Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

«Ni wa mintalakapastakni kalipawanti»

«Ni wa mintalakapastakni kalipawanti»

«Ni wa mintalakapastakni kalipawanti»

«Kalipawanti Jehová xliputum minaku, chu ni wa mintalakapastakni kalipawanti.» (PRO. 3:5)

1, 2. 1) ¿Tuku max lu tuwa natitaxtuyaw kkilatamatkan? 2) Akxni wi tuku lu lilakgaputsamaw, wi tuku nalaksakaw natlawayaw o tlawaputunaw tuku nitlan, ¿tiku nalipawanaw chu tuku xlakata?

XPATRÓN Claudia * malakchuwanita makgapitsi xfábrica chu chalhuwa kskujnin nialh kgalhikgolh xtaskujutkan. Claudia lakpuwan pi max wa nataxtu akxni wi tiku namaxtuparakan. ¿Tuku natlawa komo namakgatsankga xtaskujut? ¿Niku natiya tumin? Chatum tala wanikan Pamela lakapastakma naʼan niku lu talakaskima tiku nalichuwinankgo xTamapakgsin Dios; pero ¿tlan nakitaxtuni komo naʼan? Samuel, tiku kgalhi akgpuxam kata, atanu taʼakglhuwit kgalhi. Akxni aktsujku xwanit xakxilha tiku ni lhakganankgonit chu la uku makgkatsi pi lu akxilhputumpara. ¿Tuku namakgtaya ni natlawa tuku nitlan?

2 ¿Tiku nalitamakgtayayaw akxni tuwa tuku titaxtumaw, tuku lu xlakaskinka tlawaputunaw, o xlakata ni natlawayaw tuku nitlan? ¿Akstu kinkalipawankanan, o wa limawakayaw kintakukakan Jehová? (Sal. 55:22.) Biblia wan: «Kintikukan [Jehová] snun kalakgalhaman ti laktankswa [...]lin ixlatamatkan, y xla aks kakgaxmata akxni takilhanij» (Sal. 34:15). Wa xlakata, lu xlakaskinka putum kinakujkan, o anima kalipawaw Jehová chu ni wa kiliskgalalakan (Pro. 3:5).

3. 1) ¿Tuku kilhchanima lipawankan Jehová? 2) ¿Tuku xlakata max wi tiku wa nalipawamputun “xtalakapastakni”?

3 Putum kinakujkan nalipawanaw Jehová kilhchanima chuna natlawayaw la lakaskin. Wa xlakata lu talakaskin pi putum kilhtamaku natlawaniyaw oración chu xlikana naskiniyaw kakinkapulalin. Lhuwa kstalaninanin Cristo, lu tuwa makgkatsikgo lu nalipawankgo Jehová. Kalichuwinaw Linda, xla wan: «Akit lu tuwa kmakgkatsi lu naklipawan Jehová». ¿Tuku xlakata? «Xlakata ni kintlat kimakgastaknit chu kintse ni xkinkuentajtlawa, ni xkinkgalhskin la xakmakgkatsi. Wa xlakata kkatsinilh kiʼakstu nakinkuentajtlawakan.» Xlakata tuku nitlan titaxtulh kxlatamat, Linda lu tuwa makgkatsi nakalipawan amakgapitsin. Xlakata lhuwa tuku katsiniyaw tlawayaw chu tlan kinkakitaxtuniyan, max nalakpuwanaw pi ni lakaskinaw tamakgtay. Asta chatum kgolotsin, tiku lhuwa tuku titaxtunit max nalakkaxtlawa tuku xalak congregación chu ni pulana naputsa xtamakgtay Dios.

4. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

4 Jehová lakaskin pi chuna natlawayaw tuku skiniyaw kʼoración chu chuna la lakaskin. ¿La natlawayaw xlakata ni kaj wa nawaniyaw tuku lilakgaputsamaw chu lu fuerza natlawayaw xlakata nalakkaxtlawayaw xatuwa kintaʼakglhuwitkan? Akxni wi tuku nalaksakaw natlawayaw, ¿tuku kuenta kilitlawatkan? ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka natlawayaw oración akxni kinkamatlawiputunkanan tuku nitlan? Nakgalhtiyaw umakgolh takgalhskinin akxni naʼakxilhaw makgapitsi liʼakxilhtit xalak Biblia.

