¿Nakgalhakgaxmataw xtastakyaw Jehová?
¿Nakgalhakgaxmataw xtastakyaw Jehová?
«Wa uma tiji. Anta katlawantit.» (ISA. 30:21)
1, 2. ¿Tuku lu kinkatlawaniputunan Satanás chu tukuya tamakgtay kinkamaxkiyan Biblia?
KALILAKAPASTAKWI pi akxni amawa kcarretera chanaw niku wi akgtum letrero chu alakatanu niku kinkamalakgachayan. Komo naʼanaw niku wan flecha max nikaj namakgatsankgayaw kilhtamaku asta kalipekua nawiliyaw kilatamatkan. ¡Lu tlan pi kiʼamigojkan kinkawanin pi ni anta naʼanaw niku wan letrero, xlakata wi tiku lakgpalinit kaj xlakata nitlan tuku katlawaniputun tiku anta titaxtukgo. Pero akinin kuentajtlawayaw tuku kinkawanin kiʼamigojkan.
2 ¿Tiku xtachuna la tiku lakgpali akgtum letrero? Satanás, lu nitlan tuku kinkatlawaniputunan (Apo. 12:9). Lhuwa tuku tlawama kaj xlakata ni lakaskin namakglhtinanaw latamat nema ni kgalhi xlisputni wa xlakata lakgpali «letreros», uma na kilhchanima pulaktutu tuku nitlan nema lichuwinawa kʼartículo nema akxilhwa (Mat. 7:13, 14). Pero lu tlan pi kiʼAmigojkan Jehová kinkawaniyan tuku tlan natlawayaw xlakata skgalalh natawilayaw. Akgskgawini lhuwa tuku kinkaliʼakgskgawiputunan. Kaʼakxilhwi apulaktutu nema maklakaskin. Akxni naʼakxilhaw la kinkamakgtayayan Biblia ni nakinkaʼakgskgawiyan, kalakpuwaw pi la Jehová kinkawaniman tukuya tiji natiyayaw chu wan: «Wa uma tiji. Anta katlawantit» (Isa. 30:21). Lu tlan komo nalilakapastakaw xtastakyaw xlakata chuntiya nakgalhakgaxmataw.
«Makgalhtawakgananin xaʼakgsaninanin»
3, 4. 1) ¿Tuku xlakata wanaw pi xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin xtachuna la pozo nema ni kgalhi chuchut? 2) ¿Niku minkgoyacha xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin?
3 Kalichuwinamparaw xlakata niku xʼamaw. Max akxni titaxtuyaw kdesierto lakgamakgat akxilhaw pi wi akgtum pozo. Anta anaw xlakata waputunaw chuchut. Pero akxni chanaw nitu kgalhi chuchut. ¡Lu nitlan limakgkatsiyaw! Na xtachuna xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin: tiku kalakgankgo xlakata katsiputunkgo tuku xaxlikana ni kamakgtayakgo. Wa xlakata Jehová kinkawaniyan ni nataʼakgskgwiyaw. Akgtum liʼakxilhtit, Jehová limaklakaskilh Pablo chu Pedro xlakata nakalichuwinan umakgolh akgskgawinanin (kalikgalhtawakga Hechos 20:29, 30 chu 2 Pedro 2:1-3). Kaʼakxilhwi umakgolh tastakyaw chu tiku umakgolh akgskgawinanin, niku minkgoyacha chu tuku tlawakgo.
4 Pablo kawanilh lakgkgolotsin xalak Éfeso: «Na naʼanankgoy kmilakgstipankan makgapitsin nchixkuwin, na tanuj tamasiyun ntu ni talulokgtat nalichuwinankgoy». Chu Pedro na katsokgnanilh xnatalan: «Naʼanan kmilakgstipankan nti [...] makgalhtawakgananin xaʼakgsaninanin». ¿Akxilhwi niku minkgoyacha? Makgapitsi anta kcongregación taxtukgoyacha. Wa xlakata kawanikan «tiku makgxtakgkgonit xaxlikana takanajla». * ¿Tuku tlawaputunkgo? Ni kajwatiya taxtukgo kxkachikin Dios nema pulana max xpaxkikgo. Pablo liwana wan tuku tlawaputunkgo: «Namalakgaspityawakgoy limakgalhtawakgat [xlakata] nastalanikgoy». Tiku makgxtakgkgonit xkachikin Dios kaʼakgskgawiputunkgo tiku kstalaninanin Cristo. Ni kaputsakgo atanu tiku ni kanajlanikgo Dios, wata kcongregación. Xtachuna la «xawananin xuwa chichi» kawaputunkgo tiku ni skgalalh wilakgolh kcongregación, maxlajwaniputunkgo xtakanajlakan chu kamaxtukgo kxaxlikana takanajla (Mat. 7:15; 2 Tim. 2:18).
