Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Kakamasini minkamanan la nalinkgo xlatamatkan

Kakamasini minkamanan la nalinkgo xlatamatkan

Tastakyaw nema xlitlawatkan familias

Kakamasini minkamanan la nalinkgo xlatamatkan

Loida, * chatum tse xalak México, wan: «Xlakata kʼescuela kamaxkikan condones, lakgkgawasan lakpuwankgo pi tlan natalakgxtumikgo komo nakuentajtlawakgo».

Nobuko, chatum tse xalak Japón, wan: «Akxni kkgalhskilh kinkgawasa tuku xtlawalh komo xakstu xtatamakgxtakgli xtaskin, kinkgalhtilh: “Ni kkatsi”».

MAX akxni miskgata tsukulh tlawan wix lhuwa tuku tlawa xlakata nitu xakgspulalh. Max lakgatlapatit contactos, matsekgtit tuku xchukulh chu wilitit rejas xlakata ni natawaka kʼescaleras.

Pero la uku lankata, tlakg lhuwa tuku nitlan xakgspulalh, chu tlakg tuwa nakuentajtlawaya. Max lakpuwana pi lilakgastanama tiku nitu lhakganankgonit, o komo mintsumat akstu maxtunika fotos niku ni lhakgananit chu malakgachama kcelular. O asta max nila lhtataya xlakata lakpuwampat: «¿Wi tiku tatalakgxtumima?».

Lakpuwankgo pi kakuentajtlawamakgolh

Makgapitsi natlatni lakpuwankgo pi tuku tlan natlawakgo wa nakaskgalakgo xkamanan putum kilhtamaku. Pero chuna la titaxtu kilhtamaku natlatni akxilhkgo pi xkamanan katsinikgo la nakaʼakgskgawikgo chu tsekg tlawakgo tuku kawanikan pi ni natlawakgo.

Uma limasiya pi akxni putum kilhtamaku nakaskgalakan ni makgtayanan. Nipara Jehová chuna kinkaskgalayan xlakata nakgalhakgaxmataw (Deuteronomio 30:19). ¿Tuku tlan natlawakgo xanatlatni xlakata xkamanan nalaksakkgo tuku tlan chu nitu nalixkajwanankgo? (Proverbios 27:11.)

Pulaktu tuku makgtayanan wa makglhuwa nakatalichuwinana xlakata talakgxtumit. Tlakg tlan nakalitachuwinana akxni laktsinajku, pero chuntiya katlawa akxni stakkgonita (Proverbios 22:6). * Pero kalakapastakti pi wix miliwanit putum tuku katsiputun. Alicia chatum tsumat xalak Gran Bretaña, wan: «Wilakgolh tiku lakpuwankgo pi tlakg talichuwinanputunaw xlakata talakgxtumit kiʼamigoskan, pero kilhuwakan klakgatiyaw katachuwinanaw kinatlatnikan. Tuku wankgo xlakan, xlikana».

Kakamasini la nalinkgo xlatamatkan

Komo minkgawasa lankata, max katsiya niku minkgo lakgskgatan. Pero ni kajwatiya talakaskin. Talakaskin pi «kxtalakapastaknakan [...] nakatsiy ntu ni xatlan, chu ntu xatlan» (Hebreos 5:14). Lakgkgawasan chu laktsuman xlikatsinitkan la nalinkgo xlatamatkan, chu tuku nakamakgtaya akxni wi tuku nalaksakkgo natlawakgo. Pero ¿tuku tlan natlawayatit xlakata minkamanan nakatsinikgo la nalinkgo xlatamatkan chu chuna natlawakgo?

Pulana kaʼakxilhtit la lipinatit milatamatkan. Max liwana katsiyatit pi talakgalhin akxni tlawakan talakgxtumit chu nina tamakgaxtokgkan (1 Tesalonicenses 4:3). Chu minkamanan katsikgo tuku wix lakpuwana chu max tlan nawanikgoyan textos xalak Biblia niku wan pi nitlan. Wa xlakata komo nakakgalhskina tuku lakpuwankgo, nawanikgoyan pi nitlan.

Pero wi tuku tlakg talakaskin. Maktum libro nema masiya xlakata talakgxtumit nema wanikan Sex Smart, wan pi lhuwa lakgkgawasan kaj wakgo tuku kawanikgo xnatlatnikan xlakata «nina liwana katsikgo tuku tlawaputunkgo». Chu na wan: «Akxni xlilaksakatkan tuku natlawakgo chu kaj ni lhuwa kilhtamaku kgalhikgo ni katsikgo tuku natlawakgo». Wa xlakata lu xlakaskinka liwana nakatsikgo la nalinkgo xlatamatkan. ¿La tlan nakamakgtayayatit?

