Akxni lu lipawanaw Jehová nitu lipekuanaw
Akxni lu lipawanaw Jehová nitu lipekuanaw
«Akit kkatsi xlakata [Jehová] kgaxmata akxni kkilhanij.» (SAL. 4:3)
1, 2. 1) ¿Tuku lu nitlan titaxtuma David? 2) ¿Tukuya salmos naʼakxilhaw?
DAVID tipuxum kata mapakgsinamaja. Kgolota chu wi tuku lu nitlan titaxtuma. Xkgawasa Absalón lakatakilh chu makglhtilh xtamapakgsin, wa xlakata David tsalataxtucha kJerusalén. Chu ni kajwatiya ama, chatum kstakyawana tiku lu xpaxki akgskgawilh. Kaj ni lhuwa lakchixkuwin tiku ni makgxtakgkgo taʼankgo, nitu tununan chu tasatilha ksipi nema wanikan Olivos. Chu tuku tlakg nitlan, Simeí chatum xpariente Saúl mamaxani, lakgmakan chiwix, pokgxni chu lixkajni tuku wani (2 Sam. 15:30, 31; 16:5-14).
2 ¿Namakgni uma tuku nitlan chu talipuwan nema titaxtuma? Ni, xlakata lipawan Jehová, chuna limasiya Salmo 3, niku David lichuwinan akxni xtsalanima Absalón. Mapakgsina na tsokgli Salmo 4, chu chuna la wan Salmo 3, limasiya la lipawan pi Dios kgaxmata chu kakgalhti akxni wi tuku skinikgo xlakskujni tiku ni makgxtakgkgo (Sal. 3:4; 4:3). Uma akgtiy salmo kinkawaniyan pi Jehová katawi tantaku chu tantaskaka, chu kasikulunatlawa akxni kamakgtaya, nitu kamakglhuwi chu nitu lipekuankgo (Sal. 3:5; 4:8). Wa xlakata lu nakinkamakgyayan naʼakxilhaw uma akgtiy takilhtlin chu naʼakxilhaw la nakinkamakgtayayan nitu nalipekuanaw chu tlakg nalipawanaw Dios.
«Lhuwa talakputsamana la nakin[...]tlawani tu nitlan»
3. Chuna la wan Salmo 3:1, 2, ¿tuku xtitaxtuma David?
3 Chatum makatsinina wanilh David: «Putum lakchixkuwin xalak Israel wa tatayakgo Absalón» (2 Sam. 15:13). Ni tlan limakgkatsilh pi xkgawasa lhuwa tiku xtatayakgo chu wan: «Kintikukan Dios, tlania talhuwanit ti kintasitsinij, lhuwa talakputsamana la nakin[...]tlawani tu nitlan. Lhuwa akxni, kintalichiwinan, tawan: “Dios ni ama lakgmaxtu nama chixku”» (Sal. 3:1, 2). Chuna la akxilhaw, israelitas wankgo pi Jehová ni katilakgmaxtulh David kxmakan Absalón chu tiku makgtayakgo.
4, 5. 1) ¿Tuku liwana katsi David? 2) ¿Tuku wamputun tachuwin «tiku kimaʼaktsaja»?
4 Pero David katsi pi namakgtaya Dios, xlakata xliputum xnaku lipawan. Wa xlakata kilhtli: «Pero, wix Jehová, wix la akgtum escudo tiku kimakgtaya, kililanka chu Tiku kimaʼaktsaja» (Sal. 3:3, NM). Liwana katsi pi namakgtaya Jehová, chuna la escudo makgtaya soldado. Xlikana pi uma kgolota mapakgsina punks punks tsalama chu taʼakgtlapanit xlakata limasiya pi tamamaxaninit, pero Jehová nalakgpali tuku akgspulama chu namalanki. Taʼaktsajnit natlawampara. Wa xlakata wani Jehová pi liwana katsi nakgaxmata tuku skinima. Chu akinin, ¿tuku tlawayaw? ¿Nachuna lipawanaw Jehová?
