«Nkalikgosnantit lantla namakgamakglhtinanatit»
«Nkalikgosnantit lantla namakgamakglhtinanatit»
«Nka[...]kgosnantit lantla namakgamakglhtinanatit.» (1 COR. 9:24)
1, 2. 1) ¿Tuku maklakaskilh Pablo xlakata nakamatliwakglha kstalaninanin Cristo hebreos? 2) ¿Tukuya tastakyaw makglhtinanitaw xlakskujnin Dios?
XLAKATA Pablo xkamatliwakglhputun kstalaninanin Cristo chu chuntiyaku xliskujkgolh namakglhtinankgo latamat, katsokgnilh carta niku limaklakaskilh akgtum liʼakxilhtit xlakata tiku kgosnankgo o tatsalanan. Chu liwana kawanilh pi ni aktsu xwilakgolh. Xlatamakgonit «lhuwa kxlakskujnin Dios» tiku xkgosnankgonit chu xtayanikgonit. Komo xlilakapastakkgolh pi uma xlakskujnin Dios nikxni makgxtakgkgolh chu lhuwa liskujkgolh, uma xkamakgtayalh chuntiya xkgosnankgolh chu ni xtamakgxtakgkgolh.
2 Artículo nema akxilhwi lichuwinaw «lhuwa kxlakskujnin Dios» tiku ni makgxtakgkgolh. Chatunu chatunu limasiyalh pi lu makgtayanan xaxlikana takanajla. Xlakata xkanajlakgo, kamakgtayalh nakgosnankgo chu asta nachankgo niku xchamputunkgo. ¿Tuku nakinkamakgtayayan nachuna natlawayaw? Nakgalhakgaxmataw xtastakyaw Pablo nema kamaxki putum kstalaninanin Cristo: «Kamakgxtakgwi putum tuku xatsinka takuka, chu talakgalhin nema lakapala kinkalaktlawayan, chu katayaniw niku kgosnamaw nema wilikanit kkilakatinkan» (Heb. 12:1, NM).
3. ¿Tuku xmasiyaputun Pablo akxni lichuwinalh tiku xkgosnankgo kʼGrecia?
3 Wantuku nakinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw tachuwin, «kamakgxtakgwi putum tuku xatsinka takuka» wa tuku lichuwinalh libro El mundo clásico: la epopeya de Grecia y Roma: «Akxni griegos xkgosnankgo xlakgtawakgakgo chu ni xwilikgo klhakgatkan akxni xkgosnankgo», asta akxni ni makgat xkgosnankgolh. Xlikana tiku xkgosnankgo ni klhakganankgo. Tiku xkgosnankgo, xmaxtukgo xlhakatkan xlakata nitu nakasakgali. Wa xlakata, ¿tuku kinkamakgatekgsputunan apóstol Pablo? Xlakata tlan nakgosnanaw chu namakglhtinanaw latamat, xlakaskinka namakgxtakgaw putum tuku kinkasakgaliyan. Akgtum lu tlan tastakyaw xwanit ama kilhtamaku chu nachuna la uku. Pero ¿tuku max nakinkasakgaliyan nema natlawa pi ni namakglhtinanaw latamat?
«Kamakgxtakgwi putum [...] xatsinka takuka»
4. ¿Tuku tlakg xlakaskinka xʼakxilhkgo latamanin akxni xlama Noé?
4 ¿Tuku kilhchanima «tuku xatsinka» nema Pablo kinkawaniyan pi kamakgxtakgwi? Putum tuku natlawa pi nialh kuenta natlawayaw akxni nakgosnanaw. Kaʼakxilhwi tuku lichuwinalh Jesús xlakata kilhtamaku akxni xlama Noé tiku ni makgxtakgli Dios nema Pablo na lichuwinalh, Jesús wa: «Xtachuna lanta ntiwa akxni ntilakgchalh xkilhtamaku Noé, pus nachuna nawan akxni nalakgchan xkilhtamaku Xkam nchixku» (Luc. 17:26). ¿Xlichuwinama Cristo lisputni nema aku namin? Ni. Xlichuwinama la limakgolh xlatamatkan latamanin xala uku, nema xtachuna la akxni xlama Noé (kalikgalhtawakga Mateo 24:37-39, NM). Lhuwa latamanin xala tama kilhtamaku ni lu xkatsiputunkgo xlakata Dios chu ni xkgalhakgaxmatputunkgo. ¿Tuku tlakg xlakaskinka xʼakxilhkgo? Wa tuku xwakgolh, xlikgotnankgolh chu xtamakgaxtokgkgolh. Tuku lu nitlan chuna la Jesús wa, kajwatiya uma lu xlakaskinka xʼakxilhkgo chu «ni kuenta tlawakgolh» tastakyaw.