Kawantit la limpimpatit milatamatkan. ¿Lakpuwanatit pi kaj watiya tiku tamakgaxtokgkgonit tlan natalakgxtumikgo? Komo chuna lakpuwana makglhuwa chu lakatanks kakawani minkamanan. Maktum libro nema lichuwinan xlakata uma wan pi limasiyakanit pi «akxni natlatni makglhuwa kalitachuwinankgo xkamanan pi nitlan akxni talakgxtumikgo tiku kajku lakgkgawasan, xlakan talakgxtumikgo akxni tlakg laklankata» (Beyond the Big Talk).

Pero chuna la akxilhwi, maski lakkamanan katsikgo la linkgo xlatamatkan xnatlatni ni wamputun pi xlakan nachuna nalikatsikgo. Maski chuna, tuku kamasiyanikgo xnatlatni tlan nakamakgtaya xlakata kxakstukan nalakpuwankgo la nalinkgo xlatamatkan. Nachuna tuku tlawakgonit makgapitsi lakgkgawasan limasiya pi lhuwa linkgo xlatamatkan chuna la xtlatkan, maski pulana xlakgmakgankgonit.

WA UMA TUKU TLAN XTLAWATIT: Kalimaklakaskinti tuku taxtulh knoticia xlakata natsukuya tachuwinana chu tlan nawan tuku lakpuwan. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit komo knoticia talichuwinalh pi likgamananka chatum puskat max tlan xwani: «Lu nitlan pi lamakgolh lakchixkuwin tiku kaj tatalakgxtumiputunkgo lakpuskatin. ¿Tuku xlakata chuna likatsikgo?».

Putum kakawani xlakata talakgxtumit. Xlikana pi talakaskin nakawaniyaw lakkamanan tuku nitlan max nakitaxtu xlakata talakgxtumit (1 Corintios 6:18; Santiago 1:14, 15). Pero kalakapastaktit pi Biblia wan pi talakgxtumit xtamaskiwin Dios chu ni akgtum xliʼakgsiyat Satanás (Proverbios 5:18, 19; El Cantar de los Cantares 1:2). Komo akxni katachuwinana minkamanan xlakata talakgxtumit kaj nakawaniya pi nitlan, natsukukgo lakpuwankgo tuku ni xlikana chu ni takilhtinit kBiblia. Kaʼakxilhti tuku wan Corrina chatum tsumat xalak Francia: «Xlakata kinatlatni lhuwa xkiwanikgo xlakata talakgxtumit xalimaxana, nitlan xaklakpuwan xlakata talakgxtumit».

Wa xlakata kakamasiyani minkamanan tuku xaxlikana xlakata talakgxtumit. Nadia, chatum tse xalak México wan: «Klakaskin pi kinkamanan kakatsikgolh pi kinkatlawakan xlakata natalakgxtumiyaw, akgtum lu tlan tamaskiwin nema Jehová kamaxkinit tiku tamakgaxtokgkgonit. Klakaskin nakatsikgo pi chuna la nalimaklakaskinkgo uma tamaskiwin tlan nakalimini tapaxuwan o talipuwan».

WA UMA TUKU TLAN XTLAWATIT: Akxni nalitachuwinamparaya talakgxtumit, na kawani tuku xatlan. Ni kapekuantit, kakawani minkamanan pi talakgxtumit akgtum lu tlan tamaskiwin xla Dios nema tlan nalipaxuwakgo akxni natamakgaxtokgkgo. Kakawanitit pi katsiyatit pi namakgantaxtikgo tastakyaw xalak Biblia asta akxni natamakgaxtokgkgo.

Kakawani tuku nitlan nakitaxtu. Xlakata nalaksaka natlawaya tuku tlan, ni kaj talakaskin nakatsiyaw tuku tlan chu tuku nitlan. Na talakaskin naʼakxilhaw tuku tlan nakitaxtu chu tuku nitlan nakitaxtu xlakata tuku tlawaputunaw. Chatum tala nema wanikan Emma xalak Australia wan: «Akxni tsumatku xakwanit, liwa xaklakgapasa xlimapakgsin Dios. Pero ni liwana xakkanajla. Tuku nitlan ktlawalh kimasiyanilh pi lu xlakaskinka nakanajlayaw pi tlan nakinkakitaxtuniyan komo namakgantaxtiyaw uma limapakgsin chu tuku nakinkaʼakgspulayan komo ni nakgalhakgaxmataw».

