Nikxni namakgatsankgananiyaw Dios
Nikxni namakgatsankgananiyaw Dios
«Akit akgstitum naklatama.» (SAL. 26:11, NM)
1, 2. ¿Tuku wa Job nema limasiyalh pi ni xmakgxtakga Dios chu tuku xkilhchanima tuku wa kcapítulo 31 klibro nema lin xtukuwani?
MAKGASA, xlimaklakaskinkan balanza xlakata xlipulhkakan tuku kstakan, kgantum kiwi xyawanikan xʼitat chu kgankgatu kgankgatu chiwakanikan xtachuna la aktsu plato. Kgankgatu xwilikan tuku nastakan chu akgankgatu xwilikan tuku lipulhkanankan. Balanzas chu tuku xlipulhkanankgo xlakskujni Dios xatakgatsin xliwanat xwanit (Pro. 11:1).
2Kcapítulo 31 xla Job, tiku nikxni xmakgatsankganani Dios uma tuku wa akxni Satanás xmakgapatinama: «[Jehová] nakilipulhka xatakgatsin kxbalanza, chu [...] naʼakxilha pi nikxni kmakgxtakga» (Job 31:6). Watiya kʼuma capítulo na lichuwinalh pi tayanilh lhuwa tuku tuwa titaxtukgo xlakskujnin Dios. Xlikana, Job lu tlan liʼakxilhtit kinkawilinin, akinin nachuna kilitlawatkan. Komo chuna natlawayaw, tlan nawanaw la wa David: «Akit akgstitum naklatama» (Sal. 26:11, NM).
3. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka ni namakgatsankgananiyaw Dios akxni natlawayaw tuku lu xlakaskinka o akxni ni lu xlakaskinka?
3 Job nikxni makgxtakgli Dios maski titaxtulh lhuwa tuku lu nitlan. Chalhuwa tiku wankgo pi Job lu lhuwa tuku tayanilh. Xlikana, taʼakglhuwit nema titaxtumaw ni xtachuna taʼakglhuwit nema kgalhilh Job. Pero akinin nachuna nikxni kilimakgxtakgatkan Dios akxni tlawayaw tuku lu xlakaskinka chu akxni ni lu xlakaskinka. Akxni chuna natlawayaw nalitalakgapasaw pi ni makgxtakgaw Dios chu limasiyayaw pi wa lakgchan namapakgsinan (kalikgalhtawakga Lucas 16:10).
Ni kamakgatsankgananiw Dios chuna la linaw kilatamatkan
4, 5. ¿Tukuya tayat nikxni tlawalh Job?
4 Chuna la tlawalh Job, komo ni makgatsankgananiputunaw Jehová, xlakaskinka namakgantaxtiyaw xlimapakgsin chu ni natlawayaw talakgxtumit xalimaxana, Job wa: «Kkatalakkaxlanit kilakgastapu. Wa xlakata, ¿la naklakgati tiku kajku tsumat?». Alistalh na wa: «Komo kinaku lakgatilh chatum puskat chu skgalalh xakya akxni nataxtu tiku ktalalin chu nakan akxilha xpuskat, nakmasta talakaskin pi kimpuskat kamawilh atanu chixku chu atanu lakchixkuwin katatsokgostanikgolh» (Job 31:1, 9, 10).
5 Job liwana xlakkaxwilinit pi ni namakgatsankganani Dios, wa xlakata nikxni xkaʼakxilha lakpuskatin xlakata xkatatalakgxtumiputulh. Xlakata xkgalhi xpuskat, nikxni xkalimasiyani pi xkalakgati laktsuman chu na ni xputsa nakatatalakgxtumi lakpuskatin tiku xtamakgaxtokgkgonita. Titaxtulh lhuwa siglos akxni Jesús mastalh takgalhchuwin xalak sipi, wa pi nipara tsinu xlitatlawat talakgxtumit xalimaxana, chu uma tastakyaw putum kstalaninanin Cristo xlimakgantaxtitkan (kalikgalhtawakga Mateo 5:27, 28).
Nikxni kaʼakgskgawinaw
6, 7. 1) Chuna la Job, ¿tuku akxilha Jehová xlakata nakatsi komo xlikana ni makgatsankgananiyaw? 2) ¿Tuku xlakata ni naʼakgskgawinanaw chu ni nalakkaxwiliyaw xlakata wi tuku naliʼakgskgawinanaw?