Akxni wi tuku lilakgaputsamaw

5, 6. ¿Tuku lakpuwa natlawa Ezequías akxni mapakgsina xalak Asiria wanilh pi xʼama kamasputu?

5 Akxni Biblia lichuwinan mapakgsina Ezequías xalak Judá wan: «Chuntiya lu lipawa Jehová. Nikxni makgxtakgli, wata chuntiya xmakgantaxti limapakgsin nema Jehová xmaxkinit Moisés». Chu «lipawa Jehová, xDios Israel» (2 Rey. 18:5, 6). ¿Tuku tlawalh Ezequías akxni Senaquerib, mapakgsina xalak Asiria, malakgachalh makgapitsi tiku xpalakachuwinankgo chu ksoldados Rabsaqué kJerusalén? Umakgolh lakgtliwakga soldados xalak Asiria, xʼakgchipakgonita makgapitsi kachikinin xalak Judá chu la uku xʼakgchipaputunkgo Jerusalén. Ezequías alh kxtemplo Jehová chu tsukulh tlawani uma oración: «Oh Jehová kiDioskan, katlawa litlan kakilalakgmaxtuw, kxmakan, xlakata nakatsikgo putum mapakgsinanin xala katiyatni pi wix, Jehová, wix Dios, kajwatiya wix» (2 Rey. 19:14-19).

6 Ezequías chuna xtlawa la kskini Jehová kxʼoración. Akgtum liʼakxilhtit, akxni aku xʼama an tlawa oración ktemplo, kawanilh kachikin pi ni xkgalhtikgolh Rabsaqué tuku nitlan xkawanima. Nachuna, malakgachanilh makgapitsi lakchixkuwin palakachuwina Isaías xlakata xmaxkilh tastakyaw (2 Rey. 18:36; 19:1, 2). Ezequías tlawalh tuku xlitlawat xwanit. Ni putsalh xtamakgtay Egipto nipara kachikin nema lakatsu xwilakgolh, xlakata ni chuna xwanit xtalakaskin Jehová, na ni lakpuwa pi xkatsi la xlakkaxtlawalh uma taʼakglhuwit. Ezequías lipawa Dios. Akxni xʼángel Jehová xkamakgninita 185,000 soldados Asirios, Senaquerib taspitpa kNínive (2 Rey. 19:35, 36).

7. ¿La nakinkamakgtayayan oraciones nema tlawakgolh Ana chu Jonás?

7 Ana, xpuskat Elqaná na lu lipawa Jehová akxni lu xlilipuwama pi nila xkgalhi skgata (1 Sam. 1:9-11, 18). Chu palakachuwina Jonás lakgmaxtuka akxni xtanuma kxpan lanka skiti akxni tlawalh uma oración: «Akxni lu xaklakgaputsama ktasaskinilh Jehová, chu xla tsukulh kinkgalhti. Akxni xakwi kSeol kskinilh xtamakgtay. Chu kgaxpati tuku kskinin» (Jon. 2:1, 2, 10). Lu tlan limakgkatsiyaw akxni katsiyaw pi maski lu tuwa tuku titaxtumaw tlan natalakatsuwiniyaw Jehová chu tlan “skiniyaw” xtamakgtay (kalikgalhtawakga Salmo 55:1, 16).

8, 9. Chuna la tlawakgolh xʼoracioneskan Ezequías, Ana chu Jonás, ¿tuku lu xlakaskinka xʼakxilhkgo chu tuku kinkamasiyaniyan chuna la tlawakgolh?