5 Akxni David wa: «Tiku kimaʼaktsaja», xlimasiyama pi wa Jehová tiku xmakgtaya. La Palabra de Dios para Todos (2008) matitaxti uma versículo: «Wix, kiMalana, wix kiʼescudo. Wix kimalankiya chu kimatliwakglha». Kaʼakxilhwi la wan maktum diccionario bíblico xlakata tachuwin «Tiku kimaʼaktsaja»: «Akxni Dios kinkamaʼaktsajan, lu lipaxuwayaw chu nitu lipekuanaw». Xlakata makglhtika xtamapakgsin David lu lilakgaputsa pero xlakata Jehová “maʼaktsaja”, nialh pekuan chu tatliwakglha xtakanajla.
Jehová «kakimakgtayalh»
6. ¿Tuku xlakata David wan pi Jehová nakgaxmatni anta kxasanto ksipi?
6 Xlakata David katsi pi tlan nalipawan Jehová uma tuku na wampara: «Makgtum akit kkilhanilh Kintikukan Dios xlakata kakimakgtayalh, [...] latani wilacha, [...] sipi» (Sal. 3:4). Caja xla talakkaxlan nema limasiyakan pi anta wi Dios wi ksipi nema wanikan Sión, chuna la lakkaxwililh David (kalikgalhtawakga 2 Samuel 15:23-25). Wa xlakata lu tlan pi David wan pi Jehová nakgaxmatni xʼoración kxasanto sipi.
7. ¿Tuku xlakata ni pekuan David?
7 David katsi pi xʼoraciones ni kaj paxkat, wa xlakata ni pekuan, chuna la wan kxtakilhtlin: «Katsisni akxni piriks ktamaj, lipaxaw klhtataj, y chu kstaknambaraj, porque Kintikukan Dios kimakgtakgalhmaj» (Sal. 3:5). Ni pekuan akxni an lhtata maski katsi pi tlakg nituwa xtlawanika tuku nitlan. Liwana katsi pi lichali nalakgaxkgakgapara, xlakata makglhuwata akxilhnit la xTlat xalak kʼakgapun makgtayanit chu lu lipawan. Akinin katsiyaw pi na tlan nalipawanaw pero komo tlawamaw «[k]xtiji Jehová» chu nikxni namakgxtakgaw (kalikgalhtawakga 2 Samuel 22:21, 22).
8. ¿La limasiya David pi lipawan Jehová chuna la wan Salmo 27:1-4?
8 Kʼatanu salmo nema na tsokgli, David limasiya pi chuntiya ni pekuan chu lipawan Dios: «Kintiku Dios [Jehová] kimaxki ixtaxkgakget, y wa kilakgmaxtu akxni taskinij, ¿tiku akit nakjikuanij? Niti. Wa kimakgtakgalha kanikxniwaj, ¿tiku tlan nakimakgakglhaj? Akxni kintalitamakxtumilh xalaklixkajnit ti ixkintamalakgaputsi [...]. Maski ixkintamakgstiliwililh lhuwa soldados, ni jikwama kinakuj [...]. Tipatum tu kmakgskinit Kintikukan Dios, wa jee liwaka kputsamaj, klatamaputun nak [kxchik] kiDios, ixliwakg kilhtamaku lata klamaj, xlakata nakakxilha ixlitlan takatsij, y nakputsa ixtamakgtayan, y naklakgachixkuwi nak ixchik» (Sal. 27:1-4). ¿La limasiyayaw pi nachuna makgkatsiyaw la xmakgkatsi David? Akxni anaw kputum tamakxtumit chu kaj makgatsankgayaw makgapitsin tamakxtumit akxni xlikana nila anaw (Heb. 10:23-25).
