Kalatamaw la xtalakaskin espíritu chu nakgalhiyaw latamat
Kalatamaw la xtalakaskin espíritu chu nakgalhiyaw latamat
«Xampi ni wa xtachuna lilamaw lantla xtatlawaputu nkintiyatliwakan wampi wa lantla xtalakaskin Spiritu.» (ROM. 8:4)
1, 2. 1) ¿Tuku lu nitlan kitaxtu akxni ni kuenta tlawakgo tiku matlawanikgo xputlawkan? 2) ¿Tuku kitaxtu akxni ni kuenta tlawayaw kintakanajlakan?
«TIKU matlawanikgo putlaw chu ni kuentajtlawakgo tlakg taliwakatilhama kata kata», chuna wa secretario tiku akxilha xlakata Putlaw kʼEstados Unidos. Celulares na tlawa pi tiku kgalhikgo xputlawkan ni kuenta natlawakgo la matlawanikgo. Akxni kakgalhskinka xlakata uma, makgapitsi tiku anta xala wankgolh pi atsinu ni xkaʼakgspula tuku nitlan o nitlan tuku lanikgolh kaj xlakata xchuwinantilha kcelular tiku xmatlawanima xputlaw. Makgapitsi lakpuwankgo pi tlan atanu tuku natlawakgo maski matlawanimakgolh xputlawkan, pero alistalh lu nitlan tuku kitaxtu.
2 Kintakanajlakan max nachuna naʼakgspula. Xtachuna tiku matlawanima xputlaw chu atanu tuku tlawama ni akxilha tuku nitlan naʼakgspula, tiku ni akxilha pi taxlajwanima xtakanajla, nitlan tuku naʼakgspula. Komo mastayaw talakaskin pi wi tuku natlawa nialh kuenta natlawayaw la skujnimaw Dios chu la kakninaniyaw, max nasputa kintakanajlakan (1 Tim. 1:18, 19). Apóstol Pablo kastakyawalh kstalaninanin Cristo xalak Roma, kawanilh: «Lapi wa lakapastakaw wantu xtatlawaputu nkiliwakan, linin nkitaxtuniy; wampi lapi wa lakapastakaw wantu lakaskin Spiritu, latamat nkitaxtuniy, chu ntatanksni» o tlan tamakgkatsit (Rom. 8:6). ¿Tuku xkilhchanima Pablo? ¿La natlawayaw ni «[na]lakapastakaw wantu xtatlawaputu nkiliwakan»? ¿Chu la natlawayaw xlakata «wa [na]lakapastakaw wantu lakaskin Spiritu»?
«Nialhti lay katimapatinikgolh»
3, 4. 1) ¿Tuku tuwa xmakgkatsi Pablo? 2) ¿Tuku xlakata kinkamakgtayayan tuku titaxtulh Pablo?
3 Carta nema katsokgnanilh Pablo natalan xalak Roma lichuwinalh pi wi tuku lu tuwa xmakgkatsi: tuku xtlawaputun xtiyatliwa chu xtalakapastakni (kalikgalhtawakga Romanos 7:21-23). Pablo ni xlimasiyaputun pi akstu xlakgalhamankan, xtachuna la lhuwa talakgalhin xkgalhilh chu nialhla tuku xtlawalh. Pablo tliwakga xwi xtakanajla chu xlilaksakkanit espíritu santo xlakata “xlitakgalhchuwinakgolh xlipaks wanti ni Judíos” (Rom. 1:1; 11:13). ¿Tuku xlakata wa pi wi tuku lu tuwa xmakgkatsi ni natlawa?