5. ¿Tuku limaklakaskinkgo xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin?
5 ¿Tuku tlawakgo xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin? 2 Ped. 2:1, 3, 13; 3:16). Liwana litasiya pi ni putsakgo tlan nakitaxtuyaw. Komo nakastalaniyaw nialh la namakglhtinanaw latamat nema ni kgalhi xlisputni.
Lhuwa tuku limaklakaskinkgo. Biblia wan pi «nkaj tsekg» tamaknukgo nitlan xtalakapastaknikan. Xtachuna la tiku ni skinit talakaskin pero tsekg stanan, tiku makgxtakgkgonit xaxlikana takanajla kaj tsekg laktamaknukgo nixatlan xtalakapastaknikan. Chuna la tiku tlawakgo ni xaxlikana tumin lakaskinkgo pi namakglhtinanaw xtuminkan, xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin lakaskinkgo nakanajlayaw “ni lakwan xtachuwinkan”. Tamaknukgo nixaxlikana tamasiy chu «lakgapuxtu liyankgo» textos xalak Biblia xlakata nawan chuna la lakpuwankgo (6. ¿Tukuya tastakyaw kinkamaxkiyan Biblia xlakata xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin?
6 ¿Tuku tlan nalitamakgtayayaw? Nakgalhakgaxmataw xtastakyaw Jehová (kalikgalhtawakga Romanos 16:17 chu 2 Juan 9-11). Biblia wan «katapapitsinikgotit» tiku makgxtakgkgonit xaxlikana takanajla o chuna la wankgo amakgapitsi Biblias «katamakgatlinitit» chu «kakatsalanitit». ¡Lu liwana kinkawaniyan! ¿Tuku tlawayaw akxni makuchina kinkawaniyan pi ni katalakatsuwiniw chatum tiku tatatla chu lu mapasinan chu asta makgninan? Akxni liwana kinkawaniyan, liwana kgalhakgaxmataw. Na xtachuna, Jehová kinkawaniyan pi ni kakatalakatsuwiniw tiku ni masiya tuku xaxlikana «ni tlan wi xtalakapastakni» chu tlawaputun pi nachuna kalakapastakwi (1 Tim. 6:3, 4). Chuna la akxilhaw, uma xlimapakgsin Dios na liwana kinkawaniyan, pero ¿nakgalhakgaxmataw xliputum kilatamatkan?
7, 8. 1) ¿La pulaklhuwa katamakgatliniyaw xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin? 2) ¿Tuku xlakata liwana lakapastaknitaw nakatamakgatliniyaw?
7 ¿La katamakgatliniyaw xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin? Nikxni katachuwinanaw, nipara katamaknuyaw kinchikkan. Ni likgalhtawakgayaw tuku wankgo, ni kgaxmataw tuku wankgo ktelevisión o kʼInternet, nipara kawaniyaw kʼInternet pi nitlan tuku lakapastakkgo. ¿Tuku xlakata chuna tlawayaw? Pulana, xlakata paxkiyaw Jehová «Dios tiku wan tuku xaxlikana». Wa xlakata nipara tsinu katsiputunaw tuku wankgo nema nitlan lichuwinankgo xTachuwin Dios (Sal. 31:5, NM; Juan 17:17). Xlipulaktiy, paxkiyaw xkachikin nema lhuwa tuku kinkamasiyaninitan la xtukuwani Dios chu tuku wamputun, tuku xlakata tlawalh Katiyatni, la wilakgolh tiku nikgonitta chu pi nalakastakwanamparakgo tiku nikgonitta. ¿Lakapastakaw la makgkatsiw akxni kinkawanikan uma tuku lu xatlan chu xaxlikana? Wa xlakata ni nakgaxmataw tuku wankgo xaʼakgsaninanin makgalhtawakgenanin tiku kaj ni tlan lichuwinankgo xkachikin Dios nema lu lhuwa tuku kinkamasiyaninitan. Komo nakakgaxmatniyaw nachuna nitlan nalakapastakaw chuna la xlakan (Juan 6:66-69).