5. ¿La kilitlawatkan xlakata tlan namakglhtinanaw latamat?
5 Xtachuna la Noé chu xfamilia, akinin na lhuwa tuku kilitlawatkan. Naputsayaw tuku maklakaskinaw chu tuku maklakaskinkgo kifamiliajkan. Chu limaxtuyaw lhuwa kilhtamaku, litliwakga chu tumin, uma natlawa pi max lu nalilakgaputsayaw, tlakg chuna namakgkatsiyaw komo ni kgalhiyaw tumin. Akxni kstalanina Cristo litaxtuw, lakgatayaw lu xlakaskinka taskujut, nalichuwinanaw Dios, nalikgalhtawakgayaw tuku namatitaxtikan ktamakxtumit, naʼanaw ktamakxtumit, chu chatunu chatunu nakgalhtawakgayaw chu nakatakgalhtawakgayaw kifamiliajkan. Noé na lhuwa tuku xlakgaya pero «tlawalh [putum] chuna la xwanikanit» (Gén. 6:22). Komo makglhtinamputunaw latamat, talakaskin kamakgxtakgwi putum tsinka takuka nema linaw chu nialh kaputsaw atanu nema ni talakaskin.
6, 7. ¿Tukuya xtastakyaw Jesús kuenta kilitlawatkan?
6 Wa xlakata, ¿tuku xwamputun Pablo akxni wa: «Kamakgxtakgwi putum [...] xatsinka takuka»? Liwana litasiya pi ni kinkawaniman kamakgxtakgwi putum tuku kilitlawatkan. Jesús kinkawaniyan: «Ni kalilakgaputsatit chu kawantit: “¿Tuku nawayaw?” o “¿tuku nalikgotnanaw?” o “¿tuku nalilhakgananaw?”. Xlakata wa uma tuku lu putsakgo latamanin. Pero minTlatkan xalak kʼakgapun katsi pi putum uma maklakaskinatit» (Mat. 6:31, 32, NM). ¿Tuku wamputun umakgolh versículos? Pi asta tuku xlakaskinka kkilatamatkan, la kilhakgatkan, chu liwat, komo ni kuenta natlawayaw chu kaj watiya naputsayaw, akgtum tsinka takuka nalitaxtu.
7 Kalilakapastakwi tuku wa Jesús: «MinTlatkan xalak kʼakgapun katsi pi putum uma maklakaskinatit». Umakgolh tachuwin wi tuku lu xlakaskinka na kinkawaniyan, pi Jehová nakinkamaxkiyan chu nakinkamakgtayayan xlakata nakgalhiyaw putum tuku maklakaskinaw. Xlikana pi, «putum uma» nema kinkawaniyan pi nakinkamaxkiyan ni chuna la max akinin lakaskinaw o lakgatiyaw. Maski chuna, Cristo kinkawaniyan pi ni kalilakgaputsaw «uma tuku lu putsakgo latamanin». ¿Tuku xlakata? Jesús kgalhtinan: «Wixin kuentaj kakatlawakantit, mpi wa minakujkan ni nalichuway ntaji tawayani, chu ntakgotni, chu ntakglhuwilaj xla yuma kkakilhtamaku, chu ni xalan lakapala nakalakgchinan yama nkilhtamaku» (Luc. 21:34, 35).
8. ¿Tuku xlakata la uku tlakg xlakaskinka kamakgxtakgwi tuku tsinka?