Biblia tlan nakinkamakgtayayan, xlakata lichuwinan xlimapakgsin Dios chu na kinkawaniyan tuku nakinkaʼakgspulayan komo ni nakgalhakgaxmataw. Tekgsaw akgtum liʼakxilhtit kProverbios 5:8, 9. Anta chatum kgawasa wanikan pi ni katlawalh talakgxtumit nema ni xlitatlawat pero nawanikan tuku xlakata: «Xlakata ni natamamaxaniya xlakatin amakgapitsin». Xlakata tiku talakgxtumi chu nina tamakgaxtokga tamamaxani chu nialh akstu paxkikan. Na nialh tlan talalin Jehová chu tlawa pi na nitlan naʼakxilhkgo tiku nitu tlawakgonit talakgxtumit xalimaxana. Komo minkgawasa nalilakapastaka tuku nitlan natlawani xmakni, xtalakapastakni chu xtakanajla akxni ni nakgalhakgaxmata xlimapakgsin Dios, uma namakgtaya tlan nalin xlatamat. *

WA UMA TUKU TLAN XTLAWATIT: Kalimaklakaskinti liʼakxilhtit xlakata minkamanan naʼakgatekgskgo pi lu xlakaskinka namakgantaxtikgo tastakyaw xalak Biblia. Max tlan nawaniya: «Lhkuyat nema liskgonkan tlan pero akxni lakgatum lhku kakiwin nitlan ¿Tuku xlakata ni lakxtum? ¿Tlan natamalakxtumiyaw tuku la ktalakgxtumit? ¿Tuku nala komo nalakatsalayaw tuku Dios lakkaxwilinit?». Alistalh kalikgalhtawakgani Proverbios 5:3-14 xlakata namakgtayaya nalilakpuwan tuku nitlan kitaxtu akxni tlawakan talakgxtumit nema ni xlitatlawat.

Pero maski akinin tlawaputunaw tuku tlan, min kilhtamaku tuwa makgkatsiyaw. Takao, chatum kgawasa tiku kgalhi 18 kata xalak Japón wan: «Liwana kkatsi tuku kilitlawat, pero tuwa kmakgkatsi ni naktlawa tuku nitlan». Komo minkgawasa chuna makgkatsi, kawani pi lhuwa chuna makgkatsikgo, chu asta Pablo kstalanina Cristo tiku nikxni makgxtakgli Dios wa: «Maski ktlawaputun wa ntu xatlan, ktakgsa yuma ntu [kimatlawiputun] ntu nitlan» (Romanos 7:21).

Nachuna akxni kgawasa kgalhi uma taʼakglhuwit namakgtaya nalaksaka tuku natlawaputun: ni natayani nitlan talakapastakni, namasta talakaskin pi amakgapitsin namatlawikgo tuku nitlan, o liwana nalakapastaka tuku natlawa chu namakgantaxti. Akxni liwana katsi la nalin xlatamat namakgtaya natlawa tuku tlan.

[Notas nema wilakgo kpágina]

^ párr. 3 Talakgpalikgonit tukuwani.

^ párr. 10 Revista Makatsinina 1 xla diciembre kata 2010, páginas 28 asta 30, natekgsa tastakyaw xlakata la tlan nakalitachuwinana minkamanan talakgxtumit maski laktsina o laklankata.

^ párr. 22 Tlakg talichuwinan xlakata uma kʼartículo “Los jóvenes preguntan. ¿Debería tener relaciones con mi pareja?”, krevista ¡Despertad! xla abril kata 2010, tlawakgonit xtatayananin Jehová.

TAKGALHSKININ NEMA NALILAKAPASTAKAW

¿Limasiyama kinkgawasa pi katsinima la nalin xlatamat?

Akxni kkatachuwinan kinkamanan xlakata talakgxtumit, ¿kkawani pi akgtum xtamaskiwin Dios, o akgtum xliʼakgsiyat Satanás?

[Epígrafe xla página 14]

Tuku tlan nalipawanaw

Maktum libro nema lichuwinan xlakata la nakamasiyanikan kamanan uma tuku wan: «Tastakyaw nema masta Biblia xlakata talakgxtumit makgtayanankgo chu tlanku kalipawakan. Kaj kalakpuwanti tuku nitlan kaʼakgspula lakgkgawasan akxni talakgxtumikgo chu lu lakgkgawasanku, akxni kgalhikgo xkamanan chu nina tamakgaxtokgkgonit o kapasa tajat la sida. Liwana tasiya pi tastakyaw xalak Biblia niku wan pi kaj asta akxni tamakgaxtokgkgonit tlan natalakgxtumikgo [...] —talakgxtumit nema tlan kitaxtu— wa nema tlakg tlan tastakyaw chu nema kinkamakgtayayan kkinkilhtamakujkan» (Parenting Teens With Love and Logic).