4 Pablo xlichuwinama pi xakstu nila xmakgantaxtilh xtalakaskin Dios chuna la xlakaskilh. ¿Tuku xlakata? Xlakata xkamanan Adán, kgalhikgo talakgalhin. Xla kinkawaniyan akxni kalichuwinalh latamanin: «Paks lakgalhinankgolh, na lu wa makgat lamanikgo [...] Dios» (Rom. 3:23). Na tlan chuna nawanaw la Pablo xlakata akinin na lakgalhinanin. Nachuna makgkatsiyaw xlakata kimputumkan makglakgalhinanin chu chali chali nachuna titaxtuyaw xatuwa la Pablo. Nachuna, lhuwa tuku kinkamatlawiputunan pi nialh kuenta natlawayaw “tiji wantu an klatamat” (Mat. 7:14). Pero, Pablo ni xlakpuwan pi nialhla tuku xtlawa chu nachuna tlan natlawayaw.
5. ¿Tuku makgtayalh chu tlan mamakgkatsinilh Pablo?
5 Pablo tsokgli: «¿Tiku nakilakgmaxtu [...]? ¡Kpaxtikatsini Dios xlakata kililakgmaxtulh kiMalanakan Jesucristo!» (Rom. 7:24, 25, NM). Na kawanilh «wanti ntapakgsinikgoy nCristo Jesús», kstalaninanin Cristo xatalaksakni (kalikgalhtawakga Romanos 8:1, 2, Hua Xasasti Talaccaxlan, 1999). Kawanilh pi xʼespíritu santo Jehová kamakgamakglhtinan la xkamanan, xlakata “natamapakgsinankgo Cristo” (Rom. 8:14-17, NM). Xʼespíritu santo Dios kamakgtaya chu xlakata kanajlanikgo xtamakamastan Cristo, tlan tayanikgo tuku lichuwinalh Pablo wa xlakata «nialhti lay katimapatinikgolh». Nachuna kalakgmaxtukanit «kxlimapakgsin ntalakgalhin, chu linin».
6. ¿Tuku xlakata kuenta natlawakgo xtachuwin Pablo putum xlakskujnin Dios?
6 Pablo kamalakgachanilh umakgolh tachuwin kstalaninanin Cristo tiku naʼankgo kʼakgapun, pero tuku lichuwinalh xlakata xʼespíritu santo Dios chu xtamakamastan Cristo kinkamakgtayayan putum xlakskujnin Jehová, maski nalatamayaw kʼakgapun o kKatiyatni. Maski Dios malakpuwanilh nakatsokgni uma tastakyaw tiku kalaksakkanit, lu xlakaskinka pi putum xlakskujnin Dios lu naʼakgatekgsaw chu nalitamakgtayayaw.
Dios «makgatlajalh talakgalhin wantu lu wa kinkalakgchuwanitan»
7, 8. 1) ¿Tuku xlakata wanaw pi Limapakgsin «ni kgalhilh litliwakga xpalakata [...] ntiyatliwa»? 2) ¿Tuku litlawanit Dios xʼespíritu santo chu xtamakamastan Jesús?
7 Kcapítulo 7 xla Romanos, Pablo lichuwinalh pi talakgalhin kgalhi litliwakga chu kinkamatlawiyan tuku nitlan. Kcapítulo 8, lichuwinalh xlitliwakga xʼespíritu santo Dios. Na wa pi espíritu kamakgtaya kstalaninanin Cristo xlakata ni natlawakgo tuku kamatlawiputun talakgalhin, xlakata tlan nalatamakgo la lakaskin Jehová chu tlan nakaʼakxilha. Pablo na wa pi Dios limaklakaskilh espíritu santo chu xtamakamastan Xkgawasa, xlakata xtlawalh tuku nila tlawalh Limapakgsin nema maxkika Moisés.