8 Xlakata atsinu tsankga nachanaw niku kilichanatkan. ¡Lu nitlan xwa komo akinin ni xchaw kaj xlakata xkgalhiw tsinka takuka nema ni talakaskin! Komo lakgskgalalan akinin, nalinaw kilatamatkan la wan Pablo: «Lhuwa ntu ntlan nakitaxtuniyan lantla nakanajlaya, lapi na napaxuwanalipiniya ntu nkgalhiya» (1 Tim. 6:6). Xlikana, komo nakgalhakgaxmataw xtastakyaw Pablo, tlakg ni tuwa nachanaw niku champutunaw.
«Kamakgxtakgwi [...] talakgalhin nema lakapala kinkalaktlawayan»
9, 10. 1) ¿Tuku wamputun tachuwin «talakgalhin nema lakapala kinkalaktlawayan»? 2) ¿Tuku max naʼakgspula kintakanajlakan?
9 Pero Pablo wan pi ni kajwatiya talakaskin namakgxtakgaw «putum tuku xatsinka». Na kinkawaniyan pi kamakgxtakgwi talakgalhin nema «lakapala kinkalaktlawayan». Uma tachuwin nema tamatitaxti xagriego, kaj watiya wi kʼuma texto. Chatum tiku liskuja nalakputsanani Biblia Albert Barnes wan xlakata uma versículo: «Akxni tiku kgosnan, ni xlilhakgat tuku nalitalakgchiy chu nialhla nakgosnan. Nachuna kstalanina Cristo, xlimakgxtakgat putum tuku natlawa pi nialh liwana nakgosnan». ¿Tuku umakgolh nema maxlajwani xtakanajla o asta tlawa pi namakgatsankga?
10 Kintakanajlakan ni kaj lakapala makgatsankgayaw. Max kstalanina Cristo tsinu tsinu nataxlajwani xtakanajla chu nipara nakatsi. Pulana kcarta nema tsokgli Pablo wan tuku nitlan nakitaxtu akxni natamakgatliniyaw xaxlikana takanajla, la akgtum barco nema “tamakgatli” chu “nakgalhiyaw nitlan naku ni nakanajlayaw” (Heb. 2:1; 3:12). Kalakapastakwi tuku akgspula tiku kgosnama akxni litalakgchi klhakgat: lilhtuja, o tapukta. Chuna akgspula akxni ni kgalhakgaxmatninan chu wili lhakgat nema xwanikanit pi ni nawili. ¿Tuku xlakata chuna tlawalh? Max ni kuenta tlawalh, max akstu xlipawankan o atanu tuku xlakapastakma. Kaʼakxilhwi tuku kinkamasiyaniyan xtastakyaw Pablo.
11. ¿Tuku max natlawa namakgatsankgayaw kintakanajlakan?
11 Kalakapastakwi pi kstalanina Cristo tiku makgatsankga xtakanajla, kaj xlakata wi tuku atanu tsuku tlawa. Chatum tiku liskuja xlakata nalakputsanani Biblia wan pi «talakgalhin nema lakapala kinkalaktlawayan» wa «nema tlakg kinkaʼakgchipayan, max nitlan tuku titaxtuyaw, la likatsiyaw o wantiku katalalinaw». Kakilhtamaku niku lamaw, kintalakgalhinkan chu tiku katalalinaw lhuwa tuku kinkamatlawiyan. Chu asta max na maxlajwanikgo kintakanajlakan o asta nalaktlawakgo (Mat. 13:3-9).
12. ¿Tukuya tastakyaw nakgalhakgaxmataw xlakata ni namakgatsankgayaw kintakanajlakan?
12 Chuna la titaxtutilhma kata, skujni xalipaw chu skgalala kinkawaniman pi lu kuenta katlawaw tuku akxilhaw chu tuku kgaxmataw, xlakata uma laktlawa la nalakapastaknanaw chu tuku nalakgatiyaw. Nachuna, kinkawaniyan pi komo ni kuenta natlawayaw max nataxtutayayaw niku kgosnamaw komo lhuwa nalakgatiyaw tumin o tuku lilakgastanankan chu tuku xasasti aparatos taxtutilhama nema lu malaknukan. Wa xlakata chatunu chatunu akinin, ¿la akxilhaw umakgolh tastakyaw? ¿Lakpuwanaw pi malakatsalikgo? ¿Lakpuwanaw pi uma tastakyaw kawanimaka amakgapitsin, xlakata akinin nichuna kintikaʼakgspulan? Komo chuna xlakpuwaw lu nitlan xwa. Satanás limaklakaskin xtalakapastakni kakilhtamaku xlakata ni naʼakxilhaw tuku liʼakskgawinan chu lhuwa tiku kaʼakgskgawinita. Wa xlakata lu kuenta katlawaw chu ni kalakpuwaw pi nitu kintikaʼakgspulan. ¡Xlakata max na makgatsankgayaw latamat! (1 Juan 2:15-17.)
13. ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya nakgosnanaw chu ni nakinkamajikswayan “un” xalak kakilhtamaku?
13 Chali chali katatanokglhaw tiku lu lichuwinankgo tuku tlawakgo chu lakapastakkgo latamanin xalak kakilhtamaku (kalikgalhtawakga Efesios 2:1, 2). ¿Tuku nakinkatlawaniyan? Nitu kintikatlawanin komo liwana katsiyaw tuku kilitlawatkan. Pablo wan pi xtalakapastakni kakilhtamaku xtachuna la “un” nema lijaxananaw. Pero uma un lu nitlan asta makgni kintakanajlakan. Wa xlakata lu kuenta natlawayaw ni nalakapastaknanaw la xalak kakilhtamaku. Komo nalakapastakaw la kakilhtamaku ni katichaw niku champutunaw. ¿Tuku nakinkamakgtayayan ni natamakgxtakgaw? Chuntiya nastalaniyaw Jesús tiku kinkapulaliman niku kgosnamaw (Heb. 12:2). Pablo na lu tlan liʼakxilhtit kinkawilinin, tiku na kgosnalh chu wa xlakata kawanilh xnatalan nachuna xtlawakgolh (1 Cor. 11:1; Fili. 3:14).
«Nka[...]kgosnantit lantla namakgamakglhtinanatit»
14. ¿La xlilakaskinka xakxilha Pablo nakgosnan xlakata namakglhtinan latamat?
14 ¿La xlilakaskinka xakxilha Pablo nakgosnan xlakata namakglhtinan latamat? Akxni awatiya katachuwinalh lakgkgolotsin xalak Éfeso kawanilh: «Chu na ni mpala klakgkatsan nkilatamat nakniy, xman wa lapi xakmasputulh nkintaskujut lu wa nakpaxuwaj, chu wa ntu nkintililaksakli ntaskujut nkimPuchinakan Jesús naktlaway» (Hech. 20:24). Chuna la akxilhaw, lu xlakaskinka xakxilha nachan niku xchamputun. Wa xlakata, komo xtalakaskilh asta xmastalh xlatamat. Lu lhuwa tuku xtlawanit akxni xlichuwinan Dios, pero xlakpuwan pi nitu xlitaxtulh komo ni xchalh. Nikxni lakpuwa pi xtlajanita xlakata namakglhtinan latamat (kalikgalhtawakga Filipenses 3:12, 13). Asta akxni xʼamaja niy tlan wa pi xtlajanita latamat: «Wampi kit fuerza ktlawaninit lakimpi naktayani kkilatamat, chu kkintaskujut, chu kmakgantaxtikgonit wantu Dios kililaksaknit» (2 Tim. 4:7, Hua Xasasti Talaccaxlan, TXS, 1999).
15. ¿Tuku lu tlan tachuwin kalimatliwakglhli Pablo xnatalan?
15 Pablo lu xlakaskin pi xnatalan na xchankgolh chu ni xtaxtutayakgolh niku xkgosnamakgolh. Wa xlakata kawanilh xalak Filipos pi lu xliskujkgolh xlakata xlakgtaxtukgolh. Kawanilh: «[Tliwakga kachipatit] ntachuwin xla latamat, lakimpi akxni namin nCristo, tlan naklipakgxa [o naklipaxuwa] mpi ni kaj wa ktakgoxaninit wa ntu kliwi, chu na ni mpala kaj wa [...] mpaxkat wanit nkintaskujut» (Fili. 2:16). Chu nachuna xlakaskin xtlawakgolh xnatalan xalak Corinto. Akxni xkalitachuwinama xlakata latamat kawanilh: «Nka[...]kgosnantit lantla namakgamakglhtinanatit» (1 Cor. 9:24).
