Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Wix chu Paraíso

Wix chu Paraíso

Wix chu Paraíso

PULAKTU tuku wankgo nema tlakg kaks malakawaninan xlakata jardín xaʼEdén wa pi lhuwa tiku katsinikgo xlakata Biblia wankgo pi ni talichuwinan kmaktuminika kBiblia. Chatum makgalhtawakgana xla takanajla Paul Morris tsokgli: «Anta kxtachuwin Dios nialh makgstum talichuwinampara xlakata Edén». Max lhuwa especialistas na chuna kanajlakgo, pero tuku lichuwinan kBiblia atanu tuku masiya.

Anta kBiblia lhuwa talichuwinan xlakata Adán chu Eva, luwa chu jardín xaʼEdén. * Pero uma tuku nitlan nema wankgo lakgskgalalan lakchixkuwin ni lu lanka talakgalhin akxni tamalakxtumiyaw tuku tlakg nitlan tlawakgo tiku pulalinkgo takanajla chu tiku lhuwa katsinikgo xlakata Biblia akxni wankgo pi Paraíso kaj akgtum cuento. ¿Tuku xlakata chuna wanaw? Xlakata chuna limasiyamakgolh pi tuku wan Biblia ni xlikana.

Komo ni liwana katsiyaw tuku tilalh kjardín xaʼEdén, nila naʼakgatekgsaw xtachuwin Dios. Chuna la naʼakxilhaw, Biblia kinkamaxkiyan xtakgalhtin makgapitsi takgalhskinin nema lu laktuwa chu lu xlakaskinka, chu makgapitsi xtakgalhtin wa xlakata tuku tilalh kParaíso.

¿Tuku xlakata kgolonaw chu niyaw? Komo Adán chu Eva xtikgalhakgaxmatkgolh Jehová, putum kilhtamaku xtilatamakgolh. Pero akxni ni kgalhakgaxmatkgolh Dios lakgalhinankgolh chu tsukukgolh nikgo (Génesis 2:16, 17; 3:19). Wa Adán chu Eva kinkamatitaxtinikgon talakgalhin. Wa xlakata Biblia wan: «Ntsukulh ntalakgalhin nkatuxawat nkaj xpalakata nchatum nchixku, pus wa linin nkitaxtunilh ntalakgalhin; cha nchu linin, chuna nkgalhikgolh xlipaks nchixkuwin sampi paks lakgalhinankgolh» (Romanos 5:12).

¿Tuku xlakata Dios masta talakaskin kaʼanalh tuku nitlan? Anta kjardín xaʼEdén, Satanás limawakalh Jehová pi xaʼakgsanina chu pi xkamatsekgnima latamanin tuku tlan xkgalhikgolh (Génesis 3:3-5). Xlimasiyaputun pi Dios ni katsi mapakgsinan. Adán chu Eva tatayakgolh Akgskgawini chu lakgmakgankgolh Jehová, chuna limasiyakgolh pi latamanin tlan xakstukan laksakkgo tuku tlan chu tuku nitlan. ¿Chu tuku tlawalh Jehová? Xlakata lu xaskgalala chu xaʼakgstitum, akxilhli pi tlakg tlan xmastalh kilhtamaku pi xakstukan xtapakgsikgolh. La uku lhuwa tuku nitlan lama kkakilhtamaku na wa xlakata pi Satanás kamatlawima tuku nitlan, uma liwana litasiyama pi nipara tsinu la xakstukan kamapakgsikan komo ni Dios nakapulalin (Jeremías 10:23).

¿Tuku xlakata Dios tlawalh Katiyatni? Xlakata Dios xtlawanit Jardín xaʼEdén, limasiyalh pi xlakaskin lu stlan xtawilalh Katiyatni. Jehová kamapakgsilh Adán chu Eva pi lhuwa kamanan xkgalhikgolh chu putum kKatiyatni akgtum jardín xwa (Génesis 1:28). Uma limasiya pi xlakaskin putum Katiyatni paraíso xwa chu xkamanan Adán chu Eva ni xkgalhikgolh talakgalhin, xpaxuwakgolh chu tlan xlatalalilh. Lhuwa tuku talichuwinan kBiblia, kinkawaniyan xlakata la Dios namakgantaxti tuku natlawa kKatiyatni.

¿Tuku xlakata milh Jesucristo kKatiyatni? Akxni xlakgalhinankgonita Adán chu Eva chu xkamanan, lakgalhinanin litaxtukgolh chu tsukukgolh nikgo. Pero xlakata Dios lu xapaxkina makamilh xKgawasa kKatiyatni xlakata xkinkamaxkin takgalhkgalhin chu “xkinkalakgmaxtukan” (Mateo 20:28). ¿Tuku kilhchanima pi xkinkalakgmaxtukan? Kalakapastakwi pi Jesús wantiku Biblia wan pi «xaʼawatiya Adán» putum kilhtamaku kgalhakgaxmatli Jehová nixawa Adán xapulana chixku. Wa xlakata nikxni lakgalhina litaxtulh. Jesús makamastalh xlatamat xlakata xkalakgmaxtulh latamanin ktalakgalhin. Wa xlakata kamakgtayalh tiku xaʼakgstitum xlakata Dios tlan xkatapatilh xtalakgalhinkan chu tlan xmakglhtinankgolh latamat nema Adán chu Eva pulana xkgalhikgo kʼEdén akxni nina xlakgalhinankgo (1 Corintios 15:22, 45; Juan 3:16). Wa xlakata Jesús milh kKatiyatni xlakata tlan xkgantaxtulh tuku Dios lakapastaknit natlawa. *