9, 10. ¿Tuku xlakata tlan nawanaw pi tuku wan Salmo 3:6, 7 ni wamputun pi David xkamalakgaxokge xtalamakgasitsin?
9 Maski David lipatinan pi xkgawasa lakatakilh chu lhuwa tiku nialh xtapakgsinikgo, David kilhtlilh: «Ni ktikapekuanilh maski akgkaw Sal. 3:6, 7, NM).
mil nakistiliwilikgo. ¡Oh Jehová! ¡KiDios kakilakgmaxtu! Chu kakakgalhkgaxi tiku kisitsinikgo. Nakalaktukxniya xtatsankan tiku lixkajni likatsikgo» (10 David ni malakgaxokgenan. Komo wi tiku “nakakgalhkgaxi” tiku xsitsinikgo wa Dios, chu ni wa David. Uma mapakgsina nema nikxni makgxtakga Dios lakgtsokgxtulh xLimapakgsin Dios chu katsi pi Jehová wan: «Akit nakmalakgaxokgenan chu nakixokgonikan» (Deu. 17:14, 15, 18; 32:35). Na katsi pi kintlatikan Tiku kgalhi xliputum litliwakga, na “nakalaktukxni xtatsankan tiku lixkajni likatsikgo”. Na wamputun, ni katimastalh talakaskin natlawanikan tuku nitlan. Jehová liwana katsi tiku lixkajni xtayatkan, xlakata «akxilha tuku wi knaku» o anima (1 Sam. 16:7). ¡Lu paxtikatsiniyaw pi kinkalimasiyaniyan pi tlan nalipawanaw chu kinkamatliwakglhan xlakata tlan natayaniyaw tuku kinkatlawaniputunan Satanás tiku tlakg lixkajni likatsi! Nialh makgas, Jehová natlawa pi xtalamakgasitsin namakankan niku xakapulhman. Akxni ama kilhtamaku nalitaxtu la tantum león nema xaluku, pero xakixtuluwa, kajwatiya kgalhima namalakgsputukan (1 Ped. 5:8, 9; Apo. 20:1, 2, 7-10).
«Dios, wata wix lanka lakgmaxtuna»
11. ¿Tuku xlakata nakapalakaskinaw kinatalankan akxni tlawayaw oración?
11 David katsi pi kajwatiya Jehová tiku tlan nalakgmaxtu. Pero ni kaj xakstu lakaskin pi kamakgtayaka wata na lakaskin pi putum xkachikin Dios, wa xlakata uma tuku limasputu xtakilhtlin: «Dios, wata wix lanka lakgmaxtuna ¡wix kasikuanatlawaya minkamanan!» (Sal. 3:8). Xlikana pi David kgalhi lhuwa taʼakglhuwit, pero chuntiya tlawani oración Jehová xpalakata putum kachikin chu skini pi kasikulunatlawalh. ¿Ni xlikana pi nachuna kilitlawatkan xpalakata kinatalankan? Akxni natlawayaw oración nakapalakaskinaw chu nawaniyaw Jehová pi kakamaxkilh xʼespíritu santo xlakata tlan nalichuwinankgo Dios chu ni napekuankgo (Efe. 6:17-20).
12, 13. ¿Tuku akgspulalh Absalón, chu tuku wa David?
12 Xlatamat Absalón lu xalimaxana la lakgsputli, uma kamasiyani tuku ni xlitlawatkan amakgapitsin chu tlakg masiya la nakakitaxtuni tiku kaputsastalani xtalaksakni Dios, la mapakgsina David (kalikgalhtawakga Proverbios 3:31-35). Akxni katlajaka tiku xputsastalanimakgolh, xkgawasa David lakapala xtsalama chu xkgetawilanit tantum mulo. Pero, litaʼakgchitawaka xchixit kxpakgan kgantum kiwi chu anta lhtokg takgchitawaka xastakna pero nialhtuku la xtlawa chu Joab makgtutu lakgxtokgowaka kxnaku (2 Sam. 18:6-17).