8 ¡Kawankgolh tuku wamputunkgo! Ni katikakgaxmatniw. ¿Tuku xlakata chuna natlawayaw? Xlakata xtachuna la pozo nema ni kgalhi chuchut kaj akgsaninankgo chu nitu mastakgo. Liwana lakapastaknitaw ni namakgxtakgaw Jehová chu xkachikin, nema lhuwata kata kinkamaxkiman tuku lu tlan limakgkatsiyaw nema masiya Biblia (Isa. 55:1-3; Mat. 24:45-47).
«Tachuwin nema kaj xacuento»
9, 10. ¿Tuku wanilh Pablo Timoteo, chu tukuya tachuwin nema kaj xacuento xlakpuwama? (Kaʼakxilhti nota.)
9 Akxni amaw kcarretera, makgapitsi letrero liwana tasiya pi kalakgpalikanit chu alakatanu tiji niku kinkamalakgachayan. Pero min kilhtamaku ni liwana tasiya komo lakgpalikanit letrero. Na xtachuna tuku kinkaliʼakgskgawiyan Satanás: makgapitsi tasiyakgo pi nitlan chu amakgapitsi ni lu tasiya. Nema tlakg ni tasiya wa «tachuwin nema kaj xacuento» (kalikgalhtawakga 1 Timoteo 1:3, 4, NM). Komo makglhtinamputunaw latamat nema ni kgalhi xlisputni, liwana kilikatsitkan tuku uma tachuwin kaj xacuento nema lichuwinalh Pablo chu la natlawayaw xlakata ni nakinkaʼakgskgawikgoyan.
10 Tastakyaw xlakata tachuwin nema kaj xacuento wi kxapulana carta nema Pablo malakgachanilh Timoteo. Pablo wanilh Timoteo pi xkakuentajtlawalh natalan nitu xlixkajwanankgolh kxtakanajlakan chu xkamakgtayalh nikxni namakgxtakgkgo Dios (1 Tim. 1:18, 19). Uma tachuwin xagriego nema matitaxtikan «tachuwin nema kaj xacuento» kilhchanima tuku kaj lakkaxwilikan chu ni xaxlikana. Chuna la wan Diccionario exegético del Nuevo Testamento, «kilhchanima tuku kaj xacuento, chu lakkaxwilikanit pero ni xaxlikana». Max Pablo xlilakapastakma taʼakgsanin nema masiyakgo ni xaxlikana takanajla chu kaj wi tiku lakkaxwililh nema lu tlan takgaxmata. * ¿Tuku xlakata wanaw pi tlawa «nalakputsananiyaw» uma cuentos? Xlakata tiku likgalhtawakgakgo uma, tlakg katsiputunkgo chu kaj limakgatsankgakgo kilhtamaku. Wa tuku tlakg lakgati limaklakaskin Xapuxku Akgskgawini, Satanás. Limaklakaskin lhuwa taʼakgsanin chu tuku wankgo ni xaxlikana takanajla xlakata nakaliʼakgskgawi tiku ni skgalalh wilakgolh. Xtastakyaw Pablo liwana kinkawaniyan: ¡nipara tsinu kakgaxpattit cuentos nema ni xaxlikana!
11. ¿La kaliʼakgaskgawi latamanin Satanás ni xaxlikana takanajla, chu tukuya tastakyaw kinkamakgtayayan ni naʼakgskgawiyaw?