16. ¿Tuku xlakata nalakpuwanaw wantuku namakglhtinanaw akxni nachanaw niku talakaskin?
16 Tiku makgat nakgosnankgo ni akxilhkgo asta niku nachankgo akxni matsukikgo. Pero akxni kgosnamakgolh kaj lakpuwamakgolh nachankgo chu liwaka akxni atsinu katsankgani. Nachuna kilitlawatkan. Lu kilikanajlatkan pi xlikana tuku namakglhtinanaw. Chuna tlakg naliskujaw xlakata nachanaw niku champutunaw.
17. ¿La kamakgtayanit xtakanajlakan xlakskujnin Dios, naʼakxilhkgo tuku namakglhtinankgo?
17 Chuna la limasiyalh Pablo, lu xlakaskinka pi nakgalhiyaw takanajla nema lichuwinalh: «Kilikanajlatkan pi namakglhtinanaw wantu kgalhkgalhimaw [...] kilikatsitkan pi xlikana wi, chu anan wantu lipawanaw maski ni ukxilhmaw» (Heb. 11:1, TXS, 1999). Kalilakpuwaw Abrahán chu Sara. ¿Tuku xlakata xatapaxuwan makgxtakgkgolh lhuwa tuku tlan xkgalhikgo chu xlatamakgolh «kaj xalatapulinin [wankgolh], na kaj xaminin kxokgspun tiyat» kCanaán? Xlakata «xlimakgat ntiliʼukxilhkgolh» la nakgantaxtu tuku Jehová xwanit natlawa. Na kalakapastakwi Moisés. ¿Tuku xlakata ni lakpuwa «nalimakgapaxuwakan ntalakgalhin» chu «[tumin] [...] xala kʼEgipto»? Xlakata xkanajla, makgtayalh chuna natlawa. Wa xlakata tawan pi «wata wa xlakaniy ntalakgalhaman ntu nakgalhiy alistalh» (Heb. 11:8-13, 24-26). ¡Wa xlakata akxni Pablo lichuwinan xlakskujnin Dios tiku ni makgxtakgkgolh, wan «xpalakata xtakanajla»! Xlikana, wa uma tuku kamakgtayalh natayanikgo tuku tuwa titaxtukgolh chu xʼakxilhkgo tuku xtlawamaja Jehová xpalakatakan chu tuku aku xʼama tlawa.
18. ¿Tuku nakinkamakgtayayan namakgxtakgaw «talakgalhin nema lakapala kinkalaktlawayan»?
18 Komo lakaskinaw katatliwakglhli kintakanajlakan chu namakgxtakgaw «talakgalhin nema lakapala kinkalaktlawayan», nalilakapastakaw liʼakxilhtit nema kinkawilinikgon lakchixkuwin chu lakpuskatin nema lichuwinan capítulo 11 xla Hebreos chu naliskujaw nachuna natlawayaw (Heb. 12:1). Nachuna nakatatamakxtumiyaw kinatalankan xlakata putum “nalalimakgpuwantiniyaw nchatunu amakgapitsin ktapaxkit, chu kxalakwan tatlaw” (Heb. 10:24).
19. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka chuntiya kakgosnaw la uku?
19 Lu talakatsuwinita namakglhtinanaw latamat. ¡Chu kkilakatinkan wija! Xlakata kanajlayaw chu Jehová kinkamakgtayayan tlan namakgantaxtiyaw xtastakyaw Pablo: «Kamakgxtakgwi putum tuku xatsinka takuka, chu talakgalhin nema lakapala kinkalaktlawayan». Uma nakinkamakgtayayan nakgosnanaw chu nachanaw xlakata namakglhtinanaw tuku nakinkamaxkiyan kinTlatkan Jehová.
¿Tuku katsiniw?
• ¿Tuku wamputun tastakyaw: «Kamakgxtakgwi putum tuku xatsinka takuka»?
• ¿Tuku max natlawa pi chatum kstalanina Cristo namakgatsankga xtakanajla?
• ¿Tuku xlakata chuntiya nalilakapastakaw tuku namakglhtinanaw?
[Takgalhskinin]
[Epígrafe xla página 26]
¿Tuku uma «talakgalhin nema lakapala kinkalaktlawayan» chu la max nakinkaʼakgchipayan?