13 ¿Lipaxuwa David akxni katsilh pi nilh? Ni nipara tsinu wata min an xlama pixlanka xtasama chu xwan: «¡Kinkgawasa, Absalón, kinkgawasa, kinkgawasa, Absalón! ¡Wata akit xaktinilh mimpalakata Absalón, kinkgawasa, kinkgawasa!» (2 Sam. 18:24-33). Kaj watiya Joab, tlawalh pi mapakgsina David nialh xtasalh. ¡Lu nitlan la lisputli! Absalón xakstu putsalh, xlakata lu xlakgati tamapakgsin ni kajwatiya xmakglhtiputun tamapakgsin chatum mapakgsina, xmakglhtiputun xtlat tiku Jehová xlaksaknit (2 Sam. 19:1-8; Pro. 12:21; 24:21, 22).
David wanipara Dios pi xlipawan
14. ¿Tuku tlan nawanaw xlakata tuku tatsokgnit kSalmo 4?
14 Anta kSalmo 4, chu chuna la wan Salmo 3 wa akgtum oración xla David niku limasiya pi lu lipawan Jehová (Sal. 3:4; 4:3). Max tsokgli xlakata nalipaxtikatsini Dios xlakata makgtayalh akxni Absalón xmakglhtiputun xTamapakgsin. O max tsokgli xlakata tlan xlikilhtlikgolh levitas. Maski ni liwana katsiyaw, tlakg lipawanaw Jehová akxni liwana lilakapastaknanaw tuku wan uma salmo.
15. ¿Tuku xlakata liwana katsiyaw pi Dios nakinkakgaxmatniyan akxni limaklakaskinaw xtukuwani Jesús?
15 Amakgtum, David wampara la xlilhuwa lipawan Jehová chu la makgtayanan oración. Wan: «Akxni kilhaniyachan, kakinkgalhti xaʼakgstitum kiDios. Akxni klipuwama kakinkgaxpatni. Kakilakgalhamanti chu kakgaxpati kiʼoracion» (Sal. 4:1, NM). Komo nachuna namakgantaxtiyaw xaʼakgstitum xlimapakgsin Jehová, na tlan nalipawanaw chuna la lipawa David. Katsiyaw pi wa «xaʼakgstitum [...]Dios» chu kasikulunatlawa tiku xaʼakgstitum lamakgolh. Xlakata kanajlaniyaw talakgmaxtut, tlan nalimaklakaskinaw xtukuwani xKgawasa xlakata tlan natalakatsuwiniyaw Dios chu kanajlayaw pi kinkakgaxmatniyan (Juan 3:16, 36). ¡Lu tlan limakgkatsiyaw uma!
16. ¿Tuku max titaxtulh David nema max nitlan mamakgkatsinilh?
16 Min kilhtamaku titaxtuyaw lhuwa taʼakglhuwit chu namakgkatsiyaw pi nialhla tuku tlawayaw. Max milh kilhtamaku David nachuna makgkatsilh, xlakata kilhtlilh: «Xkaman lakchixkuwin, ¿asta tukuya kilhtamaku nalikgalhkgamananatit kililanka, akxni wixin paxkiyatit tuku nitu litaxtu, akxni wixin putsapatit taʼakgsanin?» (Sal. 4:2, NM). Akxni tawan «xkamanan lakchixkuwin» kilhchanima putum latamanin. Unu, tiku tsokgli salmo kaliwanima xtalamakgasitsin akxni wan «paxkiyatit tuku nitu litaxtu». Biblia Nueva Versión Internacional chuna matitaxti uma versículo: «¿Asta tukuya kilhtamaku napaxkiyat ídolos nema nitu xlilaka chu naputsastalaniyatit tuku ni xlikana?». Wantuku tlawalh David kinkamasiyaniyan pi: maski nitlan nalimakgkatsiyaw tuku nitlan tlawakgo amakgapitsin, lu lhuwa katlawaniw oración xaxlikana kiDioskan chu chuntiya kalipawaw.