8 Limapakgsin xla Moisés lhuwa tuku xlichuwinan, xkamalakgaxokge tiku xlakgalhinankgo. Asta xalakpuxku sacerdotes tiku xmastakgo tamakamastan na xkgalhikgo talakgalhin chu nila wi tuku xmakamastakgo xlakata nialh xkgalhikgolh talakgalhin. Wa xlakata, Limapakgsin «ni kgalhilh litliwakga xpalakata [...] ntiyatliwa». Pero akxni «malakgachalh xKam; xtachuna ntikgalhilh ntiyatliwa xla talakgalhin» chu xmakamastalh, Dios [limasputulh] ntalakgalhin kxtiyatliwa» chu makgatlajalh xlakata «ni lay [...] [wi tuku xtlawa] xamakgan limapakgsin». Wa xlakata, tiku kalaksakkanit naʼankgo kʼakgapun, Dios xalakatitum kaʼakxilha xlakata kanajlanikgo xtamakamastan Jesús. Chu kawanikan pi «ni wa xtachuna [na]lila[tamakgo] lantla xtatlawaputu [x]tiyatliwakan wampi wa lantla xtalakaskin Spiritu Santo» (kalikgalhtawakga Romanos 8:3, 4). Chu chuntiya natlawakgo asta akxni nanikgo unu kKatiyatni xlakata nakamaxkikan “xtatlajan xla latamat” (Apo. 2:10).
9. ¿Tuku wamputun tachuwin limapakgsin, nema wi kRomanos 8:2?
9 Xlakata Limapakgsin nema maxkika Moisés, Pablo na lichuwinalh «xlimapakgsin Spiritu Santo» chu «xlimapakgsin ntalakgalhin, chu linin» (Rom. 8:2). ¿Tuku umakgolh limapakgsin? Tachuwin limapakgsin ni wa kilhchanima tuku xwan limapakgsin nema maxkika Moisés. Maktum libro wan: «Tachuwin xagriego limapakgsin, wamputun limapakgsin nema linaw kkintalakapastaknikan, maski tlan o nitlan, xtachuna la limapakgsin. Uma tachuwin na [...] kilhchanima [...] tuku pulalin chatum lataman».
10. ¿Tuku xlakata tapakgsiniyaw talakgalhin chu linin?
10 Apóstol Pablo tsokgli: «Ntsukulh ntalakgalhin nkatuxawat nkaj xpalakata nchatum nchixku, pus wa linin nkitaxtunilh ntalakgalhin; cha nchu linin, chuna nkgalhikgolh xlipaks nchixkuwin xampi paks lakgalhinankgolh» (Rom. 5:12). Putum xkamanan Adán akinin, kgalhiyaw talakgalhin chu niyaw. Talakgalhin nema kgalhiyaw putum kilhtamaku kinkamatlawiyan tuku ni lakgati Dios, chu wa xlakata niyaw. Carta nema kamalakgachanilh xalak Galacia, Pablo wan pi «xtatlaw tiyatliwa» wa makgapitsi tayat nema kgalhiyaw. Alistalh wampa: «Nti ntlawakgoy yuma nkatuwaj, ni [katimakglhtinankgolh] kxtapakgsin Dios» (Gál. 5:19-21). Tiku chuna likatsikgo, tlawakgo tuku tlawaputun xtiyatliwakan (Rom. 8:4). Wa «limapakgsin nema linaw kkintalakapastaknikan» chu «tuku pulalin chatum lataman» wa tuku matlawinan tiyatliwa. Pero tiku tlawakgo laklanka talakgalhin talakgxtumit xalimaxana, tiku kakninanikgo ídolos chu tlawakgo taskuwan, ¿pi kajwatiya xlakan tiku tlawakgo tuku tlawaputun xtiyatliwakan? Ni, xlakata tuku kinkamatlawiyan kintiyatliwakan na wa umakgolh tayat, la akxni wi tuku lalakgsitsini, tiku lu lipekua sitsi, latalachipat chu lalakgkatsalakani. Chu wa xlakata, ¿tiku tlan nawan pi ni tlawama tuku matlawi xtiyatliwa?
11, 12. ¿Tuku tlawanit Jehová xlakata nakinkalakgmaxtuyan ktalakgalhin chu klinin chu tuku kilitlawatkan xlakata tlan nakinkaʼakxilhan Dios?