8 Xliʼakxilhtit Ezequías, Ana chu Jonás wi tuku lu xlakaskinka kinkamasiyanin nalakapastakaw akxni wi tuku lu lilakgaputsamaw chu tlawayaw oración. Xkgalhtutukan lu tuwa tuku xlilakgaputsamakgolh; maski chuna, akxni tlawakgolh oración, ni wa lu xlakaskinka xʼakxilhkgo tuku xtitaxtumakgolh wata wa xtukuwani Dios, la xkakninanikgo chu xkgantaxtulh xtalakaskin. Ezequías xlilipuwan pi nitlan xlichuwinanka xtukuwani Jehová. Ana wanilh Jehová pi skgata nema lu xkgalhiputun xʼama makamaxki xlakata kskujnilh ktabernáculo kSiló. Chu Jonás wa: «Wantuku kwanit pi naktlawa, nakmakgantaxti» (Jon. 2:9).

9 Akxni skiniyaw Jehová kakinkalakgmaxtun tuku lu tuwa titaxtumaw, nalakpuwanaw tuku xlakata chuna skinimaw. ¿Kaj wa lakaskinaw kalakkaxtlawalh kintaʼakglhuwitkan, o lakpuwamaw pi kakgantaxtulh xtalakaskin Jehová? Max xlakata tuku lipatinamaw, nialh katsiyaw tuku natlawayaw chu max uma natlawa pi nialh pulana nawiliyaw tuku xla Dios. Akxni naskiniyaw Jehová kakinkamakgtayan, na chuntiya naskinaw pi katamasantujlilh xtukuwani chu na katakatsilh pi wa lakgchan namapakgsinan. Putum uma nakinkamakgtayayan tlan natayaniyaw, maski ni katilalh chuna la xlakpuwanaw. Min kilhtamaku akxni Jehová kgalhti kiʼoracioneskan kaj kinkamaxkiyan litliwakga xlakata natayaniyaw tuku titaxtumaw (kalikgalhtawakga Isaías 40:29 chu Filipenses 4:13).

Akxni nalakapastakaw wi tuku natlawayaw

10, 11. ¿Tuku tlawalh Jehosafat akxni lu tuwa tuku titaxtulh?

10 ¿La tlawaya wix akxni laksaka tuku lu xlakaskinka? ¿Pulana laksaka chu max alistalh tlawaniya oración Jehová xlakata nasikulunatlawa tuku laksakti? Kaʼakxilhwi tuku tlawalh Jehosafat, mapakgsina xalak Judá, akxni soldados moabitas chu amonitas xtatlawaputunkgo guerra. Kachikin Judá ni tliwakga xwilakgolh xlakata xtlawakgolh guerra. ¿Tuku tlawalh Jehosafat?

11 Biblia wan pi: «Jehosafat pekualh, chu tsukulh putsay Jehová». Akgtum kilhtamaku ni wayanka chu kamastokgli kachikin «xlakata naskinikgo xtamakgtay Jehová». Jehosafat tayalh kxlakatin Judá chu Jerusalén chu tlawalh oración: «Wix, kiDioskan ¿pi ni katikamalakgsputu? Nakinkatlajakgoyan xlakata lu xlhuwakan chu ni kkatsiyaw tuku naktlawayaw, pero kilakgastapukan, wix putsaman». Xaxlikana Dios kgaxmatli xʼoración chu kalakgmaxtulh xkachikin (2 Cró. 20:3-12, 17). Akxni nalaksakaw tuku natlawayaw, liwaka akxni xla kintakanajlakan, ¿nixlikana pi tlakg tlan nalipawanaw Jehová chu ni wa kiliskgalalakan?

12, 13. ¿Tukuya liʼakxilhtit wililh David akxni wi tuku tuwa nalakkaxtlawayaw?

12 ¿Tuku kilitlawatkan komo nakgalhiyaw taʼakglhuwit nema lakpuwanaw pi tlan nalakkaxtlawayaw xlakata lakkaxtlawaparanitawa? Tuku tilalh kxlatamat David nakinkamasiyaniyan tuku natlawayaw. Akxni amalequitas kgalhankgolh tuku xʼanan kZiqlag, kalinka xlakpuskatin chu xkamanan David chu xla xsoldados. David kgalhskilh Jehová: «¿Kkastalani umakgolh tiku kinkamakgkgalhanankgon?». Jehová wanilh: «Kakastalani xlakata nakamataxtuka chu xlikana pi nakamalakgtaxtiya tiku kalinkanit». David alh chu «lakgmaxtulh putum tuku amalequitas xmakglhtikgonit» (1 Sam. 30:7-9, 18-20).

