgalhi. Pero wata limasiyakgolh pi nina xʼakgatekgskgo la xlakpuwanan Jesús (kalikgalhtawakga Juan 6:7-9). Akxni chuna wa, Jesús kalimasiyanilh pi tlan xtlawa tuku nipara tsinu xlakpuwankgo pi tlan xtlawalh. ¿Tuku kalimasiyanilh? Tlawalh pi kaj lakapara xtawilalh lhuwa liwat chu putum wayankgolh latamanin nema xtsinksmakgolh (Juan 6:10-13).
10-12. 1) ¿Tuku xlakata max Jesús ni tunkun tlawalh tuku kskinima chatum puskat xalak Grecia? 2) ¿Tuku naʼakxilhaw uku?
10 Uma tuku tatsokgnit kinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw tuku lakpuwa Jesús alistalh. Akxni xkamaxkinita tuku nawakgo putum latamanin, Jesús chu xʼapóstoles ankgolh kxnorte Israel chu chankgolh kxtiyat Tiro chu Sidón. Anta kalakgtalakatsuwinilh chatum puskat xalak Grecia chu tasaskinilh Jesús xmapaksalh xtsumat. Pulana, limasiyalh pi ni tlawanilh kuenta, pero xlakata chuntiya kskinima, wanilh: «Pulh [...] [nak]makgalhkgasakgo lakgskgatan xampi ni tlan ntiyanikgokan xkaxtalanchujkan lakgskgatan, na wa nchu namakanikgokan laktsu chichi» (Marcos 7:24-27).
11 ¿Tuku xlakata Jesús ni tunkun makgtayalh ama puskat? ¿Kaj xliʼakxilhputuma chuna la tlawalh Felipe? ¿Kaj xakxilhputun pi lu xlikana xkgalhini takanajla? Maski ni katsiyaw la takgaxmatli akxni kgalhtilh, katsiyaw pi Jesús ni xlakaskin nitlan namakgkatsi, max wa xlakata wa «laktsu chichi». Akxni chuna kgalhtilh max limasiyalh pi chuna xtlawama chuna la akxni chatum aktsu kgawasa wi tuku makgskin xtlat, xtlat ni tunkun limasiyani pi namaxki tuku makgskima, xlakata akxilhputun pi xlikana lakaskin tuku makgskima. Max chuna o ni chuna xlakpuwama, Jesús xatapaxuwan mapaksalh xtsumat akxni akxilhli pi xlikana xkanajla (kalikgalhtawakga Marcos 7:28-30).
12 Uma pulaktiy Evangelios lu xlikana makgtayanankgo tlakg nalakgapasaw «xtalakapastakni Cristo». Kaʼakxilhwi la kinkamakgtayayan tlakg naʼakgatekgsaw la lakapastaknan Jehová.
Takgalhchuwin xla Jehová chu Moisés
13. ¿La kinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw la lakapastaknan Jesús?
13 Akxni liwana akgatekgsaw la lakapastaknan Jesús, tlakg nituwa naʼakgatekgsaw amakgapitsi tuku tatsokgnit kBiblia nema tuwa makgkatsiyaw. Kalichuwinaw tuku Jehová wanilh Moisés akxni israelitas kakninanikgolh aktsu toro nema xlitatlawanit oro: «Kaʼakxilhma uma kachikin, chu lu laktsakat. Wa xlakata kakimaxki talakaskin nakmalakgsputukgo chu wata minkamanan lanka kachikin naktlawa» (Éxodo 32:9, 10).
14. ¿Tuku lakpuwa Moisés xlakata tuku xwanima Jehová?
14 Uma texto na wan: «Moisés matsatatinilh xnaku Jehová xDios chu wanilh: “¿Tuku xlakata, wix Jehová nasitsiniya uma kachikin, nema wix maxtupi kʼEgipto lu lhuwa militliwakga limaxtupi chu milimakgatliwakga? ¿Tuku xlakata egipcios nawankgo: “Kaj xkamakgniputun anta kasipijni chu xkamalakgsputuputuma»? Ni chuna kalakapastakti nialh kasitsini minkachikin. Kalakapastakti Abrahán, Isaac chu Israel milakskujnin wantiku kmintukuwani xmapulipat akxni kawani: «Lu nakmalhuwi minkamanan la xlilhuwa wilakgolh staku kʼakgapun chu putum tiyat nema klakapastaknit pi xlikana nakkamaxki xliputum kilhtamaku»”. Chu Jehová tsukulh nitlan limakgkatsi xlakata tuku xwanit natlawani xkachikin» (Éxodo 32:11-14). *
15, 16. 1) ¿La makgtayalh Jehová Moisés xlakata xwa tuku xlakpuwan? 2) ¿Tuku wamputun nitlan limakgkatsilh Jehová?