6 Wantiku ni makgxtakgkgo Dios akgstitum linkgo xlatamatkan, nikxni akgskgawinankgo (kalikgalhtawakga Proverbios 3:31-33). Job wa: «Komo kkatalatama tiku akgsaninankgo, chu lakapara kʼakgsaninamputun, [Jehová] nakimpulhka kxatakgatsin kxbalanza, chu [...] nakatsi pi nikxni kmakgxtakga» (Job 31:5, 6). Chuna la akxilhaw, Dios kalakputsanani latamanin «kxatakgatsin kxbalanza». Chuna la lakputsananilh Job, kalilakputsanani xaʼakgstitum xlimapakgsin xlakskujnin tiku ni makgxtakgkgo.
7 Komo xʼakgskgawinaw chu wi tuku xlakkaxwiliw xlakata nakitaxtu tuku akinin lakaskinaw, nila nawanaw pi ni makgatsankgananiyaw Dios xlakata xla kinkaskiniyan pi “kalakgmakgaw wantu nkaj xatsekg tatlaw ntu limaxana” chu ni “naʼakgskgawinanaw” (2 Cor. 4:1, 2). Pero ¿tuku nakitaxtu komo tuku tlawayaw chu tuku wanaw nitlan tuku nalitlawaniyaw kintalakan? Max naskini Jehová chuna la salmista, tiku wa: «Akxni xaklakgaputsama kkilhanilh [...] Dios, y xla kgaxmatli [...]. Kintikukan, kakimakgtaya xlakata ni kakiliʼakgskgawinankaj, ni kakiliyawaka takgskgawin» (Sal. 120:1, 2). Komo chuna xtlawaw max lu nitlan xkinkakitaxtunin. Kalakapastakwi pi Jehová putsanani «kintalakapastaknikan y kinakujkan», uma wamputun akxilha tuku niti katsi xlakata nakatsi komo xlikana ni makgatsankgananiyaw (Sal. 7:8, 9).
Tlan kakalikatsiniw amakgapitsin
8. ¿La xkalikatsini Job latamanin?
8 Komo ni makgatsankgananiputunaw Dios, ni tlankajwa nawanaw chuna la Job, na xaʼakgstitum chu tlan nakalikatsiniyaw latamanin. Job wa: «Komo ni lakatitum xaklakkaxtlawanilh xtaʼakglhuwitkan kilakskujnin akxni xkgalhikgo taʼakglhuwit, ¿tuku naktlawa akxni Dios naʼakxilha? Chu akxni nakiskini kuenta, ¿tuku nakwani? Na watiya Tiku kintlawalh na watiya tiku tlawalh, chu kajwatiya chatum tiku kinkatlawan kxpan kintsekan» (Job 31:13-15).
9. ¿La xkalikatsini Job xlakskujnin, chu la tlan nachuna natlawayaw?
9 Max ni xʼanan niku xlakkaxtlawakan taʼakglhuwit akxni xlama Job. Pero akxni xʼanan akgtum taʼakglhuwit liwana xlakkaxtlawakan chu asta lakskujnin tlan kskinkgo nakamakgtayakan. Job xaʼakgstitum chu tlan xkalikatsini xlakskujnin. Kstalaninanin Cristo tiku ni makgatsankgananikgo Dios nachuna xlikatsitkan, chu lakgkgolotsin xalak congregación tlakg chuna xlitlawatkan.
Kamaskiwinaw chu ni lhuwa tuku nakgalhiputunaw
10, 11. 1) ¿Tuku likatsiyaw pi Job xmaskiwinan chu xmakgtayanan? 2) ¿Tukuya tastakyaw xalak Biblia max nalakapastakaw akxni likgalhtawakgayaw Job 31:16-25?
10 Job xmaskiwinan tuku xkgalhi chu xkamakgtaya amakgapitsin, ni xlakgkatsaninan chu ni lhuwa tuku xkgalhiputun. Wa xlakata wa: «Komo chatum puskat nema ninit xchixku xakmakgapatinan, chu kaj kiʼakstu xakwalh kiliwat, chu ni xaktawalh tiku nikgalhi xtlat [...]; komo xakʼakxilhli chatum tiku ni kgalhi tuku nalilhakganan [...]; komo akit nitlan xaklikatsinilh tiku ni kgalhi xtlat, akxni xakʼakxilha pi xlakaskin nakmakgtaya chu xʼalh kkinchik [komo chuna xaktlawalh] katalakgxtulh kinpakgan chu kalaktukxli kimpakgan». Job xmakgatsankgananilh Dios komo ni xlipawa chu wata oro xwanilh: «¡Wix klipawanan!» (Job 31:16-25).