13 Alistalh filisteos minkgolh xlakata natatlawakgo guerra Israel. David kgalhskimpa Jehová chu uma tuku wanika: «Kapit, xlakata kmimakan nakmasta filisteos» (2 Sam. 5:18, 19). Pero amakgtum filisteos mimparakgolh chu xtatlawaputunkgo guerra David. ¿Tuku xʼama tlawa? Tlan max xtilakpuwa: «Uma watiya taʼakglhuwit nema makgtiy klakkaxtlawanit. Nakan katatlawa guerra xtalamakgasitsin Jehová». ¿Akstu xʼama lakkaxtlawa o kskinilh Jehová xpulalilh? David ni lakpuwa pi xkatsi la nalakkaxtlawa wata tlawapa oración chu skilh tastakyaw. ¡Lu tlan pi kgalhskininampa xlakata tanu la wanika nalakkaxtlawa uma taʼakglhuwit! (2 Sam. 5:22, 23.) Akxni natitaxtuyaw taʼakglhuwit nema max chuna titaxtuparanitawa, kuenta kilitlawatkan ni nalakpuwanaw pi katsiyaw la nalakkaxtlawayaw (kalikgalhtawakga Jeremías 10:23).

14. ¿Tuku kinkamasiyaniyan Josué chu lakgkgolotsin xalak Israel akxni talakkaxlakgolh gabaonitas?

14 Xlakata akinin lakgalhinanin, asta lakgkgolotsin tiku lu tliwakga wi xtakanajlakan na pulana naskinikgo Jehová kakapulalilh tuku lakapastakkgonit natlawakgo. Kalakapastakwi tuku tlawakgolh lakgkgolotsin xalak Israel chu Josué tiku tawi xlakgxokgo Moisés, akxni gabaonitas lakputsakgolh la natlawakgo xlakata tlan xtalalalinkgolh. Xlhakganankgonit chuna la xtasiyalh pi makgat kachikin niku xminkgonitancha. Josué chu ksoldados ni pulana kgalhskinkgolh Jehová, wata talakkaxlakgolh pi nitu xʼama katlawani. Maski alistalh Jehová tlan akxilhli tuku tlawalh Josué, matsokgninalh pi ni kgalhskinkgolh tuku natlawakgo, chu uma wi tuku kinkamasiyaniyan (Jos. 9:3-6, 14, 15).

Akxni tlawaputunaw tuku nitlan

15. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka natlawayaw oración akxni nakgalhiyaw nitlan talakapastakni?

15 Xlakata kgalhiyaw “ntu kinkamatlawiputunan ntu nitlan”, lu fuerza natlawayaw xlakata ni natlawayaw tuku nitlan tlawaputunaw (Rom. 7:21-25). Pero ¿la ni natlawayaw tuku nitlan? Jesús kawanilh kstalaninanin pi lu xlakaskinka tlawakan oración xlakata ni natlawakan tuku nitlan (kalikgalhtawakga Lucas 22:40). Asta maski tlawanitawa oración chuntiya tlawaputunaw tuku nitlan, lu xlakaskinka pi chuntiya “naskiniyaw Dios” liskgalala xlakata tlan natayaniyaw. Santiago kstalanina Cristo wan pi «Dios, [...] ni xatalhkan maxkiy nkaxati kawaj, na ni nakinkakilhniyan ntu naskiniyaw» (Sant. 1:5). Na wan: «¿Wi tiku [taxlajwanima xtakanajla] kmilakgstipankan? Katachuwinalh lakgkgolotsin xalak congregación, chu katlawakgolh oración xpalakata kaʼakmawakakgolh aceite kxtukuwani Jehová. Chu oración namatliwakglha xtakanajla» (Sant. 5:14, 15NM).

16, 17. ¿Tuku pulana kilitlawatkan komo lakaskinaw pi Jehová nakinkamakgtayayan ni natlawayaw tuku nitlan?