17. Kawanti la tlan namakgantaxtiyaw tuku wan Salmo 4:3.
17 David chuntiya limasiya pi lipawan Dios akxni wan: «Kakatsitit xlakata Kintikukan Dios kalaksaknit, ti [...]lakgati tankswa latamat [...] akit kkatsi xlakata kgaxmata akxni kkilhanij» (Sal. 4:3). Xlakata ni namakgxtakgaw Dios talakaskin ni napekuanaw chu xlikana nakanajlayaw. Umakgolh tayat lu xlakaskinka, akgtum liʼakxilhtit, akxni chatum xalak familia tlawa akgtum talakgalhin chu ni makgxtakga, maxtukan kcongregación. Pero tiku ni makgxtakgkgo Jehová chu kgalhakgaxmatkgo kasikulunatlawa. Nachuna akxni tatayakgo Dios limasiyakgo pi lu lipawankgo chu uma makgtayanan xlakata naʼanan tapaxuwan kxkachikin (Sal. 84:11, 12).
18. Chuna la wan Salmo 4:4, ¿tuku kilitlawatkan akxni wi tiku nitlan tuku kinkawaniyan o kinkatlawaniyan?
18 ¿Tuku natlawayaw komo wi tiku nakinkawaniyan o nakinkatlawaniyan tuku nitlan? Chuntiya napaxuwayaw komo natlawayaw chuna la wan xtastakyaw David: «Kasitsitit pero ni kalakgalhinantit. Kawantit tuku wixin nalakaskinatit kmintalakpastaknikan, akxni wilatit kminputamakan pero nitu kawantit» (Sal. 4:4, NM). Komo kinkawanikanan o kinkatlawanikanan tuku nitlan, ni kakamalakgaxokgew, uma akgtum talakgalhin (Rom. 12:17-19). Tlan naʼanaw kimputamakan chu nawanaw tuku nalakaskinaw kkintalakapastaknikan. Akxni nalitachuwinanaw Jehová, max tanu la nalakapastakaw chu max natapatiyaw o namatsankgananiyaw kintalakan xlakata paxkiyaw (1 Ped. 4:8). Apóstol Pablo na mastalh uma tastakyaw nema max takilhtinit kSalmo 4:4: «Maski nasitsiyatit, wampi ni tililakgalhinanatit; ni natsankgay nchichini lantla nkgalhiyatitku mintasitsinkan. Na ni timaxkiyatit nkilhtamaku mpala nakatokglhan akskgawini» (Efe. 4:26, 27).
19. ¿La tlan namakgantaxtiyaw Salmo 4:5 akxni wi tuku namakamastaniyaw Jehová?
19 David amakgtum wampara pi talakaskin nalimasiyayaw pi kanajlaniyaw Dios: «Kalilakgachixkuwinantit [tamakamastan] xla tankswa latamat, ¡ixliwakg minakujkan kalipawantit wata Kintikukan Dios!» (Sal. 4:5). Dios xmakgamakglhtinan tamakamastan nema xmastakgo israelitas kaj akxni xatlan tapuwan xlimastakgo (Isa. 1:11-17). Nachuna Dios namakgamakglhtinan kintamakamastakan kaj akxni lu xlikana makgapaxuwaputunaw chu lu lipawanaw (kalikgalhtawakga Proverbios 3:5, 6 chu Hebreos 13:15, 16).
20. ¿Tuku kilhchanima tachuwin «kakilalakaliminiw ixtaxkgakget milakan»?