15 ¿Lu xlikana Jehová xlakaskin pi wi tiku namakgtaya xlakata liwana xlakapastaknalh? ¡Ni, ni chuna! Maski Jehová makatsinilh tuku xlakpuwama natlawa ni wamputun pi nialh xlakgpalilh la xlakpuwama. Wata, xliʼakxilhma kskujni chuna la Jesús tlawalh akxni kgalhskilh Felipe chu puskat xalak Grecia nema pulana lichuwinaw. Chuna makgtayalh xlakata tlan xwanilh tuku xlakpuwan. * Jehová xlilaksaknit Moisés xlakata xkapalakachuwinalh israelitas, chu lu xlakaskinka xʼakxilha la xlakpuwan. ¿La xkgalhtinalh Moisés? ¿Xlakpuwa pi tlakg tlan nialh xkapalakachuwinalh xlakata ni tlan xtayatkan xwanit? ¿Tlan chuna katlawa xwanilh Jehová xlakata xkamanan Moisés xtalhuwikgolh chu kajwatiya xtamakgxtakgli?
16 Chuna la kgalhtinalh Moisés limasiyalh pi xkanajla pi Jehová xalakatitum chu xtlawalh tuku tlan. Na limasiyalh pi ni xlakaskin wa xtamalankilh xtukuwani wata wa xtukuwani Jehová ni lixkan xtalichuwinalh. Chuna limasiyalh pi xakgatekgsa «la lakapastaknan Jehová» (1 Corintios 2:16, NM). ¿Tuku tlawalh Jehová? Xlakata aku xlakpuwama komo namasputu o ni, texto wan pi «ni tlan limakgkatsilh». Uma tachuwin Hebreo kaj wamputun nialh lakpuwa nakamasputu chuna la pulana xlakpuwanit.
Jehová xtachuwinama Abrahán
17. ¿La limasiyanilh Jehová Abrahán pi ni xasitsi?
17 Kalikgalhtawakgaw atanu texto niku lichuwinan pi Jehová makgtayalh chatum xlakskujni xlakata xlimasiyalh pi xlipawan chu xkatsi pi Jehová xtlawalh wantuku xalakatitum. Wa akxni Jehová litachuwinalh Abrahán pi xʼama malakgsputu Sodoma. Akxni Jehová maxkilh talakaskin pi Abrahán xtlawanilh akgtsayan takgalhskinin chu ni lisitsilh. Asta takgaxmatli pi Abrahán xkgawama akxni wa: «¡Lu nitlan tuku lakpuwampat xlakata natamasputuya tiku tlan likatsi chu tiku ni tlan likatsi chu nachuna nakaʼakspula tiku nitu tlawanit chuna la naʼakgspula tiku lixkajni xtayat! Wix ni chuna likatsiya. ¿Wantiku Juez xlikalanka katiyatni ni katitlawalh tuku tlan?» (Génesis 18:22-33).
18. ¿Tuku kinkamasiyaniyan la Jehová likatsinilh Abrahán?
18 ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma tuku tatsokgnit xlakata la lakpuwanan Jehová? Xlikana pi Dios xkatsi tuku natlawa chu ni xtalakaskin pi Abrahán xmakgtayalh xlakata xkatsilh tuku xtlawalh. Jehová tlan tunkun xtiwanilh tuku xlakata chuna xlakpuwanit. Pero maxkilh talakaskin xwanilh tuku xlakpuwan, chuna Jehová limakgtayalh xlakata xakgatekgsli tuku xʼama tlawa chu xakgatekgsli la xlakapastaknan chu xʼakxilhli pi xalakgalhamana chu xalakatitum. Xlikana Jehová limasiyanilh Abrahán pi xʼamigo xʼakxilha (Isaías 41:8; Santiago 2:23).