11 Lu lipaxuwayaw xlakata Jehová kinkalakgmaxtun klimapakgsin xla talakgalhin chu linin. Jesús wa: «Xampi lhuwa chuna mpaxkilh Dios ntachixkuwitat, wa ntilimastalh nchastum xKam, lakimpi xlipaks wanti nkanajlaniy, ni katitsankgalh, wampi wata nakgalhiy xlatamat wantu xaliankgalhin». Wa xlakata, akxni makgamakglhtinanaw xtapaxkit Dios chu kanajlaniyaw xtamakamastan Jesucristo, kinkalakgmaxtuyan ktalakgalhin nema kinkamatitaxtinikanitan (Juan 3:16-18). Wa xlakata, na lu kanajlayaw tuku wa Pablo: «¡Kpaxtikatsini Dios xlakata kililakgmaxtulh kiMalanakan Jesucristo!».
12 Chuna la wilaw xtachuna la akgtum snun tajatat. Komo paksputunaw chuna kilitlawatkan la nakinkawaniyan makuchina. Nachuna, maski akxni kanajlaniyaw tamakamastan kinkalakgmaxtuyan klimapakgsin xla talakgalhin chu linin, pero chuntiya kgalhiyaw talakgalhin. Wa xlakata Pablo wan pi wi tuku kilitlawatkan xlakata tlan natawila kintakanajlakan, tlan nakinkaʼakxilhan chu nakinkasikulunatlawayan Dios, natlawayaw la xtalakaskin espíritu.
¿La tlan nalatamayaw chuna la lakaskin espíritu santo?
13. ¿Tuku wamputun nalatamayaw la xtalakaskin espíritu?
13 Akxni wi niku amaw, chuntiya tlawanaw xlakata champutunaw niku lakpuwanitaw. Wa xlakata, tlawakan chuna la xtalakaskin espíritu ni wamputun pi nialh natlawayaw tuku nitlan, wata talakaskin pi chuntiya naliskujaw xlakata natatliwakglha kintakanajlakan (1 Tim. 4:15). Chali chali lu naliskujaw, xlakata tlan nalatamayaw chuna la nakinkapulalinan espíritu santo. Komo “xtalakaskin Spiritu nalilatamayaw” tlan nakinkaʼakxilhan Dios (Gál. 5:16).
14. ¿Tuku tlawakgo tiku “lilamakgolh lantla xtatlawaputu xtiyatliwakan”?
14 Carta nema kamalakgachanilh natalan xalak Roma, Pablo lichuwinalh pulaktiy talakapastakni nema kgalhikgo latamanin (kalikgalhtawakga Romanos 8:5). Akxni wan «ntiyatliwa» ni wa kilhchanima kimaknikan. Min kilhtamaku kBiblia limaklakaskin tachuwin «ntiyatliwa» akxni kilhchanima talakgalhin nema kgalhiyaw. Talakgalhin nema tlawa pi kintalakapastaknikan chu kimaknikan ni lakxtum tuku tlawaputunkgo wa uma tuku lichuwinalh Pablo. Pero, tiku “lilamakgolh lantla xtatlawaputu xtiyatliwakan” nipara tsinu lakpuwankgo namakgxtakgkgo tuku nitlan tlawamakgolh. Ni tlawaputunkgo tuku lakaskin Dios chu ni makglhtinamputunkgo xtamakgtay, wata «xman wa lakapastakkgoy wantu lantla xtalakaskin liwa», uma wamputun tuku xlakan lipaxuwaputunkgo. Pero «wanti xtalakaskin Spiritu Santo lilamakgo», «wa lakapastakkgoy wantu xtalakaskin Spiritu», tuku kinkamaxkiyan Dios chu la naskujnanikgo.
15, 16. 1) ¿Tuku matlawi tuku lakpuwan chatum lataman? 2) ¿Tuku kajwatiya tlawaputunkgo la uku latamanin?
15 (Kalikgalhtawakga Romanos 8:6.) Akxni wi tuku tlawakan, max wantuku tlan o wantuku nitlan, xlitatlawat asta namakgantaxtiyaw. Latamanin tiku tlawaputunkgo tuku xla xtiyatliwa kaj wa tsukukgo lakpuwankgo. Wa xlakata tuku makgkatsikgo, chu tuku lu tlawaputunkgo kaj wa lakapastakkgo tuku xla xtiyatliwa.