20 David wampara: «Lhuwa ti [...]wan: “¿Tiku nakinkamaxkiyan lipaxaw latamat nima kputsayaj? ¡Pues niti!” ¡Oh Dios, [...] kakilalakaliminiw ixtaxkgakget milakan, mintalakgalhaman!» (Sal. 4:6). «Ixtaxkgakget milakan» kilhchanima akxni Dios tlan kinkaʼakxilhan (Sal. 89:15). Wa xlakata akxni David skini Dios «kakilalakaliminiw ixtaxkgakget milakan», kskinima pi tlan xakxilhli. Xlakata akinin lipawanaw Jehová, kinkasikulunatlawayan chu lipaxuwayaw xlakata katsiyaw pi tlawamaw xtalakaskin.
21. ¿Tuku namakglhtinanaw komo lu nalichuwinanaw Dios?
21 David liwana katsi pi Jehová natlawa pi tlakg nalipaxuwa nixawa akxni chatum tiku chananan paxuwa akxni makgala tuku xchanit. Wa xlakata kilhtlinilh Jehová: «Ama lanka tapaxawan nima wix kimaxkiya nak kinakuj, tlakg liwaka ixtapalh [...] nima xlakan takgalhi akxni lhuwan ixtachanankan, y akxni lhuwa tamaki xachuchut ixʼuvaskan» (Sal. 4:7). Akinin na kilikanajlatkan pi lu napaxuwayaw komo makgtayananaw xlakata latamanin nalakgapaskgo Dios (Luc. 10:2). La uku lu lipaxuwayaw akxni akxilhaw pi tlakg lhuwa tiku makgtayamakgolh «lanka kachikin» tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun (Isa. 9:3). Chatunu chatunu tlan natlawayaw uma takgalhskinin: «¿Lu klipaxuwa xlakata ktlawama uma taskujut?».
Nitu kalipekuaw, putum kilhtamaku kalipawaw Dios
22. Chuna la wan Salmo 4:8, ¿la xkitaxtuni israelita akxni xkgalhakgaxmata xLimapakgsin Dios?
22 Umakgolh tachuwin limakgalhsputu xtakilhtlin David: «Akit katsisni, lipaxaw piriks ktama nak kin[pu]tama, y tunkan klhtataj, porque kkatsi xlakata wix kiDios, ti talipaw kimakgtakgalha» (Sal. 4:8). Akxni israelitas xkgalhakgaxmatkgo Limapakgsin, tlan xtalalinkgo Jehová chu nitu xlipekuankgo. Kalichuwinaw akxni xmapakgsinama Salomón, «Judá chu Israel nitu xlipekuankgo» (1 Rey. 4:25). Asta akxni xkatlawanikgo tuku nitlan amakgapitsi kachikinin, tiku xlipawankgo Dios nitu xlipekuankgo. La uku nachuna makgkatsiyaw la David: nitu lipekuanaw akxni anaw lhtatayaw xlakata Dios kinkakuentajtlawayan.
23. ¿Tuku namakglhtinanaw komo xlikana kanajlaniyaw Dios?
23 Wa xlakata chuntiya liwana kaskujniw Dios. Akxni talakatsuwiniyaw chu kanajlaniyaw, makglhtinanaw «xtatanksni [o tlan nakinkamamakgkatsiniyan] Dios, wa ntu lakatsalaniy xlipaks kintapuwankan» (Fili. 4:6, 7). ¡Lu lipaxuwayaw! Nipara tsinu lipekuanaw tuku aku namin, xlakata lu xlikana kanajlaniyaw Jehová.
¿La xkgalhtinaw?
• ¿Tukuya taʼakglhuwit kgalhilh David xpalakata Absalón?
• ¿La kinkamatliwakglhan chu nitu lipekuanaw akxni likgalhtawakgayaw Salmo 3?
• ¿La kinkamakgtayayan tlakg nalipawanaw Jehová Salmo 4?
• ¿Tukuya tasikulunalin makglhtinanaw akxni limasiyayaw pi xlikana lipawanaw Dios?
[Takgalhskinin]
[Epígrafe xla página 32]
¿Lu xlikana lipawanaw Jehová?