11 ¿Tukuya tachuwin nema kaj xacuento max nalitaʼakgskgawikgo tiku ni skgalalh wilakgolh? Uma tachuwin «kaj xacuento» na watiya tuku masiyakgo nixaxlikana takanajla. ¿Tuku kinkatlawaniyan? Biblia wan pi xlakata uma taʼakgsanin lhuwa «nialh nakgaxmatputunkgo wantu [xaxlikana]» (2 Tim. 4:3, 4). Satanás tiku «xʼángel xkgakganat litaxtuy» limaklakaskima ni xaxlikana takanajla xlakata nakaʼakgskgawi latamanin (2 Cor. 11:14). Anta kpusikulan lhuwa tuku masiyakgo wankgo pi xaxlikana maski kaj cuento chu taʼakgsanin, la Trinidad, pi kgalhiyaw akgtum espíritu nema ni niy chu anan pupatin. Na tlawakgo paskua la Talakgatankuwit chu Semana Santa, anta tlawakan nema tasiya pi tlan, pero umakgolh lakatsukukgocha nixaxlikana takanajla. Xlakata ni nakinkaʼakgskgawikgoyan umakgolh cuentos xlakaskinka pi putum kilhtamaku namakgantaxtiyaw uma tastakyaw: «Katapanunikgotit, wan nkimPuchinakan, na ni tixamayatit wa ntu lixkajnit» (2 Cor. 6:14-17).
12, 13. 1) ¿Tukuya pulaktutu taʼakgsanin malakgatumi Satanás, pero tuku xaxlikana? 2) ¿La natlawayaw xlakata Satanás ni nakinkaliʼakgskgawiyan xcuentos?
12 Akgskgawini na malakgatumi atanu taʼakgsanin, chu komo ni kuenta natlawayaw tlan nakinkaliʼakgskgawiyan. Kaʼakxilhwi pulaktutu. Xapulana taʼakgsanin: Wix kalaksakti tuku tlan chu tuku nitlan. Katlawa tuku wix natlawaputuna. Ktelevisión makglhuwa kinkawanikgoyan pi nachuna kalakapastakwi, chu nialh kakgalhakgaxmatwi xtastakyaw Dios. Pero akinin lu lakaskinaw pi wi tiku nakinkawaniyan la nalinaw kilatamatkan chu kajwatiya Jehová tlan chuna tlawa (Jer. 10:23). Xliʼakgtiy: Dios nikxni nalakkaxtlawa taʼakglhuwit nema kgalhikgo latamanin. Uma talakapastakni tlawa pi latamanin kaj naputsakgo tuku nalipaxuwakgo. Komo nachuna xlakapastakwi «kaj xman chunatiya nalilatamayaw» ni katitlawaw tuku tlan akxni skujnaniyaw Dios (2 Ped. 1:8). Pero xkilhtamaku Jehová lakapala talakatsuwima chu skgalalh kilitawilatkan akxni namin (Mat. 24:44). Xlipulaktutu: Dios ni kinkapaxkiyan. Satanás lakaskin nalakpuwanaw pi ni kinkalakgchanan nakinkapaxkiyan Jehová, chu nialhtu natlawayaw. Pero Jehová xlikana kinkapaxkiyan chu lhuwa xtapalh kaʼakxilha chatunu xlakskujnin (Mat. 10:29-31).
13 Talakaskin skgalalh natawilayaw. Kalakapastakwi pi pulana max tlan naʼakxilhaw xtalakapastakni chu la likatsikgo xalak kakilhtamaku. La uku tlakg talakaskin nakgalhakgaxmataw tastakyaw xalak Biblia. Akxni chuna natlawayaw xapuxku akgsanina ni kintikaliʼakgskgawin «cuentos nema liwana talakkaxwilikgonit» (2 Ped. 1:16, NM).
Ni “Satanás nastalaniyaw”
14. ¿Tukuya tastakyaw kamaxkilh Pablo tiku xninita xchixkukan, chu tuku xlakata na kuentajnatlawayaw?