Tuku kinkamasiyaniyan
19. ¿Tuku na tlan natlawayaw chuna la tlawalh Job?
19 ¿Tuku katsiniw xlakata «la lakapastaknan Jehová»? Xlakata tlan naʼakgatekgsaw la lakapastaknan nalikgalhtawakgayaw Biblia. Ni tlan nalakpuwanaw pi Jehová lakpuwan la akinin. Job wa: «Jehová ni chatum chixku la akit xlakata tlan nakkgalhti, chu akxtum naklakkaxtlawayaw taʼakglhuwit» (Job 9:32). Akxni tsukuyaw akgatekgsaw la lakpuwan Dios, xlikana nachuna lakpuwanaw la Job, tiku wa: «¡Kakgaxpatit! Umakgolh [kaj] xkilhpan xtiji, ¡kaj tsinu tuku takatsi xlakata tuku tlawanit! Chu jilinat nema palha takgaxmata, ¿tiku naʼakgatekgsa?» (Job 26:14).
20. ¿Tuku natlawayaw komo natekgsaw kBiblia tuku ni akgatekgsaw?
20 ¿Tuku natlawayaw komo akxni nalikgalhtawakgayaw Biblia nila naʼakgatekgsaw, max akxni ni akgatekgsaw chuna la lakpuwan Jehová? Naputsayaw xatakgalhtin pero komo chuntiya ni liwana akgatekgsaw nachuna nalipawanaw pi Jehová katsi tlawa tuku xalakatitum. Kalakapastakwi pi kBiblia wilakgolh textos nema ni akgatekgsaw chu tlan nalimasiyaniyaw Jehová pi lipawanaw chu na lipawanaw xtayat nema kgalhi. Kalimasiyaniw pi akinin latamanin nila liwana naʼakgatekgsaw putum tuku tlawa (Eclesiastés 11:5). Chuna tlakg nituwa nachuna nalakpuwanaw la apóstol Pablo: «Pus kaʼukxilhtit lantla ni anan [...] [«xlilanka», NM] Dios, chu lantla nkatsi, asta ni lay ntakgatakgsa xtaputsan, chu na ni la mputsananiyaw wa ntu ntlaway. “Xampi ¿ti akgatakgsli xtalakapastakni nkinTlatikan? Su ¿ti stakyawanit?” “Su ¿ti xla mpala wa xakgasiyaj maxkilh Dios, lakimpi napuxokgonikan?” Sampi paks wa nti mastay, chu na wa xpalakata liʼanan, na wa mpaks nti lakgchampalay. Wa nkatamaxkilh nkakni nkaxani liwayaj xtiwaj. Chuna kalalh, amén» (Romanos 11:33-36).
[Notas nema wilakgo kpágina]
^ párr. 14 Anta kNúmeros 14:11-20 tatsokgnit akgtum takgalhchuwin nema na xtachuna.
^ párr. 15 Lhuwa tiku laklanka kgalhtawakganin wankgo pi uma tachuwin Hebreo nema matitaxtikan kxatotonaco «kimaxki talakaskin» nema wi kʼÉxodo 32:10 tlan nawankan pi wamputun pi Jehová xlimasiyanima Moisés xlakata xkapalakachuwinalh kachikin Israel xlakata palakachuwina xlitaxtunit, o chuna la wan atanu texto, chuna la akxni wi tiku “lakatitayanan” (Salmo 106:23; Ezequiel 22:30). Chuna o nichuna xwanit ama, Jehová makgtayalh Moisés xlakata tlan xwa tuku xlakpuwan.
¿Lakapastaka?
• Latamanin lakpuwankgo pi tuku Jehová tlawa ni tlan, ¿tuku nakinkamakgtayayan xlakata nichuna nalakpuwanaw?
• ¿La nakinkamakgtayayan nakatsiyaw la likatsi Jesús xlakata tlakg tlan natalalinaw Jehová?
• ¿Tuku kinkamasiyaniyan takgalhchuwin nema takgalhilh Jehová Moisés chu Abrahán?
[Takgalhskinin]
[Epígrafe xla página 11]
¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata la lakapastaknan Jehová akxni likgalhtawakgayaw la Jehová tachuwinalh Moisés chu Abrahán?