16 Akxni ni tlawaputunaw tuku nitlan lu xlakaskinka natlawayaw oración, pero talakaskin natlawayaw akxni kilitlawatkan. Kalakapastakwi kgawasa tiku lichuwinan Proverbios 7:6-23. Akxni tsiswamaja tlawan niku katsi pi wi chatum puskat tiku tanu tanu tatalakgxtumi. Xlakata wanilh lakswan tachuwin asta maʼakgpuwantinilh, uma kgawasa lakgalh ama puskat, la tantum toro nema amaka makgnikan. ¿Tuku xlakata asta anta chalh? Max nitlan tuku xlakapastaktilha, xlakata «ni xatakgatsin kgalhi xnaku» uma wamputun ni katsi tuku xlitlawat (Pro. 7:7). Lu xlakaskinka xtitlawalh oración akxni kxakgatlimajku puskat. Pero komo pulana xtitlawalh oración akxni nina xtitaxtu ktiji niku xwi puskat tlakg xtimakgtayalh.

17 La uku, max chatum chixku lu liskujma xlakata ni naʼakxilha tiku ni lhakganankgonit. Pero kalakpuwaw pi tanu kʼInternet niku katsi pi wilakgolh fotos o videos nema lu nitlan tuku malakpuwaninan. ¿Ni xlikana pi na xtachuna tiku lichuwinan capítulo 7 xla Proverbios? Alistalh lu nitlan tuku xʼakgspulalh. Xlakata ni naʼakxilha tiku ni lhakganankgonit, talakaskin pi pulana naputsa xtamakgtay Jehová akxni nina atanu kʼInternet niku katsi pi wilakgolh tuku namatlawi tuku nitlan.

18, 19. 1) ¿Tuku xlakata max lu tuwa namakgkatsiyaw ni natlawayaw tuku nitlan, pero la tlan natayaniyaw? 2) ¿Tuku liwana nalakpuwanaw natlawayaw?

18 Lu tuwa ni natlawakan tuku nitlan o namakgxtakgkan tuku talismaninit. Pablo tsokgli pi: “Xtatlawaputu ntiyatliwa, talatlaway Spiritu, chu wa xtatlawaputu Spiritu, talatlaway ntiyatliwa”. Wa xlakata “yuma, ni wa tlawayaw wa ntu lakaskinaw” (Gál. 5:17). Xlakata tlan natayaniyaw, lu kilitlawatkan oración akxni aku lakapastakmaw tuku nitlan, chu chuna natlawayaw tuku skiw kkiʼoracionkan. Biblia kinkamalakapastakayan pi: «Putum tuku nitlan kamatlawiputunkanatit kajwatiya kalakgchinan nema kalakgchin latamanin»; wa xlakata Jehová nakinkamakgtayayan nikxni namakgxtakgaw (1 Cor. 10:13, NM).

19 Maski lu tuwa tuku titaxtumaw o lu xlakaskinka tuku laksakmaw natlawayaw o ni tlawaputunaw tuku nitlan, Jehová wi tuku lu lanka xtapalh kinkamaxkinitan: wa oración. Akxni skiniyaw kakinkamakgtayan limasiyayaw pi lipawanaw. Na chuntiya naskiniyaw xʼespíritu santo xlakata nakinkapulalinan chu nakinkamatliwakglhan (Lucas 11:9-13). Chu tuku tlakg tlan natlawayaw wa nalipawanaw Jehová chu ni kintalakapastaknikan.

[Nota nema wi kpágina]

^ párr. 1 Talakgpalinit xtukuwanikan.

¿Lakapastaka?

• ¿Tuku kinkamasiyanikgon Ezequías, Ana chu Jonás xlakata la lipawankgolh Jehová?

• ¿La kinkamakgtayayan tuku tlawakgolh David chu Josué pi talakaskin liwana nalakapastakaw tuku tlawaputunaw?

• ¿Tuku kilitlawatkan akxni kgalhiyaw nitlan talakapastakni?

[Takgalhskinin]

[Dibujo xla página 13]

Akxni lakpuwamaw tuku nitlan, ¿tuku kilitlawatkan?