14 Kalakapastakparaw pi wilaw kcarretera. Komo xakxilhwi letrero nema wan: «Niku wilakgolh tiku stalanikgo Satanás», nipara tsinu xlakpuwaw anta naʼanaw. Pero Pablo kinkawaniyan pi xlakskujni Dios max natiyakgo atanu tiji chu “Satanás nastalanikgo” (kalikgalhtawakga 1 Timoteo 5:11-15). Akxni mastalh uma tastakyaw xkawanima «wa nti laktsumajanku mpuwanini lakchajan», pero putum kilimakgantaxtitkan. Amakgolh natalan max ni xkatsikgo pi kstalanimakgolh Akgskgawini, pero chuna xlimasiyakgo xlakata tuku nitlan xtlawakgo. Pulaktum tuku xtlawakgo, xmalakgatumikgo taʼakgsanin. Kaʼakxilhwi tastakyaw nema mastalh Pablo xlakata uma tuku nitlan, chu uma na nakinkamakgtayayan ni nastalaniyaw Satanás.
15. ¿Tuku kinkamatlawiputunan Satanás chu la kinkamakgtayayan xtastakyaw Pablo?
15 Akgskgawini lu xlakgatilh nialh nalichuwinanaw Dios (Apo. 12:17). Xlakata ni lakaskin nalichuwinanaw kintakanajlakan, tlawa pi kamakgtanuw niku kaj namakgatsankayaw kinkilhtamakujkan chu ni tlan nalatalalinaw. Wa uma tuku kamatlawilh kxapulana siglo natalan tiku xnikgonita xchixkukan. Xtachuwin Pablo limasiya pi lhuwa tuku xkaliʼakgskgawinit Satanás. Pulana, «lhkititnankgoy, [x]ankgoy nkakgatunu chiki». La uku lhuwa taxtuma tuku xalaksasti, na xlaktlawamiw kinkilhtamakujkan chu xla amakgapitsin komo kajwatiya xkamalakgachaniw mensaje kcelular akxni ni talakaskima, chu ni liwana katsiyaw komo xlikana. Chu xlipulaktiy, umakgolh natalan «akgsaninanin» xwankgonit. Max nawanaw tuku ni xlilat xlakata achatum, chuna kaj lakapala xlimawakaw taʼakgsanin chu nialh tlan nakatalalinaw natalan (Pro. 26:20). Maski katsikgo o ni katsikgo tiku limawakakgo taʼakgsanin amakgapitsin nachuna tlawamakgolh la Satanás. * Xaʼawatiya, amakgolh natalan «[x]ankgoy nkakgatunu chiki» chu xmakgtanukgo tuku ni xkuenta. Ni kinkalakgchanan nakawaniyaw tuku natlawakgo amakgapitsin tuku xakstu nalaksakkgo. Komo xtlawaw umakgolh pulaktutu tuku lichuwinaw, kaj xmakgatsankgaw kinkilhtamakujkan chu tuku tlakg nitlan xwiliw taʼakglhuwit. Pero ni kajwatiya uma na nialh xtlawaw taskujut nema kinkalakgayawanitan Jehová: nalichuwinanaw Dios. Komo nialh xlichuwinaw Dios wa Satanás tatayamaw (Mat. 12:30).
16. ¿Tukuya tastakyaw nakinkamakgtayayan ni “Satanás nastalaniyaw”?
16 ¿La natlawayaw xlakata ni “Satanás nastalaniyaw”? Na kgalhakgaxmataw xtastakyaw Biblia. Kaʼakxilhwi tuku kawanilh Pablo xnatalan. «Lu kalimaxtu[tit] kilhtamaku xlakata nalichuwinana[tit] kiMalanakan.» (1 Cor. 15:58.) Akxni lu lhuwa lichuwinanaw xTamapakgsin Dios kinkamakgtayayan ni kaj namakgatsankgayaw kilhtamaku (Mat. 6:33). Nalichuwinanatit «xman wantu xlilat lakimpi chuna nalistakkgo ktakanajla» (Efe. 4:29). Ni nakgaxmataw o ni nalichuwinanaw tuku nitlan. * Wata kaliskujwi nakalipawanaw kinatalankan chu nakamaxkiyaw kakni. Lu xlakaskinka nakawaniyaw tuku namatliwakglha xtakanajlakan chu ni kaj nalixlajwanankgo. Wata kaliskujtit «ni namakgtanuyatit ntani ni milimakgtanutkan» (1 Tes. 4:11). Maski nakamakgtayayaw amakgapitsin, pero ni namakgtanuyaw kxlatamatkan chu nakamaxkiyaw kakni. Ni nakawaniyaw katlawakgolh chuna la lakpuwanaw akxni wa kalakgachan xakstukan nalaksakkgo (Gál. 6:5).