11 Umakgolh lakswan tachuwin max kinkamalakapastakayan tuku wa Santiago: «Wa takaknin nema nitu litaxkajwananit kxlakatin kiDioskan chu kinTlatikan wa uma: nakuentajtlawayaw tiku ninit xnatlatni chu tiku ninit xchixku akxni kgalhikgolh taʼakglhuwit, chu nitu nalixkajwananaw tuku xalak kkakilhtamaku» (Sant. 1:27, NM). Chu max na kinkamalakapastakan tuku wa Cristo: «Luwa kuintaj katlawatit ni tiʼakgtsankgayatit, chu nalakgatiyatit nakgalhiputunatit luwa lhuwa tumin; xampi yama xaxlikana lipaxuw xlatamat chatum, ni anta [takilhti] wantu xlilhuwa xtumin». Akxni xmastanita uma tastakyaw, Jesús lichuwinalh chatum chixku tiku lhuwa tuku xkgalhiputun chu lhuwa tumin xkgalhi, pero akxni nilh «kxlakatin Dios nitu [x]kgalhiy» (Luc. 12:15-21, Hua Xasasti Talaccaxlan [TXS] 1999). Komo akinin ni makgatsankgananiputunaw Jehová ni lu lhuwa nakgalhiputunaw. Xlakata uma xtachuna kakninanikan ídolos. ¿Tuku xlakata? Akxni wi tiku lu lhuwa tuku kgalhiputun, limaxtu la xdios chu wata tlakg paxki nixawa Jehová (Col. 3:5). Chuna la akxilhaw, nila lu lhuwa tuku nakgalhiputunaw xlakata uma natlawa namakgatsankgananiyaw Dios.
Ni kamakgxtakgwi xaxlikana takanajla
12, 13. ¿Tuku xlakata Job lu tlan liʼakxilhtit xlakata ni xkakninani ídolos?
12 Latamanin tiku ni makgatsankgananikgo Dios ni makgtanukgo knixaxlikana takanajla. Tlawakgo chuna la Job tiku wa: «Komo xakʼakxilhli xkgakganat akxni stlan xmakgskgo, o lu stlan papaʼ akxni xtlawan kʼakgapun, chu kinaku tsekg xtsukuka maʼakgpuwantinikan, chu xaktsukli kimakan, uma na xlitaxtulh akgtum talakgalhin nema xlakkaxtlawakgolh jueces, xlakata chuna xaklakgmakgalh xaxlikana Dios nema wi talhman» (Job 31:26-28).
13 Job ni xkakninani tuku ni kgalhi latamat. Ni kakninanilh tuku anan kʼakgapun, la Papaʼ. Akxni xkaʼakxilha ni “xmakatsukkan” chu xkamalakgachani tuku wi kʼakgapun nema xkalikakninanilh. Xlakata uma, xkitaxtulh la xkakninanilh ídolos chu xlakgmakgalh xDios (Deu. 4:15, 19). Komo akinin ni makgatsankgananiputunaw Dios na ni nakakninaniyaw tuku kaj katlawakanit (kalikgalhtawakga 1 Juan 5:21).
Ni kamalakgaxokgenaw chu ni kaj kalimasiyaw pi tlan likatsiyaw
14. ¿Tuku likatsiyaw pi Job ni lixkajni xlikatsi?
14 Job ni lixkajni xlikatsi, xlakata xkatsi pi komo chuna xtlawalh xmakgatsankgananilh Dios. Kaʼakxilhwi tuku wa: «Ni xaklipaxuwa xlakata akxni xnilh tiku lu ni xkiʼakxilhputun, [nipara] xaklipaxuwa xlakata xlipatinama tuku nitlan [...] chu ni kmastalh talakaskin nalakgalhinan kinkilhni xlakata xakskilh xakgspulalh tuku nitlan» (Job 31:29, 30).
15. ¿Tuku xlakata nitlan nalipaxuwayaw akxni kaʼakgspula tuku nitlan tiku ni kinkaʼakxilhputunkgoyan?
15 Job nikxni lipaxuwalh akxni xakxilha pi xpatinamakgolh tiku ni xaʼakxilhputunkgo. Titaxtulh akglhuwa siglos klibro xla Proverbios wa: «Akxni wi tuku nitlan naʼakgspula tiku ni akxilhputunan, ni kalipaxuwa; chu akxni namaʼakgchakgxnikan, ni kalipaxuwalh mi naku, xlakata ni naʼakxilha Jehová, chu ni katilakgatilh, chu wata wix nalakgchinan xtasitsi» (Pro. 24:17, 18). Xlakata Dios akxilha tuku wi kkinakujkan, katsi akxni lipaxuwayaw tuku nitlan akgspula achatum, chu Dios lu ni lakgati (Pro. 17:5). Tiku chuna nalikatsi nitlan tuku naʼakgspula xlakata Jehová wan: «Akit nakmalakgaxokgenan» (Deu. 32:35).