16 ¿Tuku kajwatiya tlawaputunkgo lhuwa latamanin? Apóstol Juan tsokgli: «Putum tuku anan kkakilhtamaku, tuku tlawaputun kimaknikan chu tuku akxilhputun kilakgastapukan, lhuwa masiyakan tuku kgalhikan klatamat, ni kxaTlat minacha, wata umakgolh xalak kakilhtamaku» (1 Juan 2:16, NM). La uku, latamanin lixkajni la limaklakaskinkgo talakgxtumit chu lakaskinkgo kakalakgapaska chu lhuwa tuku kgalhiputunkgo wa umakgolh tuku lichuwinankgo libros, revistas, periódicos, televisión, películas chu Internet. Kaj wa uma tuku lakpuwankgo latamanin. Pero, komo «lakapastakaw wantu xtatlawaputu nkiliwakan, linin nkitaxtuniy», xlakata sputa kintakanajlakan la uku chu namakgatsankgayaw kilatamatkan kilhtamaku nema aku mima. ¿Tuku xlakata? Xlakata tiku «nalakapastaka wantu ntlawaputun liwa, wa lakatsalay Dios, xpalakata mpi ni lakgachixkuwiy xlimapakgsin Dios [...]. Chuna mpi wanti lilamakgo wa lantla xtatlawaputu xliwakan, ni la makgapaxuwakgoy Dios» (Rom. 8:7, 8).
17, 18. ¿La tlan wa nalakpuwanaw xtalakaskin espíritu, chu tuku nakitaxtu komo chuna natlawayaw?
17 Chu «wampi lapi wa lakapastakaw wantu lakaskin Spiritu, latamat nkitaxtuniy, chu ntatanksni» o tlan tamakgkatsit: chu namakglhtinanaw latamat nema ni kgalhi xlisputni, chu tlan natalalinaw Dios la uku. ¿La tlan chuntiya «wa lakapastakaw wantu lakaskin Spiritu»? Nalismaniyaw nalilakpuwanaw xtalakaskin espíritu chu namastayaw talakaskin xlakata nakgalhiyaw talakapastakni chu tayat nema lakgati Dios. Akxni chuna natlawayaw kintalakapastaknikan «[na]lakgachixkuwiy xlimapakgsin Dios» chu «xtalakaskin». Akxni nakgalhiyaw nitlan talakapastakni, liwana nakatsiyaw tuku natlawayaw chuna la xtalakaskin espíritu.
18 Na lu xlakaskinka nalakpuwanaw tuku xtalakaskin espíritu. Chuna natlawayaw akxni “skgalalh natawilayaw kintapuwankan, naʼakkatsitawilayaw”, uma wamputun nalimatliwakglhaw kintakanajlakan akxni natlawayaw akgtum programa niku nawiliyaw pi natlawayaw oración, nalikgalhtawakgayaw Biblia chu amakgapitsi likgalhtawakga, naʼanaw ktamakxtumit chu nalichuwinanaw Dios (1 Ped. 1:13). Ni natlawayaw tuku tlawaputun kintiyatliwakan wata wa katlawaw tuku xtalakaskin espíritu. Chuna nalilatamayaw xtalakaskin espíritu. Chu namakglhtinanaw tasikulunalin, xlakata akxni wa natlawayaw xtalakaskin espíritu namakglhtinanaw latamat chu tlan namakgkatsiyaw (Gál. 6:7, 8).
¿Tlan xkgalhtinanti?
• ¿Tuku «ni lay [...] [wi tuku xtlawa] xamakgan limapakgsin» chu la masputulh Dios?
• ¿Tuku uma «xlimapakgsin ntalakgalhin, chu linin» chu la nalakgtaxtuyaw ktalakgalhin?
• ¿Tuku kilitlawatkan xlakata «wa [na]lakapastakaw wantu lakaskin Spiritu»?
[Takgalhskinin]
[Dibujos xla páginas 16 chu 17]
¿Tlawayaw tuku tlawaputun kintiyatliwakan o xtalakaskin espíritu?