17. 1) ¿Tuku xlakata kinkawaniyan Jehová tuku ni kilitlawatkan? 2) ¿Tuku liwana lakapastaknitaw natlawayaw?
17 ¡Lu lipaxuwayaw pi Jehová kinkawaniyan tuku ni kilitlawatkan! Kʼuma artículo chu nema akxilhwa lhuwa xtastakyaw akxilhwi. Kalakapastakwi tuku xlakata Jehová kinkamaxkin: xlakata lu kinkapaxkiyan, chu ni lakaskin nalipatinanaw komo anta naʼanaw niku lakaskin Satanás. Max ktiji niku kinkaliman Jehová ni wa nema tlakg lakgatiyaw, pero kinkalinan niku tlan namakglhtinanaw latamat (Mat. 7:14). Putum kilhtamaku kakgalhakgaxmatwi xtastakyaw: «Wa uma tiji. Anta katlawantit» (Isa. 30:21).
[Notas nema wilakgo kpágina]
^ párr. 4 Tiku makgxtakgkgonit xaxlikana takanajla, wa tiku sitsikgonit akxni taxtukgolh chu nitlan lichuwinankgo.
^ párr. 10 Akgtum liʼakxilhtit, wa maktum libro xalak Biblia nema Dios ni matsokgninalh, wa Tobías (o Tobit). Uma libro tsokgka ksiglo akgtutu akxni nina xmin Jesús chu lu xlakgapaskan akxni xlama Pablo, anta lichuwinan la xlikana akxni wi tuku nitlan akgspulanan, xla magia chu taskuwan (kaʼakxilhti Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 1, páginas 154 chu 155).
^ párr. 15 Tachuwin akgskgawini, kxagriego limaklakaskinkan tachuwin diábolos, wamputun “tiku nitlan tuku limawakanan”. Uma na lilakgapaskan Satanás xlakata wa xapuxku akgsanina nema anan (Juan 8:44; Apo. 12:9, 10).
^ párr. 16 Kaʼakxilhti recuadro « Un malakgatumi xchixit ganso».
¿La xkgalhtinaw?
¿La namakgantaxtiyaw umakgolh tastakyaw?
[Takgalhskinin]
[Epígrafe xla página 19]
Un malakgatumi xchixit ganso
Wi akgtum xamakgan cuento judío nema limasiya tuku lu nitlan tlawa taʼakgsanin. Maski tanu tanu la lichuwinankgo uma cuento pero chuntiya wankgo:
Xwi chatum chixku tiku xmalakgatumima taʼakgsanin xlakata chatum chixku xaskgalala xalak ama kachikin. Titaxtulh kilhtamaku ama akgsanina, akxilhli pi ni tlan tuku xtlawanit. Lakgalh xaskgalala chixku chu kgalhskilh tuku tlan xtlawalh xlakata tlan xtapatilh. Xaskgalala chixku wa uma tuku skinilh: wanilh pi xtiyalh akgtum akxtikat nema kgalhi xchixit ganso, xpaxtitli chu xkamakgalh xlakata un xkalilh. Ama akgsanina kaks lilakawa tuku wanika pero chuna tlawalh. Atanu kilhtamaku ampa akxilha xaskgalala chixku chu kgalhskilh:
¿Kintapatinitata?
Xaskgalala chixku wanilh: Pulana kapit kasaka putum chixit nema lilh un.
¡Pero nila chuna ktitlawalh! Un makgat kamalakgatumilh.
Na xtachuna nila katilakkaxtlawa tuku nitlan tlawalh mintaʼakgsanin, kgalhtilh xaskgalala chixku.
Wantuku kinkamasiyaniyan: akxni chuwinanitawa, ni la maspitparayaw kintachuwinkan, chu asta nila lakkaxtlawayaw tuku nitlan tlawaniw achatum. Wa xlakata, akxni wi tiku lichuwinamputunaw kalakapastakwi pi xtachuna la makgxtakgmaw xchixit ganso kalilh un.
[Epígrafe xla página 16]
¿La max natanukgo kkinchikkan tiku makgxtakgkgonit xaxlikana takanajla?