16. ¿La tlan lipaxuw nakamakgamakglhtinanaw kinatalankan maski ni lhuwa tumin kgalhiyaw?
16 Nachuna, Job xatapaxuwan xkamakgamakglhtinan amakgapitsin (Job 31:31, 32). Maski akinin max ni kgalhiyaw tumin la Job, na “tlan nakamakgamakglhtinanaw” amakgapitsin (Rom. 12:13). Komo wi tiku natawayamputunaw ni talakaskin lhuwa tuku nalimaklakaskinaw. Kalakapastakwi pi «tlakg tlan nawaya kakaʼ chu naʼanan tapaxkit nixawa nawaya tantum xakgon toro pero anan tasitsi» (Pro. 15:17). Maski ni xataparaxla liwat, tlan nalipaxuwayaw chu nakamatliwakglhaw kinatalankan tiku lu kapaxkiyaw.
17. ¿Tuku xlakata ni namatsekgaw akgtum lanka talakgalhin?
17 Tiku xkamakgamakglhtinan Job kxchik lu xtatliwakglha xtakanajlakan xlakata xlikana xatapaxuwan xkamakgamakglhtinan. Xla ni kaj xlimasiya pi tlan xlikatsi chuna la lakchixkuwin tiku tanukgolh kcongregación kxapulana siglo, tiku kaj tlan xkalikatsikgo tiku lu xlakaskinka xlitaxtukgo xlakata «tlan ntu namaxtunikgoy» (Jud. 3, 4, 16). Job na nikxni matsekgli xtalakgalhin «kxbolsa [x]camisa», kaj xlakata tlanku xlichuwinanka. Xmasta talakaskin pi Dios xlakputsananilh chu xwani xtalakgalhin (Job 31:33-37). Komo namin kilhtamaku natlawayaw akgtum talakgalhin ni kamatsekgwi kaj xlakata ni nakinkalichuwinankanan. Wata kalimasiyaw pi ni makgatsankgananiyaw Dios chu kaputsaw tamakgtay chu kalakkaxtlawaw tuku nitlan tlawaw (Pro. 28:13; Sant. 5:13-15).
Tiku ni xmakgatsankganani Dios lakputsananika
18, 19. 1) ¿Tuku xlakata Job nila xlimawakakan pi lhuwa xkamaskuju xlakskujnin? 2) ¿Tuku xʼama tlawa Job komo xtasiyalh pi xtlawanit tuku nitlan?
18 Job, ni xʼakgskgawinan chu xaʼakgstitum xlikatsi wa xlakata wa: «Komo kintiyat xkiskinilh tamakgtay chu xtasakgolh xlitay [o xkgokgo]; komo kwalh tuku makgalanit chu ni kxokgolh chu xlatamat xmalana lhuwa kmaskujunit, [komo chuna ktlawalh] kkintiyat kapulhli lhtukun nixawa trigo; chu ni xatlan tuwan [o palhma] nixawa cebada» (Job 31:38-40). Uma tuku wa Job limasiya pi nikxni wi tiku xlakgamakglhtinit xpukuxtu chu na ni lu lhuwa xkamaskujunit xlakskujnin. Chuna la Job, akinin nachuna ni namakgatsankgananiyaw Dios putum tuku natlawayaw maski tuku lu xlakaskinka o ni lu xlakaskinka tuku tlawayaw.
19 Job kawanilh kxlakatin kgalhatutu xcompañeros chu Elihú tuku lu tlan xtlawanit, uma xkitaxtu xtachuna la «xfirmarlilh» tuku xtlawanit. Nachuna wanilh tiku xtataʼakglhuwima kawa tuku nitlan xtlawama Job. Komo xtakatsilh pi wi tuku nitlan xtlawanit, xmastalh talakaskin namalakgaxokgekan. Akxni xmakamastanita xtaʼakglhuwit kxlakatin Dios, kaj xkgalhima xlakkaxtlawaka, chuna limakgalhsputulh xtakgalhchuwin (Job 31:35, 40).