Chuna la akxilhaw, xtalakaskin Dios ni akgtum tamasiy nema lu tuwa chu ni lu lhuwa akgatekgskgo. Xlikana chu nituwa akgatekgskan. Putum tuku xʼanan kʼEdén, latamanin, chu animales xaxlikana xwankgonit, wantuku Dios wanit pi natlawa nakgantaxtu nialh makgas. Pero xlakata naʼakxilhaw la nakgantaxtu wi tuku kilitlawatkan. Dios lakaskin pi putum namakglhtinankgo tasikulunalin nema nalimin asta wantiku milh kilhtamaku tlawakgolh tuku nitlan (1 Timoteo 2:3, 4). ¿Tuku likatsiyaw?

Akxni xʼamaja niy, Jesús tachuwinalh chatum chixku tiku kxpaxtun xwaka. Ama chixku xkatsi pi xminini namakgnikan, pero wi tuku skinilh Jesús. Chu Cristo kgalhtilh: «Nakintatawilayapi kxakalipaxaw Katiyatni» (Lucas 23:43NM). Xlakata Jesús lakaskin pi chixku tiku lixkajni xtayat xwanit na tlan nalatamapara xliputum kilhtamaku kParaíso unu Katiyatni, ¡xlikana pi lakaskin na anta nalatamayaw! Chu xTlat nachuna. Komo na makglhtinamputuna tuku Dios wanit namasta, chuntiya kakatsini xlakata Jehová, wantiku tlawalh jardín xaʼEdén.

[Notas nema wilakgo kpágina]

^ párr. 3 Natekgsa liʼakxilhtit nema limasiya pi chuna kʼGénesis 13:10; Deuteronomio 32:8; 2 Samuel 7:14; 1 Crónicas 1:1; Isaías 51:3; Ezequiel 28:13; 31:8, 9; Lucas 3:38; Romanos 5:12-14; 1 Corintios 15:22, 45; 2 Corintios 11:3; 1 Timoteo 2:13, 14; Judas 14, chu Apocalipsis 12:9.

^ párr. 8 Tlakg talichuwinan xlakata talakgmaxtut kcapítulo 5 xla libro ¿Tuku xlikana masiyay Biblia?, nema tlawakgonit xtatayananin Jehová.

[Epígrafe xla página 10]

TUKU PULANA WANKA PI XʼAMA LA WANTUKU TALICHUWINANTILHA KMAKTUMINIKA BIBLIA

«Naktlawa pi wix [luwa] chu puskat ni nalaʼakxilhputunatit, chu minkamanan chu xkamanan puskat ni nalaʼakxilhputunkgoy. Xla naʼaktayamiyan chu wix natsankxkitiya.» (Génesis 3:15.)

Wa uma pulana nema tiwanka pi xʼama kgantaxtu nema lichuwinan Biblia, nema lichuwinalh Dios kʼEdén. Pero ¿tiku puskat, luwa chu xkamanankan? ¿Tuku wamputun «ni nalaʼakxilhputunkgoy»?

LUWA

Satanás (Apocalipsis 12:9).

PUSKAT

Wa xkachikin Dios xalak kʼakgapun, ángeles (Gálatas 4:26, 27). Isaías lichuwinalh pi uma «puskat» xkgalhilh xkamanan chu lanka kachikin xaʼespiritual xwa (Isaías 54:1; 66:8).

XKAMANAN LUWA

Tiku laksakkgo natlawakgo xtalakaskin Akgskgawini (Juan 8:44).

XKAMANAN PUSKAT

Tiku pulana xkilhchanima wa Jesucristo, tiku mincha kxkachikin Jehová xalak kʼakgapun. Na kilhchanima xnatalan Cristo xaʼespiritual. Umakgolh kstalaninanin Cristo nema kalilaksakkanit natamapakgsinankgo Jesús kʼakgapun chu lanka kachikin xaʼespiritual nalitaxtukgo, «xʼIsrael Dios» (Gálatas 3:16, 29; 6:16; Génesis 22:18).

TSANKXKITIKA

Akxni xlama xKgawasa Dios kKatiyatni, Satanás makgnilh. Uma lu katsanilh pero ni makgas, xlakata Jesús malakastakwanika.

AKTAYAKMIKA

Jesús namakgni Satanás akxni xliputum kilhtamaku namalakgsputu. Pero akxni nina nachan ama kilhtamaku Jesús nalakkaxtlawa putum tuku nitlan limilh xlakata tuku makilhtsukilh Akgskgawini anta kʼEdén (1 Juan 3:8; Apocalipsis 20:10).

Anta kfolleto Biblia chu tuku lichuwinan, nema tlawakgonit xtatayananin Jehová, natekgsa tuku tsinu tawan xlakata xtema Biblia.

[Epígrafe xla página 11]

Adán chu Eva lipatinankgolh xlakata xtalakgalhinkan