Tlan ni namakgatsankgananiyaw Dios
20, 21. 1) ¿Tuku xlakata Job ni makgatsankgananilh Dios? 2) ¿Tuku kilitlawatkan xlakata lu napaxkiyaw Dios?
20 Job nikxni makgatsankgananilh xlakata lu xpaxki Jehová chu wa xlakata Jehová na limasiyanilh pi xpaxki chu makgtayalh. Wa xlakata Job wa: «Latamat chu tapaxkit nema ni makgxtakgnan kilimasiyaninita; chu kuentajtlawanita kilatamat» (Job 10:12). Pero Job na kapaxkilh chu ni xkamakgxtakga tiku xtalakatsu, xlakata xkatsi pi komo nichuna xtlawalh nialh xkgalhinilh xatlan tapekua Dios (Job 6:14). Chuna, latamanin tiku ni makgatsankgananinankgo, paxkikgo Jehová chu xtalatamanin (Mat. 22:37-40).
21 ¿Tuku kilitlawatkan xlakata tlakg napaxkiyaw Dios? Chali chali kalikgalhtawakgaw Biblia chu kalilakapastakwi tuku kinkamasiyaniyan xlakata Dios. Akxni tlawaniyaw oración kawaniw tuku wi kkinakujkan xlakata nalimalankiyaw chu napaxtikatsiniyaw xlakata tlan kinkalikatsiniyan (Fili. 4:6, 7). Kalimalankiw kintatlinkan chu putum kilhtamaku kakatatamakxtumiw xkachikin Dios (Heb. 10:23-25). Nachuna «kalichuwinaw la lakgmaxtunan» Dios (Sal. 96:1-3). Komo chuna natlawayaw chu ni mamakgatsankgananiyaw Dios, chuna la salmista tlan nawanaw: «Naktalakatsuwini Dios, wa kimaxki lipaxaw latamat, porque xla nakimakgtakgalha y ni kama paxtokga tu nitlan» (Sal. 73:28).
22, 23. Kalichuwinanti tuku xtlawakgo xlakskujni Dios xala makgasa chu tuku tlawayaw uku.
22 Lhuwa kata nema titaxtunita, Jehová tanu tanu taskujut kamaxkinit xlakskujni. Noé wanilh katlawalh akgtum arca chu «tiliʼakgchuwinalh Dios» (2 Ped. 2:5). Josué liyawalh xkalilh israelitas kTiyat nema xKawanikanit Nakamaxkikan, chu tlan makgantaxtilh xlakata xlikgalhtawakga «libro xla limapakgsin [...] tantaku chu tantaskaka» chu xmakgantaxti tuku anta xwan (Jos. 1:7, 8). Kstalaninanin Cristo xalak pulana siglo xkamakgalhtawakgakgolh latamanin chu xtamakxtumikgolh xlakata xlikgalhtawakgakgolh xTachuwin Dios (Mat. 28:19, 20).
23 ¿La limasiyayaw la uku pi Jehová lakgchan namapakgsinan chu ni makgatsankgananiyaw? Akxni lichuwinanaw tuku xaʼakgstitum, makgalhtawakgananaw, makgantaxtiyaw tastakyaw xalak Biblia chu katatamakxtumiyaw kinatalankan chu anaw klaklanka tamakxtumit. Putum uma kinkamakgtayakgoyan xlakata ni napekuanaw chu natatliwakglha kintakanajlakan xlakata tlan natlawayaw xtalakaskin Dios. Ni tuwa namakgantaxtiyaw xlakata kinTlatikan xalak akgapun chu xKgawasa kinkamakgtayakgoyan (Deu. 30:11-14; 1 Rey. 8:57). Nachuna kinkamakgtayakgoyan «xlipaks natalanin» tiku na liskujkgo xlakata ni namakgatsankgananikgo chu namalankikgo kiMalanakan chu kiMapakgsinakan Jehová (1 Ped. 2:17).
¿La xkgalhtinanti?
• ¿La kiliʼakxilhatkan xlimapakgsin Jehová niku wan la nalinaw kilatamatkan?
• ¿Tukuya lakwan tayat nema xkgalhi Job lakgatiya?
• Chuna la wan Job 31:29-37, ¿la xlikatsi Job?
• ¿Tuku xlakata wanaw pi putum tlan ni namakgatsankgananiyaw Dios?
[Takgalhskinin]
[Epígrafe xla página 29]
Chuna la Job, akinin tlan ni namakgatsankgananiyaw Jehová
[Epígrafe xla página 32]
Putum tlan nalimasiyayaw pi ni makgatsankganinanaw